Planetę nazwano Pirx, a gwiazdę - Solaris. Polacy głosowali na Geralta i Ciri

[object Object]
Solaris i Pirx to nazwy wybrane przez Międzynarodową Unię Astronomicznątvn24
wideo 2/13

Pirx - taką nazwę otrzymała odkryta przez polskich astronomów planeta, a gwiazda, wokół której krąży, została nazwana Solaris. Międzynarodowa Unia Astronomiczna rozwiązała konkurs, w którym głosowało między innymi 88 tysięcy polskich internautów.

Z okazji swojego stulecia Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU), zrzeszająca astronomów z całego świata, zorganizowała akcję o nazwie IAU100. Jej elementem był konkurs na nazwy planety i gwiazd (IAU100 NameExoWorlds). Każdemu krajowi na świecie przypisano jeden układ planetarny, dla którego dane państwo prowadziło własny konkurs.

Artystyczna wizualizacja planety Pirx (M. Mizera/PTA/IAU100 (CC BY 4.0))M. Mizera/PTA/IAU100 (CC BY 4.0)

Nazwy z opowieści Lema

Polsce przypadł układ BD+14 4559, w którym znajduje się planeta odkryta w ramach toruńsko-pensylwańskiego programu poszukiwania planet pozasłonecznych. Odkrywcy planety to zespół polskich astronomów w składzie: profesor Andrzej Niedzielski, doktor Grzegorz Nowak, dr Monika Adamów, prof. Aleksander Wolszczan.

Wybrana w konkursie nazwa Solaris nawiązuje do tytułu powieści Stanisława Lema, najsłynniejszego polskiego pisarza science-fiction. W powieści wydanej w 1961 roku Solaris to planeta pokryta przez olbrzymi ocean, jednak w konkursie IAU100 NameExoWorlds nazwę tę nadano gwieździe. Z kolei Pirx jest postacią z twórczości Lema, znaną np. ze zbioru opowiadań "Opowieści o pilocie Pirxie".

Autorem propozycji Solaris/Pirx jest Eryk Nowik z miejscowości Siemiatycze. W odwrotnej kolejności propozycję nadesłał Piotr Kancerek z miejscowości Włoszczowa.

Nazwy wyłonione w konkursie mają status oficjalnych i będą używane równolegle z oznaczeniami naukowymi obiektów. Według procedury konkursu ostateczna decyzja w sprawie nazwy należała do Międzynarodowej Unii Astronomicznej. Ta nie zdecydowała się zaakceptować nazw Geralt/Ciri (to postaci z cyklu wiedźmińskiego Andrzeja Sapkowskiego), na które zagłosowało najwięcej internautów (ponad 53 procent, ponad 47 tysięcy głosów). Wybrała duet Solaris/Pirx, na który oddało głosy niespełna 16 proc. internautów (blisko 14 tys. głosów).

Wyniki konkursu

Przewodniczący krajowego komitetu konkursowego dr Krzysztof Czart powiedział we wtorek dziennikarzom, że unia zakwestionowała wybór internautów z tego względu, że Geralt i Ciri uznane są przez nią za znaki towarowe.

- Punkt regulaminu mówił, że nie mogą to być nazwy, które są przede wszystkim znane jako znaki towarowe. Natomiast nasz komitet krajowy uważał, że nazwy Geralt i Ciri są przede wszystkim w Polsce znane jako postacie z książek, a nie jako znaki towarowe - podkreślił.

Doktor Czart wyraził zadowolenie, że konkurs na nazwę planety i gwiazdy cieszył się wśród polskich internautów sporym zainteresowaniem. Liczba głosów z Polski w fazie publicznego głosowania była największa spośród wszystkich krajów. W polskim głosowaniu napłynęło ponad 88 tys. głosów. Dodał, że na podium znalazły się również: Hiszpania, gdzie oddano ok. 40 tys. głosów i Chiny - ok. 30 tys. głosów. Polskie głosy stanowią ponad 21 proc. całkowitej liczby głosów drugiego etapu na świecie. Głosy były zbierane we wrześniu i październiku.

Profsor Andrzej Niedzielski w czasie wtorkowego spotkania w Warszawie powiedział, że większość widocznych na niebie gwiazd nie posiada nazw, które łatwo da się zapamiętać. Dlatego inicjatywę Międzynarodowej Unii Astronomicznej, aby ten stan uległ zmianie, należy ocenić pozytywnie. Dodał, że według jego wiedzy Solaris jest pierwszą gwiazdą, której nazwa związana jest z Polską.

- Dokładnie na taką propozycję głosowałem. Lem jest jednym z moich ulubionych autorów science-fiction, więc bardzo się cieszę - powiedział.

Gwiazdę z układu BD+14 4559 widać na niebie w konstelacji Pegaza. Jest ona aktualnie dostrzegalna z Polski wieczorami przy pomocy lornetki lub amatorskiego teleskopu.

- Jesień w Polsce to jest chyba optymalna pora do poszukiwania tej naszej polskiej gwiazdy - podkreślił.

Inne propozycje

W pierwszym etapie konkursu, który trwał w czerwcu i lipcu, każdy chętny mógł nadesłać swój pomysł na nazwy dla planety i gwiazdy. Napłynęło ponad 2800 propozycji. Następnie komitet konkursowy zweryfikował zgłoszenia i wybrał z nich siedem par nazw do etapu drugiego - publicznego głosowania przez internet. Na podstawie wyników głosowania polski komitet przekazał do Międzynarodowej Unii Astronomicznej oficjalną polską propozycję, w sposób zgodny z wynikami głosowania (Geralt/Ciri jako główna propozycja, a pary z dwóch kolejnych miejsc jako propozycje rezerwowe).

Internauci zagłosowali również na inne pary: Swarog i Weles (ponad 8 proc., ok, 7,5 tys. głosów) - słowiańskie bóstwa, Twardowski i Boruta (7,2 proc., ponad 6 tys. głosów) - postaci z baśni i legend, Polon i Rad (6,7 proc., prawie 6 tys. głosów) - nazwy pierwiastków chemicznych odkrytych przez polską fizyczkę i chemiczkę, dwukrotną laureatkę nagrody Nobla Marie Skłodowską-Curie, Piast i Lech (4,5 proc., prawie 4 tys. głosów) - postaci z legend dot. początków państwa polskiego oraz Jantar i Wolin (3,99 proc., ok. 3,5 tys. głosów) - nazwy związane z polskim wybrzeżem.

Autor: anw / Źródło: PAP, TVN24

Pozostałe wiadomości

Fala wezbraniowa na Odrze zbliża się do Wrocławia. Z prognozy IMGW wynika, że kulminacji w mieście należy spodziewać się w nocy ze środy na czwartek.

Tej nocy fala wezbraniowa ma dotrzeć do Wrocławia

Tej nocy fala wezbraniowa ma dotrzeć do Wrocławia

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW, PAP

Poziom wody w rzekach na południu i południowym zachodzie Polski pozostaje bardzo wysoki. Stan alarmowy jest przekroczony na prawie 60 stacjach. Obowiązują też ostrzeżenia hydrologiczne IMGW.

Lista i mapa rzek, na których jest przekroczony stan alarmowy

Lista i mapa rzek, na których jest przekroczony stan alarmowy

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW, PAP

Pogoda na jutro, czwartek 19.09. Do Polski dotarł antycyklon Serkan, który przyniósł słoneczną oraz ciepłą pogodę. Właśnie takiej aury możemy spodziewać się jutro. W nocy mogą pojawić się mgły i zamglenia, a także lokalne przelotne opady deszczu.

Pogoda na jutro, czyli na czwartek 19.09. W nocy miejscami popada

Pogoda na jutro, czyli na czwartek 19.09. W nocy miejscami popada

Źródło:
tvnmeteo.pl

Czeska policja poinformowała w środę, że odnaleziono ciało zaginionej 70-letniej kobiety z miejscowości Kobyla nad Vidnavkou w regionie Jesionika. To już czwarta śmiertelna ofiara powodzi. Po raz pierwszy od czterech dni liczba zagrożonych powodzią terenów jest niższa niż sto. W 23 miejscach obowiązuje najwyższy poziom alarmu powodziowego.

Wróciła do domu z centrum ewakuacyjnego. Jej ciało znaleziono zaplątane w ogrodzenie

Wróciła do domu z centrum ewakuacyjnego. Jej ciało znaleziono zaplątane w ogrodzenie

Źródło:
PAP, Reuters

IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego stopnia. Obowiązują alarmy przed gęstymi mgłami. Sprawdź, gdzie należy zachować ostrożność.

Żółte ostrzeżenia IMGW. Sprawdź, gdzie należy zachować ostrożność

Żółte ostrzeżenia IMGW. Sprawdź, gdzie należy zachować ostrożność

Źródło:
IMGW

Sytuacja powodziowa w środkowej Europie poprawia się, ale wciąż jest trudna. W Austrii potwierdzono piątą ofiarę śmiertelną żywiołu. Niektóre akweny w Czechach wciąż grożą wylaniem. Fala powodziowa na Dunaju przechodzi przez Węgry, szykuje się na nią Budapeszt.

Wiele ofiar śmiertelnych, ogromne zniszczenia, a to jeszcze nie koniec

Wiele ofiar śmiertelnych, ogromne zniszczenia, a to jeszcze nie koniec

Źródło:
Reuters, PAP, tvnmeteo.pl

Stery nad pogodą w Polsce przejął antycyklon Serkan. Wyż sprawi, że w najbliższych dniach czekać nas będzie piękna, spokojna i słoneczna aura. Temperatura powietrza przekroczy 20 stopni Celsjusza.

Antycyklon Serkan nad Polską. Jaką pogodę przyniesie

Antycyklon Serkan nad Polską. Jaką pogodę przyniesie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dzięki zaangażowaniu strażaków i służb leśnych udało się uratować życie sarenki poszkodowanej w powodzi. Niszczycielska siła żywiołu nie pozostaje bez wpływu na lasy i mieszkające w nich zwierzęta. Jednak - jak podkreślają eksperci - natura szybciej zabliźnia rany związane z kataklizmem.

Sarenka w ręczniku. Zwierzęta wyczuwają zagrożenia, ale czasem i one nie zdążą uciec

Sarenka w ręczniku. Zwierzęta wyczuwają zagrożenia, ale czasem i one nie zdążą uciec

Źródło:
tvnmeteo.pl. RDLP w Zielonej Górze

Płacimy za 100-200 lat zaniedbań polegających na masowym obsadzeniu świerkiem naszych gór - mówi prof. Krzysztof Świerkosz z wydziału nauk biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego w rozmowie z "Gazetą Wyborczą". Na duże znaczenie lasów w retencji wód wskazuje również dr Antoni Kostka z Centrum Strategii Środowiskowych. "Nie istnieje żadna sprzeczność pomiędzy rolą lasów a koniecznością budowania instalacji hydrotechnicznych. Jedno nie wyklucza drugiego", podkreślił.

Co górskie lasy mają wspólnego z powodziami? "Konieczna jest ich szybka przebudowa"

Co górskie lasy mają wspólnego z powodziami? "Konieczna jest ich szybka przebudowa"

Źródło:
PAP, Gazeta Wyborcza, tvn24.pl

Po ekstremalnych opadach deszczu w ostatnich dniach gwałtownie podniósł się poziom rzek w południowej i południowo-wschodniej Polsce, powodując powodzie. Na niektórych stacjach hydrologicznych zanotowano najwyższy poziom wody od początku prowadzenia pomiarów.

Powódź 2024. Na tych rzekach padły historyczne rekordy

Powódź 2024. Na tych rzekach padły historyczne rekordy

Źródło:
IMGW

Do Wrocławia dotarła fala kulminacyjna na Odrze. Według relacji Tomasza Sikory z urzędu miejskiego Wrocławia, woda na Bystrzycy już powoli opada. W Trestnie poziom Odry wynosi około 600 centymetrów. Jak powiedział dyżurny na stanowisku kierowania komendanta wojewódzkiego PSP we Wrocławiu, wały cały czas są uszczelniane. - Cały czas na bieżąco uszczelniamy, ale nie przeciekają. Pilnujemy tego - podkreślał dyżurny.

Umacniają wały, przerzucają worki. "Pełne zaangażowanie" we Wrocławiu

Umacniają wały, przerzucają worki. "Pełne zaangażowanie" we Wrocławiu

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl, TVN24., PAP

Tempo przyrostu jest bardzo duże, widać je wręcz gołym. Spodziewamy się, że w weekend będzie około dwóch metrów - mówi Jan Piotrowski, pełnomocnik prezydenta Warszawy do spraw Wisły, pytany o sytuację na stołecznym odcinku rzeki.

Rośnie poziom Wisły w Warszawie. "Tempo przyrostu jest bardzo duże"

Rośnie poziom Wisły w Warszawie. "Tempo przyrostu jest bardzo duże"

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Po intensywnych opadach śniegu w Alpach nadal obowiązuje stan zagrożenia lawinowego. We wtorek lawina, która zeszła w środkowej Austrii, porwała kilka osób, jedna z nich została poważnie ranna - podały służby. Kraj zmaga się ze skutkami powodzi, choć sytuacja zaczęła się poprawiać. We wtorek poinformowano o piątej ofierze śmiertelnej, ponad 20 miejscowości jest odciętych od świata.

Lawina w Austrii porwała kilka osób. Turystka poważnie ranna

Lawina w Austrii porwała kilka osób. Turystka poważnie ranna

Źródło:
PAP, bergrettung-salzburg.at, tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej uspokaja: Warszawa nie jest zagrożona powodzią. Fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do stolicy w piątek.

Kiedy fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do Warszawy?

Kiedy fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do Warszawy?

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji opublikowało instrukcję, jak należy zachować się, gdy utkniemy w domu w trakcie powodzi. Nasze życie mogą nam uratować konkretne gesty i kolory, które pomogą przekazać cenne informacje ratownikom.

Jak wezwać pomoc w trakcie powodzi

Jak wezwać pomoc w trakcie powodzi

Źródło:
MSWiA, TVN24

Ogień szaleje w Portugalii. Co najmniej siedem osób zginęło w trawiących kraj od niedzieli pożarach lasów i nieużytków rolnych. Wśród zabitych jest trzech strażaków.

Ponad pięć tysięcy strażaków walczy z pożarami

Ponad pięć tysięcy strażaków walczy z pożarami

Źródło:
PAP, Reuters

Niemiecka turystka, która straciła nogę w wyniku ataku rekina około 500 kilometrów od Wysp Kanaryjskich, zmarła kilka godzin później na pokładzie śmigłowca ratunkowego – podała agencja EFE.

Turystka zaatakowana przez rekina. Zmarła na pokładzie śmigłowca ratunkowego

Turystka zaatakowana przez rekina. Zmarła na pokładzie śmigłowca ratunkowego

Źródło:
PAP

Sytuacja powodziowa w części południowo-zachodniej Polski jest bardzo trudna. Giną ludzie, woda zalewa miasta i domy. Zarządzono wiele ewakuacji. Ekohydrolożka Iwona Wagner próbowała na antenie TVN24 odpowiedzieć na pytanie, co doprowadziło do tak tragicznych skutków tego kataklizmu.

"Może to dramatyczne wydarzenie w końcu pozwoli nam wyjść z iluzji"

"Może to dramatyczne wydarzenie w końcu pozwoli nam wyjść z iluzji"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Dzięki eksperymentalnemu projektowi współprowadzonemu przez IMGW-PIB możemy zobaczyć zasięg zalanych terenów na mapach. Potężne rozlewiska widać koło Prudnika, w Kotlinie Kłodzkiej i w okolicach zbiornika Racibórz Dolny. Natomiast najnowsze dane, z 16 września z godziny 14, pokazują m.in. rozlewiska rzeki Bóbr w okolicach Pilchowic, Wlenia, Lwówka Śląskiego.

Powódź 2024 na mapach. "Pochodzą z satelitów radarowych obserwujących Ziemię"

Powódź 2024 na mapach. "Pochodzą z satelitów radarowych obserwujących Ziemię"

Źródło:
tvn24.pl

Pogoda w Polsce w niedzielę była dynamiczna. W Wielkopolsce odnotowano dwie trąby powietrzne. Zjawiska można zaobserwować na nagraniach.

Trąby powietrzne w Wielkopolsce

Trąby powietrzne w Wielkopolsce

Źródło:
tvnmeteo.pl, TVN24, PAP

Co przyniesie pogoda w nadchodzącym czasie? Możemy spodziewać się fali bardzo ciepłego powietrza. Sprawdź, co czeka nas w drugiej połowie września w najnowszej prognozie temperatury na 16 dni, przygotowanej przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: niż Boris zanika, wkrótce połączą się ze sobą dwa wyże

Pogoda na 16 dni: niż Boris zanika, wkrótce połączą się ze sobą dwa wyże

Źródło:
tvnmeteo.pl

Trąba powietrzna przeszła w sobotę w powiecie radomskim na Mazowszu. Ponad 20 dachów budynków mieszalnych i gospodarczych zostało uszkodzonych. Silny wiatr zerwał dachy także w powiecie kozienickim.

Trąba powietrzna nieopodal Radomia. "Dachy zerwane częściowo lub całkowicie"

Trąba powietrzna nieopodal Radomia. "Dachy zerwane częściowo lub całkowicie"

Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

W czwartek na Śnieżce pojawiły się opady śniegu oraz deszczu ze śniegiem. Poinformował o nich Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW). W Karkonoszach panują bardzo niekorzystne warunki dla turystów. Zimowe opady spodziewane są także w Tatrach.

Na Śnieżce spadł pierwszy śnieg

Na Śnieżce spadł pierwszy śnieg

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, IMGW

Lato wielkimi krokami zbliża się do końca. Czego spodziewać się w pogodzie jesienią i jaki będzie początek zimy 2024/2025? Grudzień i styczeń to mogą być mokre miesiące - wynika ze wstępnej, długoterminowej prognozy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW).

Co czeka nas jesienią i jak zacznie się zima? Prognoza IMGW

Co czeka nas jesienią i jak zacznie się zima? Prognoza IMGW

Źródło:
IMGW