Czy oczyszczacz powietrza naprawdę łagodzi objawy alergii?

1. Alergie, w których oczyszczacz powietrza może pomóc, to alergie wziewne

Czynniki wywołujące objawy alergii, czyli alergeny dzielimy na wziewne, pokarmowe i kontaktowe. Wziewne przedostają się z powietrza do organizmu człowieka za pomocą dróg oddechowych - mogą to być zarówno naturalne związki jak kurz, roztocza, pyłki roślin, zarodniki grzybów czy sierść zwierząt, ale czynnikami drażniącymi są również zanieczyszczenia powietrza takie jak: opary farb, chemikalia, środki czyszczące czy smog. Objawy alergii wziewnej są różne, ale do najważniejszych należą: nieżyt nosa, kichanie, ból gardła, a przy silnej reakcji nawet podniesiona temperatura ciała. Skuteczne oczyszczacze powietrza pomagają usuwać z powietrza w pomieszczeniu niemal 100 procent alergenów wziewnych oraz czynników drażniących, takich jak dym, zapachy i LZO (lotne związki organiczne), które utrudniają oddychanie i potęgują objawy alergii.

2. Odpowiednia technologia to klucz

W zależności od producenta oczyszczacze mogą korzystać z wielu różnych metod oczyszczania powietrza. Niektóre z nich są skuteczne, jeżeli chodzi o usuwanie alergenów, inne nie. Wolny rodnik w ozonie ma zdolność utleniania LZO, rozkładania zapachów i zabijania zarazków, dlatego wiele oczyszczaczy powietrza tworzy ozon, który wdychany przez długi czas lub przy dużym stężeniu wykazuje właściwości toksyczne. Może hamować działanie enzymów komórkowych oraz skutkuje kaszlem, sennością, drapaniem w gardle.

Jak tłumaczy lek. med. Aleksandra Ratajczak: Elektrostatyczne jonizatory uwalniają jony, które powodują, że szkodliwe cząsteczki (w tym alergeny) przyczepiają się do ścian i innych powierzchni. Nie usuwają one jednak wszystkich cząsteczek z powietrza! Dodatkowo produkowany przez nie ozon, sam w sobie ma działanie drażniące na drogi oddechowe.

Należy unikać oczyszczaczy powietrza, które go wytwarzają, ponieważ może on wręcz pogorszyć problemy z oddychaniem. W przypadku, gdy nie mamy pewności czy urządzenie, które chcemy kupić tworzy ozon, należy zapytać producenta. Również oczyszczacze z technologią wykorzystującą jedynie promieniowanie (światło) UV nie pomogą w złagodzeniu objawów alergii. Światło ultrafioletowe o krótkiej długości fali zabija bakterie poprzez zakłócanie ich DNA, niszczenie kwasów nukleinowych i zakłócanie ich funkcji w obszarze komórkowym. Dlatego, że światło UV jest bardzo wydajne przy ciągłej aplikacji jest często używane do sanityzacji medycznej. Oznacza to, że aby było skuteczne, musi świecić nieprzerwanie na organizm. W oczyszczaczach powietrza, które stosują światło UV cząstka nie jest wystawiona na działanie promieniowania UV wystarczająco długo, aby metoda ta była skuteczna. Światło UV nie usuwa również martwego organizmu.

Filtr UV pozwala na usunięcie mikroorganizmów, nie usuwa jednak większości alergenów, kurzu, związków stałych. Nie poradzi sobie również z filtrowaniem gazów. Należy pamiętać, że nie wszystkie systemy ultrafioletowe są jednakowe. Mogą różnić się długością fali - dodaje dr Aleksandra Ratajczak.

Technologia, która polega na filtracji powietrza z wykorzystaniem filtra HEPA, to jeden z najczęstszych i najskuteczniejszych sposobów, w jaki oczyszczacze usuwają alergeny z powietrza. Filtracja HEPA to najlepszy standard filtrowania powietrza - HEPA (High Efficiency Particulate Air filter) oznacza, że filtr zatrzymuje 99,97 procent wszystkich cząstek o wielkości 0,3 mikrona lub większych. Struktura prawdziwego filtra HEPA jest wystarczająco drobna, aby uchwycić wszystkie powszechne alergeny - takie jak kurz, roztocza, pleśń, sierść i wszelkie pyłki - dzięki czemu naprawdę pomoże złagodzić objawy alergii. Jeśli nie mamy pewności przy zakupie, warto zapytać producenta. Stawiajmy na naturalne usuwanie alergenów – bez jonów, ozonu, szkodliwych środków chemicznych.

Dobre oczyszczacze stosują systemy kilku filtrów łącząc:

- filtry wstępne – usuwające największe zanieczyszczenia – sierść, fragmenty naskórka, pyłki

- filtry węglowe – wiążące związki lotne (w tym dym tytoniowy czy zapachy)

- filtry HEPA, które usuwają najdrobniejsze zanieczyszczenia.

Dzięki potrójnemu systemowi filtracji pozwalają na eliminację do 99,9 % alergenów i zanieczyszczeń -dodaje dr Ratajczak.

3. Dopasowanie oczyszczacza do wielkości pomieszczenia zapewni odpowiednią efektywność

Wydajność oczyszczania powietrza przez oczyszczacz musi być odpowiednia do wielkości pomieszczenia, do którego ma być przeznaczony. Dlatego należy dopasować zasięg jego działania do wielkości pomieszczenia. Należy również kierować się jego wydajnością określaną jako CADR.

Jak tłumaczy dr hab. n. med. Wojciech Feleszko pediatra, immunolog: Warto wiedzieć, że żeby oczyszczacz był wydajny, powinien być dobrany do wielkości pomieszczeń, w których zamierza się go stosować. Oczyszczacze powietrza mają określony parametr związany z prędkością powietrza, tzw. CADR (wskaźnik czystości dostarczonego powietrza). CADR jest międzynarodowym standardem dla mierzenia skuteczności oczyszczacza powietrza. Ocena ta wskazuje faktyczną objętość przefiltrowanego powietrza dostarczonych przez oczyszczacz powietrza. CADR pokazuje, ile czystego powietrza trafia w ciągu 1h do pomieszczenia. Najlepiej, jeśli w ciągu godziny powietrze w pomieszczeniu zostanie przefiltrowane cztery razy. Czyli pokój 40 metrów kwadratowych będzie optymalnie przefiltrowany przy CADR równym 160 metrów sześciennych na godzinę.

4. Oczyszczacz nie oczyszczacza przez ściany

Oczyszczacze powietrza działają w jednym pomieszczeniu, nie są urządzeniami centralnymi, co oznacza, że umieszczając go w sypialni powietrze nie będzie oczyszczane w salonie, kuchni czy na korytarzu nawet, jeśli otworzymy drzwi. Ustawienie go w korytarzu z nadzieję, że oczyści kilka pomieszczeń na raz również nie sprawdzi się. Urządzenie oczyszcza powietrze w jednym pomieszczeniu. Ważne jest również jego prawidłowe ustawienie. Starajmy się umieszczać go na środku pomieszczenia, zapewniając przy tym swobodne zasysanie i wypuszczanie powietrza. Nie stawiajmy oczyszczacza tak by przylegał do mebla czy ściany, ponieważ musi mieć odpowiednią przestrzeń, aby działać skutecznie.

5. Zawsze tam, gdzie Ty

Oczyszczacz może naprawdę pomóc w alergiach wziewnych, pod warunkiem, że będzie znajdował się w pomieszczeniach, w których spędzasz dużo czasu. Wiele osób uważa, że salon lub miejsce, w którym ogląda telewizję, jest racjonalnym wyborem. Tak naprawdę to w sypialni spędzamy najwięcej czasu. Ważne jest żeby zadbać o to, aby na noc przenosić oczyszczacz do sypialni. Oczywiście warto mieć urządzenie w pokoju, w którym aktualnie się znajdujemy, a wiele oczyszczaczy wyposażonych jest w wygodne uchwyty do przenoszenia lub kółka, dzięki którym bez trudu można je przemieszczać.

6. Wymiana filtrów

Należy pamiętać, że im bardziej zanieczyszczone filtry, tym efektywność oczyszczania spada. Dlatego wymiana filtrów jest bardzo ważna, aby skutecznie oczyszczać powietrze. Ale jak często wymieniać filtry? Niektóre oczyszczacze powietrza posiadają specjalny alarm, dzięki któremu nie musisz kontrolować stanu filtrów. Alarm poinformuje Cię o konieczności czyszczenia filtra wstępnego lub wymiany pozostałych. Jeśli filtr nie zostanie szybko wymieniony, urządzenie przestanie działać, ponieważ oczyszczanie nie byłoby skuteczne. Takie rozwiązanie daje Ci pewność, że powietrze będzie zawsze czystsze i zdrowsze.

7. Kontrola jakości powietrza

Wydawać by się mogło, że coś czego nie widać nie może być kontrolowane. Na rynku dostępne są oczyszczacze powietrza, które wyposażone są w bardzo precyzyjne czujniki, dzięki którym w łatwy sposób pokazują poziom zanieczyszczenia, np. poprzez wskaźnik poziomu alergenów i cząsteczek PM2,5. Wygodnym i bardzo prostym sposobem odczytania jakości powietrza jest również wskaźnik LED, który pokaże to poprzez system kolorowych światełek. Warto również zwrócić uwagę, czy oczyszczacz działa automatycznie, czyli czujnik pobudza go do intensywniejszej pracy w przypadku wykrycia szkodliwego poziomu zanieczyszczenia.

Nowe technologie dostarczają nam także rozwiązań w postaci aplikacji mobilnych, które współdziałają z oczyszczaczami np. aplikacja Air Matters. Jakie są zalety? Air Matters umożliwia monitorowanie jakości powietrza nie tylko jeśli chodzi o smog, ale również dostarcza informacji na temat pylenia, co jest szczególnie istotne dla alergików. Prognoza pokazująca poziom różnych typów pyłków w okresie najbliższych trzech dni obejmuje najważniejsze alergeny, takie jak pyłki brzozy, trawy, drzewa oliwnego, ambrozji, bylicy i olchy. Aplikacja monitoruje stan powietrza w czasie rzeczywistym na zewnątrz, ale dzięki współpracy z oczyszczaczem pozwala sprawdzić mierzoną przez niego jakość powietrza w domu i zmieniać ustawienia jego pracy, nawet gdy jesteśmy w biurze czy w podróży.

8. Oczyszczacz nie powinien pracować przy otwartym oknie

Wydaje się to być oczywistą sprawą, jednak wiele osób zapomina o tym. Gdy używamy oczyszczacza powietrza, powinniśmy to robić przy zamkniętych oknach, żeby oczyszczanie było skuteczne, a efekt oczyszczanego powietrza pozostał na dłużej. Zaleca się wietrzenie pomieszczeń, po którym oczyścimy powietrze, ale przy zamkniętych już oknach. Wietrzyć trzeba, pamiętajmy jednak, z uwagi na okresy pylenia w ciągu dnia czy alerty smogowe zimą, że powinniśmy robić to w odpowiednich porach.

Rośliny najbardziej pylą w godzinach porannych, więc lepiej otwierać okna po południu i w nocy. Nie bez znaczenia jest również pogoda. Najwięcej pyłków uwalnia się w ciepłe, suche, wietrzne dni - tłumaczy dr Feleszko.

9. Dedykowane tryby

Warto, aby oczyszczacz posiadał specjalne tryby pracy automatycznej, aby spersonalizować i zoptymalizować proces oczyszczania powietrza. Oprócz trybu ogólnego dobrze, żeby oczyszczacz posiadła tryb antyalergenowy, wyjątkowo czuły na obecność alergenów w powietrzu. Dodatkowo bardzo skuteczny w walce z drobnoustrojami tryb bakterie i wirusy. Kiedy oczyszczacz wykryje nawet najmniejszą zmianę, w jakości powietrza, zwiększy swoją wydajność, aby skutecznie je oczyścić. Często oczyszczacze posiadają także tryby manualne - od bardzo cichego do niezwykle silnego trybu szybkości.

10. Rekomendacja uznanych instytutów

Wybór oczyszczacza nie jest łatwy, zwłaszcza gdy samych urządzeń, jak i metod oczyszczenia, jest bardzo dużo. Wówczas warto polegać na opinii uznanych instytutów.

Dobre oczyszczacze posiadają rekomendację uznanych autorytetów - Polskiego Towarzystwa Alergologicznego czy ECARF, które testują je pod kątem ich faktycznej skuteczności w zmniejszaniu objawów alergii - wyjaśnia dr Wojciech Feleszko.

Jeśli oczyszczacz powietrza spełnia powyższe warunki, to w skuteczny sposób pomoże w łagodzeniu objawów alergii wziewnej. Nie zapominajmy też o rutynowych działaniach jak np. odpowiednie sprzątanie w domu alergika, które połączone z oczyszczaniem powietrza będą dawały jeszcze lepsze rezultaty.

U osób cierpiących na alergie pyłkowa, które używały oczyszczaczy powietrza Philips, można było stwierdzić mniejsze jej objawy, takie jak: kichanie, łzawienie, zaczerwienienie oczu, świąd nosa, świąd skóry, katar.[1]

[1] Test kliniczny przeprowadzony na oczyszczaczach powietrza Philips przy użyciu pyłków traw, Bergmann; sierpień 2015

Autor: Philips