Karta podatkowa – na czym polega i kto może skorzystać z tej formy opodatkowania?

● Karta podatkowa polega na płaceniu stałej, określonej kwotowo stawki podatku. ● Stawka podatku zależy przede wszystkim od rodzaju działalności, wielkości miejscowości, w której jest prowadzona, a także liczby zatrudnionych pracowników. ● Korzystanie z karty podatkowej jest możliwe jedynie w określonych branżach. ● Polski Ład uniemożliwi składanie nowych wniosków o kartę podatkową.

Rozliczanie się w formie karty podatkowej regulowane jest ustawą z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. W art. 23 tej ustawy wskazane są również rodzaje działalności gospodarczej, przy których możliwa jest ta forma opodatkowania.

Aktualne stawki karty podatkowej ogłaszane są co roku w drodze obwieszczenia ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej.

Karta podatkowa jest jedną z form opodatkowania dostępną dla przedsiębiorców. Polega na comiesięcznym płaceniu podatku dochodowego w stałej, zryczałtowanej wysokości niezależnej od wysokości osiąganych dochodów. 

Stawki podatku na karcie podatkowej nie są wysokie i w jasny sposób co roku są określane kwotowo dla każdego rodzaju działalności i z uwzględnieniem wielu zmiennych.

Karta podatkowa jest jedną z najprostszych form opodatkowania. Nie wymaga ona prowadzenia księgowości, płacenia zaliczek na podatek dochodowy ani składania zeznań podatkowych. Konieczne jest natomiast prowadzenie ewidencji zatrudnienia i bieżące informowanie urzędu o aktualnej liczbie pracowników.

Karta podatkowa jest opłacalna przede wszystkim dla małych firm, które zatrudniają niewielu pracowników i działają w niewielkich miejscowościach. Im więcej pracowników i im większa miejscowość, w której wykonywana jest działalność, tym wyższa stawka podatku.

Firmy te mogą natomiast osiągać wysokie dochody, ponieważ stawka karty nie jest powiązana z ich wysokością. Z drugiej strony przy karcie podatkowej nie jest możliwe odliczanie kosztów uzyskania przychodu. 

Z kartą podatkową związane są określone ograniczenia. Działalność rozliczana na zasadzie karty podatkowej musi być prowadzona wyłącznie w Polsce. Przedsiębiorca taki ponadto:

– nie może korzystać z usług osób niezatrudnionych przez niego na umowę o pracę,  – nie może wykonywać innej niż zgłoszona pozarolniczej działalności gospodarczej,  – nie może wytwarzać wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, – małżonka lub małżonek przedsiębiorcy nie może prowadzić działalności gospodarczej w tej samej branży.

Kto może korzystać z karty podatkowej? Dostępna jest ona zarówno dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, jak też dla wspólników spółki cywilnej, o ile każdy z nich wybrał kartę podatkową jako aktualną formę opodatkowania.

Korzystanie z karty podatkowej jest ponadto możliwe jedynie na wniosek oraz jedynie w określonych branżach. Rodzaje działalności, z których można rozliczać się w ten sposób, określone są na mocy ustawy. Zgodnie z nią z karty podatkowej korzystać mogą osoby:

– prowadzące działalność usługową, wytwórczo-usługową, gastronomiczną, transportową lub rozrywkową, – sprzedające posiłki domowe, – wykonujące wolny zawód, – świadczące usługi w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego, opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi, – świadczące usługi edukacyjne, polegające na udzielaniu lekcji na godziny.

Aby rozliczać się w formie karty podatkowej przede wszystkim konieczne jest złożenie w urzędzie skarbowym wniosku o kartę podatkową na formularzu PIT-16. Można to zrobić osobiście, listownie lub przez Internet za pośrednictwem Portalu Podatkowego. Można go również złożyć w formie wniosku do CEIDG-1. 

Wniosek ten musi zostać złożony przed rozpoczęciem nowej działalności albo do 20 stycznia w roku, w którym chce się zmienić formę opodatkowania na kartę podatkową.

Po złożeniu wniosku otrzymuje się decyzję z urzędu skarbowego, w której znajduje się informacja o ustalonej wysokości należnego podatku dochodowego. W przypadku braku zgody na zaproponowaną stawkę można w ciągu 14 dni zrzec się karty podatkowej i wybrać inną formę opodatkowania. 

Decyzja urzędu skarbowego może być również odmowna, np. gdy nie spełnia się warunków do korzystania z karty podatkowej.

Drugim wymaganym przy karcie podatkowej formularzem jest PIT-16A. Dokument ten stanowi deklarację o wysokości zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej składki zdrowotnej. 

Formularz PIT-16A za ostatni rok podatkowy należy składać w terminie do 31 stycznia. Dzięki temu możliwe jest odliczenie od podatku w formie karty podatkowej kwoty zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Zmiany przepisów w ramach Polskiego Ładu obejmują m.in. likwidację karty podatkowej jako formy rozliczania się z podatku dochodowego. 

Likwidacja polegać będzie na tym, że od 1 stycznia 2022 roku nie będzie możliwości składania wniosków o wybór tej formy opodatkowania, trzeba będzie wybrać inną formę opodatkowania. Osoby, które wcześniej rozpoczęły korzystanie z karty podatkowej, będą mogły jednak nadal rozliczać się w ten sposób. W dalszym ciągu będą więc również ogłaszane dla nich aktualne stawki podatku dla każdego rodzaju działalności.

Wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu nie będzie ponadto możliwości pomniejszania należnego podatku dochodowego o wysokość zapłaconych składek zdrowotnych. 

Mali przedsiębiorcy mogą korzystać również z innych ułatwień i preferencji podatkowych, których celem jest poprawa ich pozycji i konkurencyjności na rynku. 

Jednym z nich jest Mały ZUS Plus, dzięki któremu przedsiębiorcy o dochodach nieprzekraczających 120 tys. zł mogą płacić niższe składki na ubezpieczenie społeczne. Innym przywilejem skierowanym do małych przedsiębiorców jest tzw. mały podatnik funkcjonujący odrębnie w zakresie podatków dochodowego oraz podatku VAT. 

Akty prawne: Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne; Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wzoru wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej; Obwieszczenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 5 listopada 2020 r. w sprawie stawek karty podatkowej i kwoty, do której można wykonywać świadczenia przy prowadzeniu niektórych usług, z wyjątkiem świadczeń dla ludności, oraz kwartalnych stawek ryczałtu od przychodów proboszczów i wikariuszy, obowiązujących w 2021 r.