Przedawnienie mandatu – po jakim czasie następuje? 

Źródło:
TVN24 Biznes
Wyższe mandaty i kary dla kierowców
Wyższe mandaty i kary dla kierowcówTVN24
wideo 2/8
Wyższe mandaty i kary dla kierowców

Kara finansowa w postaci mandatu może się przytrafić w wielu sytuacjach. Od obowiązku jego zapłaty w niektórych przypadkach może jednak uchronić przedawnienie. Czym jest przedawnienie mandatu? Po jakim czasie można liczyć na przedawnienie? Jakich mandatów dotyczy? 

Mandatami nazywane są dwa rodzaje kar: mandaty karne nakładane przez policję oraz opłaty dodatkowe za jazdę bez ważnego biletu lub brak zapłaty za parkowanie.Mandaty karne przedawniają się co do zasady po trzech latach.Opłaty dodatkowe przedawniają się po roku, a brak opłaty za parkowanie – po pięciu latach.Bieg okresu przedawnienia jest przerywany m.in. wniesieniem sprawy do sądu.

Przedawnienie mandatu – regulacje prawne

Przedawnianie roszczeń, w tym mandatów, umożliwione jest przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny. Funkcjonowanie mandatów karnych, dopuszczalna wysokość mandatów oraz postępowanie mandatowe określone są ustawą z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz ustawą z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny. 

Opłat dodatkowych, czyli między innymi tzw. mandatów za jazdę na gapę, dotyczy z kolei rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 20 stycznia 2005 r. w sprawie sposobu ustalania wysokości opłat dodatkowych z tytułu przewozu osób, zabranych ze sobą do przewozu rzeczy i zwierząt oraz wysokości opłaty manipulacyjnej.

Przedawnienie mandatu – co to znaczy?

Mandaty są rodzajem roszczeń podlegających przedawnieniu. Przedawnienie oznacza, że po upływie określonego czasu dłużnik zostaje zwolniony z obowiązku spłaty określonego roszczenia. Zwolnienie to ma na celu uniemożliwianie sytuacji, w których np. wierzyciel po wielu latach milczenia nagle domagałby się zapłaty starego długu wraz z odsetkami.

Przedawnienie jednocześnie nie oznacza, że dług zostaje anulowany. Osoba, która była zobowiązana go uregulować, nadal pozostaje dłużnikiem i może zostać zgłoszona do rejestru dłużników. Przedawnienie pozwala jej jedynie zgodnie z prawem uchylać się od płacenia.

Mandat karny – przedawnienie

Należy rozróżnić dwa rodzaje mandatów, które można otrzymać. Jednym z nich jest mandat karny w rozumieniu kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego uprawniona jest policja, a w określonych sytuacjach również inne organy, np. straż miejska

Istnieją trzy rodzaje mandatów karnych:

gotówkowy, wydawany ukaranemu, gdy ten zapłacił mandat od razu, bezpośrednio funkcjonariuszowi – dotyczy jedynie osób przebywających w Polsce czasowo. – kredytowany, wydawany ukaranemu za potwierdzeniem odbioru. – zaoczny, wydawany gdy na miejscu zdarzenia nie zastano sprawcy, np. mandat z fotoradaru.

Drugim rodzajem mandatów są wezwania do zapłaty wystawiane przez podmioty organizujące komunikację zbiorową. Wezwania te, potocznie nazywane mandatami, od strony formalnej mają charakter cywilnoprawny, a nie karny, a co za tym idzie regulowane są odrębnymi przepisami.

Po jakim czasie przedawnia się mandat karny?

Mandaty karne co do zasady przedawniają się po trzech latach. Przedawnieniu podlegają jednak przede wszystkim mandaty kredytowane, wręczane przez funkcjonariuszy np. podczas kontroli drogowej lub za przekroczenie dozwolonej prędkości. 

Wynika to z faktu, że bieg przedawnienia płynie od uprawomocnienia się mandatów. Tymczasem mandaty gotówkowe uprawomocniają się z chwilą opłacenia ich, nie może więc być mowy o przedawnieniu. Z kolei w przypadku nieopłaconych mandatów zaocznych uprawomocnienie nie następuje, więc jedyną metodą wyegzekwowania płatności jest skierowanie sprawy o ukaranie do sądu.

W takich przypadkach przedawnienie mandatu zaocznego jest już możliwe, funkcjonują jednak dodatkowe terminy przedawnienia. Po pierwsze, uprawnione organy mają jedynie rok na skierowanie sprawy do sądu – jeżeli nie dochowają tego terminu, postępowanie powinno zostać od razu umorzone. Jeżeli z kolei sprawa zostanie w terminie skierowana do sądu, sąd musi wydać prawomocny wyrok w ciągu kolejnych dwóch lat. Wreszcie, jeżeli prawomocny wyrok skazujący zostanie wydany w tym terminie, orzeczona kara ulega przedawnieniu po trzech latach od jej zasądzenia. 

Należy pamiętać, że również w przypadku mandatów kredytowanych bieg czasu przedawnienia może zostać przerwany. Dzieje się tak najczęściej w sytuacji, gdy sprawa zostanie skierowana do sądu. Tym samym niepłacenie mandatu z nadzieją, że ulegnie on przedawnieniu, jest bardzo ryzykowne. Tym bardziej, że z każdym dniem zwłoki kwota mandatu karnego powiększa się o naliczane odsetki, a zobowiązany do jego zapłacenia ryzykuje trafieniem na listę dłużników oraz wizytą komornika.

Przedawnienie mandatu ZTM

Inne zasady przedawnienia dotyczą kar pieniężnych nakładanych podczas kontroli w środkach komunikacji publicznej. Kary te potocznie nazywane są mandatami, ale od strony formalnej są opłatami dodatkowymi ustanowionymi przez zarządzające tym transportem spółki, np. Zarząd Transportu Miejskiego (ZTM), Miejski Zakład Komunikacyjny (MZK) czy Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne (MPK).

W związku z tym dotyczą ich odrębne przepisy. Mandaty za jazdę komunikacją publiczną bez ważnego biletu ulegają przedawnieniu po roku. Okres przedawnienie biegnie w ich przypadku od dnia ujawnienia przejazdu bez ważnego biletu albo od dnia, w którym mijał termin zapłacenia nałożonej kary.

Przedawnienie mandatu za parkowanie

Mandaty za nieprawidłowe parkowanie są zaocznymi mandatami karnymi. Oznacza to, że mandaty te przedawniają się po:

– roku, jeżeli sprawa niezapłaconego mandatu nie została skierowana do sądu,  – dwóch latach od skierowania sprawy do sądu, jeżeli nie wydano prawomocnego wyroku, – trzech latach od wydania prawomocnego wyroku skazującego.

Dokładnie takie same zasady obowiązują w przypadku mandatów z fotoradarów.

Inaczej wygląda natomiast sytuacja w przypadku kary za brak opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania. Wówczas zastosowanie znajdują szczegółowe przepisy ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.

Zgodnie z art. 40d ust. 3 tej ustawy przedawnienie przy braku opłaty za parkowanie następuje dopiero po pięciu latach od końca roku kalendarzowego, w którym dane zdarzenie miało miejsce. Co więcej, korespondencja prowadzona w tej sprawie, np. otrzymywane pocztą wezwania do zapłaty, nie są wliczane do biegu przedawnienia. Korespondencja ta przerywa bieg przedawnienia, który może znów zacząć biec dopiero po zakończeniu postępowania – wówczas jednak 5-letni czas przedawnienia rozpoczyna się od nowa. 

Przedawnienie mandatu za brak biletu PKP

W przypadku kar za jazdę pociągiem „na gapę” wystawiane mandaty również są formalnie cywilnoprawnymi kolejowymi wezwaniami do zapłaty. Tym samym, podobnie jak kary nakładane przez inne rodzaje transportu zbiorowego, nie są to mandaty w rozumieniu przepisów kodeksu karnego. 

Są to natomiast tak zwane opłaty dodatkowe za jazdę bez ważnego biletu. Tym samym mandat za jazdę pociągiem bez ważnego biletu ulega przedawnieniu już po roku od jego wystawienia. Okres przedawnienia liczony jest od dnia wskazanego na mandacie jako ostateczny termin jego zapłaty.

Akty prawne: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny, Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 20 stycznia 2005 r. w sprawie sposobu ustalania wysokości opłat dodatkowych z tytułu przewozu osób, zabranych ze sobą do przewozu rzeczy i zwierząt oraz wysokości opłaty manipulacyjnej, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 24 listopada 2003 r. w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych za wybrane rodzaje wykroczeń

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Państwa członkowskie w Radzie Unii Europejskiej zdecydowały w piątek o uruchomieniu procedury nadmiernego deficytu wobec Polski i sześciu innych państw członkowskich. Objęte postępowaniem kraje będą miały cztery do siedmiu lat na realizację działań naprawczych.

Procedura nadmiernego deficytu wobec Polski. Jest decyzja

Procedura nadmiernego deficytu wobec Polski. Jest decyzja

Źródło:
PAP

Komisja Polityki Społecznej i Rodziny negatywnie zaopiniowała rządowe poprawki do projektu ustawy w sprawie renty wdowiej. Rząd proponuje, by drugie świadczenie było wypłacane w wysokości najpierw 15 procent, a potem 25 procent, z kolei projekt obywatelski zakłada docelowe dojście do pułapu 50 procent.

Renta wdowia. Sejmowa komisja przeciw rządowym poprawkom

Renta wdowia. Sejmowa komisja przeciw rządowym poprawkom

Źródło:
PAP

Przyjęcie "Kredytu na start" budzi wątpliwości z uwagi na bardzo wysokie zapotrzebowanie na środki budżetu państwa, których wydatkowanie może okazać się nieefektywne, a osiągane cele nieadekwatne do kosztów - oceniło Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Resort zaproponował, by środki te przeznaczyć na poprawę stanu wód Odry lub transformację energetyczną i ochronę powietrza.

"Kredyt na start" w ogniu krytyki. "Nieefektywny instrument"

"Kredyt na start" w ogniu krytyki. "Nieefektywny instrument"

Źródło:
PAP

Deutsche Bahn planuje likwidację 30 tysięcy miejsc pracy, czyli około dziewięć procent personelu - podał Reuters, powołując się na informacje niemieckiego przewoźnika. Dodał, że z powodu ogromnych inwestycji w naprawę sieci kolejowej, strajków i złej pogody spółka odnotowała miliardową stratę netto w pierwszym półroczu.

Deutsche Bahn ma zlikwidować 30 tysięcy miejsc pracy

Deutsche Bahn ma zlikwidować 30 tysięcy miejsc pracy

Źródło:
Reuters

Na przełomie lipca i sierpnia tendencja spadkowa cen paliw zostanie utrzymana - prognozują analitycy Reflexu. Podali, że średnie obniżki wyniosą od 3 do 5 groszy zarówno na litrze benzyny, jak i diesla. Ceny autogazu powinny natomiast pozostać bez zmian.

Co dalej z cenami paliw? Nowe prognozy analityków

Co dalej z cenami paliw? Nowe prognozy analityków

Źródło:
PAP

Wycofano partię piwa Żywiec z błędną etykietą na niektórych butelkach - ostrzegł Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). Dodał, że błędna etykieta wskazywała, że piwo jest bezalkoholowe, choć w rzeczywistości zawierało alkohol.

Pomyłka browaru. Partia popularnego piwa wycofana z obrotu

Pomyłka browaru. Partia popularnego piwa wycofana z obrotu

Źródło:
PAP

Rada Wydawców Stowarzyszenia Gazet Lokalnych z nadzieją przyjęła poprawki Senatu do ustawy o prawie autorskim wzmacniające pozycję wydawców w negocjacjach z big techami - czytamy w oświadczeniu rady na portalu X. W piątek Sejm zadecydował, że projekt ustawy z poprawkami trafi na biurko prezydenta.

"Tylko w ten sposób uratujemy lokalne media i lokalną demokrację"

"Tylko w ten sposób uratujemy lokalne media i lokalną demokrację"

Źródło:
tvn24.pl

Lotnisku Bazylea-Miluza-Fryburg w piątek po południu zostało ponownie otwarte. Wcześniej ewakuowano terminal i tymczasowo zawieszono loty ze względu na alarm bombowy.

Lotnisko wznowiło działalność po alarmie bombowym

Lotnisko wznowiło działalność po alarmie bombowym

Źródło:
tvn24.pl

Chciałbym, aby rozwiązanie, dotyczące składki zdrowotnej, zostało wypracowane w ciągu kilku najbliższych tygodni. Naprawdę nie ma na co czekać - powiedział w programie "Jeden na Jeden" na antenie TVN24 minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że chciałby, aby nowa składka zdrowotna weszła w życie od 1 stycznia 2025 roku.

Minister finansów o składce zdrowotnej: naprawdę nie ma na co czekać

Minister finansów o składce zdrowotnej: naprawdę nie ma na co czekać

Źródło:
TVN24

Santander, Pocztowy, Toyota - klienci tych banków muszą przygotować się na utrudnienia w związku z zaplanowanymi pracami serwisowymi w weekend. W niektórych przypadkach mogą pojawić się trudności z płatnościami kartami.

"Utrudnienia w dokonywaniu transakcji kartami"

"Utrudnienia w dokonywaniu transakcji kartami"

Źródło:
tvn24.pl

Ministerstwo Infrastruktury pracuje nad zapewnieniem Polakom darmowego dostępu do wody pitnej. W grę wchodzi też rozwiązanie "za przysłowiową złotówkę" - powiedział w czwartek w sejmie wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski. Dodał, że za darmo lub za 1 zł ma być dostępne pierwsze 1000 litrów wody miesięcznie.

Woda za darmo? Resort szykuje rewolucyjne rozwiązanie

Woda za darmo? Resort szykuje rewolucyjne rozwiązanie

Źródło:
PAP

Składka zdrowotna to kolejna kwestia, co do której pojawiły się rozbieżności w koalicji. Trwają dyskusje nad zmianami, które miałyby wejść w życie od początku przyszłego roku. Czego można się spodziewać? Poniżej przedstawiamy propozycje koalicjantów.

Zmiany w składce zdrowotnej. Propozycje koalicjantów

Zmiany w składce zdrowotnej. Propozycje koalicjantów

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ministerstwo Rolnictwa przygotowało projekt nowelizacji przepisów wprowadzający wyższe kary za marnowanie żywności, a także brak prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych. Zmiany mają dotyczyć sklepów o powierzchni przekraczającej 250 metrów kwadratowych.

Wyższe kary za marnowanie żywności. Rząd szykuje nowe przepisy

Wyższe kary za marnowanie żywności. Rząd szykuje nowe przepisy

Źródło:
PAP

Z renty wdowiej ma skorzystać około dwa miliony osób - wynika za szacunków, które znalazły się w stanowisku rządu obywatelskiego projektu o rencie wdowiej.

Ile osób skorzysta z renty wdowiej? Rząd podał szacunki

Ile osób skorzysta z renty wdowiej? Rząd podał szacunki

Źródło:
PAP

W czwartek w Sejmie trwa debata nad wykonaniem budżetu w 2023 roku. Prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś krytycznie ocenił finansowanie zadań publicznych poza budżetem za pośrednictwem funduszy w BGK. - W 2023 roku przy pomocy funduszy sfinansowano zadania na kwotę ponad 130 miliardów złotych, co stanowiło 20 procent wydatków budżetu państwa i blisko 4 procent produktu krajowego brutto.

NIK krytycznie o finansowaniu zadań publicznych poza budżetem

Źródło:
PAP

Sąd Rejonowy w Warszawie otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo - poinformował w czwartek przewoźnik kolejowy. W środę zarząd spółki zdecydował o przeprowadzeniu zwolnień grupowych przez zakłady i centralę PKP Cargo.

Sąd otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo

Sąd otworzył postępowanie restrukturyzacyjne PKP Cargo

Źródło:
PAP, PKP Cargo

Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego CSIRT NASK ostrzega przed kampanią, w której oszuści atakują osoby posiadające konta w serwisie firmy Apple. Jak czytamy w komunikacie, przestępcy rozsyłają wiadomości e-mail z informacją o zablokowaniu konta użytkownika serwisu Apple. Powodem ma być rzekomo nieudana próba logowania.

Atak na użytkowników urządzeń firmy Apple

Atak na użytkowników urządzeń firmy Apple

Źródło:
tvn24.pl

Burmistrz Barcelony zapowiedział podniesienie podatku nakładanego na turystów, którzy przybywają do miasta na statku wycieczkowym i spędzają w stolicy Katalonii mniej niż 12 godzin. Chodzi o to, by miasto nie zamieniło się w "park tematyczny", w którym próżno szukać lokalnych mieszkańców, a całość populacji stanowią turyści.

Barcelona wprowadzi kolejne obostrzenia dla turystów

Barcelona wprowadzi kolejne obostrzenia dla turystów

Źródło:
PAP

Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie stwierdziła brak jakichkolwiek podstaw do zgłoszenia sprzeciwu wobec nabycia akcji VeloBanku przez podmiot należący do Grupy Cerberus - przekazała KNF w oficjalnym komunikacie. VeloBank powstał w wyniku przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku.

VeloBank zmienia właściciela. KNF nie zgłosiła sprzeciwu

VeloBank zmienia właściciela. KNF nie zgłosiła sprzeciwu

Źródło:
PAP

Ministerstwo Cyfryzacji skierowało do konsultacji projekt rozporządzenia, zgodnie z którym wskazane typy urządzeń elektronicznych mają mieć gniazda typu USB C do ładowania. To implementacja unijnej dyrektywy. Resort chce, by rozporządzenie weszło w życie 28 grudnia 2024 roku z wyjątkiem laptopów, dla których wprowadzenie systemu ładowania USB-C ma wejść w życie 28 kwietnia 2026.

Jedna ładowarka do kilku urządzeń. Padły terminy

Jedna ładowarka do kilku urządzeń. Padły terminy

Źródło:
PAP

Akcjonariusze PGE nie udzielili siedmiorgu byłym członkom zarządu absolutorium za 2023 rok. Absolutorium udzielono natomiast trojgu byłym członkom rady nadzorczej spółki.

Były zarząd PGE bez absolutorium

Były zarząd PGE bez absolutorium

Źródło:
PAP

Trwają analizy nad wprowadzeniem czterodniowego tygodnia pracy - przekazał Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki. Wyjaśnił, że Centralny Instytut Ochrony Pracy ma przez rok badać, jak wprowadzenie tego rozwiązania wpłynie na wypadkowość w miejscu pracy i stan zdrowia pracownika.

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce? "Trwają poważne analizy"

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce? "Trwają poważne analizy"

Źródło:
PAP

Wycofanie z obrotu i zakaz wprowadzenia do obrotu wszystkich serii produktu Qutiro - taką decyzję podjął Główny Inspektorat Farmaceutyczny (GIF). W decyzji wskazano, że lek może stwarzać "realne zagrożenie dla zdrowia lub życia pacjentów". 

Lek wycofany z obrotu. "Realne zagrożenie zdrowia lub życia"

Lek wycofany z obrotu. "Realne zagrożenie zdrowia lub życia"

Źródło:
tvn24.pl

- Dzisiaj nie ma przestrzeni na podniesienie wieku emerytalnego - mówi w czwartkowym wydaniu "Dziennika Gazety Prawnej" prezes ZUS Zbigniew Derdziuk. Wcześniej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na pytania redakcji biznesowej tvn24.pl przekazało, że nie prowadzi obecnie prac mających podwyższyć wiek emerytalny czy też nad zrównaniem go dla kobiet i mężczyzn.

Co dalej z wiekiem emerytalnym? Prezes ZUS odpowiada

Co dalej z wiekiem emerytalnym? Prezes ZUS odpowiada

Źródło:
PAP

Premier Donald Tusk powiedział w środę, że będzie rozmawiał z wicepremierem Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem o Funduszu Kościelnym, bo nie widzi "jakiegoś dynamicznego procesu" w tej sprawie, a "wiadomo, że ten sposób finansowania Kościoła nie jest najlepszy".

Co z likwidacją Funduszu Kościelnego? Zapowiedź premiera

Co z likwidacją Funduszu Kościelnego? Zapowiedź premiera

Źródło:
PAP