Prezydium Moskiewskiego Sądu Miejskiego zobowiązało Sąd Rejonowy w Moskwie do merytorycznego rozpatrzenia wniosku o rehabilitację ofiar zamordowanych w Katyniu. To pierwsze zwycięstwo organizacji Memoriał w tej sprawie, a decyzja sądu może przerwać trwający od dawna impas.
Cała sprawa jest bardzo zawiła. Organizacja pozarządowa Memoriał złożyła skargę na postępowanie Głównej Prokuratury Wojskowej (GPW) Rosji w sprawie rehabilitacji ofiar zbrodni katyńskiej. Występując w imieniu 16 ofiar zamordowanych przez NKWD, domaga się przestrzegania przez GPW ustawy z 1991 roku o rehabilitacji ofiar represji politycznych.
Ani "tak", ani "nie"
Na jej mocy prokuratura powinna albo wystawić zaświadczenie o rehabilitacji albo orzeczenie o braku podstaw do rehabilitacji. - Chcąc uniknąć drogi sądowej, bo to do sądu należy ostateczna decyzja w sprawie rehabilitacji, prokuratura znalazła trzecią drogę: nie podejmuje decyzji ani na "tak", ani na "nie" - wyjaśnił szef Komisji Polskiej Memoriału Aleksandr Gurianow.
Swoją niemoc decyzyjną Główna Prokuratura Wojskowa tłumaczy tym, że dokumenty dotyczące mordu na polskich oficerach nie zachowały się, więc w ogóle nie może ona rozpatrzyć wniosków o ich rehabilitację.
Do trzech razy sztuka
Sądy I i II instancji - odpowiednio: 1 marca i 22 maja 2007 roku - odrzuciły skargę Memoriału. Przychylnie rozpatrzyło ją dopiero teraz Prezydium Moskiewskiego Sądu Miejskiego, które w danym wypadku występowało w roli instancji nadzorczej.
Memoriał skierował do sądu 10 jednakowych wniosków, dotyczących łącznie 16 ofiar mordu. W piątek Prezydium Moskiewskiego Sądu Miejskiego zajmowało się dwoma i oba zwróciło do ponownego rozpatrzenia przez Sąd Rejonowy w Moskwie.
Piątkowe orzeczenie dotyczy Marcina Świderskiego, jeńca z obozu w Ostaszkowie, rozstrzelanego w Kalininie (obecnym Twerze) i pochowanego w Miednoje, oraz Stanisława Karnkowskiego, jeńca obozu w Kozielsku, rozstrzelanego i pogrzebanego w Katyniu.
Sukces, ale nie zupełny
Choć zobowiązanie Sądu Rejonowego do merytorycznego rozpatrzenia sprawy jest sukcesem, to tylko częściowym. Gurianow nie rozumnie, czym kierowało się Prezydium Moskiewskiego Sądu Miejskiego, wybierając do rozpatrzenia sprawy akurat tych dwóch osób. - Występujemy w imieniu 16 ofiar mordu. Naszym celem jest jednak doprowadzenie do rehabilitacji wszystkich ofiar katyńskiej zbrodni - podkreślił.
Jako że postępowanie przed rosyjskimi sądami toczy się w ślimaczym tempie, to Memoriał złożył z zeszłym roku w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu skargę na postępowanie sądów w Rosji w sprawie rehabilitacji ofiar zbrodni katyńskiej.
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: TVN24