- Stać, policja! Jest pan aresztowany!

- Ale jak to? Niczego złego nie zrobiłem!

- Wiemy. Ale zrobiłby pan jutro po południu.

Taki dialog kojarzy się ze słynnym opowiadaniem Philipa K. Dicka "Raport mniejszości" (na jego podstawie powstał później głośny film z Tomem Cruisem w roli głównej), w którym władze potrafią przewidywać przyszłość i zatrzymywać osoby, zanim te popełnią przestępstwo. Ale całkiem możliwe, że do takiego dialogu już doszło w prawdziwym świecie. I to nie raz, bez konieczności korzystania ze zjawisk paranormalnych. Kryminalistyka stoi w obliczu być może jednej z największych rewolucji w swojej historii - rewolucji sztucznej inteligencji.

Nie chodzi o przypominające ludzi roboty, które stają się inteligentniejsze od ludzi i przejmują władzę nad planetą. Prawdziwa sztuczna inteligencja to technologia bardzo niepozorna, która już od kilku lat niemal niezauważenie wkrada się do systemów informatycznych, ale nie wszędzie może dokonać takiego przełomu jak w kryminalistyce. Sercem kryminalistyki od zawsze bowiem była zdolność do przetwarzania ogromnych ilości danych i wykrywania pomiędzy nimi czasem bardzo ulotnych powiązań. A to pole, na którym sztuczna inteligencja nie ma sobie równych.

Mówiąc o sztucznej inteligencji, w praktyce chodzi o jej dwie najważniejsze dziś technologie: sieci neuronowe oraz uczenie maszynowe. Sieci neuronowe to algorytmy zdolne do wykraczającego poza ludzkie możliwości kojarzenia i analizowania rozproszonych faktów. To dzięki tej technologii komputer był w stanie pokonać człowieka najpierw w grze w szachy, a następnie w znacznie bardziej skomplikowaną grę - starożytną chińską go (weiqi). Uczenie maszynowe to natomiast zdolność algorytmu do analizowania własnych błędów i udoskonalania się.