Ministerstwo Sprawiedliwości krytykuje projekt ustawy, w którym kompetencje Rzecznika Finansowego zostają przeniesione do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Także Ministerstwo Aktywów Państwowych wskazało na zagrożenia, które niesie zmiana obowiązujących w tej sprawie regulacji.
Ministerstwo Finansów wysłało pod koniec września do konsultacji projekt ustawy zakładającej m.in. przejęcie przez UOKiK kompetencji Rzecznika Finansowego.
Opinia Ministerstwa Sprawiedliwości
"Projektowana likwidacja instytucji Rzecznika Finansowego nie może uzyskać poparcia Ministra Sprawiedliwości, z uwagi m.in. na fakt, że stoi ona w sprzeczności z dominującym w Unii Europejskiej i na świecie instytucjonalnym modelem ochrony konsumentów" - napisał w opinii resort sprawiedliwości.
"Podsumowując, należy stwierdzić, iż projektowane zmiany mające na celu połączenie w ramach jednego organu zadań w zakresie ochrony interesów konsumentów na rynku finansowym budzą wątpliwości co do ich konstytucyjności. Zgodnie z art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi" - dodaje.
Resort sprawiedliwości pisze ponadto, że Rzecznik Finansowy, którego celem jest występowanie w ochronie indywidualnych praw konsumentów, zapewnia pełną ochronę ich interesów, szczególnie w starciu z silniejszymi od nich instytucjami rynku finansowego.
Według opinii ministra sprawiedliwości przejęcie przez prezesa UOKiK głównych zadań Rzecznika Finansowego może powodować kolizję w zakresie dotychczasowych zadań Prezesa UOKiK związanych z interesami zbiorowymi, a interesami indywidualnymi oraz interesem publicznym. Wiązać się zaś z tym może sprzeczne z zasadą konstytucyjną wyrażoną w art. 76 znaczne obniżenie poziomu ochrony konsumentów.
Opinie MAP i MNiSW
Zagrożenia widzi także minister aktywów państwowych. "Należy wskazać, że prezes UOKIK w obecnym stanie prawnym nie zajmuje się rozpatrywaniem indywidualnych spraw z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów, działa w interesie ogółu konsumentów. (...) Rozpatrywanie spraw indywidualnych wniesionych na skutek nieuwzględnienia roszczeń klienta przez podmiot rynku finansowego, stworzy istotny wyłom w obowiązującym systemie ochrony praw konsumentów" - tak z kolei brzmi uwaga Ministerstwa Aktywów Państwowych.
Obawy zgłaszało wcześniej również ówczesne Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. "Konsolidacja prywatnej i zbiorowej ochrony konsumenta może wywołać skutki odwrotne do zamierzonych i spowodować zagrożenie tak dla ochrony interesów poszczególnych konsumentów, jak i dotychczasowego podstawowego celu tego organu, czyli ochrony interesu publicznego. W sytuacji konieczności wyboru pomiędzy interesem prywatnym a interesem publicznym (które nie zawsze muszą być tożsame) każdorazowo UOKiK będzie zmuszony określać o dominacji jednego z nich" - napisano.
MF: zwiększenie efektywności ochrony interesów klientów
W ocenie skutków regulacji załączonej do projektu napisano, że celem zmian jest "zwiększenie efektywności w zakresie ochrony, zarówno w zakresie zbiorowych, jak i indywidualnych, interesów klientów podmiotów rynku finansowego, poprzez zintegrowanie organów właściwych w tym obszarze i przejęcie dotychczasowych kompetencji Rzecznika Finansowego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów".
Projekt zakłada przyznanie Prezesowi UOKiK szeregu nowych kompetencji, dotyczących ochrony klientów podmiotów rynku finansowego. Chodzi przede wszystkim o możliwość podejmowania interwencji w sprawach indywidualnych, wynikających ze składania reklamacji, czyli wystąpienia klienta podmiotu rynku finansowego, w którym zgłasza on zastrzeżenia, dotyczące usług świadczonych przez ten podmiot.
Według resortu finansów podstawową zaletą tego rozwiązania będzie rozszerzenie dostępnych źródeł informacji na temat naruszeń występujących na rynku finansowym.
"Połączenie w jednym urzędzie zadań w zakresie ochrony interesów konsumentów na rynku finansowym pozwoli na prowadzenie spójnej i skutecznej kampanii informacyjnej, dotyczącej praw klientów rynku finansowego, a co za tym idzie, zwiększenie jej skuteczności" - podkreślono.
Urząd Rzecznika Finansowego miałby funkcjonować do końca tego roku.
Urząd został stworzony ustawą z sierpnia 2015 roku. Obecnie funkcję RF sprawuje Mariusz Golecki, który został powołany na to stanowisko w październiku ubiegłego roku.
Źródło: PAP