Prezydent Barack Obama w wywiadach dla kilku stacji telewizyjnych przyznał, że propozycja Rosji w sprawie nadzoru nad syryjską bronią chemiczną jest "potencjalnie przełomowa", ale należy do niej podchodzić sceptycznie. Zaznaczył, że jest ona efektem groźby Stanów Zjednoczonych, które zapowiedziały, że użyją siły wobec reżimu Asada.
Prezydent Barack Obama w poniedziałek udzielił krótkich wywiadów sześciu stacjom telewizyjnym w ramach kampanii nacisku na Kongres przed głosowaniem w sprawie Syrii.
Głowa państwa pytana była o najnowszą propozycję Rosji w sprawie utworzenia systemu międzynarodowego nadzoru na bronią chemiczną w Syrii.
W wywiadzie dla telewizji CNN Obama przyznał, że propozycja Rosji jest "potencjalnie przełomowa", ale powinna być traktowana sceptycznie.
Podkreślił jednocześnie, że propozycja jest konsekwencją groźby Stanów Zjednoczonych, które zapowiedziały interwencję w Syrii. - Jest wysoce nieprawdopodobne, byśmy doszli do tego bez zagrożenia użycia siły (ze strony USA) - powiedział Obama.
"Pozytywne wydarzenie"
Z kolei w stacji NBC powiedział, że do propozycji Rosji "należy podchodzić początkowo ze szczyptą soli". - Stanowi jednak potencjalnie pozytywne wydarzenie - podsumował.
W wywiadzie dla telewizji PBS ujawnił, że rozmawiał z prezydentem Rosji Władimirem Putinem na szczycie G20 o możliwym dyplomatycznym rozwiązaniu sytuacji w Syrii.
Pytany w telewizji ABC o możliwość "przerwy" w przygotowaniach do uderzenia w Syrię, gdyby syryjska broń chemiczna została zabezpieczona, Obama odpowiedział, że "to możliwe, jeśli do tego dojdzie".
Obama nie jest pewien Kongresu
Prezydent we wszystkich wywiadach zastrzegał, że do propozycji rosyjskiej należy podchodzić sceptycznie zważywszy na ostatnie dwa lata wojny domowej w Syrii. Mówił, że propozycja jest kolejnym dowodem, że należy podtrzymywać presję na reżim Baszara el-Asada i dlatego Kongres powinien udzielić poparcia planom administracji. - Jeśli nie podtrzymamy wiarygodnego zagrożenia wojskową presją, nie myślę, byśmy uzyskali porozumienie jakie chcielibyśmy uzyskać - powiedział Obama.
Prezydent dodał, że sekretarz stanu John Kerry ustali ze stroną rosyjską, jak dalece poważna jest ta propozycja. W wywiadzie dla CNN Obama podkreślił, że wszelkie działania dyplomatyczne nie mogą jedynie odwlekać lub hamować nacisku na władze w Damaszku.
Rosyjska propozycja, jak oceniają komentatorzy, zmienia dotychczasową dynamikę wydarzeń wokół planowanej przez USA ograniczonej interwencji w Syrii w odpowiedzi na użycie 21 sierpnia broni chemicznej, co spowodowało śmierć ponad 1400 cywilów. Obama uważa, że interwencja wojskowa leży w interesie bezpieczeństwa narodowego USA, ale zwrócił się o "zielone światło" w tej sprawie do Kongresu. Analizy dotychczasowych wypowiedzi kongresmenów sugerują jednak, że Obama mógłby nie dostać zgody na interwencję. Prezydent przyznał w wywiadzie dla NBC, że bierze pod uwagę, że może przegrać głosowanie. - Nie powiedziałbym, że jestem pewny (wyniku głosowania). Ale jestem pewien, że deputowani traktują tą kwestię bardzo poważnie - powiedział. Kolejny raz uchylił się jednak od ujawnienia jak postąpiłby w takim przypadku.
Kontrola nad bronią chemiczną
Minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow zaproponował w poniedziałek umieszczenie syryjskiej broni chemicznej pod kontrolą międzynarodową w celu jej późniejszego zniszczenia. Syria natychmiast "pozytywnie przyjęła" tę propozycję - jak poinformował szef syryjskiej dyplomacji Walid el-Mualim.
Wskazując na trwające "międzynarodowe dyskusje" wokół Syrii, lider większości demokratycznej w Senacie Harry Reid wycofał w poniedziałek swoje poparcie dla planowanego na środę głosowania otwierającego formalną debatę przed głosowaniem nad rezolucją o operacji w Syrii. Powołując się na jego współpracowników, amerykańskie media twierdzą, że Reid chce by przed głosowaniem wyjaśniła się sytuacja z rosyjską propozycją. - To świetny rozwój sytuacji, dyplomacja jest zawsze lepsza od wojny. Interwencja w Syrii wprowadziłaby więcej niestabilności w regionie - powiedział w CNN republikański senator Rand Paul, który jest przeciwny wojskowej interwencji USA w Syrii.
Amerykanie nie chcą interwencji
Choć rząd USA nie ustaje w przekonywaniu do poparcia interwencji w Syrii, jest coraz bardziej prawdopodobne, że Kongres nie udzieli na nią zgody. Jak podliczają media i think tanki, analizując publiczne oświadczenia w sprawie Syrii członków Izby Reprezentantów, około 230 z 435 deputowanych w tej izbie albo zdecydowanie wykluczyło już wsparcie interwencji, albo powiedziało, że najprawdopodobniej jej nie poprze. W liczącym 100 członków Senacie, gdzie większość mają Demokraci, szanse na przyjęcie rezolucji są znacznie większe, ale wynik też nie jest przesądzony. Stanowiska kongresmenów odzwierciedlają nastroje społeczne. Jak wynika z opublikowanego w poniedziałek sondażu Pew Research Center, zaledwie w ciągu tygodnia liczba przeciwników wojskowej interwencji USA w Syrii wzrosła o 15 proc. i wynosi już 63 proc.
Autor: aj//tka / Źródło: PAP, Reuters