"Nasi tu byli". Ziemskie maszyny w kosmosie

Astronomiczne misje prowadzą agencje kosmiczne z całego świata. Czasami nawet ścigają się, która maszyna dotrze jako pierwsza do wyznaczonego celu. Najwięcej sukcesów należy do amerykańskiej agencji kosmicznej NASA. Jednak po piętach depczą im Europejska Agencja Kosmiczna ESA, czy nawet Indyjska Organizacja Badań Kosmicznych (ISRO). Zobacz, jakim maszynom w największym stopniu zawdzięczamy podbój wszechświata.

Misja Rosetty zdecydowanie należy do jednej z największych i przełomowych w historii podboju kosmosu przez ludzkość. Rosetta jest kosmiczną sondą Europejskiej Agencji Kosmicznej. Na jej pokładzie znajdował się lądownik Philae, który od 12 listopada 2014 roku przebywa na komecie 67P/Czuriumow-Gierasimienko. Rosetta wystartowała z Ziemi 2 marca 2004 roku. Od tej chwili cały czas przebywa w kosmosie. Dzięki tej misji naukowcy pragną dowiedzieć się więcej o powstaniu Układu Słonecznego.

Również Polacy przyłożyli się do powodzenia misji. Polscy naukowcy z Centrum Badań Kosmicznych PAN w Warszawie i kilku innych ośrodków badawczych brali udział przy konstrukcji penetratora lądownika Philae.

Bezzałogowa sonda kosmiczna Dawn została wystrzelona we wrześniu 2007 roku przez NASA. 16 lipca 2011, gdy sonda znalazła się w odległości około 16 000 km, weszła na wstępną orbitę wokół Westy (ciała niebieskiego krążącego w pasie planetoid między orbitami Marsa i Jowisza). Jest to pierwsza w historii sonda, która weszła na orbitę obiektu znajdującego się w pasie planetoid.

6 marca 2015 sonda została przechwycona przez grawitację Ceres (planeta karłowata krążąca wewnątrz pasa planetoid) i tym samym została pierwszym w historii statkiem kosmicznym, który wszedł na orbitę wokół planety karłowatej. Sonda znajdowała się wtedy w odległości około 61 tys. km od Ceres.

Sonda MESSENGER należy do NASA, a w przestrzeń międzyplanetarną została wystrzelona 3 sierpnia 2004 roku. Misja miała na celu zbadanie Merkurego. Ostatecznie zakończyła się 30 kwietnia 2015 roku uderzeniem statku w powierzchnię planety. Prędkość około 14 km/s przyczyniła się do tego, że na powierzchni ciała niebieskiego powstał krater o średnicy około 16 metrów. Sonda na orbitę Merkurego weszła 18 marca 2011 roku.

Została ona pierwszym urządzeniem zbudowanym przez człowieka, które tego dokonało. Jedenaście dni później przysłała nam pierwsze zdjęcia tej planety.

Kolejne podboje kosmosu przez amerykańską agencję kosmiczną nalezą do sond Voyager 1 i Voyager 2. Obydwie wystrzelono w 1977 roku i od prawie pół wieku nadal przemierzają przestrzeń międzyplanetarną. Pierwsza z nich miała na celu zbadanie Jowisza i Saturna oraz ich księżyców. Po zakończonych sukcesem przelotach obok tych planet NASA wydała zgodę na przedłużenie misji sondy Voyager 2 do kolejno Urana i Neptuna.

5 marca 1979 r. Voyager 1 zbliżył się do Jowisza na najmniejszą odległość, wynoszącą 348 890 km od centrum planety. Przeleciał także w pobliżu księżyców tego ciała niebieskiego. Sonda odkryła, że głównym składnikiem atmosfery Tytana jest azot, a warstwy chmur i mgieł całkowicie zakrywają jego powierzchnię. Ustalono wartości ciśnienia atmosferycznego i temperatury panującej na Tytanie (największy księżyc Saturna).

Pierwsze nawigacyjne zdjęcia Neptuna zostało wykonane w maju 1988 r. Największe zbliżenie do Neptuna miało miejsce 25 sierpnia 1989 r. w odległości 29 240 km od centrum planety.

Po blisko 10 latach podróży w kosmosie z prędkością 14 km/s sonda New Horizons 14 lipca 2015 roku o godzinie 13.49 czasu polskiego dotarła do Plutona. Zbliżyła się do niego na odległość zaledwie 12 500 kilometrów. Dostarczyła na Ziemię pierwsze zdjęcia tego ciała niebieskiego z tak bliskiej odległości. Naukowcy z NASA wierzą, że sonda dostarczy także inne cenne dane.

Główny badacz misji New Horizons Alan Stern powiedział, że teraz głównym celem będzie stworzenie podręcznika poświęconego Plutonowi.

- Ta misja zainspirowała naukowców na całym świecie. Pokazuje, jak wiele ludzkość może osiągnąć - poinformował z dumą.

To nie koniec misji. W 2019 roku sonda zamierza odwiedzić obiekty znajdujące się na Pasie Kuipera (obszar planetoid rozciągający się za orbitą Neptuna). Natomiast w 2026 sięgnie zewnętrznych krawędzi Układu Słonecznego.

Wiele ziemskich maszyn penetrowało także powierzchnię Księżyca. Zaliczamy do niego m.in. program Surveyor, który składał się z siedmiu bezzałogowych misji. Warto dodać, że wszystkie maszyny wystrzelono w latach 60. XX wieku. Jeszcze więcej, bo 45 misji na Srebrny Glob, dokonał program Łuna. Tymczasem w latach 1958-1978 odbywały się starty sond Pioneer amerykańskiej agencji kosmicznej.

Po powierzchni naszej sąsiedniej planety spaceruje kilka naszych maszyn. Najbardziej znanym jest łazik Curiosity, który penetruje Marsa od 6 sierpnia 2012 roku. Misja Curiosity rozpoczęła się jeszcze w 2011 roku, kiedy to pod koniec listopada rakieta z łazikiem wystartowała z Przylądka Canaveral. Urządzenie przygląda się powierzchni Czerwonej Planety pod względem możliwości utrzymania się na niej życia organicznego. W dniu 16 kwietnia 2015 roku łazik przekroczył 10 km łącznej jazdy licząc od jego lądowania na planecie.

Na powierzchni Marsa znajdują się także łaziki Spirit i Opportunity. Należą one do NASA i biorą udział w Mars Exploration Program.

Na tym się nie kończy. W przyszłości planowana jest realizacja prywatnych lotów kosmicznych, turystyka kosmiczna oraz kolonizacja innych planet.

Autor: AD/mk / Źródło: IFL Science