Preferowanym scenariuszem byłoby wypracowanie przez banki i GPW Benchmark zamiennika dla stawki WIBOR, który byłby oparty na stawce ON (overnight) dla kredytów hipotecznych - stwierdził prezes Polskiego Funduszu Rozwoju Paweł Borys. Dodał przy tym, że jeśli nie uda się tego zrobić do końca 2022 roku, to zamiennikiem będzie stawka POLONIA.
"Likwidacja WIBOR dla kredytów hipotecznych polega na obowiązku dla banków zastosowania innej stawki referencyjnej opartej o koszt pieniądza w pożyczkach jednodniowych (O/N) od 2023. Stawka musi być zgodna z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego (BMR) i zatwierdzona przez KNF" - napisał Borys na Twitterze.
"Jeżeli sektor bankowy nie wypracuje takiej stawki np. w GPW Benchmark do końca roku, to będzie stosowana stawka POLONIA obliczana przez NBP (pozwala na to BMR). W efekcie oprocentowanie kredytów powinno spaść o ok. 0,3-0,4 proc. w długim terminie, ponieważ WIBOR3M lub 6M jest wyższy" - dodał.
WIBOR a kredyty
Borys w kuluarach Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach powiedział dziennikarzom, że planowane zmiany mają dotyczyć tylko kredytów hipotecznych, a WIBOR będzie nadal używany przy kredytach dla firm i konsumenckich.
Podał, że banki w przypadku długoletnich kredytów hipotecznych nie powinny stosować wyższych stawek 3- i 6-miesięcznych, także przy konstrukcji nowych benchmarków, zamiast tego rynek powinien opierać się na ON i zmieniać harmonogram klientom co miesiąc.
- Przyjęliśmy konserwatywnie przy wyliczaniu oszczędności dla kredytobiorców, że różnica w stopie ON a 3- i miesięcznej stawce WIBOR to średnio 30 punktów bazowych, choć zdajemy sobie sprawę, że obecnie to około 150 punktów bazowych - powiedział Borys.
Stawka POLONIA - co to jest?
Jak możemy przeczytać na stronie Narodowego Banku Polskiego, "stawka referencyjna POLONIA wyznaczana jest jako średnia (ważona wolumenem poszczególnych transakcji) oprocentowania niezabezpieczonych depozytów międzybankowych zawartych na termin ON (overnight - red.) w danym dniu roboczym do godziny 16.30".
"Uczestnicy fixingu stawki referencyjnej POLONIA mają obowiązek przesłania do NBP do godziny 16.45 informacji na temat złożonych oraz przyjętych przez nie w danym dniu roboczym niezabezpieczonych depozytów międzybankowych o terminie ON. Stawka Referencyjna POLONIA jest publikowana w serwisie informacyjnym NBP w tym samym dniu roboczym (T+0) około godziny 17.00" - wyjaśnił NBP.
Jak podał bank centralny, jeśli chodzi o stawkę POLONIA, to średnia ważona stawka operacji przeprowadzonych na rynku pieniężnym o terminie ON dnia 22 kwietnia 2022 wyniosła 4,10 proc.
Z kolei na stronie GPW Benchmark możemy przeczytać, że 22 kwietnia 2022 stawka WIBOR 3M wynosiła 5,74 proc., a WIBOR 6M - 5,93 proc.
Prace nad nową stawką
"Od kilku kwartałów GPW Benchmark prowadzi działania związane z rozwojem alternatywnych wskaźników stopy procentowej. Na te działania składają się zadania związane z analizą danych transakcyjnych przekazywanych przez polskie banki, określeniem szczegółowych parametrów dot. metody opracowywania, rozwojem narzędzia do kalkulacji wskaźników referencyjnych, opracowaniem dokumentacji dotyczącej wskaźników referencyjnych oraz przygotowaniem dokumentu konsultacyjnego" - podano w stanowisku zarządu GPW Benchmark.
GPW Benchmark to należąca do GPW spółka, która zajmuje się m.in. wyliczaniem wskaźników rynkowych, w tym również wskaźnika WIBOR. W stanowisku zarządu firmy zapowiedziano, że w dokumencie konsultacyjnym GPW Benchmark przedstawi wyniki analiz indeksów opartych na depozytach niezabezpieczonych oraz na transakcjach warunkowych. Dodano, że badania segmentu transakcji zabezpieczonych i niezabezpieczonych przynoszą wartościowe wnioski dotyczące optymalnego wyboru alternatywnego wskaźnika referencyjnego, tak co do zasobności informacyjnej, stabilności i odporności danego indeksu.
"Celem konsultacji publicznych będzie więc przekazanie niezbędnych informacji dotyczących analiz i badań rynkowych przeprowadzonych przez administratora oraz zapewnienie przejrzystej informacji dla przedstawicieli szerokiego rynku finansowego i podmiotów korzystających ze wskaźników referencyjnych co do możliwości wyboru wskaźnika referencyjnego" - poinformowano.
Dodano, że indeksy opracowywane przez GPW Benchmark bazować będą na koncepcji risk free rate, czyli wskaźników referencyjnych wolnych od ryzyka, co należy rozumieć jako oparcie wskaźnika referencyjnego wyłącznie na rzeczywistych transakcjach. Rynek pieniężny w Polsce pozwala na skonstruowanie kilku typów wskaźnika referencyjnego.
"Zadaniem konsultacji publicznych i międzyinstytucjonalnych będzie wybór wskaźnika referencyjnego jako tzw. głównego alternatywnego wskaźnika referencyjnego, który mógłby być wprowadzany do instrumentów i umów finansowych. Utrzymujemy bazowe założenia harmonogramu zakładające, że alternatywny wskaźnik referencyjny stopy procentowej ON (overnight) będzie gotowy do stosowania w drugiej połowie 2022 roku, podczas gdy w najbliższych tygodniach zaprezentujemy wyjściowe wersje proponowanych indeksów" - zapowiedziano.
Zapowiedź premiera
Premier Mateusz Morawiecki na 14. Europejskim Kongresie Gospodarczym zaproponował nowe narzędzia pomocowe dla kredytobiorców.
- Proponujemy tak zwane wakacje kredytowe w roku 2022 i 2023 dla wszystkich kredytobiorców, którzy będą mieli trudność w spięciu budżetów domowych - mówił premier.
Odniósł się także do stawki WIBOR używanej przez banki, ma ją zastąpić nowa stawka "znacząco bardziej korzystna dla wszystkich kredytobiorców". Rozwiązanie to, według prezentacji KPRM, ma spowodować spadek wysokości rat kredytobiorców w sumie o ok. 1 mld zł.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock