Przywódca Tatarów krymskich Mustafa Dżemilew, turecki dziennikarz Can Dundar, obrończynie praw jazydów i kobiet więzionych przez tzw. Państwo Islamskie, a także więziony za walkę o prawa Ujgurów w Chinach Ilham Tohti - to tegoroczni kandydaci do Nagrody Sacharowa.
Listę nominowanych ogłosił w piątek Parlament Europejski, który przyznaje Nagrodę Sacharowa za zaangażowanie na rzecz praw człowieka.
Mustafa Dżemilew, przywódca Tatarów krymskich, lider walki o ich prawa, długoletni więzień sowieckich łagrów, kilkakrotnie nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla został zgłoszony do nagrody przez największą frakcję w PE, centroprawicową Europejską Partię Ludową (do której należą PO i PSL) oraz frakcję Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (do której należy PiS).
Były redaktor naczelny tureckiego dziennika "Cumhuriyet" Can Dundar to kandydat popierany przez europosłów Zielonych, Zjednoczoną Lewicę Europejską oraz grupę Europa Wolności i Demokracji Bezpośredniej. Dundar został aresztowany w listopadzie zeszłego roku po opublikowaniu przez jego gazetę informacji o dostarczaniu przez tureckie służby broni rebeliantom w Syrii. Został skazany na pięć lat i 10 miesięcy więzienia za "ujawnianie tajemnicy państwowej", przeżył zamach na swoje życie, a obecnie żyje na emigracji.
Walczące o prawa jazydów
Do tegorocznej nagrody Sacharowa nominowane zostały także Nadia Murad Basse i Lamiya Aji Bashar, które angażują się na rzecz praw jazydów oraz kobiet, które były uprowadzone przez tzw. Państwo Islamskie i wykorzystywane jako niewolnice seksualne - informuje PE. Obie pochodzą z wioski Koczo w Iraku, opanowanej w 2014 r. przez bojówki Państwa Islamskiego i były pośród tysięcy jazydek porwanych przez bojówki. Ich kandydatury do Nagrody Sacharowa zgłosiła frakcja socjaldemokratów w PE. Z kolei liberałowie w europarlamencie nominowali osobno Nadię Murad Basse.
Ilham Tohti, który był zaangażowany na rzecz praw Ujgurów w Chinach, odsiaduje wyrok dożywotniego więzienia. Został skazany za rzekome dążenia separatystyczne, bo współfinansował stronę internetową Uyghur Online, mającą promować porozumienie między Ujgurami a Chińczykami. Jego kandydaturę do Nagrody Sacharowa zgłoszona została z inicjatywy bułgarskiego europosła Iłchana Kjuczjuka.
Ogłoszenie laureata 27 października
6 października kandydatury zostaną zaprezentowane na wspólnym posiedzeniu europarlamentarnych komisji: spraw zagranicznych, rozwoju i praw człowieka, które wybiorą krótką listę trzech finalistów. Tegoroczny laureat zostanie wybrany przez konferencję przewodniczących, czyli liderów grup politycznych w PE i ogłoszony 27 października.
Nagroda Sacharowa przyznawana jest przez PE od 1988 r. za zasługi w walce o prawa człowieka i demokrację. W ub. roku otrzymał ją liberalny bloger z Arabii Saudyjskiej Raif Badawi. W poprzednich latach jej laureatami byli m.in.: kongijski lekarz pomagający ofiarom gwałtów Denis Mukwege, nastoletnia Pakistanka Malala Yousafzai walcząca o prawa dzieci i prawo kobiet do edukacji w krajach islamskich, uczestnicy arabskiej wiosny, były prezydent RPA i przywódca walki z apartheidem Nelson Mandela, lider opozycyjnego białoruskiego ruchu "O Wolność" Alaksandr Milinkiewicz i były sekretarz generalny ONZ Kofi Annan.
Autor: tas/ja / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: VOA