Dodatkowe miliardy do państwowej kasy. "Środki zostały tylko i wyłącznie rozliczone na papierze"

Źródło:
TVN24 Biznes
Kowalczyk (WWF Polska) o dochodach ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2
Kowalczyk (WWF Polska) o dochodach ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2TVN24 BiS
wideo 2/7
Kowalczyk (WWF Polska) o dochodach ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2TVN24 BiS

Dochody polskiego budżetu ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w latach 2013-2020 wyniosły około 34,5 miliarda złotych. Połowa tych pieniędzy powinna trafiać na zmiany w energetyce. - Środki zostały tylko i wyłącznie rozliczone na papierze. Nie było wydatkowania dodatkowych środków na transformację energetyczną - stwierdził na antenie TVN24 BiS Marcin Kowalczyk, szef zespołu klimatycznego w WWF Polska. Bartłomiej Sawicki z "Rzeczpospolitej" wskazał, że za tę kwotę można byłoby wybudować 4 bądź 5 elektrowni gazowych.

Unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) działa od 2005 roku. Określa on bezwzględny limit lub "pułap" całkowitej ilości niektórych gazów cieplarnianych, które mogą być emitowane każdego roku przez podmioty objęte systemem. Jak wyjaśnia think tank Forum Energii, celem działania unijnego ETS jest doprowadzenie do redukcji emisji gazów cieplarnianych, poprzez uwzględnienie kosztu emisji CO2 w produkcji energii i wyrobów przemysłowych. Ma to sprawić, że wysokoemisyjna działalność stanie się droższa niż w przypadku wykorzystania w niej czystych alternatyw.

OGLĄDAJ TVN24 BiS W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

Sprzedaż uprawnień do emisji CO2

Poszczególne państwa otrzymują swoją pulę uprawnień, tak zwaną aukcyjną, i sprzedają uprawnienia do emisji CO2 na aukcjach, a kupują je firmy emitujące CO2 do atmosfery, na przykład producenci energii. Środki pozyskane ze sprzedaży uprawnień przez państwa są przychodem ich budżetów. Unijna dyrektywa wskazuje, że przynajmniej 50 proc. przychodów z tej puli powinno trafiać na cele klimatyczne.

Marcin Kowalczyk, szef zespołu klimatycznego w WWF Polska, był pytany na antenie TVN24 Biznes, czy wiemy, gdzie popłynęły te pieniądze i czy jest zagrożenie, że zostały zmarnowane. - Według mojej najlepszej wiedzy te środki zostały tylko i wyłącznie rozliczone na papierze, to znaczy działania, które były podjęte - tak, zgodne z dyrektywą - ale to były działania, które zostały podjęte pomimo tych dodatkowych środków. Nie było wydatkowania dodatkowych środków na transformację energetyczną, zarówno w 2019 roku, jak i wcześniej, jak i prawdopodobnie później - stwierdził.

Kowalczyk tłumaczył wcześniej w rozmowie z portalem energetyka24.com, że "środki, które płyną do budżetu państwa nie są znaczone". - Jednakże Polska ma obowiązek przedkładania raportów o wydatkowaniu co najmniej 50 procent dochodów z uprawnień do emisji lub ich równowartości na rzecz działań proklimatycznych, związanych na przykład z budową odnawialnych źródeł energii czy też promowaniem niskoemisyjnego transportu. Taki obowiązek spoczywa na każdym państwie UE. Do tej pory Komisja Europejska jeszcze nie zakwestionowała ani jednego raportu składanego przez Polskę. Ale pytanie, na ile są to działania nowe, a na ile to po prostu raportowanie czegoś, co i tak by miało miejsce - stwierdził.

Dochody ze sprzedaży uprawnień

W 2020 roku dochody państwa ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 wyniosły prawie 14 mld zł. W 2019 roku była to kwota ponad 10,8 mld zł: 6,2 mld zł trafiło do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, z tego 1,1 mld zł popłynęło do Funduszu Inwestycji Zielonych, m.in. na program Mój Prąd.

Pieniądze z uprawnień popłynęły również na rekompensaty za wzrost cen energii w 2019 roku, ale - jak mówił Bartłomiej Sawicki z "Rzeczpospolitej" - środki trafiły nie tylko na cel socjalny, czy polityczny. - To także dwa flagowe i (...) pozytywne programy, jeżeli chodzi o transformację energetyczną, czyli program Czyste Powietrze i program Mój Prąd. Program Mój Prąd (warty ponad 1 mld zł - red.) był zasilany właśnie z funduszu ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 - wskazywał.

Jak zauważył Sawicki, ledwie ten 1 mld zł sprawił, że Polska stała się ewenementem na skalę całej Unii Europejskiej. - Kraj położony na północy miał jeden z największych przyrostów mocy fotowoltaicznej w całej Unii Europejskiej. W pewnym momencie mieliśmy więcej przyrostów mocy w fotowoltaice, w energii słonecznej niż słoneczna Hiszpania czy Włochy - zwracał uwagę. Jego zdaniem, to pokazuje, że Polska potrafi robić projekty, tylko rząd "musi chcieć zaangażować większą część środków".

Zdaniem Marcina Kowalczyka "biorąc pod uwagę, że w samym okresie od 2013 do 2020, mówimy o 30 miliardach złotych, to 1,1 miliarda, to kropla w morzu".

W latach 2013-2020, czyli od początku aukcyjnej sprzedaży uprawnień do emisji, budżet państwa zasiliło ok. 34,5 mld zł. Bartłomiej Sawicki z "Rzeczpospolitej" zwrócił uwagę, że z dochodów ze sprzedaży uprawnień można byłoby wybudować 4 bądź 5 elektrowni gazowych, o mocy 4 gigawatów każda. - To prawdopodobnie mogłyby być 4 czy 5 elektrowni gazowych, tak bardzo potrzebnych, biorąc pod uwagę źródło, na jakie chcemy przejść, a więc odnawialne źródło energii. Źródła gazowe są bardziej elastyczne aniżeli węglowe i pozwalają znacznie lepiej i szybciej odpowiadać na zmienną produkcję energii elektrycznej (jako uzupełnienie energii z OZE - red.) - tłumaczył Sawicki.

tvn24.pl

Kto odpowiada za wzrost cen prądu?

Marcin Kowalczyk, szef zespołu klimatycznego w WWF Polska, był pytany o twierdzenia rządzących, że to UE - poprzez system ETS i politykę klimatyczną - jest odpowiedzialna za wzrost rachunków za energię elektryczną. - Owszem, uprawnienia do emisji mają pewien pośredni wpływ na wysokość rachunków za energię, ale w ciągu kilku ostatnich miesięcy, kiedy nastąpił prawdziwy kryzys energetyczny, głównym czynnikiem zwiększającym ceny energii był koszt samych nośników energii, czyli węgla, gazu, które w gwałtowny sposób wzrósł w całej Unii Europejskiej, również poza - wyjaśniał.

- To wynika z różnych powodów: politycznych, podażowych czy popytowych. Ale tak naprawdę w okresie, kiedy nastąpił ten największy wzrost cen energii, ceny uprawnień do emisji były względnie stabilne - dodał.

Sawicki zwracał uwagę, że rząd przygotował analizę, z której ma wynikać, że udział uprawnień do emisji CO2 w cenach energii elektrycznej wynosi blisko 60 procent. - Ja bym jednak polemizował z tą liczbą, ona jest moim zdaniem zbyt wysoka, ale to jest około 40-50 procent - wskazał dziennikarz "Rz". - Nie da się ukryć, że ceny uprawnień do emisji CO2 są na pewno jednym z największych składowych podwyżek cen energii - dodał.

Jednocześnie to właśnie wzrost cen uprawnień ma być głównym czynnikiem zmuszającym do transformacji energetycznej. Z tego powodu pula dostępnych na rynku uprawnień z roku na rok maleje, zgodnie z celami redukcyjnymi UE. Na wzroście cen cierpią gospodarki, których energetyka oparta jest na węglu - w przypadku Polski to 70 proc. miksu energetycznego. Zwłaszcza, jeśli rządzący odchodzenie do węgla wolą odwlekać.

Ceny uprawnień mocno w górę, Polska zarabia

Wydaje się, że już te 35 miliardów z lat 2013-2020 to olbrzymie pieniądze. Ceny uprawnień w ostatnim czasie rosną jednak w zawrotnym tempie i rok 2021 będzie rekordowy, jeśli chodzi o wpływy budżetu z tego tytułu.

W połowie grudnia Polska sprzedała sprzedała na aukcji na giełdzie łącznie 2 074 500 uprawnień do emisji CO2 po 79,29 euro. Na wcześniejszej aukcji 8 grudnia Polska sprzedawała uprawnienia za rekordowe 87,45 euro. Łącznie w 2021 roku do polskiego budżetu trafi z tytułu sprzedaży uprawnień około 25 mld zł.

Ceny uprawnień do emisji CO2stooq.pl

Autorka/Autor:mb/dap

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Prezydent USA Donald Trump potwierdził zapowiedzi, że 1 lutego nałoży 25-procentowe cła na Meksyk i Kanadę. Dodał jednak, że nie jest pewien, czy będzie to dotyczyć importu ropy naftowej.

To już jutro. Trump potwierdza zapowiedzi

To już jutro. Trump potwierdza zapowiedzi

Źródło:
PAP

Średni koszt najmu mieszkania wzrósł w grudniu 2024 roku o cztery procent rok do roku - wynika z raportu Rankomat.pl i Rentier.io dotyczącego 17 miast w Polsce. Autorzy zaznaczają, że "rok nie był jednolity".

Ceny najmu. W jednym segmencie "dominowały wzrosty"

Ceny najmu. W jednym segmencie "dominowały wzrosty"

Źródło:
tvn24.pl, PAP

W piątek mija termin na złożenie wniosku o tańszą energię dla samorządów i podmiotów użyteczności publicznej - przypomina resort klimatu i środowiska. Dodaje, że chodzi o skorzystanie z ceny maksymalnej na prąd.

Niższe rachunki za prąd. Ostatni dzień na wniosek

Niższe rachunki za prąd. Ostatni dzień na wniosek

Źródło:
tvn24.pl

Związkowcy z Rafako, prezydent Raciborza i starosta raciborski podpisali się pod listem otwartym do premiera Donalda Tuska o przyspieszenie procedur mających zmierzać do uratowania będącego w upadłości zakładu. Rozpoczęły się w nim zwolnienia grupowe wszystkich pracowników, które potrwają do końca lutego 2025 roku.

Zwolnienia w polskiej firmie. "Został nam już wyłącznie apel do premiera"

Zwolnienia w polskiej firmie. "Został nam już wyłącznie apel do premiera"

Źródło:
PAP

W czwartkowym losowaniu Lotto padła szóstka. Do jednego z graczy trafią dwa miliony złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 30 stycznia 2025 roku.

Padła szóstka w Lotto

Padła szóstka w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

W czwartek weszły w życie przepisy zakazujące wprowadzania do obrotu napojów spirytusowych w tak zwanych alkotubkach - poinformował resort rolnictwa. Jak dodano, ze względu na postulaty producentów, wprowadzono 30-dniowy okres przejściowy, pozwalający na handel "alkotubkami" maksymalnie do 28 lutego tego roku.

"Całkowity zakaz wprowadzenia do obrotu". Rozporządzenie weszło w życie

"Całkowity zakaz wprowadzenia do obrotu". Rozporządzenie weszło w życie

Źródło:
PAP

Stały Komitet Rady Ministrów zaakceptował projekt ustawy w sprawie podniesienia zasiłku pogrzebowego - poinformował w czwartek szef komitetu Maciej Berek. Propozycja resortu rodziny zakłada, że świadczenie wzrośnie od przyszłego roku z 4 tysięcy do 7 tysięcy złotych.

Jest ważna decyzja w sprawie zasiłku pogrzebowego

Jest ważna decyzja w sprawie zasiłku pogrzebowego

Źródło:
PAP

Spółka Black Red White, znany producent mebli, zwiększyła zakres planowanych zwolnień grupowych z około 350 do 421 osób w pierwszym półroczu tego roku - wynika z informacji Powiatowego Urzędu Pracy w Biłgoraju (Lubelskie).

Black Red White zwiększa skalę zwolnień grupowych

Black Red White zwiększa skalę zwolnień grupowych

Źródło:
PAP

W Chorwacji rozpoczął się w czwartek tygodniowy bojkot wybranych sieci supermarketów oraz trzech grup produktów. Premier Andrej Plenković ogłosił tego dnia zaktualizowaną listę produktów, objętych wymogiem ograniczenia cen.

Ruszył tygodniowy bojkot sklepów. Premier reaguje

Ruszył tygodniowy bojkot sklepów. Premier reaguje

Źródło:
PAP

W razie braku dojścia do porozumienia WOŚP z TV Republika sieć handlowa Lidl zaprzestanie dalszych emisji spotów reklamowych w stacji - poinformowała dyrektorka do spraw korporacyjnych i społecznej odpowiedzialności biznesu Lidl Polska Aleksandra Robaszkiewicz. Firmy Oleofarm oraz Wawel przekazały, że rezygnują z emisji reklam w TV Republika.

Firmy reagują po oświadczeniu Owsiaka

Firmy reagują po oświadczeniu Owsiaka

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvn24.pl

Stopy procentowe w strefie euro zostaną obniżone o 25 punktów bazowych - zadecydował Europejski Bank Centralny. EBC podał, że nie ma z góry określonej ścieżki dla stóp procentowych.

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Źródło:
PAP

Oszuści wysyłają fałszywe wiadomości z informacją o konieczności dokonania korekty w PIT-17 - ostrzega resort finansów. Dodaje, że cyberprzestępcy podszywają się pod Krajową Administrację Skarbową (KAS).

Oszustwo na PIT. Resort ostrzega

Oszustwo na PIT. Resort ostrzega

Źródło:
PAP

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wyraził zgodę na przejęcie przez cyber_Folks kontroli nad spółką Shoper poprzez zakup 49,9 procent jej akcji - poinformowała firma w komunikacie prasowym. Chodzi o transakcję o wartości 547,5 miliona złotych.

Wielkie przejęcie na polskim rynku. Firma o decyzji urzędu

Wielkie przejęcie na polskim rynku. Firma o decyzji urzędu

Źródło:
PAP

1 lutego 2025 roku wchodzą w życie nowe przepisy wprowadzające wolne od pracy 24 grudnia w Wigilię Bożego Narodzenia. Zmiany dotyczą także kolejnej niedzieli bez zakazu handlu.

Nowy dzień wolny od pracy i zmiany w handlu

Nowy dzień wolny od pracy i zmiany w handlu

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Toyota Motor sprzedała 10,8 milionów aut w 2024 roku. To najchętniej wybierana marka na świecie piąty rok z rzędu - przekazała Agencja Reutera.

Auta tego producenta sprzedają się najlepiej

Auta tego producenta sprzedają się najlepiej

Źródło:
Reuters

Lider Naddniestrza poinformował, że zapasy gazu w separatystycznym regionie Mołdawii są "bliskie zera". Jak podały lokalne media, Kiszyniów i Tyraspol nie mogą dojść do porozumienia w sprawie unijnych środków na rozwiązanie kryzysu energetycznego.

Kryzys się pogłębia. "Nasze zapasy są bliskie zera"

Kryzys się pogłębia. "Nasze zapasy są bliskie zera"

Źródło:
PAP

Produkt Krajowy Brutto (PKB) Polski wzrósł w 2024 roku o 2,9 procent w porównaniu z 2023 rokiem - podał we wstępnym szacunku Główny Urząd Statystyczny (GUS). Dodał, że w 2023 roku PKB wzrósł o 0,1 procent.

PKB Polski. Najnowsze dane GUS

PKB Polski. Najnowsze dane GUS

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Twój e-PIT będzie niedostępny od 4 do 14 lutego - powiadomił resort finansów. W tych dniach usługa ma być zasilana informacjami o przychodach podatników, co ma umożliwić wygenerowanie PIT-ów.

Twój e-PIT będzie niedostępny. Resort wyjaśnia

Twój e-PIT będzie niedostępny. Resort wyjaśnia

Źródło:
PAP

Publiczne pieniądze wykorzystane do partyjnych celów. Za rządów Zjednoczonej Prawicy miliony złotych z instytucji państwa i państwowych spółek trafiały do Telewizji Republika. To stacja, która sama siebie określa jako niezależną, ale uprawia polityczną propagandę Prawa i Sprawiedliwości. Telewizja cieszyła się przywilejami nie tylko za sprawą publicznych pieniędzy, ale również koncesji na nadawanie naziemne - przyznanej przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Reportaż Marty Gordziewicz ujawniający te powiązania, "Republika propagandy", można obejrzeć w TVN24 GO.

Rzeka publicznych milionów dla TV Republika. "Sposób absolutnie patologiczny"

Rzeka publicznych milionów dla TV Republika. "Sposób absolutnie patologiczny"

Źródło:
TVN24