Jak skuteczne są maseczki? Eksperyment australijskich naukowców

- Warto stosować maseczki w pomieszczeniach, bo zmniejszają emisję wirusa. Na ulicy nie ma to zwykle sensu, bo wirus nie przenosi się z wiatrem - mówi dr Paweł Grzesiowski, prezes Fundacji "Instytut Profilaktyki Zakażeń".

Jako przykład podał przypadek ze Stanów Zjednoczonych, gdzie dwóch zakażonych fryzjerów przez tydzień strzygło klientów, nie wiedząc o swoim zakażeniu. Zarówno oni, jak i 140 klientów nosiło maseczki, dzięki czemu nikt nie uległ zakażeniu.

- Zatem osoba zakażona będąca w maseczce może nie zakażać nawet przy bliskim kontakcie - wskazał.

Według Grzesiowskiego w Polsce "najpierw maseczki obśmiewano, potem wprowadzono je w niewłaściwy sposób (na ulicy) i zrównano z szalikiem czy przyłbicą".

- Komunikacja była na tyle niejednolita, że ludzie zaczęli powątpiewać, czy to ma sens. A teraz, w lipcu, budzimy się, uważając maseczki niemal za dar - wskazał. Zwrócił uwagę, że wiele osób nawet nie zetknęło się z chorym na COVID-19, więc ponowne ich przekonanie do noszenia maseczek będzie dużo trudniejsze.

- Trzeba zachęcić media do promowania maseczek i dystansu. Potrzebna jest skuteczna strategia informacyjna promująca profilaktykę, a nie tylko komentowanie liczby zakażonych i zgonów. Potrzebujemy wielomiesięcznej, może wieloletniej kampanii, a nie kroniki wypadków - zauważył specjalista.

Dr Grzesiowski zaznaczył przy tym, że przyłbice, chusty czy szaliki albo nie filtrują wcale, albo są w stanie odfiltrować kilka procent wirusa. Nieco lepsze są maseczki bawełniane z kilkoma warstwami tkaniny lub z wkładanym wymiennym filtrem, jednorazowe maseczki chirurgiczne, a najlepsze - maski typu FP2 i FP3 - dające ochronę rzędu odpowiednio 95 i 99 procent.

Jego zdaniem bardzo dobrymi rozwiązaniami są maseczki z filtrem elektretowym (pole elektryczne przyciąga wirusy) czy szczelnie dopasowane silikonowe maseczki z wymiennymi krążkami filtracyjnymi.

- Maseczki chirurgiczne opracowano, aby ochronić operowanego pacjenta przed wydychanym przez chirurga powietrzem, dlatego nie są zbyt skuteczne jako ochrona noszącej je osoby. Takiej maski mogę używać w gabinecie, gdy pacjent siedzi w odległości dwóch metrów. Przy zabiegu takim jak bronchoskopia potrzebna jest maseczka FP3. Osoby szczególnie narażone na powikłania COVID-19 - starsze, z nadciśnieniem, nowotworami czy cukrzycą - także powinny nosić najskuteczniejsze maseczki FP2 czy FP3 - opisał ekspert.

Jak przypomniał, w krajach azjatyckich, choćby z racji dużego zagęszczenia ludności, często zdarzały się epidemie, toteż władze wprowadziły przepisy nakazujące noszenie maseczek. Z dobrym skutkiem.

Maseczkom domowej roboty przyjrzeli się w ostatnim czasie australijscy naukowcy. Wyniki swoich obserwacji - w postaci studium przypadku - opublikowali w czasopiśmie medycznym "Thorax". Przedstawili w nim cztery sytuacje z udziałem jednej osoby - kiedy jest bez maseczki, z osłoną jednowarstwową, dwuwarstwową i w trzywarstwowej maseczce chirurgicznej.

Naukowcy wykorzystali system oświetlenia LED i szybką kamerę do filmowania rozproszenia drobinek wytwarzanych przez zdrowego człowieka bez infekcji dróg oddechowych podczas mówienia, kaszlu i kichania w przypadku noszenia każdego typu maski.

Nagranie wideo pokazało, że trzywarstwowa maska chirurgiczna była najskuteczniejsza, chociaż nawet jednowarstwowa tkanina przykrywająca twarz zmniejszyła rozprzestrzenianie się kropli. Pokrycie składające się z dwóch warstw było natomiast lepsze niż jednowarstwowe. - Wytyczne dotyczące domowych masek materiałowych powinny zalecać wiele warstw - stwierdzili autorzy studium.

Autorzy podkreślają, że o skuteczności stosowanych masek materiałowych decyduje szereg czynników - rodzaj materiału, liczba warstw, układ różnych warstw i częstotliwość prania. Jednak, jak dodają, w przypadku niedoboru masek chirurgicznych zalecane jest stosowanie materiałowych maseczek z co najmniej dwiema warstwami.

Swoje wątpliwości dotyczące studium przedstawił dr Bryan Bzdek z Centrum Badań nad Aerozolami w Bristolu. - Zbadano tylko jeden obiekt i nie przedstawiono żadnych wyników ilościowych. Występuje dość duża zmienność wśród ludzi pod względem emisji kropli - zaznaczył.

- Chociaż nagranie wskazuje, że maski zmniejszają emisję kropli, to nie są one całkowicie wyeliminowane. Maski nie zastępują fizycznych środków dystansujących. Powinniśmy zachować fizyczny dystans, gdy jest to tylko możliwe, nawet w przypadku noszenia maski - dodał.

W połowie kwietnia Główny Inspektorat Sanitarny opublikował dekalog bezpiecznego zachowania podczas epidemii COVID-19:

Często myj ręce

Podczas powitania unikaj uścisków i podawania dłoni

Unikaj płatności gotówką, korzystaj z kart płatniczych

Unikaj dotykania oczu, nosa i ust

Regularnie myj lub dezynfekuj powierzchnie dotykowe

Regularnie dezynfekuj swój telefon i nie korzystaj z niego podczas spożywania posiłków

Zachowaj bezpieczną odległość od rozmówcy

Stosuj zasady ochrony podczas kichania i kaszlu

Odżywiaj się zdrowo i pamiętaj o nawodnieniu organizmu

Korzystaj ze sprawdzonych źródeł wiedzy o koronawirusie

Autor: kw/aw,map / Źródło: CNN, PAP, sciencemediacentre.org