Kosmiczne pieniądze za kosmiczny lot? Tyle może zarobić polski astronauta

Sławosz Uznański-Wiśniewski 25 czerwca został drugim Polakiem w historii, który poleciał w kosmos. Na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ma spędzić co najmniej dwa tygodnie. To wielka szansa dla polskich firm i naukowców, a także jego osobisty sukces. Ale ogromne wymagania stawiane przed astronautami i podejmowane przez nich ryzyko jest również odpowiednio wynagradzane.

Transmisja najważniejszych momentów kosmicznej misji Polaka do obejrzenia w TVN24+.

Ile Sławosz Uznański-Wiśniewski może zarobić dzięki swojej kosmicznej misji? Sporo informacji na ten temat ujawnia sama Europejska Agencja Kosmiczna.

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) częściowo informuje o wynagrodzeniach swoich pracowników - również tych, których wysyła w kosmos. Z danych dostępnych na jej stronie internetowej wynika, że pracownicy ESA wynagradzani są na podstawie ich stopnia zaszeregowania i kraju pochodzenia. Pracownicy zaszeregowani są głównie w ramach dwóch kategorii - A lub B - przy czym astronautów dotyczą kategorie A2, A3 i A4.

Jak wyjaśnia portal Space Insider, nowi astronauci ESA posiadają kategorię A2, a na poziom A3 przechodzą po ukończeniu podstawowego szkolenia. Na kategorię A4 awansują zaś po odbyciu pierwszego lotu kosmicznego. Portal dodaje, że większość astronautów otrzymuje jedynie comiesięczną pensję wynikającą z zaszeregowania i zazwyczaj nie są dodatkowo wynagradzani za każdy lot w kosmos.

O pensjach w jakiej wysokości mówimy? Na przykład, według danych ESA na 2025 rok, w przypadku francuskich astronautów na poziomie A2 mogą oni liczyć na wynagrodzenie 6,4 tys. euro miesięcznie, czyli równowartość ok. 28 tys. zł. Francuscy astronauci z poziomu A3 dostaną 7,9 tys. euro (34 tys. zł), a na poziomie A4 - 9,2 tys. euro (39 tys. zł). Z kolei wynagrodzenia brytyjskich astronautów to 5,1 tys. funtów dla początkujących (równowartość ok. 25 tys. zł), 6,3 tys. funtów dla poziomu A3 (ok. 31 tys. zł) i 7,3 tys. funtów (ok. 36 tys. zł) w przypadku tych, którzy odbyli już kosmiczny lot.

Nieco mniej zarabiają m.in. hiszpańscy astronauci. Ci z poziomu A2 mogą liczyć na 5,2 tys. euro, czyli równowartość ok. 22 tys. zł, ci z poziomu A3 na 6,4 tys. euro, (ok. 27 tys. zł), a z poziomu A4 na 7,5 tys. euro, (ok. 32 tys. zł). Zarobki astronautów ESA są także co do zasady niższe niż zarobki oferowane przez amerykańską NASA, jednak w przeciwieństwie do amerykańskich, pensje w ESA nie podlegają opodatkowaniu.

ESA nie wyjaśnia w dokumencie z danymi o zarobkach, z czego wynikają różnice w pensjach astronautów z poszczególnych państw. Prawdopodobnie jest to jednak powiązane m.in. z wysokością składek płaconych przez poszczególne państwa członkowskie ESA. Francja płaci składkę wynoszącą ponad miliard euro, Wielka Brytania ok. 450 mln euro, zaś Hiszpania niespełna 300 mln euro. Dla porównania Polska przed porozumieniem o locie swojego obywatela w kosmos płaciła składkę wynoszącą zaledwie 47,7 mln euro rocznie, obecnie zaś wzrosła ona do około 120 mln euro.

Wynagrodzenia dla polskich astronautów nie zostały wyszczególnione w danych ESA, co wynika z faktu, że Sławosz Uznański-Wiśniewski jest dopiero drugim Polakiem w historii, który poleciał w kosmos, i pierwszym w szeregach ESA. Można jednak przypuszczać, że jest ono bliższe wynagrodzeniu hiszpańskich astronautów niż np. francuskich, i wynosi równowartość 20-25 tys. zł miesięcznie.

Odbycie kosmicznej misji oznacza zarazem, że powinien zmienić się stopień zaszeregowania Polaka z kategorii A3 na A4. Tym samym, w oparciu o dane udostępniane przez ESA można założyć, że lot w kosmos przyniesie Sławoszowi Uznańskiemu-Wiśniewskiemu wzrost miesięcznej pensji o równowartość około 5 tysięcy złotych.

Ile kosztować będzie cała kosmiczna misja Polaka? Sam koszt dołączenia polskiego astronauty do misji kosmicznej Ax-4 to 292,5 mln zł (około 70 milionów dolarów), które opłacone zostaną z polskiej rezerwy budżetowej. Ponadto nasza składka do Europejskiej Agencji Kosmicznej przez trzy lata wzrośnie łącznie o ok. 295 mln euro. To znacznie więcej, niż dotychczas Polska wydawała na udział w ESA. Razem wysłanie astronauty na orbitę będzie więc kosztować Polskę około 1,6 miliarda złotych. 

Kwota ta tylko w niewielkiej części przeznaczona zostanie jednak na pokrycie kosztów lotu polskiego astronauty. Te pieniądze przede wszystkim przeznaczone zostaną na szerszą aktywność Polski w ramach ESA i dostęp do prowadzonych przez nią działań rozwojowych - technologicznych czy naukowych, które były dotąd dla Polski niedostępne.