Pożegnanie bocianów. Powrócą do nas wiosną

Zdecydowana większość bocianów opuściła już Polskę. Będą leciały nad Karpatami i cieśniną Bosfor, by przez Turcję, Syrię, Izrael i dolinę Nilu dotrzeć do środkowej i południowej Afryki. Najdłuższe trasy lotów bocianów białych wynoszą ponad 10 tysięcy kilometrów. Dziennie potrafią pokonać nawet do 250 kilometrów. Mogą lecieć tak długo dzięki technice tzw. biernego lotu. Pozwala im to na maksymalne wykorzystanie wstępujących prądów powietrznych przy niskim zużyciu energii.

Większość bocianów opuszcza tereny lęgowe w ostatniej dekadzie sierpnia, choć zdarza się, że niektóre z nich odlatują już w pierwszej połowie tego miesiąca. Ostatnie, nieliczne wędrujące grupy, można zaobserwować jeszcze na początku września. Przed rozpoczęciem dalekiej podróży ptaki spotykają się na tzw. sejmikach. Żerują wtedy wspólnie na łąkach lub w dolinach rzek. W pojedynkę nie miałyby szans pokonać tak odległego dystansu, dlatego ich loty odbywają się w gromadach.

W Polsce gnieździ się ponad 20 procent światowej populacji bociana białego. Z inwentaryzacji przeprowadzonej w 2004 roku wynikało, że polska populacja wynosiła około 52 tysięcy par. Byliśmy wówczas krajem z największą liczbą bocianów na świecie. W ostatnich latach liczebność bocianów w Polsce spadła do 45 tysięcy par, a miano lidera przejęła Hiszpania, w której populację tego gatunku szacuje się na około 48 tysięcy par. Spadek ich liczebności związany jest z osuszaniem bagien, regulacją rzek, przekształceniem łąk w uprawy, intensywnym rolnictwem czy usuwaniem miedz. Tego typu działania przyczyniają się do zmniejszania powierzchni bocianich żerowisk i zmniejszania się populacji tego gatunku.

- Bociany białe preferują przede wszystkim tereny podmokłe lub te wykorzystywane rolniczo. U nas najwięcej przedstawicieli tego gatunku można zauważyć na Polesiu Lubelskim i Podlasiu, ponieważ na tych obszarach znajduje się dużo łąk, bagien i torfowisk. Są to dla nich wymarzone tereny do żerowania. Bociany białe znamy jako symbol szczęścia i zwiastun wiosny. Nie są to jednak ptaki, które możemy kojarzyć z lasem, w przeciwieństwie do spokrewnionych z nimi bocianów czarnych - tłumaczył Dariusz Piasecki, naczelnik Wydziału Ochrony Lasu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych (RDLP) w Lublinie.

Bociany czarne są dużo rzadszym gatunkiem, objętym w Polsce ochroną strefową. Są one nieco mniejsze od bocianów białych. Migrują do naszego kraju około dwa tygodnie później niż bociany białe i w podobnym czasie odlatują do ciepłych krajów. Wielkość populacji lęgowej tego gatunku szacuje się na 1,4-1,6 tys. par, co stanowi 13 proc. europejskiej populacji lęgowej. Występują najliczniej we wschodniej części Polski.

- Gniazdują w lasach liściastych i mieszanych, położonych w bliskim sąsiedztwie obszarów podmokłych. Penetrują cieki i zbiorniki wodne w poszukiwaniu pożywienia. Na terenie Lasów Państwowych są wyznaczone strefy ochronne miejsc lęgowych, obejmujące drzewa - na których są usytuowane bocianie gniazda - i ich najbliższe otoczenie. W ostatnich latach notujemy nieznaczną tendencję spadkową tego gatunku, niemniej jednak jego kondycję należy uznać za stabilną - zaznaczył naczelnik Piasecki.

W przeciwieństwie do bocianów białych, czarne podróżują przeważnie samotnie. Rzadko widywane są w większych grupach. Mają też odmienne upodobania pokarmowe: ich pokarm stanowią głównie ryby oraz płazy. Na podstawie obrączkowania wiadomo, że zimę spędzają przede wszystkim w Libanie, Izraelu, Egipcie, Sudanie i Etiopii.

W tym roku ornitolodzy zaobserwowali niezwykle wczesny odlot bocianów białych. W dolinie Bugu pierwsze sejmiki bocianie miały miejsce już pod koniec lipca, a stada ptaków odleciały 1 sierpnia, czyli dwa tygodnie przed terminem - poinformowało Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (PTOP). W komunikacie czytamy, że jest to zjawisko, które nie było do tej pory obserwowane przez ornitologów.

Autor: anw/rp / Źródło: http://www.lasy.gov.pl