W piątek przypadł ostatni dzień roku według kalendarza juliańskiego, z którego polska Cerkiew i inne Kościoły wschodnie korzystają przy ustalaniu dat większości świąt religijnych.
Według kalendarza juliańskiego Boże Narodzenie i Nowy Rok, wypadają trzynaście dni później niż w powszechnie używanym kalendarzu gregoriańskim. Święta w tym terminie obchodzą prawosławni we wschodniej części kraju, ale i np. grekokatolicy z Podkarpacia. I to zwłaszcza w tych regionach wciąż żywa jest tradycja żegnania starego roku według kalendarza juliańskiego.
Małanka, czyli sylwester
Sylwester juliański, zwany jest tradycyjnie np. "bogatym wieczorem", "szczodrym wieczorem" (od bogactwa potraw na stole) lub "małanką" (od przypadających w tym dniu imienin Melanii). W regionach, gdzie są duże skupiska prawosławnych, noc z 13 na 14 stycznia to czas zabawy na prywatkach i balach. Zwłaszcza dla osób, które w sylwestra 31 grudnia przestrzegały postu przed Bożym Narodzeniem (wigilia według kalendarza juliańskiego wypada 6 stycznia w kalendarzu gregoriańskim) i z powodów religijnych świętowały go skromnie lub wcale. W Podlaskiem można z okazji juliańskiego sylwestra i nowego roku legalnie używać w miejscach publicznych petard i sztucznych ogni. Zakaz używania środków pirotechnicznych wyłączono bowiem w województwie podlaskim nie tylko 31 grudnia i 1 stycznia, ale także 13 i 14 stycznia. We wsiach w południowo-wschodniej części tego regionu, gdzie prawosławni stanowią większość, najstarsi mieszkańcy pamiętają zwyczaje sylwestrowe oraz wróżby na pożegnanie starego roku. To np. zwyczaj zdejmowania furtek i chowania ich przed gospodarzami, wciągania sań na drzewa czy dachy albo wysypywania popiołem lub wyściełania słomą ścieżek prowadzących od domu chłopaka do domu dziewczyny, by "mieli się ku sobie".
Tradycjom związanym z pożegnaniem starego oraz powitaniem nowego roku towarzyszą słynne dania ukraińskie, takie jak pierogi, czy barszcz ukraiński.
Zobacz jak prawosławni obchodzą Boże Narodzenie
Autor: agr/tw / Źródło: PAP