Niewyobrażalnie gwałtowny żywioł. Pożary lasów jak wybuch bomby atomowej

[object Object]
"Myśleliśmy, że wybuchł wulkan", "non stop latają helikoptery". Relacje Polaków z Grecji Kontakt 24
wideo 2/3

Emisja popiołów i gazów spowodowana pożarami w samym tylko 2017 roku przewyższa tę, wynikającą z działalności wulkanów przez dziesięć ostatnich lat. W październiku w Portugalii, w ciągu zaledwie jednej godziny spłonęło 14 tysięcy hektarów lasu. Pożary stają się coraz gwałtowniejsze. Dlaczego? Możliwe, że udało się znaleźć odpowiedź na to pytanie.

Przez kilka ostatnich dni ogień trawił lasy położone na wschód i na zachód od Aten. Na skutek pożarów rannych zostało ponad 180 osób, a zginęło co najmniej 84 - w tym dwoje Polaków.

Ogień - szalejący nie tylko w regionie Attyki, w pobliżu Aten, ale też w innych częściach kraju, zwłaszcza w Koryncie i na Krecie - zniszczył wiele budynków i wymusił ewakuację kilku miejscowości. W gaszenie ognia zaangażowane są setki strażaków. Do ewakuacji ludzi użyto łodzi i helikopterów.

CZYTAJ RAPORT O POŻARACH W GRECJI NA TVN24.PL

Groźne pożary w Grecji (PAP/DPA/Adam Ziemienowicz)PAP/DPA/Adam Ziemienowicz

W artykule opublikowanym w dziale "Opinie" hiszpańskiego dziennika "El Pais" dwaj inżynierowie leśni stawiają tezę, że to rosnące średnie wartości temperatury, występujące coraz częściej susze związane ze zmianami klimatycznymi oraz nieuporządkowane tereny leśne są przyczyną tak gwałtownych pożarów w ostatnich latach.

Pożary lasów przybierają bowiem na sile, zasięgu i skutkach z ogromną prędkością. Specjaliści oceniają, że emisja produktów spalania (popiołów i gazów) spowodowana pożarami w samym tylko roku 2017 przewyższa tę, wynikającą z działalności wulkanów przez dziesięć ostatnich lat. Zdaniem badaczy natężenie ciepła pochodzącego od płomieni płonących lasów w Portugalii w czerwcu i październiku ubiegłego roku było odpowiednio 68 i 142 razy większe od wyemitowanego w wybuchu bomby atomowej w Hiroszimie. Na dodatek w październiku w Portugalii zanotowano niewyobrażalną "żarłoczność" żywiołu - spłonęło rekordowe 14 tysięcy hektarów lasu w ciągu godziny.

Na czym polega ta gwałtowność żywiołu?

W związku ze zmianami klimatycznymi można mówić o tak zwanej szóstej generacji pożarów lasów - piszą dla "El Pais" inżynierowie Marc Castellnou i Alexander Garcia Hernandez. Twierdzą, że tego typu wielkoobszarowe pożary mogą zdominować środowisko pożaru, generując własną dynamikę rozprzestrzeniania się ognia.

W jaki sposób? Chodzi o wytworzenie potężnych kolumn konwekcyjnych, które wychodzą ponad troposferę. Stamtąd, pod wpływem wilgoci i chłodu spadają na ziemię stając się źródłem tysięcy płomieni. Stąd pożar pojawia się w rejonie, gdzie go się zupełnie nie spodziewano. Obszary, które wydawały się całkiem bezpieczne, nagle są ogarnięte płomieniami, co zabija dużą liczbę ludzi i zwierząt. Żywioł przenosi się z prędkością i intensywnością, wobec których służby są bezradne.

Czym jednak jest konwekcja? To proces przekazywania ciepła, który związany jest z ruchem materii w gazie, cieczy lub plazmie. Przez konwekcję rozumie się także sam ruch materii związany z różnicą temperatury, co prowadzi do przenoszenia ciepła.

Rysunek przedstawia rozkład temperatury wywołany konwekcją (czerwień - wyższa temperatura, niebieski - niższa) uzyskany jako symulacja komputerowaWikipedia, (CC BY-SA 3.0)

Taka sytuacja miała miejsce w ubiegłym roku 17 czerwca w Portugalii w Pedrogao Grande. Ogień wytworzył tak mocną konwekcję, że czasza dymów zmieniła się błyskawicznie w "ogniowy cumulonimbus" - opisują autorzy artykułu.

- Sprzyjające wówczas warunki spowodowały, że ogień potęgował się i napędzał kolumnę konwekcyjną, która rosła coraz wyżej. Na wysokości około 15 tysięcy metrów zabrakło energii, by podtrzymać konwekcję i ta ogromna chmura spadła pod własnym ciężarem, wyzwalając wiatr ponad 100 kilometrów na godzinę. To rozpędziło ogień we wszystkich kierunkach. W tym momencie pożar strawił prawie 5 tysięcy hektarów lasu w ciągu 20 minut, osaczając i zabijając 64 osoby - wyjaśniają Marc Castellnou i Alexander Garcia Hernandez.

Nie zdarzało się wcześniej

Autorzy zauważają, że ten mechanizm wystąpił w Portugalii w ubiegłym roku w pożarach w czerwcu i październiku. Ich zdaniem coś takiego nigdy wcześniej się nie wydarzyło. Ekspertom zajęło dwa miesiące, zanim to zrozumieli.

Autorzy zwracają również uwagę na ilość palnej biomasy (paliwa) występującej w lesie, przez strażaków zwanej obciążeniem ogniowym. Możliwy do ugaszenia pożar to poziom poniżej 10 ton na hektar. Według oceny Castellnou i Hernandeza w lasach w Hiszpanii (zresztą w całej Europie też) zalega obciążenie ogniowe przewyższające 30 ton na hektar. W sytuacji pożaru służby bywają bezradne.

Jak do tego doszło? Według autorów analizy, przyczynia się do tego zmiana w stylu życia kolejnych pokoleń społeczeństwa. Nazwali to "opuszczeniem lasu". Chodzi o to, że ludzie w lasach już nie gospodarują, na przykład zbierając chrust, zostawia się też powalone drzewa. To powoduje, że rośnie tak zwane obciążenie pożarowe, czyli duże ilości pozostawionej biomasy, która przesuszona przez coraz wyższą temperaturę stanowi doskonałe paliwo.

Zmiany klimatu mają wielkie znaczenie

Autorzy artykułu w hiszpańskim dzienniku "El Pais" twierdzą, że zmiany klimatu mogą doprowadzić do tragedii w krajach nordyckich. Według opinii autorów, niespotykana dotąd temperatura i susza w Szwecji, Norwegii, Finlandii i Danii wywołają pożary tak wielkie, że te państwa nie będą w stanie sobie z tym poradzić. Bowiem służby w tych krajach nie są przygotowane na taką skalę zagrożenia.

Autor: RP/aw / Źródło: El Pais, TVN Meteo

Pozostałe wiadomości

Fala wezbraniowa na Odrze zbliża się do Wrocławia. Z prognozy IMGW wynika, że kulminacji w mieście należy spodziewać się w nocy ze środy na czwartek.

Tej nocy fala wezbraniowa ma dotrzeć do Wrocławia

Tej nocy fala wezbraniowa ma dotrzeć do Wrocławia

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW, PAP

Poziom wody w rzekach na południu i południowym zachodzie Polski pozostaje bardzo wysoki. Stan alarmowy jest przekroczony na prawie 60 stacjach. Obowiązują też ostrzeżenia hydrologiczne IMGW.

Lista i mapa rzek, na których jest przekroczony stan alarmowy

Lista i mapa rzek, na których jest przekroczony stan alarmowy

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, PAP

Pogoda na jutro, czwartek 19.09. Do Polski dotarł antycyklon Serkan, który przyniósł słoneczną oraz ciepłą pogodę. Właśnie takiej aury możemy spodziewać się jutro. W nocy mogą pojawić się mgły i zamglenia, a także lokalne przelotne opady deszczu.

Pogoda na jutro, czyli na czwartek 19.09. W nocy miejscami popada

Pogoda na jutro, czyli na czwartek 19.09. W nocy miejscami popada

Źródło:
tvnmeteo.pl

Czeska policja poinformowała w środę, że odnaleziono ciało zaginionej 70-letniej kobiety z miejscowości Kobyla nad Vidnavkou w regionie Jesionika. To już czwarta śmiertelna ofiara powodzi. Po raz pierwszy od czterech dni liczba zagrożonych powodzią terenów jest niższa niż sto. W 23 miejscach obowiązuje najwyższy poziom alarmu powodziowego.

Wróciła do domu z centrum ewakuacyjnego. Jej ciało znaleziono zaplątane w ogrodzenie

Wróciła do domu z centrum ewakuacyjnego. Jej ciało znaleziono zaplątane w ogrodzenie

Źródło:
PAP, Reuters

IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego stopnia. Obowiązują alarmy przed gęstymi mgłami. Sprawdź, gdzie należy zachować ostrożność.

Żółte ostrzeżenia IMGW. Sprawdź, gdzie należy zachować ostrożność

Żółte ostrzeżenia IMGW. Sprawdź, gdzie należy zachować ostrożność

Źródło:
IMGW

Sytuacja powodziowa w środkowej Europie poprawia się, ale wciąż jest trudna. W Austrii potwierdzono piątą ofiarę śmiertelną żywiołu. Niektóre akweny w Czechach wciąż grożą wylaniem. Fala powodziowa na Dunaju przechodzi przez Węgry, szykuje się na nią Budapeszt.

Wiele ofiar śmiertelnych, ogromne zniszczenia, a to jeszcze nie koniec

Wiele ofiar śmiertelnych, ogromne zniszczenia, a to jeszcze nie koniec

Źródło:
Reuters, PAP, tvnmeteo.pl

Stery nad pogodą w Polsce przejął antycyklon Serkan. Wyż sprawi, że w najbliższych dniach czekać nas będzie piękna, spokojna i słoneczna aura. Temperatura powietrza przekroczy 20 stopni Celsjusza.

Antycyklon Serkan nad Polską. Jaką pogodę przyniesie

Antycyklon Serkan nad Polską. Jaką pogodę przyniesie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dzięki zaangażowaniu strażaków i służb leśnych udało się uratować życie sarenki poszkodowanej w powodzi. Niszczycielska siła żywiołu nie pozostaje bez wpływu na lasy i mieszkające w nich zwierzęta. Jednak - jak podkreślają eksperci - natura szybciej zabliźnia rany związane z kataklizmem.

Sarenka w ręczniku. Zwierzęta wyczuwają zagrożenia, ale czasem i one nie zdążą uciec

Sarenka w ręczniku. Zwierzęta wyczuwają zagrożenia, ale czasem i one nie zdążą uciec

Źródło:
tvnmeteo.pl. RDLP w Zielonej Górze

Płacimy za 100-200 lat zaniedbań polegających na masowym obsadzeniu świerkiem naszych gór - mówi prof. Krzysztof Świerkosz z wydziału nauk biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego w rozmowie z "Gazetą Wyborczą". Na duże znaczenie lasów w retencji wód wskazuje również dr Antoni Kostka z Centrum Strategii Środowiskowych. "Nie istnieje żadna sprzeczność pomiędzy rolą lasów a koniecznością budowania instalacji hydrotechnicznych. Jedno nie wyklucza drugiego", podkreślił.

Co górskie lasy mają wspólnego z powodziami? "Konieczna jest ich szybka przebudowa"

Co górskie lasy mają wspólnego z powodziami? "Konieczna jest ich szybka przebudowa"

Źródło:
PAP, Gazeta Wyborcza, tvn24.pl

Po ekstremalnych opadach deszczu w ostatnich dniach gwałtownie podniósł się poziom rzek w południowej i południowo-wschodniej Polsce, powodując powodzie. Na niektórych stacjach hydrologicznych zanotowano najwyższy poziom wody od początku prowadzenia pomiarów.

Powódź 2024. Na tych rzekach padły historyczne rekordy

Powódź 2024. Na tych rzekach padły historyczne rekordy

Źródło:
IMGW

Wrocław przygotowuje się na nadejście kulminacyjnej fali, która spodziewana jest około godziny 2 w nocy. Kulminacja ma wynieść 610 centymetrów - poinformowała o północy Izabela Adrian z IMGW. Wcześniej, około godziny 21 Wody Polskie informowały, że czoło fali wezbraniowej minęło Opole, nie wyrządzając szkód w mieście.

Umacniają wały, przerzucają worki. "Pełne zaangażowanie" przed nadejściem fali

Umacniają wały, przerzucają worki. "Pełne zaangażowanie" przed nadejściem fali

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl, TVN24., PAP

Tempo przyrostu jest bardzo duże, widać je wręcz gołym. Spodziewamy się, że w weekend będzie około dwóch metrów - mówi Jan Piotrowski, pełnomocnik prezydenta Warszawy do spraw Wisły, pytany o sytuację na stołecznym odcinku rzeki.

Rośnie poziom Wisły w Warszawie. "Tempo przyrostu jest bardzo duże"

Rośnie poziom Wisły w Warszawie. "Tempo przyrostu jest bardzo duże"

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Po intensywnych opadach śniegu w Alpach nadal obowiązuje stan zagrożenia lawinowego. We wtorek lawina, która zeszła w środkowej Austrii, porwała kilka osób, jedna z nich została poważnie ranna - podały służby. Kraj zmaga się ze skutkami powodzi, choć sytuacja zaczęła się poprawiać. We wtorek poinformowano o piątej ofierze śmiertelnej, ponad 20 miejscowości jest odciętych od świata.

Lawina w Austrii porwała kilka osób. Turystka poważnie ranna

Lawina w Austrii porwała kilka osób. Turystka poważnie ranna

Źródło:
PAP, bergrettung-salzburg.at, tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej uspokaja: Warszawa nie jest zagrożona powodzią. Fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do stolicy w piątek.

Kiedy fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do Warszawy?

Kiedy fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do Warszawy?

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało instrukcję, jak należy zachować się, gdy utkniemy w domu w trakcie powodzi. Nasze życie mogą nam uratować konkretne gesty i kolory, które pomogą przekazać cenne informacje ratownikom.

Jak wezwać pomoc w trakcie powodzi

Jak wezwać pomoc w trakcie powodzi

Źródło:
MSWiA, TVN24

Ogień szaleje w Portugalii. Co najmniej siedem osób zginęło w trawiących kraj od niedzieli pożarach lasów i nieużytków rolnych. Wśród zabitych jest trzech strażaków.

Ponad pięć tysięcy strażaków walczy z pożarami

Ponad pięć tysięcy strażaków walczy z pożarami

Źródło:
PAP, Reuters

Niemiecka turystka, która straciła nogę w wyniku ataku rekina około 500 kilometrów od Wysp Kanaryjskich, zmarła kilka godzin później na pokładzie śmigłowca ratunkowego – podała agencja EFE.

Turystka zaatakowana przez rekina. Zmarła na pokładzie śmigłowca ratunkowego

Turystka zaatakowana przez rekina. Zmarła na pokładzie śmigłowca ratunkowego

Źródło:
PAP

Sytuacja powodziowa w części południowo-zachodniej Polski jest bardzo trudna. Giną ludzie, woda zalewa miasta i domy. Zarządzono wiele ewakuacji. Ekohydrolożka Iwona Wagner próbowała na antenie TVN24 odpowiedzieć na pytanie, co doprowadziło do tak tragicznych skutków tego kataklizmu.

"Może to dramatyczne wydarzenie w końcu pozwoli nam wyjść z iluzji"

"Może to dramatyczne wydarzenie w końcu pozwoli nam wyjść z iluzji"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Dzięki eksperymentalnemu projektowi współprowadzonemu przez IMGW-PIB możemy zobaczyć zasięg zalanych terenów na mapach. Potężne rozlewiska widać koło Prudnika, w Kotlinie Kłodzkiej i w okolicach zbiornika Racibórz Dolny. Natomiast najnowsze dane, z 16 września z godziny 14, pokazują m.in. rozlewiska rzeki Bóbr w okolicach Pilchowic, Wlenia, Lwówka Śląskiego.

Powódź 2024 na mapach. "Pochodzą z satelitów radarowych obserwujących Ziemię"

Powódź 2024 na mapach. "Pochodzą z satelitów radarowych obserwujących Ziemię"

Źródło:
tvn24.pl

Pogoda w Polsce w niedzielę była dynamiczna. W Wielkopolsce odnotowano dwie trąby powietrzne. Zjawiska można zaobserwować na nagraniach.

Trąby powietrzne w Wielkopolsce

Trąby powietrzne w Wielkopolsce

Źródło:
tvnmeteo.pl, TVN24, PAP

Co przyniesie pogoda w nadchodzącym czasie? Możemy spodziewać się fali bardzo ciepłego powietrza. Sprawdź, co czeka nas w drugiej połowie września w najnowszej prognozie temperatury na 16 dni, przygotowanej przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: niż Boris zanika, wkrótce połączą się ze sobą dwa wyże

Pogoda na 16 dni: niż Boris zanika, wkrótce połączą się ze sobą dwa wyże

Źródło:
tvnmeteo.pl

Trąba powietrzna przeszła w sobotę w powiecie radomskim na Mazowszu. Ponad 20 dachów budynków mieszalnych i gospodarczych zostało uszkodzonych. Silny wiatr zerwał dachy także w powiecie kozienickim.

Trąba powietrzna nieopodal Radomia. "Dachy zerwane częściowo lub całkowicie"

Trąba powietrzna nieopodal Radomia. "Dachy zerwane częściowo lub całkowicie"

Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

W czwartek na Śnieżce pojawiły się opady śniegu oraz deszczu ze śniegiem. Poinformował o nich Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW). W Karkonoszach panują bardzo niekorzystne warunki dla turystów. Zimowe opady spodziewane są także w Tatrach.

Na Śnieżce spadł pierwszy śnieg

Na Śnieżce spadł pierwszy śnieg

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, IMGW

Lato wielkimi krokami zbliża się do końca. Czego spodziewać się w pogodzie jesienią i jaki będzie początek zimy 2024/2025? Grudzień i styczeń to mogą być mokre miesiące - wynika ze wstępnej, długoterminowej prognozy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW).

Co czeka nas jesienią i jak zacznie się zima? Prognoza IMGW

Co czeka nas jesienią i jak zacznie się zima? Prognoza IMGW

Źródło:
IMGW