W poniedziałek, w sztokholmskiej filharmonii król Karol XVI wręczył medale i dyplomy tegorocznym laureatom Nagrody Nobla, jednak nie wszyscy uhonorowani mogli stawić się w Szwecji.
Ze względów zdrowotnych z przyjazdu zrezygnowali najstarsi z nagrodzonych: 89-letnia pisarka brytyjska Doris Lessing i amerykański ekonomista Leonid Hurwicz. Dlatego nagrody odbiorą na odrębnych uroczystościach w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych.
Pieniądze, tradycje, rytuały i gwiazdy
Z tegoroczną nagrodą w każdej z dziedzin związana jest premia pieniężna w wysokości 10 mln koron (1,6 mln dolarów), którą rozdziela się wśród ewentualnych współlaureatów. Każdy z odznaczonych otrzymuje ponadto złoty medal z wizerunkiem Alfreda Nobla i ozdobny dyplom.
Na ceremonii obowiązuje wyłącznie strój galowy - panowie noszą fraki, kobiety w suknie wieczorowe. Może to im przysparzć nieco problemów, gdyż po otrzymaniu od króla dyplomu i medalu laureat powinien wrócić na swoje miejsce, nie odwracając się plecami do królewskiej rodziny, a w sukni jest to dość skomplikowane...
Pięciu spośród noblistów będzie mogło wystąpić z przemówieniami podczas wieczornego bankietu z udziałem 1300 gości w sali sztokholmskiego ratusza. Bankietowe mowy laureatów są zwyczajowo krótkie i często żartobliwe.
Szwedzkie media szczególnie interesują się postacią jednego z medycznych laureatów Mario Capecchiego. Pochodzi on z Włoch. Jego ojciec poległ w czasie wojny, a zaangażowana w działalność antyfaszystowską matka trafiła do obozu koncentracyjnego Dachau. 5-letni Mario spędził następne cztery lata w sierocińcach i na ulicy, żyjąc z żebraniny i kradzieży. Po odnalezieniu go przez ocalałą z obozu matkę oboje wyjechali do USA, gdzie chłopiec wreszcie poszedł do szkoły.
Kto i za co dostał Nagrodę
Francuz Albert Fert i Niemiec Peter Gruenberg otrzymali tegoroczną nagrodę w dziedzinie fizyki za odkrycie zjawiska gigantycznego magnetooporu (GMR). Jak zaznaczył w przemówieniu członek komitetu noblowskiego Boerje Johansson, "można z pełnym usprawiedliwieniem powiedzieć, że zjawisko to ma zasadnicze znaczenie dla nowoczesnej rewolucji w technologii informacyjnej".
Noblem z chemii wyróżniony został Niemiec Gerhard Ertl za swe badania reakcji chemicznych na powierzchniach ciał stałych, zaś nagrodą z fizjologii i medycyny Amerykanie Mario Capecchi i Oliver Smithies oraz Brytyjczyk Martin Evans za odkrycia umożliwiające manipulowanie genami myszy.
Amerykanie Eric Maskin, Roger Myerson i wspomniany już Hurwicz - najstarszy laureat w dziejach Nagród Nobla - wyróżnieni zostali Noblem z ekonomii za badania nad tym, jak osobista wiedza i dbałość o własne interesy wpływają na postępowanie ludzi na rynku i w innych sytuacjach społecznych - np. przy głosowaniu w wyborach i przy negocjacjach płacowych.
Nobla literackiego dostała zaś wspomniana już wyżej i nieobecna Doris Lessing. - Wiek nie jest w literaturze problemem. Jest pani na zawsze młoda i mądra, stara i buntownicza - powiedział o Lessing Waestberg przewodniczący Noblowskiego Komitetu Literatury Akademii Szwedzkiej Per Waestberg.
Źródło: PAP, tvn24.pl