Innowacje pokonają biedę? Yunus: należy zmienić praktyki wolnego rynku

Aby skutecznie walczyć z biedą, należy zmienić praktyki wolnego rynku - uważa Muhammad YunusShutterstock

Aby skutecznie walczyć z biedą, należy zmienić praktyki wolnego rynku: zamiast na maksymalizację indywidualnego zysku postawić na rozwiązywanie problemów społecznych poprzez innowacyjne projekty biznesowe - uważa Muhammad Yunus, laureat Pokojowej Nagrody Nobla.

Prof. Yunus, ekonomista, założyciel Grameen Banku w Bangladeszu i twórca mikrokredytów, podkreśla, że chodzi o projekty, które mogą się samofinansować.

Model „biznesu społecznego”

Jego zdaniem na Zachodzie mogłoby to skutecznie odciążyć rozrośnięte systemy państwa opiekuńczego, które rozleniwiają obywateli i de facto utrwalają ich uzależnienie od czerpania z publicznych pieniędzy. Jednocześnie globalizacja i rozwój nowych technologii pozwalają uwolnić indywidualny potencjał każdej jednostki, jeśli da jej się taką szansę. Yunus propaguje ideę firm społecznych - przedsiębiorstw, które działają na rynku i zarabiają na siebie, ale ich właściciele nie pobierają dywidendy, natomiast wspierają powszechną edukację, opiekę zdrowotną, opiekę nad osobami starszymi itp. - Przedsiębiorstwo społeczne to firma jak inne, rządząca się klasycznymi prawami biznesu, tylko ma inne cele. Nie jest powołana do mnożenia indywidualnego zysku właścicieli, lecz do tego, by rozwiązać dostrzeżony przez nich problem społeczny, bez konieczności ciągłego sięgania po pieniądze cudze – państwa, filantropów lub dużych firm - powiedział Yunus podczas wizyty w Brukseli. - Ubóstwo (...) jest wytworem systemu. Aby je wyeliminować, trzeba stworzyć odmienną kulturę myślenia i działania, także na rynku, który musi się otworzyć również dla biednych - dodał. W Europie wzbudza ogromne zainteresowanie propagowany przez Yunusa model „biznesu społecznego” nie skierowanego na zysk, lecz na rozwiązywanie problemów. Przedsięwzięcia takie przynoszą zyski, ale te są inwestowane w kolejne przedsięwzięcia dobierane pod kątem rozwiązywania problemów, takich jak malaria czy bezdomność. - Przedsiębiorstwo społeczne to koncepcja wciąż słabo rozumiana. Osoby wrażliwe na kwestie społeczne najczęściej nie chcą i nie umieją działać biznesowo, a przedsiębiorcy utożsamiają tak nazywane przedsięwzięcia z akcjami charytatywnymi czy społeczną odpowiedzialnością biznesu polegającą na przeznaczaniu części zysków na akcje społeczne. Problemem są schematy myślowe, w których tkwimy – powiedziała PAP dr Małgorzata Bonikowska, prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych i partner w ośrodku dialogu i analiz ThinkThank, współorganizatorka wizyty noblisty w Brukseli. Muhammadowi Yunusowi i Grameen Bankowi przyznano w 2006 r. Pokojową Nagrodę Nobla za nowatorskie podejście i skuteczność w eliminowaniu biedy na świecie, m.in. poprzez udzielanie mikrokredytów najbiedniejszym mieszkańcom Bangladeszu, głównie kobietom. Rozwiązania proponowane przez Yunusa są stosowane także w krajach rozwiniętych, m.in. w Europie, gdzie przedsiębiorstwa społeczne stanowią dzisiaj około 10 proc. ogółu firm z sektora MŚP. W 2011 r. Yunus został odwołany ze stanowiska dyrektora Grameen Banku decyzją banku centralnego podjętą w imieniu rządu i uzasadnianą przekroczeniem wieku emerytalnego, wynoszącego w Bangladeszu 60 lat. Yunus wyrażał przekonanie, że w rzeczywistości ukarano go w ten sposób za ambicje polityczne i że rząd chciał przejąć kontrolę nad bankiem. Właścicielami Grameen Banku w Bangladeszu w 94 proc. są jego pożyczkodawcy, 6 proc. udziałów należy do państwa.

Przeciwnik instytucji charytatywnych

Zainteresowanie Grameen Bankiem i innymi inicjatywami Yunusa wzrosło po kryzysie finansowym, który wtrącił miliony ludzi w biedę, angażując jednocześnie ogromne pieniądze publiczne w ratowanie banków, które stanęły na krawędzi bankructwa z pogoni za krótkoterminowym zyskiem. - Po kryzysie finansowym trochę inaczej rozumiemy reguły i mamy świadomość, że nie mogą one służyć samym sobie, ale ludziom - powiedział PAP europoseł Michał Boni (PO), współorganizator konferencji z udziałem noblisty w Brukseli. Grameen Bank działa w kilkudziesięciu krajach, głównie rozwijających się, ale też np. w Stanach Zjednoczonych, gdzie ma 19 oddziałów, choć nie jako bank, lecz organizacja pozarządowa. Osiąga wskaźnik spłaconych kredytów na poziomie 98 proc, choć opiera się na zaufaniu, a nie na gwarancjach i zabezpieczeniach jak tradycyjne banki. W odróżnieniu od banków komercyjnych w Grameen Banku kwota odsetek od otrzymanej pożyczki nigdy nie może przekroczyć kwoty samej pożyczki, niezależnie od okresu spłaty. Przykładem innowacyjnych sposobów walki z biedą jest walka z powodującym kurzą ślepotę u dzieci niedoborem witamin. Bank założony przez Yunusa zaczął rozprowadzać nasiona warzyw przy okazji pożyczek dla najbiedniejszych. W ten sposób stał się z czasem największym dystrybutorem nasion w Bangladeszu. Bank promuje podejmowanie problemów społecznych, edukacyjnych i zdrowotnych, takich jak zapewnienie dzieciom edukacji, budowanie higienicznych toalet, zapewnienie czystej wody pitnej itp. Mikropożyczki umożliwiają ludziom zakup narzędzi, sprzętu i pojazdów. Średnia kwota pożyczki wynosi około 350 dolarów. Ciekawa jest koncepcja elastyczności w organizacji pracy Grameen Banku. W razie klęsk żywiołowych, a te często zdarzają się w Bangladeszu, oddziały banku zamieniają się w sztaby zarządzania kryzysowego i pomocy humanitarnej. Yunus jest przeciwnikiem instytucji charytatywnych w walce z ubóstwem. - Jeśli coś się otrzymuje za darmo, człowiek nie czuje się za to odpowiedzialny ani tego nie szanuje. Oczywiście są sytuacje, w których dawanie pieniędzy jest konieczne, ale chodzi o to, by nie trwało to za długo - powiedział noblista.

Wizyta w Brukseli

Pytany o recepty na problemy Europy, takie jak bezrobocie wśród młodych, mówi. że zacząłby od eksperymentów – np. projektów z udziałem młodych ludzi w dwóch krajach. Ale projekty te miałby polegać nie na tworzeniu miejsc pracy dla młodych ludzi, lecz na tym, żeby oni sami tworzyli je dla siebie. Yunus zwrócił uwagę na wielkie możliwości, które dzięki technologii mają obecnie młodzi ludzie. Dodał, że on nie miał nawet 10 proc. takich możliwości. - Ale te nowe technologie mogą być dobrze lub źle spożytkowane. Powstają i są oparte na modelu biznesowym zysku, zarobienia jak największych pieniędzy, a nie z myślą o biednych - zauważył. - Technologie cyfrowe są bardzo istotne, bo mogą dokonać zmiany w życiu ludzi dotkniętych ubóstwem. To cyfrowa lampa Aladyna. Można dzięki niej rozwiązać wiele problemów, bo nowe technologie ułatwiają edukację, komunikację itp. - podkreślił Yunus. - Mamy wielką falę rewolucji cyfrowej, która buduje nowe możliwości ekonomiczne, nowe możliwości społeczne i ludzkie, umożliwia większą otwartość i wymianę doświadczeń i dzielenia się wszystkim - przyznał rację nobliście Michał Boni. Szansą dla walki z ubóstwem może być też globalizacja, o ile nie służy wyłącznie pogoni za zyskiem. - Globalizacja może zbliżać ludzi, a technologia może w tym pomagać. Ale chodzi o inny rodzaj globalizacji, nie nastawiony tylko na zysk i wysysanie bogactw naturalnych, ale na dzielenie się ideami, rozwiązaniami, wymienianie się nimi w dobrym celu - podsumował Yunus. Prof. Yunus przebywał w tym tygodniu w Brukseli, gdzie spotkał się z przewodniczącym Parlamentu Europejskiego Martinem Schulzem, europosłami oraz przedstawicielami instytucji europejskich i Stałego Przedstawicielstwa RP przy UE. Był głównym bohaterem środowej konferencji w Komitecie Ekonomiczno-Społecznym "Future of Europe: Social Economy first?" z udziałem instytucji unijnych oraz europejskiej organizacji biznesowej BusinessEurope i polskiej Lewiatan.

Autor: mb / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

- Na realizację zadań związanych ze zwalczaniem skutków powodzi zabezpieczyliśmy w budżecie państwa w ciągu 48 godzin środki w wysokości dwóch miliardów złotych - powiedział podczas posiedzenia Sejmu minister finansów Andrzej Domański. Zadeklarował, że kwota ta będzie sukcesywnie zwiększana "zgodnie z potrzebami".

Pomoc dla powodzian. Minister finansów podaje kwoty

Pomoc dla powodzian. Minister finansów podaje kwoty

Źródło:
tvn24.pl

Minimalna odległość wiatraków od zabudowań na lądzie ma wynosić 500 metrów – wynika z projektu nowelizacji ustawy w tej sprawie. Elektrownie wiatrowe będą mogły być też lokalizowane na podstawie Zintegrowanego Planu Inwestycyjnego - dodano.

Resort proponuje nowe limity dla wiatraków

Resort proponuje nowe limity dla wiatraków

Źródło:
PAP

Minister infrastruktury Dariusz Klimczak zapowiedział zmiany w przepisach ruchu drogowego. Jego resort ma pracować między innymi nad zaostrzeniem przepisów dla pijanych kierowców i zaproponować "wprowadzenie do kodeksu pojęcia zabójstwo drogowe". - Problemów jest bardzo wiele. Chciałbym do tego podejść systemowo - deklaruje szef MI.

Walka z piratami drogowymi. Minister zapowiada zmiany w przepisach

Walka z piratami drogowymi. Minister zapowiada zmiany w przepisach

Źródło:
tvn24.pl

Google złożył w środę do Komisji Europejskiej skargę na Microsoft. Koncern oskarżył rywala o praktyki ograniczające konkurencję, w tym wykorzystywanie dominującej pozycji na rynku do zmuszania użytkowników do korzystania z platformy chmurowej Microsoft Azure.

Google złożył skargę na Microsoft

Google złożył skargę na Microsoft

Źródło:
PAP

Przeciętne ceny benzyny i oleju napędowego na stacjach paliw w Polsce spadły poniżej sześciu złotych za litr - poinformowali analitycy portalu e-petrol.pl. Litr benzyny Pb95 kosztuje średnio 5,97 złotego, diesla - 5,99 zł, a autogazu - 2,85 zł.

"5" z przodu. Dobre wieści dla kierowców

"5" z przodu. Dobre wieści dla kierowców

Źródło:
PAP

W gestii instytucji państwa powinien pozostać nadzór nad ruchem drogowym w zakresie montażu, obsługi i eksploatacji sprzętu oraz weryfikacji wykroczeń ujawnionych za pomocą stacjonarnych urządzeń rejestrujących - ocenia Ministerstwo Infrastruktury. Prezydent stolicy chce, by miasta miały takie prawo. To reakcja na tragiczny wypadek na Trasie Łazienkowskiej w Warszawie.

Ministerstwo reaguje na propozycję Trzaskowskiego w sprawie fotoradarów

Ministerstwo reaguje na propozycję Trzaskowskiego w sprawie fotoradarów

Źródło:
PAP

Marcin Wasilewski został powołany na członka zarządu Orlenu do spraw technologii. Wasilewski ma zrezygnować z funkcji prezesa InnoEnergy do końca tego roku i przejść do Orlenu od 1 stycznia 2025 roku.

Zmiana w zarządzie Orlenu

Zmiana w zarządzie Orlenu

Źródło:
PAP

Główny Inspektor Farmaceutyczny (GIF) wstrzymał w obrocie na terenie całego kraju jedną serię leku Strepsils. GIF podał, że nie spełnia ona ustalonych wymagań jakościowych po tym, jak wykryto "zanieczyszczenia o nieznanym pochodzeniu i charakterze".

Seria popularnego leku na gardło wstrzymana w obrocie

Seria popularnego leku na gardło wstrzymana w obrocie

Źródło:
PAP

- Gdyby obecny zarząd grupy był decyzyjny, to na powódź poszłoby 300, 400 czy nawet 500 milionów złotych - tak ocenia nowe władze Orlenu były szef spółki, Daniel Obajtek. Europoseł w Radiu ZET stwierdził, że firma jest zarządzana z tylnego fotela przez jej byłego prezesa Jacka Krawca, a sama spółka "łupi Polaków". Obajtek stwierdził też, że Unia Europejska "nie ma szansy bytu".

Obajtek wystawia surowe oceny Orlenowi i UE. "Czasami uważam, że ta praca jest bezsensowna"

Obajtek wystawia surowe oceny Orlenowi i UE. "Czasami uważam, że ta praca jest bezsensowna"

Źródło:
Radio ZET, tvn24.pl

PZU w ciągu półtora tygodnia wydał decyzje odnośnie 70 proc. zgłoszonych przez klientów szkód powodziowych, wypłacając łącznie ponad 111 mln zł tytułem zaliczek i odszkodowań - poinformował ubezpieczyciel w komunikacie prasowym. Firma zwiększyła też wartość specjalnego funduszu Grupy PZU do 24 mln zł.

PZU podało, ile już wypłaciło z tytułu szkód powodziowych

PZU podało, ile już wypłaciło z tytułu szkód powodziowych

Źródło:
PAP

Od dzisiaj Urząd Komunikacji Elektronicznej ma możliwość ukarania telekomów za brak blokowania oszukańczych połączeń telefonicznych. Chodzi o tak zwany spoofing, czyli połączenia, w których oszuści podszywają się pod instytucje zaufania publicznego - informuje "Dziennik Gazeta Prawna".

Nowe kary dla telekomów. Od dziś muszą blokować oszustów

Nowe kary dla telekomów. Od dziś muszą blokować oszustów

Źródło:
PAP

- Na budownictwo mieszkaniowe, w ramach pomocy dla powodzian, mają zostać przeznaczone środki z "Kredytu na start" - zapowiedział wiceminister rozwoju Jacek Tomczak. Zapewnił, że "na przyszły rok w ramach rezerwy są zagwarantowane środki". - Jak tylko to będzie możliwe, możemy ten program uruchomić - deklarował.

Środki z rządowego programu kredytowego przesunięte na pomoc dla powodzian

Środki z rządowego programu kredytowego przesunięte na pomoc dla powodzian

Źródło:
PAP

Prace nad nowymi zasadami dotyczącymi sponsorowania sportu przez spółki Skarbu Państwa są na końcowym etapie - podał resort aktywów państwowych. Katalog dobrych praktyk ma zawierać między innymi transparentność umów i efektywność wydatkowania środków.

Nowe zasady sponsorowania sportu przez spółki Skarbu Państwa prawie gotowe

Nowe zasady sponsorowania sportu przez spółki Skarbu Państwa prawie gotowe

Źródło:
PAP

W Państwowej Straży Pożarnej obecnie jest ponad 1300 nieobsadzonych stanowisk, najwięcej w województwie mazowieckim - przekazał redakcji biznesowej tvn24.pl Karol Kierzkowski, rzecznik prasowy komendanta głównego PSP. Kto może zostać strażakiem i ile wynoszą zarobki na tym stanowisku?

Ponad 1300 wakatów w straży pożarnej. Ile można zarobić na start?

Ponad 1300 wakatów w straży pożarnej. Ile można zarobić na start?

Źródło:
tvn24.pl

Rząd przyjął zaproponowaną przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska propozycję zwiększenia zasiłku powodziowego o kwotę 1000 zł brutto. Proponowana kwota będzie stanowiła doraźne wsparcie w pokryciu rachunków za energię.

Więcej pieniędzy dla powodzian. Dodatkowe środki na osuszanie

Więcej pieniędzy dla powodzian. Dodatkowe środki na osuszanie

Źródło:
PAP

Odwołania wycieczek oraz pobytów w wielu dolnośląskich miejscowościach to skutek powodzi, z którym mierzą się obecnie przedsiębiorcy z branży turystycznej - przekazał Jakub Feiga, szef Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej. Najtrudniejsza sytuacja jest w gminach spustoszonych przez wielką wodę, ale turyści w panice rezygnują z pobytów także w innych miejscowościach na południu kraju.

Turyści odwołują wycieczki po powodzi. "Boją się braku zasięgu"

Turyści odwołują wycieczki po powodzi. "Boją się braku zasięgu"

Źródło:
PAP

Związki zawodowe i kadra kierownicza Volkswagena rozpoczynają rozmowy w sprawie wynagrodzeń. Negocjacje prawdopodobnie zadecydują o tym, jak bardzo największy producent samochodów będzie dążył do zwolnień i potencjalnego zamknięcia fabryk w Niemczech - podał Reuters.

Volkswagen rozpoczyna rozmowy ze związkami. Na horyzoncie możliwe zamknięcia fabryk

Volkswagen rozpoczyna rozmowy ze związkami. Na horyzoncie możliwe zamknięcia fabryk

Źródło:
Reuters

Spółdzielnia Pracy Cukry Nyskie mierzy się ze skutkami powodzi, która nawiedziła Polskę. Skala zniszczeń jest ogromna. - Woda stała przez trzy dni - opowiada w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl Andrzej Chomyszczak, prezes spółdzielni. Dodaje, że według szacunków straty sięgają 4 milionów złotych. Ale te, ma nadzieję, pokryje ubezpieczyciel. Firma jednak potrzebuje mnóstwa pracy do wznowienia produkcji i pieniędzy na przetrwanie tego czasu.

Polska firma w tarapatach. "To jest tragedia dla ogromu ludzi"

Polska firma w tarapatach. "To jest tragedia dla ogromu ludzi"

Źródło:
tvn24.pl

Fińskie zoo do końca roku odeśle do Chin dwie pandy wielkie. Ogród zoologiczny znalazł się z kłopotach finansowych. Koszty utrzymania zwierząt przerosły możliwości placówki, do czego przyczyniła się między innymi wysoka inflacja. Lumi i Pyry będzie można oglądać w fińskim zoo jeszcze do 21 października.

Zoo w tarapatach. Oddaje pandy

Zoo w tarapatach. Oddaje pandy

Źródło:
PAP, Reuters

Otrzymaliśmy informację o naruszeniu danych osobowych w wyniku ataku hakerskiego. Atakujący uzyskali dostęp do plików z danymi naszych klientów - przekazała sieć odzieżowa Ochnik w komunikacie.

Atak hakerski na polską firmę odzieżową. Wyciekły dane klientów

Atak hakerski na polską firmę odzieżową. Wyciekły dane klientów

Źródło:
tvn24.pl

Rząd przyjął projekt specjalnej ustawy, która ma wesprzeć mieszkańców terenów objętych powodzią - poinformowała KPRM. Zakłada ona między innymi wsparcie kredytobiorców, zmiany w zakazie handlu, a także dodatkowe dni zwolnienia od pracy.

Taką pomoc otrzymają powodzianie. Rząd przyjął projekt

Taką pomoc otrzymają powodzianie. Rząd przyjął projekt

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

Dziennik "Financial Times", powołując się na informacje pozyskane przez think tank Center for Advanced Defense Studies (C4ADS), poinformował, że Grupa Wagnera korzystała z usług zachodnich banków JP Morgan Chase i HSBC. Banki zapewniły, że nie miały świadomości, że za transakcjami stoi rosyjska organizacja.

"FT": Grupa Wagnera korzystała z usług zachodnich banków

"FT": Grupa Wagnera korzystała z usług zachodnich banków

Źródło:
PAP

Rząd przyjął we wtorek projekt nowelizacji zachęcający pracodawców do zatrudniania żołnierzy obrony terytorialnej i aktywnej rezerwy. Celem nowych regulacji, za które odpowiada MON, jest podniesienie atrakcyjności terytorialnej służby wojskowej i zwiększenie liczebności Sił Zbrojnych RP.

Wsparcie dla pracodawców zatrudniających żołnierzy. Rząd przyjął projekt

Wsparcie dla pracodawców zatrudniających żołnierzy. Rząd przyjął projekt

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny wydał we wtorek ostrzeżenie dotyczące wykrycia obecności bakterii Salmonella Newport w serze żółtym. "Spożycie produktu wiąże się z ryzykiem zatrucia pokarmowego" - przekazano w komunikacie. Produkt jest wycofywany z obrotu.

Salmonella w żółtym serze. Ostrzeżenie

Salmonella w żółtym serze. Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

We wtorek w Lotto nie padła główna wygrana. Oznacza to, że w najbliższym losowaniu do wygrania będą 4 miliony złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z dnia 24 września 2024 roku.

Brak głównej wygranej w Lotto. Kumulacja rośnie

Brak głównej wygranej w Lotto. Kumulacja rośnie

Źródło:
tvn24.pl

PKP Cargo szacuje, że w pierwszej połowie tego roku zanotowało 453,1 mln zł straty netto - poinformowała spółka we wtorkowym komunikacie giełdowym. PKP Cargo jest w trakcie procesu zwolnień grupowych, które ruszyły 14 sierpnia i mają potrwać do końca października. Ze spółki ma odejść do 30 procent zatrudnionych, czyli do 4142 pracowników.

PKP Cargo szacuje straty. Gigantyczna kwota

PKP Cargo szacuje straty. Gigantyczna kwota

Źródło:
PAP

Wojewódzki Sąd Administracyjny nałożył na przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Macieja Świrskiego 60 tysięcy złotych grzywny. - Wyrok jest nieprawomocny. Termin na wniesienie środka odwoławczego upływa 16 października i do tego czasu zostanie wniesiona skarga kasacyjna - zapowiedziała rzeczniczka KRRiT Teresa Brykczyńska.

Świrski ukarany w sprawie koncesji dla TVN Style   

Świrski ukarany w sprawie koncesji dla TVN Style   

Źródło:
PAP