Urlop wychowawczy –  ile trwa, czy jest płatny, jak go uzyskać

Źródło:
TVN24 Biznes
Maja to jeden z największych noworodków w Polsce
Maja to jeden z największych noworodków w PolsceTVN24 Katowice/ Maciej Skalski
wideo 2/5
Maja to jeden z największych noworodków w PolsceTVN24 Katowice/ Maciej Skalski

Urlop wychowawczy jest przeznaczony dla pracujących zawodowo rodziców małych dzieci. Najczęściej decydują się na niego matki i ojcowie, którzy wykorzystali już urlop macierzyński i rodzicielski. Czy urlop wychowawczy jest płatny i ile może trwać – wyjaśniamy.

● Urlop wychowawczy przysługuje osobom zatrudnionym na umowę o pracę łącznie przez co najmniej sześć miesięcy. ● Z urlopu wychowawczego może korzystać matka lub ojciec łącznie przez maksymalnie 36 miesięcy. ● By uzyskać urlop wychowawczy, trzeba złożyć u pracodawcy pisemny wniosek. ● Urlop wychowawczy jest bezpłatny. W czasie jego trwania można wykonywać pracę zarobkową, jeżeli nie uniemożliwia to sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem

Urlop wychowawczy to jedno z uprawnień rodzicielskich, które ma umożliwiać sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. Regulowany jest w art. 186 Kodeksu pracy. Na czas trwania urlopu wychowawczego zawieszeniu ulegają obopólne zobowiązania pracownika i pracodawcy, jednak po zakończeniu tego urlopu w całości wliczany jest on do okresu zatrudnienia pracownika.

Urlop wychowawczy 2021

Tak jak w poprzednich latach, prawo do urlopu wychowawczego w 2021 roku przysługuje osobom zatrudnionym na umowę o pracę przez co najmniej sześć miesięcy (zalicza się tu także wcześniejsze okresy zatrudnienia). 

Z urlopu wychowawczego może skorzystać matka, ojciec lub oboje rodziców, również jednocześnie. Decyzja w tej sprawie należy do nich. Skorzystanie z urlopu wychowawczego nie jest obowiązkowe. 

Najczęściej urlop wychowawczy bierze się od razu po zakończeniu urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, które łącznie trwają zwykle 52 tygodnie. Dzięki temu nie trzeba oddawać rocznego dziecka do żłobka czy szukać dla niego opieki.

Ile trwa urlop wychowawczy?

Z urlopu wychowawczego można korzystać maksymalnie przez 36 miesięcy – to łączny wymiar urlopu dostępny dla dwojga rodziców. Wyjątkiem są dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności, które wymagają osobistej opieki rodzica. Wówczas możliwe jest wydłużenie urlopu wychowawczego o kolejne 36 miesięcy (w sumie daje to 72 miesiące urlopu).

Co najmniej jeden miesiąc urlopu wychowawczego przeznaczony jest dla drugiego z rodziców. Oznacza to, że nawet jeżeli z urlopu korzystać zamierza tylko jeden z rodziców, drugi z nich musi także z niego skorzystać przynajmniej przez miesiąc. W przeciwnym razie ten miesiąc urlopu wychowawczego przepada, a jego maksymalny czas trwania ulega skróceniu do 35 miesięcy. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której drugi z rodziców nie żyje lub nie posiada pełni praw rodzicielskich.

Przysługujący prawem urlop wychowawczy nie musi być wykorzystany od razu w całości. Można nie tylko skracać czas jego trwania, ale również wracać na niego po przerwie – urlop ten można podzielić na maksymalnie pięć części.

Z urlopu wychowawczego można korzystać nie dłużej niż do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy sześć lat. Wyjątkiem są rodzice opiekujący się dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności, którym przysługuje prawo do urlopu wychowawczego do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.

Urlop wychowawczy – czy jest płatny?

Urlop wychowawczy jest bezpłatny. Oznacza to, że korzystający z niego pracownik nie otrzymuje ani wynagrodzenia od pracodawcy, ani zasiłku z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Jeżeli jednak pracownikowi przebywającemu na urlopie wychowawczym przysługuje prawo do pobierania zasiłku rodzinnego, może on również ubiegać się o tzw. zasiłek wychowawczy. To dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego.

Praca na urlopie wychowawczym

W czasie przebywania na urlopie wychowawczym pracownik może jednocześnie podejmować pracę u dotychczasowego lub innego pracodawcy. Może również uczyć się lub korzystać ze szkoleń. Ważne jest jednak, aby działalność ta nie uniemożliwiała mu w tym czasie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Jeżeli bowiem ustalone zostanie, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania tej opieki, pracodawca ma prawo wezwać go do stawienia się do pracy w terminie od 3 do 30 dni od daty wezwania.

Pracownik uprawniony do skorzystania z urlopu wychowawczego może również, zamiast tego urlopu, skorzystać z obniżenia wymiaru czasu pracy u obecnego pracodawcy. W ten sposób łatwiejsze jest łączenie pracy z opieką nad dzieckiem.

Prawo do takiego obniżenia przysługuje maksymalnie w okresie, w którym pracownik mógłby korzystać z urlopu wychowawczego, a obniżenie nie może być większe niż do połowy pełnego wymiaru czasu pracy. Pracodawca jest zobowiązany przyjąć taki wniosek pracownika.

Ciąża na urlopie wychowawczym

W sytuacji gdy kobieta przebywająca na urlopie wychowawczym zajdzie w ciążę i ma wskazania do zwolnienia lekarskiego z tego tytułu, formalnie nie może liczyć na zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy w okresie ciąży. Zasiłek ten nie przysługuje bowiem, jeżeli niezdolność do pracy pracownika powstała w czasie jego urlopu wychowawczego. 

Z zasiłku chorobowego można jednak skorzystać, jeżeli kobieta przerwie urlop wychowawczy i przynajmniej na jeden dzień wróci do pracy. Wystarczy wówczas, by następnego dnia przedstawiła pracodawcy zwolnienie lekarskie, i może już skorzystać z zasiłku chorobowego. Zasiłek ten będzie wówczas wypłacany w wysokości 100 proc. średniego wynagrodzenia z 12 miesięcy poprzedzających zwolnienie lekarskie przy poprzedniej ciąży.

Należy przy tym pamiętać, że jeśli strony nie ustalą inaczej, powrót do pracy po wychowawczym jest możliwy nie wcześniej niż po 30 dniach od zawiadomienia pracodawcy o takim zamiarze.

Wniosek o urlop wychowawczy 

Aby skorzystać z urlopu wychowawczego, pracownik zobowiązany jest napisać wniosek do pracodawcy na nie mniej niż 21 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu

Pracodawca jest zobowiązany udzielić tego urlopu nawet, jeżeli wniosek nie został złożony z odpowiednim wyprzedzeniem. Wówczas może on jednak przesunąć datę rozpoczęcia urlopu wychowawczego na nie później niż 21. dzień od złożenia wniosku.

Wniosek o przerwanie urlopu wychowawczego

Aby zrezygnować z rozpoczętego urlopu wychowawczego, pracownik również zobowiązany jest do złożenia do pracodawcy pisemnego wniosku w tej sprawie na nie mniej niż 30 dni przed planowanym terminem powrotu do pracy. Możliwe jest również szybsze zakończenie urlopu wychowawczego i powrót do pracy za obopólną zgodą pracownika i pracodawcy.

Ochrona pracownika na urlopie wychowawczym

Po złożeniu przez pracownika pisemnego wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać z nim aktualnej umowy o pracę

Po zakończeniu urlopu wychowawczego pracownik powinien wrócić do pracy na swoim dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe – na równorzędnym, odpowiadającym jego kwalifikacjom i z nie niższym wynagrodzeniem.

Rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem przebywającym na urlopie wychowawczym jest możliwe jedynie w przypadku ogłoszenia przez pracodawcę upadłości lub likwidacji firmy oraz w sytuacji, gdy zachodzą przesłanki do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Autorka/Autor:red

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Władze Iranu rozważają możliwość zamknięcia Cieśniny Ormuz - poinformowała w sobotę państwowa agencja IRINN, powołując się na wypowiedź parlamentarzysty Esmaila Kosariego z komisji do spraw bezpieczeństwa narodowego.

Rozważają radykalny krok. Kluczowy szlak zagrożony

Rozważają radykalny krok. Kluczowy szlak zagrożony

Źródło:
PAP

Załamana właścicielka sklepu, która wyprzedaje asortyment, staruszek-artysta, który ręcznie maluje szkło, ale martwi się, bo nikt nie wie o jego pasji, jubilerka przegrywająca walkę z wielkimi korporacjami - to bohaterowie popularnych wpisów w mediach społecznościowych. Za łzawymi historiami kryją się jednak oszuści. Wzbudzając współczucie próbują zachęcić do zakupu produktów, które jednak nie mają nic wspólnego z małymi, rodzinnymi firmami i rzemiosłem.

"Z wielkim smutkiem muszę ogłosić". Jak nieuczciwi sprzedawcy wykorzystują nasze współczucie

"Z wielkim smutkiem muszę ogłosić". Jak nieuczciwi sprzedawcy wykorzystują nasze współczucie

Źródło:
tvn24.pl

Europejski producent samolotów Airbus jest bliski podpisania umowy z Polskimi Liniami Lotniczymi LOT na dostawę maszyn pasażerskich A220 - poinformowały źródła branżowe cytowane przez agencję Reuters. Negocjacje toczyły się w warunkach silnej konkurencji ze strony brazylijskiego Embraera, który również ubiegał się o kontrakt z polskim przewoźnikiem.

Bitwa gigantów o polski kontrakt. Wynik niemal przesądzony

Bitwa gigantów o polski kontrakt. Wynik niemal przesądzony

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Państwowy rosyjski koncern Rosatom stanie na czele międzynarodowego konsorcjum, które zbuduje pierwszą elektrownie atomową w Kazachstanie - poinformowała w sobotę kazachstańska agencja energetyki atomowej.

To pierwsza elektrownia jądrowa w tym kraju. Zbudują ją Rosjanie

To pierwsza elektrownia jądrowa w tym kraju. Zbudują ją Rosjanie

Źródło:
PAP

Hybrydowe pociągi PKP Intercity rozpoczną obsługę połączeń pasażerskich od 2027 roku - poinformował prezes spółki Janusz Malinowski. Jak dodał, nowe składy pozwolą skrócić czas przejazdu na trasach częściowo zelektryfikowanych.

Nowość na polskiej kolei. Po torach pojedzie hybryda

Nowość na polskiej kolei. Po torach pojedzie hybryda

Źródło:
PAP

Donald Trump wykazał ponad 600 milionów dolarów dochodu z kryptowalut, pól golfowych, licencji oraz innych źródeł - wynika z oświadczenia majątkowego prezydenta USA. Według obliczeń Reutersa, prezydent zgłosił aktywa o wartości co najmniej 1,6 miliarda dolarów.

Fortuna z krypto i golfa, miliony zbite na Biblii. Trump pokazuje majątek

Fortuna z krypto i golfa, miliony zbite na Biblii. Trump pokazuje majątek

Źródło:
Reuters

Uzgodnione przez państwa członkowskie Unii Europejskiej zmiany w przepisach dotyczących praw pasażerów, w tym zasad przyznawania odszkodowań za opóźnione loty, zostały ocenione przez Rzecznika Praw Pasażerów jako korzystne dla klientów linii lotniczych. Odmienne stanowisko w tej sprawie przedstawił Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który wskazuje, że nowe porozumienie obniża dotychczasowy poziom ochrony praw pasażerów.

Spór o zmiany dla pasażerów. Jedni chwalą, inni alarmują

Spór o zmiany dla pasażerów. Jedni chwalą, inni alarmują

Źródło:
PAP

Piątkowa sesja na Wall Street zakończyła się wyraźnymi spadkami głównych indeksów, będącymi reakcją na eskalację napięć i wzajemne ataki rakietowe między Izraelem a Iranem. Zaostrzenie sytuacji na Bliskim Wschodzie przyczyniło się również do gwałtownego wzrostu cen ropy naftowej.

Bliski Wschód w ogniu, rynki reagują. Wyraźne spadki

Bliski Wschód w ogniu, rynki reagują. Wyraźne spadki

Źródło:
PAP

Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump zatwierdził przejęcie koncernu U.S. Steel przez japońską spółkę Nippon Steel. Wartość transakcji wynosi 14,9 miliarda dolarów. Tym samym zakończono trwające półtora roku negocjacje, którym towarzyszył sprzeciw związków zawodowych oraz dwie niezależne analizy dotyczące bezpieczeństwa narodowego.

Związkowcy protestowali, Biden blokował. Trump daje zielone światło

Związkowcy protestowali, Biden blokował. Trump daje zielone światło

Źródło:
Reuters

Wyniki postępowania przetargowego na zakup samolotów dla LOT-u zostaną ogłoszone w poniedziałek - powiedział na antenie TVN24 w programie "#BezKitu" Dariusz Klimczak, minister infrastruktury. Szef MI odniósł się także do zapowiedzianych zwolnień grupowych w PKP Cargo.

"Ogłosimy to w poniedziałek". Minister o ważnym kontrakcie

"Ogłosimy to w poniedziałek". Minister o ważnym kontrakcie

Źródło:
tvn24.pl

Prokuratura prowadzi śledztwo w sprawie ujawnienia przez jednego z członków Rady Polityki Pieniężnej informacji niejawnej o klauzuli "tajne" dotyczącej przebiegu niejawnej części posiedzenia RPP - przekazała Prokuratura Okręgowa w Warszawie. Śledczy w asyście policji weszli w czwartek do siedziby Narodowego Banku Polskiego.

Prokuratura zabrała głos w sprawie wejścia do siedziby NBP

Prokuratura zabrała głos w sprawie wejścia do siedziby NBP

Źródło:
PAP

Jest zgoda na przedłużenie Krajowego Planu Odbudowy do końca 2026 roku - przekazała w piątek w mediach społecznościowych ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. "Już wydawało się, że jest to niemożliwe, a jednak udało się!" - napisała.

Jest zgoda Brukseli w sprawie polskiego KPO

Jest zgoda Brukseli w sprawie polskiego KPO

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Na jedno gospodarstwo domowe przypada tylko jedna opłata abonamentowa. Niezależnie od liczby odbiorników i samochodów użytkowanych w gospodarstwie - informuje Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT). Wyjątek dotyczy przedsiębiorców.

Abonament za radio w samochodzie. KRRiT wyjaśnia

Abonament za radio w samochodzie. KRRiT wyjaśnia

Źródło:
tvn24.pl

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 170 milionów złotych. W Polsce odnotowano jedną wygraną czwartego stopnia. Oto liczby, które wylosowano 13 czerwca 2025 roku.

Wielka kumulacja w Eurojackpot

Wielka kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Ministerstwo Aktywów Państwowych pracuje nad zmianami w Prawie pocztowym, które mają odciążyć operatorów pocztowych. Planowana nowelizacja przewiduje między innymi skrócenie okresu przechowywania niedoręczonych przesyłek.

Będą zmiany w sprawie niedoręczonych przesyłek

Będą zmiany w sprawie niedoręczonych przesyłek

Źródło:
PAP

PKO BP, Santander Bank Polska, ING Bank Śląski, mBank, Alior Bank, Credit Agricole i Bank Pocztowy - klienci tych instytucji finansowych będą musieli liczyć się z utrudnieniami w najbliższym czasie. Chodzi o zaplanowane prace serwisowe.

Utrudnienia dla klientów czołowych banków. "Miej przy sobie gotówkę"

Utrudnienia dla klientów czołowych banków. "Miej przy sobie gotówkę"

Źródło:
tvn24.pl

W przyszłym tygodniu polscy kierowcy mogą zapłacić więcej na stacjach paliw - prognozują analitycy Refleksu. Powodem jest eskalacja konfliktu na linii Izrael-Iran. Podwyżki mogą sięgnąć kilkunastu groszy na litrze w zależności od odpowiedzi Iranu na izraelski atak.

Szykują się podwyżki dla kierowców

Szykują się podwyżki dla kierowców

Źródło:
PAP

Wiceminister finansów Paweł Karbownik złożył rezygnację – dowiedziała się PAP w Ministerstwie Finansów.

Wiceminister finansów złożył rezygnację

Wiceminister finansów złożył rezygnację

Źródło:
PAP

Kraków uplasował się na drugim miejscu zestawienia najlepszych miast dla kobiet podróżujących bez towarzystwa. Dawna stolica Polski wysoką pozycję zawdzięcza między innymi niskiemu wskaźnikowi przestępczości. Prezentujemy pierwszą dziesiątkę.

Najlepsze dla kobiet, które podróżują same. Polskie miasto na podium

Najlepsze dla kobiet, które podróżują same. Polskie miasto na podium

Źródło:
InsureMyTrip, krakow.pl

Inwestorzy z Wall Street coraz chętniej lokują kapitał w metalach szlachetnych. W ten sposób reagują na niepewność związaną z wojną handlową i cłami Donalda Trumpa - opisuje nowy trend portal stacji CNN.

Nowy trend. "Dziwne transakcje na Wall Street"

Nowy trend. "Dziwne transakcje na Wall Street"

Źródło:
CNN

Linie lotnicze przestały latać w przestrzeni powietrznej nad Izraelem, Iranem, Irakiem i Jordanią po izraelskim ataku na Iran - wynika z danych Flightradar24. Na wizualizacji widać, jak pustoszeje niebo nad tymi krajami, a loty pasażerskie omijają niebezpieczną strefę na Bliskim Wschodzie.

Tak samoloty znikały znad Bliskiego Wschodu

Tak samoloty znikały znad Bliskiego Wschodu

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvn24.pl

Polskie Linie Lotnicze LOT nie wykorzystują irańskiej przestrzeni powietrznej podczas lotów tranzytowych do Azji - przekazał rzecznik przewoźnika Krzysztof Moczulski. Podkreślił, że połączenia do Indii, a także pozostałych krajów azjatyckich są realizowane zgodnie z rozkładem.

Co z lotami do Azji? Komunikat polskiego przewoźnika

Co z lotami do Azji? Komunikat polskiego przewoźnika

Źródło:
PAP

Giełdy na świecie są na minusie, a ceny ropy na plusie po izraelskim ataku na Iran - podał Reuters. Agencja podkreśliła, że wśród inwestorów widać pęd do bezpiecznych przystani, takich jak złoto, dolar i frank szwajcarski.

Inwestorzy ruszyli do bezpiecznych przystani

Inwestorzy ruszyli do bezpiecznych przystani

Źródło:
Reuters

Ceny w maju 2025 roku wzrosły o 4 procent rok do roku - wynika z danych o inflacji podanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). W porównaniu z poprzednim miesiącem ceny spadły o 0,2 procent.

Inflacja. Nowe dane

Inflacja. Nowe dane

Źródło:
tvn24.pl

- 600 milionów złotych zostało zainwestowane w tym roku w społeczne budownictwo. Najmniej od wielu lat. Żeby zwiększyć tę pulę, potrzebny jest podpis ministra rozwoju i tego podpisu od tygodni nie ma - powiedziała w "Jeden na jeden" w TVN24 ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Mówiła także o eskalacji konfliktu na Bliskim Wschodzie, jego wpływie na wzrost cen ropy i korzyściach dla Rosji i Władimira Putina.

Ministra: tego podpisu od tygodni nie ma

Ministra: tego podpisu od tygodni nie ma

Źródło:
TVN24

Tegoroczna wiosna przyniosła wiele wyzwań dla polskich sadowników. Kapryśna pogoda znacząco wpłynęła na zbiory i jakość owoców. - Ceny dla konsumentów na pewno będą wyższe - mówią przedstawiciele branży.

Pogoda uderza w zbiory. "Ceny na pewno będą wyższe"

Pogoda uderza w zbiory. "Ceny na pewno będą wyższe"

Źródło:
TVN24+