Rosja zrywa umowę, jest reakcja rynku. To "zaszkodzi milionom ludzi na całym świecie"

Biały Dom ostrzegł, że decyzja Rosji "pogorszy brak bezpieczeństwa żywnościowego i zaszkodzi milionom bezbronnych ludzi na całym świecie". - Czarnomorska inicjatywa zbożowa miała kluczowe znaczenie dla obniżenia cen żywności na całym świecie, które wzrosły w wyniku brutalnej i niesprowokowanej inwazji Rosji na Ukrainę - stwierdził w oświadczeniu Adam Hodge, rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA.

Kontrakty terminowe na pszenicę na Chicago Board of Trade wzrosły o 2,7 proc. do 6,80 dol. za buszel, a kontrakty terminowe na kukurydzę wzrosły o 0,94 proc. do 5,11 dol. za buszel. Inwestorzy obawiają się zbliżającego się kryzysu związanego z dostępnością podstawowych produktów spożywczych - wskazał CNN.

Portal dodał, że ceny pszenicy i tak są o 52 proc. niżej w porównaniu do rekordowego poziomu z marca 2022 r., a ceny kukurydzy są o 38 proc. niższe niż w kwietniu 2022 r., kiedy to osiągnęły 10-letni szczyt.

Porozumienie zbożowe - wynegocjowane przez Turcję i ONZ rok temu - zapewniło bezpieczny przepływ statków przewożących zboże z ukraińskich portów. Do tej pory umowa pozwoliła na eksport prawie 33 milionów ton żywności przez ukraińskie porty - podał CNN, powołując się na dane ONZ.

Umowa była odnawiana trzykrotnie, ale Rosja wielokrotnie groziła wycofaniem się z niej, argumentując, że utrudniano jej eksport własnych produktów. W weekend prezydent Rosji Władimir Putin zasygnalizował, że nie odnowi paktu, mówiąc, że jego główny cel - dostarczanie zboża krajom w potrzebie - "nie został zrealizowany".

Koniec umowy prawdopodobnie będzie miał skutek sięgający daleko poza region. Przed wojną Ukraina była piątym co do wielkości eksporterem pszenicy na świecie, odpowiadającym za 10 proc. eksportu - wynika z danych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.

Ukraina znajduje się ponadto w pierwszej trójce światowych eksporterów jęczmienia, kukurydzy i oleju rzepakowego - podała Gro Intelligence, firma zajmująca się danymi rolniczymi. Jest także zdecydowanie największym eksporterem oleju słonecznikowego, odpowiadając za 46 proc. światowego eksportu - wskazała ONZ.

W ubiegłym roku wstrząsy gospodarcze, w tym skutki wojny na Ukrainie i pandemii, były głównymi przyczynami "ostrego braku bezpieczeństwa żywnościowego" w 27 krajach. Dotkniętych było prawie 84 miliony ludzi - wynika z raportu Food Security Information Network (FSIN), platformy wymiany danych finansowanej przez Unię Europejską i Stany Zjednoczone.

Międzynarodowy Komitet Ratunkowy (IRC) podał w listopadzie, że upadek umowy "najbardziej uderzy w tych, którzy są na skraju głodu". Ostrzeżenie pojawiło się po tym, jak Moskwa zawiesiła swój udział w pakcie na kilka dni po atakach dronów w Sewastopolu, mieście portowym na kontrolowanym przez Rosję Krymie.

Globalny indeks cen żywności opracowany przez Organizację Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa osiągnął najwyższy poziom w historii w marcu 2022 r., ale od tego czasu stale spada. Spadek eksportu żywności spowodowany wycofaniem się Rosji z umowy może odwrócić ten trend - wskazał portal CNN.

- Bogatsze kraje są mniej narażone na skutki niż niektóre kraje Bliskiego Wschodu i Afryki - stwierdziła w rozmowie z CNN Caroline Bain, główna ekonomistka ds. towarów w Capital Economics.

- Ponowny wzrost cen produktów rolnych oczywiście podniósłby detaliczne ceny żywności, ale być może nie tak bardzo, jak się wydaje, szczególnie w gospodarkach rozwiniętych. Jest jeszcze wiele dodatkowych kosztów na drodze od pszenicy do bochenka chleba, w tym transport, przetwarzanie, pakowanie, praca - podkreśliła Bain. Dodała, że ceny energii były głównym czynnikiem napędzającym wzrost cen żywności.