Uwaga: żywność i woda w miejscach objętych powodzią mogą być szkodliwe dla zdrowia

Gwałtowna pogoda spowodowała, że w wielu regionach kraju doszło do podtopień. Synoptycy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej alarmują, że poziom wód w rzekach na południu kraju cały czas rośnie.

GIS podkreśla, że fala powodziowa niesie ze sobą zanieczyszczenia bakteryjne i chemiczne, które mogą być groźne dla zdrowia i życia. Sanepid akcentuje, że w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej potwierdzeniem, że woda jest bezpieczna do spożycia, jest przeprowadzenie badania jej jakości w laboratoriach. Ich lista dostępna jest na stronach wojewódzkich stacji sanitarno-epidemiologicznych.

Sanepid wyjaśnia, że powinno się wykonać co najmniej badania parametrów: mikrobiologicznych (Escherichia coli, enterokoki, bakterie grupy coli) oraz fizykochemicznych (azotany, azotyny, chlorki, żelazo, mangan, barwa, mętność, pH, przewodność elektryczna, zapach, twardość, utlenialność, jon amonowy), które w razie potrzeby mogą zostać rozszerzone.

GIS podkreśla, że po ustąpieniu powodzi lub podtopień woda w studniach i zbiornikach wodnych nie nadaje się do picia. W celu uzyskania wody bezpiecznej dla zdrowia należy bezwzględnie wszystkie studnie doprowadzić do odpowiedniego stanu technicznego, oczyścić je i wydezynfekować.

Jak oczyścić studnię kopalną?

Po wybraniu wody ze studni trzeba oczyścić dno ze szlamu i wszelkich nieczystości, wybrać kilkudziesięciocentymetrową warstwę piasku i wypełnić je warstwą przemytego żwiru lub piasku grubości około 10 centymetrów, oczyścić cembrowinę oraz zabetonować ubytki i szpary. Przed przystąpieniem do dezynfekcji należy zmierzyć za pomocą tyczki lub ciężarka na sznurku głębokość wody w studni. Na każdy metr głębokości wody należy odmierzyć odpowiednią ilość monochloroaminy lub ewentualnie wapna.

Aby prawidłowo przeprowadzić dezynfekcję, należy do wiadra z wodą dodać dwie płaskie łyżeczki któregoś z wymienionych środków dezynfekcyjnych i wyszorować tym cembrowinę. Po ponownym napełnieniu studni wodą trzeba rozmieszać w wiadrze z niewielką ilością wody środek dezynfekcyjny, dopełnić wiadro wodą, zmieszać, po czym całą zawartość wlać do studni. Wodę w studni trzeba zamieszać tyczką lub przez nabieranie wiadrem czerpalnym i wlewanie z powrotem. Po 24 godzinach należy wybierać wodę aż do zaniku zapachu chloru.

Odkażanie studni wierconych i abisyńskich

Sanepid wskazuje, że w przypadku studni wierconej wymieszanie roztworu odkażającego nastręcza duże trudności. Dlatego w wyjątkowych wypadkach odkaża się je, wprowadzając roztwór dezynfekcyjny za pomocą specjalnej pompy. Zazwyczaj w przypadku zanieczyszczenia studni dokładnie się ją przepłukuje przez długotrwałe pompowanie.

Odkażanie wewnętrznej części pompy abisyńskiej przeprowadza się w następujący sposób: 4 gramy wapna chlorowanego (1 czubata łyżeczka) albo 7 mililitrów roztworu podchlorynu sodu (1,5 łyżeczki) trzeba rozpuścić w dwóch kubłach wody. Potem trzeba zdjąć kolumienkę studni, nalać do rury przygotowany roztwór, nałożyć kolumienkę i pompować aż do ukazania się wody w wylocie pompy; pozostawić 24 godziny, następnie pompować aż do zaniku zapachu chloru w wodzie.

GIS podkreśla, że po wykonaniu czyszczenia i odkażania studni, woda z niej powinna być zbadana przez najbliższą stację sanitarno–epidemiologiczną, która wyda orzeczenie, czy woda może być używana do picia i potrzeb gospodarczych.

Odkazić wodę

Sanepid podkreśla, że każdą niepewną wodę przeznaczoną do picia należy odkazić. Odkażanie można przeprowadzić różnymi środkami i sposobami. Najprostszym i dobrym sposobem odkażania wody jest jej gotowanie. Można również dezynfekować wodę za pomocą specjalnych preparatów i pastylek pod różnymi nazwami, przeprowadzając ten zabieg ściśle według przepisów załączonych do tych preparatów. Sanepid zaznacza, że odkażanie nie usuwa zanieczyszczeń chemicznych. GIS zaznacza, że w przypadku dezynfekcji sieci i instalacji wodociągowych konieczne jest dotarcie - za pośrednictwem środków masowego przekazu, w tym do placówek oświatowych i w obiektów użyteczności publicznej - do wszystkich konsumentów wody, z informacją o tych działaniach.

Szkodliwa żywność

GIS ostrzega także, że artykuły żywnościowe pozostawione lub przechowywane w miejscach objętych powodzią są narażone na zniszczenie, zepsucie lub zanieczyszczenie. Taka żywność może być szkodliwa dla zdrowia - może być przyczyną chorób, a nawet śmierci.

Sanepid zaleca, by w przypadku powodzi wyrzucić całą żywność, która miała kontakt z wodą powodziową, a do celów spożywczych używać tylko wody butelkowanej lub dowożonej beczkowozami przeznaczonymi do wody pitnej.

GIS zaleca też, by nie jeść produktów, które ze względu na dłuższe przerwy w dostawie prądu nie były przechowywane w warunkach chłodniczych.

- Zwróć uwagę, aby nie pomylić z żywnością produktów, które są w opakowaniach pozbawionych etykiet i mogą być mylnie uznane za żywność, na przykład trujące oleje mineralne czy zaprawione zboża siewne - radzi Inspektorat.

Sanepid przypomina też, by nie jeść żywności, która jest w puszkach o wydętych wieczkach, a także by nie spożywać artykułów żywnościowych niewiadomego pochodzenia.

Jak zabezpieczyć jedzenie?

Aby chronić posiadaną żywność przed zepsuciem i zniszczeniem, należy m.in. przechowywać ją w szczelnych opakowaniach w pomieszczeniach, gdzie nie ma środków chemicznych, takich jak pestycydy czy nawozy mineralne.

- Składaj żywność w suchym, chłodnym miejscu, nie przechowuj żywności, nawet tymczasowo, w miejscach brudnych - w chlewach, oborach czy, kurnikach. Chroń żywność przed gryzoniami i szkodnikami. Zalane pomieszczenia zdezynfekuj, wywietrz, wysusz i odmaluj (szczególnie jeśli przechowujesz w nich żywność, przygotowujesz posiłki lub jeżeli przebywają w nich dzieci) - zaleca GIS.

Inspektorat przypomina, że w przypadku wystąpienia biegunki, podwyższonej temperatury, bólów brzucha i innych objawów zatrucia pokarmowego, należy bezzwłocznie zwrócić się do lekarza.