- Były kiedyś takie suchary, zaczynały się od "przychodzi baba do lekarza", pamiętasz? - pyta Agnieszka. Ma 35 lat, jest w trakcie chemii. - Raz czekałam na wlew na korytarzu i słyszałam, jak dziewczyny się śmiały: "przychodzi laska do lekarza z cyckami, a on na to: pani taka młoda, proszę się nie martwić". Potem znajome dorzuciły kolejne teksty z życia: "Szczupła pani, biust mały, nie przejmować się", "Karmi pani? To jest najlepsza profilaktyka" albo: "Gdzie tam, rak? Pani się nie martwi na zapas". No do cholery, to my się mamy tym rakiem przejmować czy nie?

Rak piersi nie jest chorobą mam, ciotek, babć, wiekowych sąsiadek. Do poradni onkologicznych coraz częściej trafiają kobiety nawet przed trzydziestką.

Eksperci alarmują od lat:

Rośnie liczba przypadków diagnozowanych u kobiet młodszych - (...) prawie dwukrotnie w ostatnich 30 latach; (...) coraz częściej dotyka kobiet w pełni aktywnych w życiu zawodowym, rodzinnym i społecznym. Wskaźniki (...) dowodzą, że polski system opieki onkologicznej w porównaniu do innych państw europejskich jest nieefektywny w zakresie opieki klinicznej i skuteczności leczenia raka piersi. Polki mają istotnie niższe szanse na przeżycie pierwszych pięciu lat po zdiagnozowaniu raka piersi niż większość Europejek.

A jeśli wskaźniki są złe, to znaczy, że profilaktyka nie działa. Zapytane przez nas o to młode Polki chętnie stawiają diagnozę takiego stanu rzeczy (pisownia oryginalna):

Nawet teraz w mediach, artykułach pojawia się info, że najczęściej chorują kobiety 50+, a ja na korytarzu przed chemią siedziałam z kobietkami w przedziale 30-40 lat. I też tam były dziewczyny, co badały się co pół roku i nagle dziad się pojawił. Taka to profilaktyka - obserwacja.

Jak zachorowałam, to moje koleżanki poszły tłumnie do swoich lekarzy po skierowanie [na USG piersi - red.], połowa usłyszała "po co? pani jest za młoda".

Profilaktyki u młodych praktycznie nie ma - zalecają samobadanie, jakby to było "lekarstwo na wszystko".

Mi nawet USG nie chcieli dać, bo przed 35 r.ż. Prywatnie sobie wyłaziłam.

Jak sama się nie wyprosisz, to nic nie dostaniesz - taka profilaktyka.

Ja chyba sama myślałam, że młode to nie chorują, chyba że mają ten gen BRCA1 i BRCA2, a tu zonk.

O osłupieniu mówi też Anna Szołucha, współorganizatorka kampanii #PomacajSie: - Ostatnio podczas warsztatów w dużym banku zapytałam, która z kobiet regularnie bada piersi. Zgłosiła się… jedna. Pań na spotkaniu było pięćdziesiąt. Jest mnóstwo do zrobienia i po stronie kobiet, i, co gorsza, po stronie lekarzy. Nasze 20-, 30-letnie bohaterki słyszały regularnie, że to jest "choroba starych ludzi". No cóż, już od dawna nie. I czas zacząć rozmawiać o tym na poważnie. Nie straszyć, tylko uświadamiać - apeluje.