Od polderów po przesiedlenia. Hydrolog mówi o tym, jak przygotować się na "katastrofę"

Źródło:
PAP
Układanie worków z piaskiem w Gryfinie (26 września 2024)
Układanie worków z piaskiem w Gryfinie (26 września 2024)TVN24
wideo 2/35
Niż Boris. Skutki

- Katastrofy mają to do siebie, że są nieprzewidywalne. Oczywiście, można było lepiej przygotować się do powodzi, ale to nie jest kwestia jednego czy dwóch miesięcy, tylko wielu lat - stwierdził doktor habilitowany profesor UMCS Stanisław Chmiel. Jego zdaniem należy teraz rozpocząć dyskusję dotyczącą osób mieszkających na terenach zalewowych, choć będą "to bardzo trudne decyzje".

Kierownik Katedry Hydrologii i Klimatologii UMCS w Lublinie dr hab. Stanisław Chmiel, prof. UMCS, zwrócił uwagę, że zawsze przy klęskach pojawiają się głosy, iż lepiej można było się przygotować do powodzi i złagodzić jej skutki. Według niego to nie tylko bolączka Polski, bo w innych krajach, np. w Czechach, na Słowacji, w Niemczech czy Austrii również dochodzi do ekstremalnych zjawisk pogodowych.

- Katastrofy mają to do siebie, że są nieprzewidywalne. Oczywiście, można było lepiej się przygotować do tej powodzi, ale to nie jest kwestia jednego czy dwóch miesięcy, tylko wielu lat. Rozmowy na temat sposobu ochrony przeciwpowodziowej się odbywały, ale nie zawsze podejmowano adekwatne decyzje. Dobrą z pewnością była inicjatywa budowy zbiornika w Raciborzu, dzięki któremu jest większa szansa na ochronę Kędzierzyna, Opola, czy Wrocławia - powiedział hydrolog.

"To przyczyniło się do tylu nieszczęść"

Jego zdaniem obecna sytuacja pokazała, iż wciąż mamy w Polsce za mało zbiorników retencyjnych, głównie dotyczy to obszarów występowania powodzi błyskawicznych. Wskazał na potrzebę budowy zwłaszcza suchych zbiorników przeciwpowodziowych, czyli polderów, w obszarach górskich i podgórskich, które będą przechwytywały nadmiar wody.

- Jednak i to nie gwarantuje całkowitej ochrony. Wątpię, że jest w ogóle możliwość wybudowania tylu zbiorników, żeby nie było zagrożeń powodziowych. Zdarzają się bowiem katastrofy, których nie da się po prostu powstrzymać - zaznaczył dr hab. Stanisław Chmiel.

Podkreślił, że w tym przypadku o powodzi przesądziło przede wszystkim katastrofalne natężenie opadów, a dodatkowy wpływ miała właśnie za mała liczba zbiorników retencji, susza, wycinki lasów, a zwłaszcza zabudowa w pobliżu rzek.

Zapytany, co należy jeszcze zrobić, prof. UMCS wskazał, że priorytetem powinno być ograniczenie zabudowy na terenach zalewowych, aby złagodzić skutki ewentualnych powodzi.

- O ile w ostatnich latach powstały mapy obszarów zalewowych dla głównych rzek, to brakuje ich jeszcze na terenach mniejszych rzek, ich dopływów, dla cieków okresowych, a nawet suchych dolin, którymi odbywa się sporadycznie spływ powierzchniowy. Tam właśnie mamy do czynienia z wydawaniem nowych pozwoleń budowalnych. Jak pokazała obecna sytuacja, właśnie małe cieki stały się dużymi, rwącymi rzekami, i to przyczyniło się do tylu nieszczęść - wyjaśnił ekspert.

Żołnierze z Żagania pojawili się w Nowej Soli w czwartek (19.09.2024)UM Nowa Sól
Sytuacja powodziowa w Brzegu Dolnym (20.09.2024)TVN24

"To bardzo trudne decyzje"

Jego zdaniem należy też rozpocząć dyskusję na temat propozycji przesiedleń dla osób zamieszkujących obszary zalewowe. Jak ocenił, najlepszym momentem do tego jest właśnie okres bezpośrednio po powodzi, wtedy ludzie są najbardziej skłonni do podjęcia takich decyzji.

- Należy sobie zdawać sprawę, że są to bardzo trudne decyzje dla osób zamieszkujących takie obszary - przyznał prof. Chmiel.

Dopytywany o błędne przekonanie, że w czasie suszy nie grozi nam powódź, wyjaśnił, że jeśli gleba jest przesuszona i spadnie obfity deszcz, to w pewnym momencie ziemia staje się praktycznie nieprzepuszczalna, tak jakby była zmarznięta lub wylana asfaltem. - Tworzy się taka poduszka, która powoduje, że woda nie wsiąka, tylko gwałtownie spływa po powierzchni - mówimy wtedy, że płynie dywanowo - opisał hydrolog.

Takich zjawisk będzie więcej

Odnosząc się do prognoz na przyszłość wyjaśnił, że według obserwowanych trendów, na naszym obszarze zwiększa się częstotliwość występowania anomalii pogodowych. Ma to związek z obserwowaną zmianą cyrkulacji mas powietrza. - Częściej napływają nad Polskę ciepłe masy powietrza z południa, przez które, jeśli zderzą się z chłodniejszym powietrzem z północy, możemy spodziewać się gwałtownych opadów nawalnych, mimo że mamy suszę - zaznaczył prof. Chmiel.

Od piątku na południu i zachodzie Polski trwa powódź. Najtrudniejsza sytuacja jest na Dolnym Śląsku i Opolszczyźnie. W poniedziałek na terenach objętych powodzią rząd wprowadził stan klęski żywiołowej.

Powódź w Lewinie Brzeskim (19.09.2024)PAP/Michał Meissner
Zasady bezpieczeństwa podczas powodzi i podtopieńRCB

Autorka/Autor:dd

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: PAP/Michał Meissner

Pozostałe wiadomości

Po gwałtownej pogodzie, jaką przyniósł nam wrzesień, nadeszła chwila spokoju. Czy październik pokaże nam bardziej przyjazne oblicze jesieni? O tym, jak w różnych modelach meteorologicznych rysują się kolejne tygodnie, opowiada synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Czy czeka nas złota polska jesień? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Czy czeka nas złota polska jesień? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW ostrzega przed intensywnymi opadami deszczu także na południu Polski. Wcześniej alarmy wydano dla części północnej kraju. Sprawdź, gdzie obowiązują ostrzeżenia pierwszego stopnia.

Nie tylko północ Polski. Tutaj ulewy także będą zagrożeniem

Nie tylko północ Polski. Tutaj ulewy także będą zagrożeniem

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda w części kraju będzie niebezpieczna. Obowiązują ostrzeżenia IMGW pierwszego stopnia przed intensywnymi opadami deszczu, wydano także ostrzeżenia hydrologiczne - poziom wody w rzekach po ulewach wzrośnie. Na Bałtyku prognozowany jest sztorm.

Sztorm na Bałtyku i ryzyko wzrostu poziomu wód w rzekach. Ostrzeżenia

Sztorm na Bałtyku i ryzyko wzrostu poziomu wód w rzekach. Ostrzeżenia

Źródło:
PAP, IMGW

Ten spektakl mogli podziwiać tylko nieliczni. W środę na wąskim skrawku lądu naszej planety, między innymi na Wyspie Wielkanocnej, widoczne było obrączkowe zaćmienie Słońca. Widok "pierścienia ognia" przyciągnął wielu obserwatorów.

Na niebie pojawił się "pierścień ognia"

Na niebie pojawił się "pierścień ognia"

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl, timeanddate.com

Pogoda na dziś, czwartek 3.10. Po deszczowej nocy czeka nas równie deszczowy dzień. Najmocniej popada na północy Polski. Temperatura maksymalna wyniesie od 10 do 14 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś, czyli czwartek 03.10. Przydadzą się parasole

Pogoda na dziś, czyli czwartek 03.10. Przydadzą się parasole

Źródło:
tvnmeteo.pl

Liczba osób, które zginęły w wyniku uderzenia huraganu Helene, przekroczyła 190. W środę do Karoliny Północnej, jednego ze stanów najbardziej spustoszonych przez żywioł, udał się prezydent USA Joe Biden. Do sprzątania skutków kataklizmu skierowano żołnierzy. Bez prądu wciąż pozostaje ponad milion odbiorców.

"Ta katastrofa nie przypomina niczego, czego kiedykolwiek doświadczyliśmy"

"Ta katastrofa nie przypomina niczego, czego kiedykolwiek doświadczyliśmy"

Źródło:
PAP, CNN

W nadchodzących dniach Polska na chwilę znajdzie się pod wpływem układu niżowego, który lokalnie przyniesie spore opady. Gęste chmury będą wisieć nad naszym krajem co najmniej do weekendu.

Wrócą ulewne opady. Gdzie będą szczególnie groźne?

Wrócą ulewne opady. Gdzie będą szczególnie groźne?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Tajfun Krathon uderzył w południowo-zachodni Tajwan w czwartek. Żywioł zabił do tej pory dwie osoby, ponad 100 jest rannych. Drugi dzień z rzędu setki lotów było uziemionych, a szkoły i budynki przedsiębiorstw były zamknięte. Na Kontakt24 otrzymaliśmy nagranie z miasta Kaohsiung, pokazujące siłę żywiołu.

Krathon uderzył. Ponad 100 rannych, są ofiary śmiertelne

Krathon uderzył. Ponad 100 rannych, są ofiary śmiertelne

Źródło:
Reuters, AP, tvnmeteo.pl

Opady związane z huraganem Helene zdewastowały miasteczko Chimney Rock i jego okolice. Nakręcono tam takie filmy jak "Dirty Dancing" i "Ostatni Mohikanin".

Kręcono tam "Dirty Dancing". Helene zmieniła okolicę nie do poznania

Kręcono tam "Dirty Dancing". Helene zmieniła okolicę nie do poznania

Źródło:
USA Today, CNN, Asheville Citizen Times, tvnmeteo.pl

Stany alarmowe wciąż pozostają przekroczone na części stacji w Polsce.

Stan wody w polskich rzekach. Gdzie przekroczone są stany alarmowe?

Stan wody w polskich rzekach. Gdzie przekroczone są stany alarmowe?

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Stres związany ze schwytaniem w celach naukowych dotyka zarówno najmniejszych roślinożerców, jak i ogromne drapieżniki. Międzynarodowy zespół badawczy przeanalizował aktywność 42 gatunków po założeniu obroży GPS. Co ciekawe, ze stresem szczególnie dobrze radziły sobie zwierzaki, które na co dzień napotykały ślady ludzi..

Dzikie zwierzęta potrafią przyzwyczajać się do śladów ludzkiej obecności

Dzikie zwierzęta potrafią przyzwyczajać się do śladów ludzkiej obecności

Źródło:
phys.org

Ptasia grypa spowodowała śmierć 47 tygrysów w wietnamskich ogrodach zoologicznych. Jak podały lokalne media, to niejedyne drapieżniki, które zmarły na skutek zarażenia wirusem H5N1. Według danych WHO przypadki ptasiej grypy u ssaków są coraz częstsze.

Padło prawie 50 tygrysów. Przyczyną była ptasia grypa

Padło prawie 50 tygrysów. Przyczyną była ptasia grypa

Źródło:
Channel News Asia, CDC

Paragwaj od początku tygodnia mierzy się z falą ekstremalnego upału. W poniedziałek termometry pokazywały powyżej 40 stopni Celsjusza. W krytycznym stanie znajduje się jedna z głównych rzek kraju - Paragwaj.

Wysycha główna rzeka, bo kraj zalewa fala gorąca

Wysycha główna rzeka, bo kraj zalewa fala gorąca

Źródło:
ENEX, NPY, DMH, ABC

Orki utknęły na płytkich wodach nieopodal Półwyspu Kamczatka. Dwa dorosłe i dwa młode osobniki zagrzebały się w zamulonym ujściu rzeki. Ratownikom udało się utrzymać zwierzęta przy życiu aż do podniesienia się poziomu wody i bezpiecznie odeskortować je na pełne morze.

Orki ugrzęzły na mieliźnie. Ratowało je 30 wolontariuszy

Orki ugrzęzły na mieliźnie. Ratowało je 30 wolontariuszy

Źródło:
Reuters, TASS, Whale and Dolphin Conservation

Na Kaszubach w środę o poranku pojawiła się biała tęcza. Zdjęcie zjawiska, które przy odrobinie szczęścia można zaobserwować w jesienny lub wiosenny dzień, otrzymaliśmy od pani Estery.

Biała tęcza pojawiła się nad Kaszubami

Biała tęcza pojawiła się nad Kaszubami

Źródło:
tvnmeteo.pl

Do niewielkiego miasta pod niemiecką Kolonią w ostatnich tygodniach zaczęły się zjeżdżać setki ornitologów. Powód? Pojawił się tam przedrzeźniacz północny - ptak, który naturalnie w Europie nie występuje.

Ornitologiczna sensacja w Niemczech

Ornitologiczna sensacja w Niemczech

Źródło:
ENEX, RTL, ksta.de

Fala gorąca zalewa południowo-zachodnie tereny Stanów Zjednoczonych. Rekordy temperatury odnotowywane są między innymi w San Francisco i Phoenix.

Ekstremalny upał w części USA. Rekord goni rekord

Ekstremalny upał w części USA. Rekord goni rekord

Źródło:
The Guardian

Rakieta Falcon 9 od SpaceX została uziemiona. Wszystko przez to, że w czasie ostatniej misji jej górny stopień nie wylądował w odpowiednim miejscu. Amerykańska Federalna Administracja Lotnictwa wezwała firmę Elona Muska do przeprowadzenia dochodzenia.

Anomalia rakiety SpaceX. Falcon 9 uziemiony na czas dochodzenia

Anomalia rakiety SpaceX. Falcon 9 uziemiony na czas dochodzenia

Źródło:
space.com, tvnmeteo.pl, Reuters

Prawie 60 procent terytorium Brazylii zmaga się ze skutkami suszy. W rejonie Amazonii brak opadów i wysokie temperatury doprowadziły do całkowitego zatrzymania żeglugi na wielu rzekach.

Największa susza od 50 lat dusi "płuca świata"

Największa susza od 50 lat dusi "płuca świata"

Źródło:
PAP, CNN

Kometa C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS jest coraz lepiej widoczna nad półkulą północną. Pochodzący z dalekich rubieży Układu Słonecznego obiekt już wkrótce może być dostrzegalny gołym okiem. Kiedy powinniśmy skierować wzrok - i obiektywy aparatów - w niebo?

Ten jasny punkt może stać się niezapomnianym widowiskiem

Ten jasny punkt może stać się niezapomnianym widowiskiem

Źródło:
Royal Astronomical Society, BBC, PAP, "Z głową w gwiazdach"

Nie należy zbierać grzybów na terenach popowodziowych - mówi Marek Waszczewski, rzecznik prasowy Głównego Inspektora Sanitarnego. W sezonie grzybowym wymienia też inne informacje ważne dla zbieraczy.

Ważne ostrzeżenie GIS dla grzybiarzy. Na tych terenach nie należy zbierać grzybów

Ważne ostrzeżenie GIS dla grzybiarzy. Na tych terenach nie należy zbierać grzybów

Źródło:
PAP

Supertajfun Krathon poważnie uszkodził statek towarowy u wybrzeży Tajwanu. Na pomoc marynarzom ruszyła straż przybrzeżna, jednak miała spore kłopoty z dotarciem do załogi. Jednostka osiadła na mieliźnie, a lokalne władze obawiają się wycieku ropy.

Supertajfun uszkodził statek, śmigłowiec nie mógł dotrzeć do załogi

Supertajfun uszkodził statek, śmigłowiec nie mógł dotrzeć do załogi

Źródło:
Reuters, Taiwan English News

Naukowcy rozwikłali zagadkę niezwykle szybkiego wzrostu Mount Everestu. Za przyrost najwyższego szczytu świata częściowo odpowiedzialny jest proces przechwycenia wód jednej z himalajskich rzek przez drugą. Zażarta walka cieków sprawiła, że cały okoliczny ląd podniósł się.

Mount Everest cały czas rośnie. Wszystko za sprawą "żarłocznej" rzeki

Mount Everest cały czas rośnie. Wszystko za sprawą "żarłocznej" rzeki

Źródło:
Reuters, CNN

Przymrozki w Polsce. Minionej nocy temperatura przy gruncie spadła w Zakopanem i Łodzi do -4 stopni Celsjusza. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcie zamarzniętej szyby samochodu.

Przy gruncie -4 stopnie. "No i stało się. Pierwsze skrobanie szyb"

Przy gruncie -4 stopnie. "No i stało się. Pierwsze skrobanie szyb"

Źródło:
IMW, Kontakt24

Naukowcy potwierdzili odkrycie planety w bliskim sąsiedztwie Układu Słonecznego. Ciało niebieskie ma masę równą co najmniej połowie Wenus, a rok na nim trwa zaledwie kilka ziemskich dni. Co ciekawe, być może nie jest ono jedynym światem, który krąży dookoła naszego gwiezdnego "sąsiada".

Lżejsza niż Ziemia, cięższa niż Mars. Krąży całkiem niedaleko nas

Lżejsza niż Ziemia, cięższa niż Mars. Krąży całkiem niedaleko nas

Źródło:
ESO, PAP