Zostały skradzione 40 lat temu. Przetrwały wojny domowe, grabieże i podróże dookoła świata. Teraz trzy posągi z X w. wróciły do Kambodży.
Khmerskie rzeźby z piaskowca, które ukradziono w prowincji Siem Reap, 80km na północny-wschód od słynnych świątyń Angkor Wat, wróciły ze Stanów Zjednoczonych do Phnom Phen, gdzie odbyła się uroczystość z udziałem przedstawicieli USA.
- Fakty są już znane, a odyseja tych rzeźb właśnie się kończy . Te cenne symbole naszego dziedzictwa wracają do swoich prawowitych właścicieli - powiedział wicepremier Kambodży Sok An.
Koleje losu antyków
Posągi przedstawiają trzy mitologiczne postaci z hinduskiego eposu "Mahabharata" - Durjodhanę, Bhimę i Balaramę.
Pierwszy z nich, ukazujący jednego z braci z rodu Kaurawów, ma 1,58 m wysokości. Został skradziony w 1972r. i sprzedany trzy lata później na aukcji w Londynie. Kolejny raz pojawił się podczas licytacji w Nowym Jorku w 2011r. Wtedy właśnie, po długich prawnych sporach, dom aukcyjny zgodził się zwrócić rzeźbę do Kambodży. Jej wartość szacuje się na 2-3mln dolarów.
Losy półtorametrowego "Bhimy" były mniej burzliwe. W 1976r. rzeźba została kupiona przez Muzeum Nortona Simona w kalifornijskiej Pasadenie, które zgodziło się ją oddać jako "gest przyjaźni".
Trzeci posąg został oddany w ramach porozumienia między domem aukcyjnym Christie's, a rządem Kambodży. - To piękne działa sztuki. Nie chodzi tylko o ich wartość, mają one bowiem coś do opowiedzenia - powiedział przedstawiciel domu aukcyjnego.
Teraz rzeźby będzie można podziwiać w Muzeum Narodowym w Phnom Penh. Powrót tych trzech posągów oznacza postęp w dążeniach Kambodży do odzyskania pozostałych dzieł. Wszystkie razem tworzą dziewięcioosobową scenę pojedynku Durjodhany z Bhimą na maczugi pod koniec krwawej wojny opisanej w "Mahabharacie".
Masowy proceder
Położenie 180 świątyń w dżungli sprzyjało grabieżom antyków. Wiele z nich znajduje się w muzeach i prywatnych kolekcjach na całym świecie. W ciągu ostatnich dwudziestu lat do Kambodży wróciło z USA 97 rzeźb. Ostatnie przywieziono w zeszłym roku, po 20 latach wystawiania w nowojorskim Muzeum.
Autor: gk/kka / Źródło: BBC, PAP