Ulga na start – kto może z niej skorzystać i jakie warunki musi spełnić

● Ulga na start przysługuje przedsiębiorcom rozpoczynającym prowadzenie działalności gospodarczej po raz pierwszy lub kolejny, ale po upływie minimum pięciu lat od zawieszenia lub zamknięcia działalności prowadzonej wcześniej. ● Ulga na start obowiązuje przez sześć pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności gospodarczej. ● W czasie obowiązywania ulgi na start przedsiębiorca nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. ● Ulga na start nie zwalnia przedsiębiorcy z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Ulga na start przysługuje przedsiębiorcom rozpoczynającym prowadzenie działalności gospodarczej po raz pierwszy lub kolejny, ale po upływie minimum pięciu lat od zawieszenia lub zamknięcia działalności prowadzonej wcześniej. Z ulgi na start mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy są osobami fizycznymi (jednoosobowa działalność gospodarcza lub wspólnicy spółek cywilnych). Ulga na start oznacza preferencyjne traktowanie przedsiębiorcy w zakresie obowiązku opłacania składek ZUS przez okres sześciu miesięcy. 

W czasie obowiązywania ulgi na start przedsiębiorca przez sześć miesięcy nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Ulga na start nie zobowiązuje też jego zleceniodawcy do opłacania składek ZUS, jeśli:

– zlecenie pokrywa się z rodzajem prowadzonej działalności, – od osiąganych przychodów z działalności gospodarczej odprowadzany jest przez przedsiębiorcę podatek.

Ulga na start nie zwalnia przedsiębiorcy z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Można natomiast odliczyć ją od podatku i zgłosić do ubezpieczenia w NFZ członków rodziny.

W ramach ulgi na start obowiązuje zwolnienie z opłacania składek do ZUS w ich pełnej wysokości. Ulga na start zwalnia przedsiębiorcę z ZUS przez sześć miesięcy w zakresie składek na:

– ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i wypadkowe), – Fundusz Pracy, – Fundusz Solidarnościowy.

Zwolnienie z ZUS dzięki uldze na start dotyczy tylko przedsiębiorcy. Nadal musi on odprowadzać składki za swoich pracowników. 

Ulga na start obowiązuje przez sześć pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności gospodarczej. Jak liczyć sześć miesięcy ulgi na start? Jeśli start działalności ma miejsce pierwszego dnia miesiąca, sześć miesięcy ulgi na start liczonych jest od tego dnia. Jeżeli rozpoczęcie działalności ma miejsce w trakcie trwania miesiąca, nie wlicza się on do sześciu miesięcy zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenie z tytułu ulgi na start. 

Ważne: Zawieszenie działalności w czasie trwania ulgi na start nie przerywa biegu sześciu miesięcy.

W ciągu siedmiu dni od rozpoczęcia działalności gospodarczej przedsiębiorca, który chce korzystać z ulgi na start, musi zgłosić się do ZUS, by płacić ubezpieczenie zdrowotne. Musi w tym celu podać odpowiedni kod tytułu ubezpieczenia. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu ZUS ZZA. Można to zrobić podczas rejestracji działalności gospodarczej w CEIDG. We wniosku CEIDG-1 zaznacza się wtedy ZZA w punkcie 12.2.

Jeśli zgłoszenie do ZUS nie nastąpi podczas rejestracji firmy w CEIDG, można to zrobić na druku ZUS ZZA osobiście w placówce ZUS, przez pełnomocnika lub pocztą. Z tej opcji mogą jednak skorzystać wyłącznie przedsiębiorcy, którzy nie będą płacić składek za więcej niż pięć osób.

Formularz ZUS ZZA można również złożyć przez program Płatnik lub w aplikacji ePłatnik na Platformie Uslug Elektronicznych (PUE), podpisując wniosek podpisem kwalifikowanym lub profilem zaufanym.

Kod tytułu ubezpieczenia w przypadku ulgi na start rozpoczyna się od cyfr 05 40. Jeśli przedsiębiorca nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty ani orzeczenia o niepełnosprawności, pozostałe dwie cyfry to 00, a cały kod to 05 40 00.

Jeśli przedsiębiorca ma prawo do emerytury lub renty albo orzeczenie o niepełnosprawności, dwie ostatnie cyfry wybiera się następująco:

Piąta cyfra kodu ZUS:

0 – brak ustalonego prawa do emerytury lub renty 1 – ustalone prawo do emerytury 2 – ustalone prawo do renty.

Szósta cyfra kodu ZUS:

0 – brak orzeczenia o niepełnosprawności, 1 – orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności, 2 – orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, 3 – orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Kwota składki zdrowotnej podczas ulgi na start to dziewięć proc. podstawy wymiaru składki. Podstawa nie może być niższa niż 75 proc. średniego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale poprzedniego roku kalendarzowego. W 2021 roku najniższa składka zdrowotna wynosi 381,81 zł miesięcznie.

Przedsiębiorca, który korzysta z ulgi na start, może być przez sześć miesięcy zwolniony z opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne,  jeśli:

– jest emerytem lub rencistą, a jego emerytura lub renta nie przekraczają miesięcznie minimalnego wynagrodzenia, – przychody z działalności nie przekraczają miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury, – opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej, – ma orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym, a jego przychody nie przekraczają miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury i odprowadza podatek dochodowy w formie karty podatkowej, – pobiera zasiłek macierzyński w kwocie nieprzekraczającej miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego.

Deklarację ZUS DRA na uldze na start składa się do 10. dnia następnego miesiąca po rozpoczęciu działalności i zgłoszeniu do ubezpieczeń. Nie trzeba składać deklaracji ZUS DRA w kolejnych miesiącach aż do końca obowiązywania ulgi na start, jeśli nie zatrudnia się pracowników. Następny druk ZUS DRA przedsiębiorca, który korzysta z ulgi na start składa za miesiąc, w którym zakończyła się ulga i zgłosił się do pełnego ubezpieczenia.

Decydując się na skorzystanie z ulgi na start, należy mieć na uwadze następujące konsekwencje:

– zwolnienie ze składek na ZUS oznacza, że w okresie obowiązywania ulgi na start nie są odkładane składki na emeryturę lub rentę i czas ten nie wlicza się do emerytury, – przedsiębiorca nie ma też prawa do świadczeń: zasiłku chorobowego,  macierzyńskiego, opiekuńczego, wypadkowego, świadczenia rehabilitacyjnego.

Należy też pamiętać, że ulga na start nie należy się przedsiębiorcom, którzy wykonują działalność na rzecz byłego pracodawcy, jeśli pracowali u niego na podstawie umowy o pracę w poprzednim lub bieżącym roku kalendarzowym i mieli podobny zakres obowiązków.

Koniec ulgi na start wypada po upływie sześciu miesięcy. Przedsiębiorca może jednak w dowolnym momencie zrezygnować z korzystania z ulgi na start.

Po zakończeniu obowiązywania ulgi na start przedsiębiorca przez pełne 24 miesiące ma prawo do opłacania obniżonych składek ZUS. Jeśli zrezygnuje z ulgi na start w trakcie miesiąca, okres obniżonych składek będzie się liczył od następnego miesiąca.

Żeby płacić obniżone składki, przedsiębiorca musi wyrejestrować się z ubezpieczenia zdrowotnego (druk ZUS ZWUA) z kodem ZUS rozpoczynającym się cyframi 05 40 oraz zgłosić się do ubezpieczeń w ramach obniżonych składek z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 70 (lub 05 72, jeśli ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy).