"Pomnik Polaków ratujących Żydów w 2015 roku". We wrześniu konkurs

Pomnik powstanie przy Muzeum Historii Żydów PolskichAndrzej Rejnson / tvnwarszawa.pl

Pomnik "Ratującym - Ocaleni", oddający hołd Polakom, którzy ratowali Żydów podczas okupacji niemieckiej, ma powstać w 2015 roku w Warszawie. - Nic nie jesteśmy warci, jeżeli ta pamięć nie przetrwa - przekonują jego inicjatorzy, Zygmunt Rolat i Konstanty Gebert.

- To upamiętnienie było moim marzeniem od wielu lat. Uważam, że ten pomnik powinien powstać już 40 czy 50 lat temu. Przeżyłem wojnę w Polsce i byłem świadkiem, jak Żydzi byli ratowani przez Polaków. Musimy o tym przypominać, zwłaszcza młodym pokoleniom, to nasz moralny obowiązek - powiedział PAP Zygmunt Rolat, przedsiębiorca i filantrop z USA, który od wielu lat działa na rzecz dialogu polsko-żydowskiego.

Za pomoc groziła śmierć

W 2013 r. Rolat założył Fundację Pamięć i Przyszłość, której zadaniem jest budowa pomnika. Ma on powstać w pobliżu Muzeum Historii Żydów Polskich i zostać w całości sfinansowany z funduszy zebranych wśród diaspory żydowskiej i w Izraelu.

Rolat podkreśla, że lokalizacja pomnika w tym miejscu gwarantuje, że zobaczy go wielu ludzi odwiedzających placówkę.

- Mam nadzieję, że ten pomnik pokaże młodym ludziom, jak to wszystko wyglądało podczas wojny i pokaże prawdę, że Polska była jedynym takim krajem podczas okupacji niemieckiej, gdzie za pomoc Żydom groziła natychmiastowa kara śmierci - podkreślił Rolat.

Konkurs we wrześniu

Projekt upamiętnienia fundacja planuje wyłonić w konkursie, który zostanie ogłoszony we wrześniu br. Do udziału w nim - jak poinformowała PAP dyrektor fundacji Karolina Szykier-Koszucka - zaproszeni zostaną zarówno doświadczeni twórcy jak i młodzi artyści. Projekty prezentujące koncepcje oceni międzynarodowe jury, które wybierze finalistów i zaprosi ich do dalszych prac; zwycięski projekt zostanie ogłoszony na początku 2015 r. i zrealizowany jesienią w tym samym roku.

- Upamiętnienie ma wyrażać wdzięczność uratowanych, samotność ratujących oraz ich bezgraniczne bohaterstwo w obronie niewinnie prześladowanych. Powinno wyrażać wdzięczność także tym Polakom, którzy nie są znani z imienia i nazwiska - podkreśla Szykier-Koszucka.

W marku został wybrany projekt pomnika Polaków Ratujących Żydów, który ma stanąć na placu Grzybowskim - ZOBACZ, JAK BĘDZIE WYGLĄDAŁ.

"By upamiętnienie nie ugrzęzło w meandrach polemik"

W przesłaniu organizatorów konkursu czytamy, że ma on doprowadzić do wyłonienia "upamiętnienia jednego z największych aktów bohaterstwa doby współczesnej: ratowania, wbrew groźbie śmierci z rąk niemieckich okupantów, polskich Żydów przez ich polskich współobywateli". Fundacja podkreśla, że konkurs ma przyczynić się do dyskusji nad wartością i ponadczasową aktualnością doświadczenia ratujących i uratowanych.

"Chcemy, by upamiętnienie nie ugrzęzło w meandrach historycznych polemik" - czytamy w przesłaniu.

Kontrowersje wokół pomnika

Pomysł wzniesienia pomnika upamiętniającego Polaków ratujących Żydów na warszawskim Muranowie, gdzie podczas II wojny światowej był teren getta, wzbudził jednak kontrowersje. W 2013 r. przeciwko jego wybudowaniu w tym miejscu protestowało Centrum Badań nad Zagładą Żydów. W liście otwartym naukowcy napisali, że pomnik obok Muzeum Historii Żydów Polskich będzie "tryumfem narodowego samozadowolenia". "Tych kilka ulic i skwerów stanowi jedyną w swoim rodzaju strefę pamięci, na której terenie powinno się przede wszystkim oddać cześć żydowskiemu cierpieniu, a nie polskiemu heroizmowi" - podkreślili w liście przedstawiciele centrum, m.in. prof. Barbara Engelking i prof. Jan Grabowski.

Inicjatorzy upamiętnienia podzielają obawy, że może zostać wykorzystany w budowaniu wizerunku Polaków jako bohaterów bez skazy, ale podkreślają, że nie znosi to moralnego obowiązku oddania hołdu bohaterom.

- Ci, którzy są sceptyczni wobec naszego projektu proponują, żeby ten pomnik postawić gdzie indziej, mówiąc, że to jest fragment polskiej narracji. Mówią: "zostawmy Muranów narracji żydowskiej". Głęboko z tym się nie zgadzam, bo pamięć o Sprawiedliwych jest częścią żydowskiej pamięci - powiedział PAP Konstanty Gebert, który zasiada w zarządzie Fundacji Pamięć i Przyszłość.

Fundacja przekonuje też, że przestrzeń placu wokół pomnika Bohaterów Getta już od dawna stała się obszarem symbolicznej reprezentacji żydowskiej pamięci. W tym miejscu znajduje się nie tylko pomnik bohaterów powstania w getcie warszawskim, ale także upamiętnienie Ireny Sendlerowej, Jana Karskiego i Willy'ego Brandta.

- Sprawiedliwi są wzorem dla nas wszystkich - mówił Gebert, podkreślając, że Polacy ratujący Żydów podczas wojny to "empiryczny, namacalny dowód na istnienie Boga". - To jest bohaterstwo takiej rangi, że nic nie jesteśmy warci, jeżeli ta pamięć nie przetrwa. Ale jak ją przekazać, żeby nie była nachalna, natrętna, przytłaczająca, a jednocześnie była dobitna i jednoznaczna - to jest strasznie trudne. I to będzie trudny konkurs - zapowiada Gebert.

Dodał też, że organizatorom konkursu zależy na jak najszerszej dyskusji wokół formy upamiętnienia.

Poparcie Bronisława Komorowskiego...

Budowa pomnika Polaków ratujących Żydów w pobliżu muzeum uzyskało poparcie prezydenta Bronisława Komorowskiego, który pod koniec maja napisał list w tej sprawie.

"Z satysfakcją i radością przyjąłem wiadomość o inicjatywie zbudowania w Warszawie na placu Bohaterów Getta, w pobliżu Muzeum Historii Żydów Polskich, pomnika "Ratującym — Ocaleni". Jestem pewien, że pomnik ten będzie wyrażał w piękny sposób wdzięczność tym Polakom, którzy odważyli się pomagać Żydom w okresie Zagłady, i że stanie się ważną cząstką opowieści o dobrych ludziach w tak strasznie złych czasach" - napisał w liście Komorowski do pomysłodawców i realizatorów konkursu.

... i Hanny Gronkiewicz-Waltz

Projekt budowy upamiętnienia w pobliżu Muzeum Historii Żydów Polskich uzyskał również życzliwe poparcie, jak informuje fundacja, prezydent Warszawy Hanny-Gronkiewicz-Waltz.

Powstał także wspierający inicjatywę Polski Komitet Upamiętnienia "Ratującym – Ocaleni", w którym znaleźli się m.in. dyrektor artystyczny Teatru Narodowego Jan Englert, pisarz Janusz Głowacki, prezes PAN prof. Michał Kleiber, prawnik prof. Wiktor Osiatyński, kompozytor Krzysztof Penderecki oraz reżyserzy Andrzej Wajda i Krzysztof Zanussi.

Nad całością prac związanych z budową upamiętnienia czuwa powołany przez fundację Komitet Międzynarodowy, w którego skład wchodzą przedstawiciele środowisk żydowskich z diaspory i Izraela, a także b. ambasador Izraela w Polsce Szewach Weiss, dyplomata, b. szef MSZ prof. Adam Daniel Rotfeld i naczelny rabin Polski Michael Schudrich.

Norbert Nowotnik (PAP)/su/mz

Rozmowa z Zygmuntem Rolatem z listopada 2013 roku:

Zygmunt Rolat w rozmowie z TVN24
Zygmunt Rolat w rozmowie z TVN24TVN24

Źródło zdjęcia głównego: Andrzej Rejnson / tvnwarszawa.pl

Pozostałe wiadomości

Na nagraniach ze śmiertelnego wypadku na Trasie Łazienkowskiej widać, jak volkswagen z impetem wjeżdża w forda, widać ludzi stojących przy rozbitych autach, porozrzucane przedmioty. Aresztowanych zostało trzech mężczyzn. Ostatni z podejrzanych, który miał spowodować wypadek - Łukasz Żak - jest poszukiwany, wystawiono za nim list gończy. Jak informowała prokuratura, w sprawie wypadku śledczy spotkali się z bezwzględnym mataczeniem i poplecznictwem.

Nagrania z wypadku na Trasie Łazienkowskiej. Sprawca się ukrywa, prokuratura zszokowana skalą mataczenia

Nagrania z wypadku na Trasie Łazienkowskiej. Sprawca się ukrywa, prokuratura zszokowana skalą mataczenia

Źródło:
tvnwarszawa.pl, "Fakty" TVN

Podczas gaszenia pożaru domu w miejscowości Wolkowe strażacy znaleźli spalone ciało 77-letniego mężczyzny. Z ustaleń prokuratury wynika, że to 41-letni syn zmarłego podłożył ogień. Podejrzany usłyszał zarzut zabójstwa oraz znęcania się nad ojcem.

Groził ojcu, że go zabije i spali. Prokuratura: podłożył ogień w budynku, 77-latek zginął w płomieniach

Groził ojcu, że go zabije i spali. Prokuratura: podłożył ogień w budynku, 77-latek zginął w płomieniach

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Kręcono w nim "Pana Tadeusza", nowi właściciele zapowiadali powstanie luksusowego hotelu. Deweloperowi przerwała prace sprawa w sądzie. Został oskarżony o uszkodzenie zabytkowego spichlerza, dziś zapadł wyrok. Sąd uniewinnił dewelopera. Prokuratura nie wyklucza apelacji.

Finał sprawy uszkodzenia zabytkowego spichlerza, deweloper uniewinniony

Finał sprawy uszkodzenia zabytkowego spichlerza, deweloper uniewinniony

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Tempo przyrostu jest bardzo duże, widać je wręcz gołym. Spodziewamy się, że w weekend będzie około dwóch metrów - mówi Jan Piotrowski, pełnomocnik prezydenta Warszawy do spraw Wisły, pytany o sytuację na stołecznym odcinku rzeki.

Rośnie poziom Wisły w Warszawie. "Tempo przyrostu jest bardzo duże"

Rośnie poziom Wisły w Warszawie. "Tempo przyrostu jest bardzo duże"

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Mieszkał na szczycie Pałacu Kultury i Nauki. Sokół Franek nie żyje. Jego szczątki na jednym z dachów Pałacu znalazła grupa FalcoFans. Stowarzyszenie Na Rzecz Dzikich Zwierząt Sokół przyjrzy się sprawie.

"Żegnaj Franiu, byłeś wspaniałym ojcem". Sokół z Pałacu Kultury i Nauki znaleziony martwy

"Żegnaj Franiu, byłeś wspaniałym ojcem". Sokół z Pałacu Kultury i Nauki znaleziony martwy

Źródło:
PAP

Wyniesione przejście dla pieszych przy szkole podstawowej na Czarnomorskiej zostało rozebrane na rzecz wyspowych progów zwalniających. Mieszkańcy alarmują, że kierowcy omijają je środkiem jezdni, zamiast zwolnić przed "zebrą". Urzędnicy zapewniają, że to tymczasowa organizacja ruchu, a bezpieczne przejście zostanie przywrócone.

Rozebrali wyniesione przejście przed szkołą. "Kierowcy przyspieszają zamiast zwolnić"

Rozebrali wyniesione przejście przed szkołą. "Kierowcy przyspieszają zamiast zwolnić"

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Fabryka narkotyków w niepozornym gospodarstwie sadowniczym w Grójcu. W budynku gospodarczym policjanci znaleźli prawie 150 kilogramów narkotyków. Ich czarnorynkowa wartość to kilka milionów złotych. Pięciu mężczyzn zostało zatrzymanych.

Fabryka narkotyków w gospodarstwie sadowniczym. Prawie 150 kilogramów mefedronu, amfetaminy i marihuany

Fabryka narkotyków w gospodarstwie sadowniczym. Prawie 150 kilogramów mefedronu, amfetaminy i marihuany

Źródło:
PAP

Na jednej ze stacji benzynowych w Radomiu doszło do wycieku gazu. Ewakuowanych zostało kilkadziesiąt osób. Zbiornik został uszczelniony. Są utrudnienia w ruchu.

Wyciek gazu na stacji benzynowej. Kilkadziesiąt osób ewakuowanych

Wyciek gazu na stacji benzynowej. Kilkadziesiąt osób ewakuowanych

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Najpierw w powiatach okalających stolicę, potem w samej Warszawie specjaliści przeprowadzą kompleksowe badania ruchu. Będą zbierać informacje o sposobach podróżowania mieszkańców metropolii, a także dane o ruchu pojazdów.

Jak podróżują mieszkańcy Warszawy i okolic? Pierwsze takie badanie od prawie dekady

Jak podróżują mieszkańcy Warszawy i okolic? Pierwsze takie badanie od prawie dekady

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Policjanci zatrzymali 24-letniego mieszkańca Otwocka, który - według śledczych - zaatakował ojca metalową rurką i uciekł. Mężczyzna na trafił do aresztu na trzy miesiące, grozi mu pięć lat więzienia.

24-latek zaatakował ojca metalową rurką

24-latek zaatakował ojca metalową rurką

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Patrolujący okolicę Zakroczymia (Mazowieckie) policjanci zauważyli dobrze im znanego 38-latka. Mężczyzna miał do odbycia karę siedmiu miesięcy więzienia. Ale odsiadka była mu nie w smak, dlatego na widok radiowozu, wskoczył do stawu. Chytry plan miał jeden słaby punkt - po krótkim czasie trzeba się było wynurzyć.

Na widok policjantów ukrył się w stawie

Na widok policjantów ukrył się w stawie

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Od kilku tygodni rejon ulic Jasnej, Sienkiewicza, Złotej i Zgoda paraliżują prace budowlane. Z niedogodnościami mierzą się mieszkańcy i kierowcy. Zarząd Dróg Miejskich, wspólnie z Biurem Zarządzania Ruchem Drogowym, strażą miejską oraz policją wprowadzają zmiany w organizacji ruchu.

Budowa korkuje Śródmieście, będą zmiany w organizacji ruchu

Budowa korkuje Śródmieście, będą zmiany w organizacji ruchu

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Sąd przychylił się do wniosku prokuratury i zastosował tymczasowy areszt wobec trzech zatrzymanych w sprawie śmiertelnego wypadku na Trasie Łazienkowskiej. Ostatni z podejrzanych - Łukasz Żak - jest poszukiwany. Prokuratura poinformowała o wystawieniu za nim listu gończego. W sprawę zamieszane są jeszcze inne osoby, które miały utrudniać postępowanie.

Karany za jazdę po pijanemu, oszustwa i narkotyki. List gończy za sprawcą wypadku na Trasie Łazienkowskiej

Karany za jazdę po pijanemu, oszustwa i narkotyki. List gończy za sprawcą wypadku na Trasie Łazienkowskiej

Aktualizacja:
Źródło:
tvnwarszawa.pl, PAP

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej uspokaja: Warszawa nie jest zagrożona powodzią. Fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do stolicy w piątek.

Kiedy fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do Warszawy?

Kiedy fala wezbraniowa na Wiśle dotrze do Warszawy?

Źródło:
tvnwarszawa.pl

We wtorek z Warszawy wyruszył pierwszy konwój z pomocą dla powodzian. Artykuły pierwszej potrzeby zgromadzone na zbiórkach dojadą do Lądka-Zdroju, Nysy i Kłodzka. W środę w podróż wyruszy kolejny, m.in. do Głuchołazów. - Przecież trzeba pomagać. To normalny ludzki odruch - powiedziała jedna z kobiet, wspierająca zbiórkę. Zbierane są także artykuły dla zwierząt.

85 palet artykułów pierwszej potrzeby. Z Warszawy wyjechał konwój z pomocą dla powodzian

85 palet artykułów pierwszej potrzeby. Z Warszawy wyjechał konwój z pomocą dla powodzian

Źródło:
PAP

Dwóch nastolatków w środku nocy przyjechało do Ostrołęki z oddalonego o 60 kilometrów Przasnysza, aby driftować przy jednej z galerii handlowych. Jazda z poślizgiem i piskiem opon została przerwana przez miejscową drogówkę. "Drifterów" odebrali rodzice.

15-latkowie jechali 60 kilometrów, by driftować na parkingu

15-latkowie jechali 60 kilometrów, by driftować na parkingu

Źródło:
tvnwarszawa.pl

W jednym z mieszkań przy placu Hallera doszło do pożaru. Do akcji wkroczyli strażacy, którzy prowadzili działania z podnośnika oraz z klatki schodowej.

Dym wydobywał się z okna na ostatnim piętrze. Akcja strażaków

Dym wydobywał się z okna na ostatnim piętrze. Akcja strażaków

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Dom Studenta nr 7 "Sulimy" położony jest na Służewie. Może w nim zamieszkać 380 studentów. Mają do dyspozycji 130 jedno- i dwuosobowych pokojów. Wkrótce rozpocznie się kwaterowanie pierwszych mieszkańców.

Uniwersytet Warszawski otworzył nowy akademik

Uniwersytet Warszawski otworzył nowy akademik

Źródło:
PAP

Nie miał uprawnień i był pijany. Mimo to wsiadł na motocykl. Na Białołęce wjechał w taksówkę i próbował uciec z miejsca zdarzenia. Został ujęty przez strażnika miejskiego, który podbiegł, sądząc, że będzie walczył o życie motocyklisty.

Pijany motocyklista uderzył w auto, sunął po asfalcie kilkadziesiąt metrów

Pijany motocyklista uderzył w auto, sunął po asfalcie kilkadziesiąt metrów

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Kilku pijanych chłopaków przepychało się dla żartu na bulwarach wiślanych. Dla jednego z nich skończyło się to upadkiem, uderzeniem o krawężnik i 7-centrymetrową raną głowy. Uratowali go strażnicy miejscy.

Przepychanki "dla żartu" skończyły się 7-centymetrową raną głowy i krwotokiem

Przepychanki "dla żartu" skończyły się 7-centymetrową raną głowy i krwotokiem

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Pasjonaci historii wydostali z dna Wisły dwa wagoniki z czasów II wojny światowej oraz fragment płyty kamiennej z pałacu Villa Regia, którą w czasie potopu próbowali wywieźć Szwedzi.

"To mogą być wagoniki służące do wywożenia gruzu z getta". Znaleźli je w Wiśle

"To mogą być wagoniki służące do wywożenia gruzu z getta". Znaleźli je w Wiśle

Źródło:
PAP

Prokuratura wyjaśnia okoliczności śmierci noworodka, którego ciało znaleziono w śmietniku pod Mińskiem Mazowieckim. Do sprawy zatrzymano cztery osoby, matka dziecka przebywa w szpitalu.

Ciało noworodka w śmietniku. Prokuratura: zatrzymano cztery osoby

Ciało noworodka w śmietniku. Prokuratura: zatrzymano cztery osoby

Źródło:
tvnwarszawa.pl