Polski Ład, którego część założeń wejdzie w życie w styczniu 2022 roku, zakłada m.in. duże zmiany w zasadach wyliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Zmiany dotkną zarówno podatników rozliczających się w oparciu o zasady ogólne, jak i podatek liniowy, ryczałt ewidencjonowany oraz kartę podatkową.
● Zgodnie z przyjętymi przepisami Polskiego Ładu, osoby prowadzące działalność gospodarczą utracą możliwość odliczenia składki zdrowotnej od podatku. ● Polski Ład zakłada zmianę zasad wyliczania wysokości składki zdrowotnej, uzależniając ją od przyjętej formy opodatkowania.
Składka zdrowotna – zasady ogólne wyliczania
Zasady dotyczące wyliczania wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne znowelizowane zostały mocą Ustawy z dnia 29 października 2021 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i niektórych innych ustaw. Wejdą w życie w styczniu 2022 roku. Tzw. Polski Ład przewiduje dwie istotne zmiany z nimi związane, które dotyczą:
● podstawy wyliczania wysokości składki zdrowotnej, ● braku możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku.
Warto zauważyć, że w dotychczas obowiązującym porządku prawnym składka zdrowotna choć w części pomniejszała wysokość naliczonego podatku. Obecnie przyjęte rozwiązania spowodują zaś realny wzrost wydatków osób prowadzących działalność, w tym pracodawców.
Zasady dotyczące podstawy wyliczania wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne zostały uzależnione od przyjętej formy opodatkowania.
Czytaj także: Polski Ład i rewolucja dla milionów pracowników. Oto najważniejsze zmiany Kto może skorzystać i jak wyliczyć ulgę dla klasy średniej? Polski Ład dla rodzin – dla kogo 12 tysięcy na dziecko i ulga dla rodzin wielodzietnych
Składka zdrowotna a skala podatkowa
Składka zdrowotna podatnika rozliczającego się na zasadach ogólnych, czyli według tzw. skali podatkowej, będzie wynosiła 9 proc., przy czym wyliczana będzie ona za każdy miesiąc podlegania ubezpieczeniu od podstawy, którą stanowi dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który składka ta jest opłacana.
Dochód ustalany będzie następująco:
● za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku składkowym – jako różnica pomiędzy osiągniętymi przychodami a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, przy czym dochód ten ulega pomniejszeniu o kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe opłaconych w tym miesiącu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów;
● za kolejne miesiące – jako różnica pomiędzy sumą przychodów osiągniętych od początku roku a sumą kosztów uzyskania tych przychodów poniesionych od początku roku, przy czym dochód ten ulega pomniejszeniu o sumę dochodów ustalonych za poprzedzające miesiące i o różnicę między sumą składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, zapłaconych od początku roku, a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach, ale jednocześnie nie jest on pomniejszany o składki, które zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Pojęcie przychodów, jak i sumy kosztów ich uzyskania należy rozumieć zgodnie z Ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ustawodawca zastrzegł, że jeżeli podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalona w oparciu o powyższe zasady jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia w dniu 1 stycznia danego roku, wówczas za podstawę przyjmuje się kwotę minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku.
Składka zdrowotna a ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
W przypadku podatników, którzy rozliczają się na zasadzie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wysokość składki będzie wynosiła ona 9 proc. od podstawy. Miesięczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi:
● jeżeli przychody z działalności gospodarczej osiągnięte od początku roku kalendarzowego nie przekroczyły 60 000 zł – kwota odpowiadająca 60 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego ogłaszanego przez Prezesa GUS, włącznie z wypłatami z zysku;
● jeżeli przychody z działalności gospodarczej osiągnięte od początku roku kalendarzowego przekroczyły 60 000 zł, ale nie przekroczyły 300 000 zł – kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego ogłaszanego przez Prezesa GUS, włącznie z wypłatami z zysku;
● jeżeli przychody z działalności gospodarczej osiągnięte od początku roku kalendarzowego przekroczyły 300 000 zł – kwota odpowiadająca 180 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego ogłaszanego przez Prezesa GUS, włącznie z wypłatami z zysku.
Przy czym przychód ulega pomniejszeniu o kwoty opłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu.
Podatnik, który rozlicza się na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, będzie mógł ponadto skorzystać z możliwości określenia miesięcznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej poprzez przyjęcie kwoty przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym pomniejszonej o kwotę opłaconych w poprzednim roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały rozliczone wcześniej. Podstawę ustaloną w taki sposób stosuje on wówczas przez cały rok.
Składka zdrowotna a podatek liniowy
Zasady wyliczania wysokości składki zdrowotnej podatników rozliczających się podatkiem liniowym będą takie, jak w przypadku podatników korzystających z zasad ogólnych, przy czym różnica dotyczy jedynie procentu od uzyskanego dochodu. Wynosić będzie on 4,9.
Składka zdrowotna a karta podatkowa
Podstawę wyliczania wysokości składki zdrowotnej podatnika opodatkowanego kartą podatkową będzie stanowić kwota minimalnego wynagrodzenia, które obowiązuje w danym roku kalendarzowym. Wysokość składki stanowić będzie 9 proc. tak określonej podstawy.
Składka zdrowotna według zasad Polskiego Ładu – od kiedy?
Przepisy Ustawy z dnia 29 października 2021 roku, nazywanej Polskim Ładem, w zakresie zasad wyliczania składek zdrowotnych wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2022 roku. Zgodnie z art. 79 Ustawy w przypadku podatników rozliczających się na zasadach ogólnych oraz opodatkowanych podatkiem liniowym podstawa wymiaru składek za styczeń 2022 roku ustalana będzie jednak w oparciu o obecnie obowiązujące zasady.
Zerowa składka zdrowotna – dla kogo
Od stycznia 2022 roku osoby prowadzące działalność pozarolniczą nie będą musiały opłacać składki zdrowotnej, jeżeli jednocześnie pozostawać będą w stosunku pracy i podstawa wymiaru składek z tego tytułu nie będzie przekraczać minimalnego wynagrodzenia. Ponadto podatnik ten musi być opodatkowany w formie ryczałtu do przychodów ewidencjonowanych, a przychody osiągane z pozarolniczej działalności nie mogą być wyższe niż 50 proc. minimalnego wynagrodzenia.
Akt prawny: Ustawa z dnia 29 października 2021 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw Dz. U. 2021 poz. 2105
Źródło: TVN24 Biznes, zus.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock