Rekordy w upadłościach konsumenckich. "Ostatnia deska ratunku"

Źródło:
TVN24 Biznes
Ekonomista o wzroście liczby upadłości konsumenckich
Ekonomista o wzroście liczby upadłości konsumenckichTVN24
wideo 2/10
Dr Michał Kisiel, ekonomista, o wzroście upadłości konsumenckichTVN24

W marcu 2023 roku padł miesięczny rekord liczby ogłoszonych upadłości konsumenckich, drugi pod tym względem był maj. - Nie powinno być zaskakujące to, że upadłości konsumenckich przybywa. Tutaj nie tylko sytuacja ekonomiczna ma znaczenie, ale rośnie również świadomość, że jest takie wyjście z pułapki zadłużenia - komentuje ekonomista Michał Kisiel z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

Dr Michał Kisiel zapytany o to, czy dwa rekordowe wyniki liczby ogłoszonych upadłości (marzec - 2016 i maj - 1827), to jest coś, co powinno budzić niepokój, zauważa w rozmowie z TVN24, że z trendem wzrostowym mamy do czynienia od dawna, "a więc można powiedzieć, że to mieści się w tym, co obserwowaliśmy przez lata".

- Natomiast w zeszłym roku mieliśmy do czynienia z raczej wyjątkową sytuacją, gdy liczba upadłości była mniejsza niż rok wcześniej. Po części to zależało prawdopodobnie od zmian proceduralnych, które zaszły po stronie tego procesu, bo wdrożono elektroniczne rozwiązanie w postaci Krajowego Rejestru Zadłużonych, co jak mówią prawnicy wydłużyło proces w niektórych przypadkach, a więc się nieco przeciągnęły sprawy upadłościowe, co wpłynęło na statystyki - tłumaczy ekonomista.

Dodaje przy tym, że przyrost upadłości konsumenckich nie powinien być zaskoczeniem. - Tutaj nie tylko sytuacja ekonomiczna ma znaczenie, ale rośnie również świadomość, że takie wyjście z pułapki zadłużenia jest. Nie wszyscy byli świadomi, że takie możliwości istnieją - powiedział.

Upadłość konsumencka "ostatnią deską ratunku"

Ekonomista, tłumacząc na czym polega proces upadłości konsumenckiej, wskazuje, że "można powiedzieć, że to jest ostatnia deska ratunku". Należy pamiętać bowiem o tym, że pozostawi ona trwały ślad w naszej historii finansowej, a więc jeśli będziemy w przyszłości starali się o zaciągnięcie kredytu hipotecznego, to trzeba będzie się liczyć na przykład z żądaniami dodatkowych zabezpieczeń albo wręcz z odmową.

- Druga sprawa to oczywiście sytuacja majątkowa. W skrócie upadłość konsumencka polega na tym, że tracimy wszystko co posiadamy, poza drobnymi wyjątkami. Można powiedzieć, że likwidacji ulega cały majątek, a później w większości przypadków musimy jeszcze przez kilka lat realizować coś, co nazywane jest planem spłaty, a więc to, co wypracujemy rozdzielane jest pomiędzy wierzycieli. To okres takiego finansowego czyśćca, który też jest tak naprawdę ograniczeniem pewnych swobód, które mamy jako konsument. Jest to zdecydowanie nieprosta, nieprzyjemna droga - tłumaczy Kisiel.

W wyjątkowych przypadkach planu spłaty nie ma

Wskazuje, że w Prawie upadłościowym przewidziano pewną ścieżkę dla osób, które znalazły się dramatycznej sytuacji i nie ma w ich przypadku szans na poprawę, gdy nie będą w stanie spłacać swoich zobowiązań.

- Jest możliwe takie rozwiązanie, że po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej następuje likwidacja majątku, a także od razu umorzenie pozostałych długów. W większości takich przypadków dramatycznych to, co dłużnik ma, nie wystarczy, aby pokryć długi oczywiście, a więc już po likwidacji majątku pozostają pewne zobowiązania i można je automatycznie, od razu, bez realizacji planu spłaty umorzyć - wskazuje.

- Ta ścieżka była wcześniej i ona jest przewidziana do takich przypadków, gdy mamy na przykład nagłe inwalidztwo, brak zdolności do pracy, a więc sytuację, która nie rokuje szans na jakąkolwiek poprawę. Z drugiej strony są na przykład ścieżki dla tych, którzy mogą z trudnej sytuacji finansowej samodzielnie się wydostać, a więc warunkowe umorzenie zobowiązań - dodaje Kisiel.

Jak dochodzi do upadłości konsumenckiej?

Ekonomista pytany o to, czy istnieje jakiś powtarzający się scenariusz dochodzenia do upadłości konsumenckiej odpowiada, że w większości przypadków mamy do czynienia ze schematem pułapki zadłużenia. Polega on na tym, że mamy zobowiązanie, którego nie jesteśmy w stanie przejściowo spłacać, na przykład z powodu utraty pracy, i zaciągamy kolejne zobowiązania, by pozostać na powierzchni.

- Na przykład nie mamy pieniędzy na spłatę raty kredytu hipotecznego i korzystamy z limitu w karcie kredytowej, by spłacać kredyt hipoteczny. Pułapką zadłużenia nazywa się to dlatego, że już w tym momencie spłacamy droższym kredytem tańszy kredyt. Nasza sytuacja się dramatycznie pogarsza i będziemy musieli sięgać po kolejne, coraz mniej korzystne, coraz droższe źródła pieniądza praktycznie utrudniając sobie wyjście z pułapki - wskazuje Kisiel.

Ekonomista dodaje, że u dłużnika często jest przekonanie, "uzasadniona nadzieja", że sytuacja z jaką ma do czynienia jest przejściowa i za 3-6 miesięcy wszystko wróci do normy.

- Tymczasem w ciągu kilku miesięcy można pogorszyć tak swoją sytuację, że wyjście z tej pułapki zajmie parę lat. Myślę, że to jest też przyczyna, dla której warto zalecić posiadanie poduszki finansowej, a więc choćby skromnych oszczędności, ale pozwalających przeżyć, pokryć wydatki gospodarstwa domowego, przez trzy miesiące. To nas chroni przed takimi niebezpieczeństwami typowymi dla początkujących dłużników - wskazuje.

Za wcześnie by mówić o efektach

Na razie trudno powiedzieć, jak wygląda życie osób, które ogłosiły upadłość konsumencką i czy udaje im się wyjść na prostą.

- Dlatego, że 10 lat temu upadłość konsumencka w Polsce faktycznie była fikcją. Można powiedzieć, że nikt nie miał dostępu do takiego rozwiązania i tak naprawdę nowy rozdział dla upadłości konsumenckiej to jest rok 2020. Wtedy w marcu, przypadkiem zbiegło się to z początkiem pandemii, weszła w życie nowelizacja Prawa upadłościowego, która rzeczywiście otworzyła drogę do upadłości konsumenckiej każdemu. Myślę, że dopiero po pewnym czasie będziemy mogli mówić, jakie są skutki tego. Za krótka jest historia tej instytucji, by opisywać sytuację poszczególnych dłużników i jak ona się sprawdziła. Na to jeszcze przyjdzie czas -stwierdza Kisiel.

Pytany o przykłady z innych krajów ekonomista zauważa, że w USA można zaobserwować zjawisko istnienia "pewnej dosyć wąskiej grupy", która korzysta "z upadłości konsumenckiej w sposób strategiczny" i wykorzystuje lukę w prawie. Takie osoby wykorzystują możliwości, które daje rozwinięty rynek kredytowy, popadają w kłopoty i powtarzają tę sytuację.

- Natomiast w Polsce tego efektu na razie nie widać. Przy każdej dyskusji nad upadłością konsumencką pojawiały się argumenty, że poluzowanie warunków doprowadzi do tego, że Polacy będą masowo ogłaszać upadłość konsumencką. Natomiast wniosek jest taki, że to rozwiązanie jest wykorzystywane z umiarem, faktycznie jako ostatnia deska ratunku. Na razie nie widać, by było nadużywane. Wręcz przeciwnie myślę, że spora grupa dłużników gdzieś tam jeszcze nie jest świadoma, że istnieje takie rozwiązanie i że mogliby zacząć z czystą kartą - stwierdza gość TVN24.

Upadłość konsumencka a mieszkanie

Upadłość konsumencka uwalnia od długów, ale w jej wyniku tracimy niemal wszystko. Także mieszkanie, jeśli posiadaliśmy jakieś na własność. Czy to oznacza, że lądujemy wówczas na bruku?

- Jeśli mamy mieszkanie, to syndyk wydziela z masy upadłościowej, ze sprzedaży tej nieruchomości, kwotę, która pozwala wynająć mieszkanie w miejscowości, w której do tej pory mieszkaliśmy na okres od 12 do 24 miesięcy. Bierze się średnią stawkę czynszu w danej miejscowości i ustala się jej wielokrotność. Można powiedzieć, że nie tyle wypadamy na bruk, co mamy zapewnione środki na pewien czas. Jednak jest to naprawdę krótki okres, często krótszy niż wynosi okres realizacji planu spłaty - podsumowuje Michał Kisiel.

Autorka/Autor:KW/dap

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Michael715/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

- Trump stał się jedenastym członkiem Rady Polityki Pieniężnej, bo to, co on robi, to tak naprawdę bardzo nam pomaga. Właśnie poprzez wpływ zapowiedzi decyzji na ceny surowców - powiedział Ludwik Kotecki, członek Rady Polityki Pieniężnej, w TVN24 BiS. Obecnie stopa referencyjna wynosi nadal 5,25 proc. Kotecki wskazał, kiedy można spodziewać się kolejnej obniżki.

"Trump stał się jedenastym członkiem Rady Polityki Pieniężnej"

"Trump stał się jedenastym członkiem Rady Polityki Pieniężnej"

Źródło:
TVN24 BiS

Komisja Europejska proponuje, by z dniem 1 stycznia sprowadzanie rosyjskiego gazu do Unii zarówno gazociągami, jak i w formie skroplonej stało się nielegalne. Wyjątkiem od zakazu mają być objęte umowy długoterminowe oraz kraje otoczone lądem.

Rosyjski gaz ma stać się "nielegalny"

Rosyjski gaz ma stać się "nielegalny"

Źródło:
PAP

Ponad 6,5 miliona Polek i Polaków zastrzegło swój numer PESEL - podało Ministerstwo Cyfryzacji. Dzięki tej usłudze możemy ograniczyć ryzyko wyłudzenia kredytu na nasze dane.

Z tej usługi skorzystały miliony Polaków

Z tej usługi skorzystały miliony Polaków

Źródło:
PAP

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy, która ma pozwolić firmom na wystawianie faktur dla konsumentów poprzez Krajowy System e-Faktur (KSeF) - wynika z opublikowanego przez rząd komunikatu. Zmiana ma w praktyce oznaczać odejście od papierowych faktur i oszczędności dla przedsiębiorców. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT - z 60 do 40 dni.

Krajowy System e-Faktur uproszczony i z nową datą

Krajowy System e-Faktur uproszczony i z nową datą

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Wprowadzenie dodatkowego obciążenia banków w postaci windfall tax jeszcze bardziej ograniczy akcję kredytową - poinformował prezes Związku Banków Polskich, Tadeusz Białek. Zwolennikiem nowej daniny jest między innymi Szymon Hołownia. - Banki i tak zarabiają krocie przy tych stopach procentowych i marżach – podkreślał w ubiegłym tygodniu marszałek Sejmu.

Banki ostrzegają przed nowym podatkiem. Konsekwencje poniosą klienci

Banki ostrzegają przed nowym podatkiem. Konsekwencje poniosą klienci

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Rejestracja pojazdu ma być możliwa online za pomocą usługi udostępnionej przez resort odpowiedzialny za cyfryzację - przewiduje opublikowany we wtorek projekt nowelizacji Prawa o ruchu drogowym. W przypadku chęci pozostawienia dotychczasowych tablic rejestracyjnych, nie trzeba będzie ich demontować w celu ponownej legalizacji w urzędzie.

Zmiany w rejestracji auta. Jest projekt

Zmiany w rejestracji auta. Jest projekt

Źródło:
PAP

- Projekt ustawy jest nieprzejrzysty, w niektórych przypadkach pogarsza sytuację, a nie ułatwia - skomentował projekt zmian w Prawie budowlanym Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich. Jako przykład podał obiekty do dwustu metrów kwadratowych, które mają powstawać bez pozwolenia na budowę. - To stwarza ryzyko nadużyć - ocenił. Innego zdania jest adwokat Jacek Kosiński. - Nie mamy tu do czynienia z deregulacją w rozumieniu wolnej amerykanki - stwierdził w rozmowie z TVN24+.

"Rewolucja" w przepisach. "Będzie można robić cuda"

"Rewolucja" w przepisach. "Będzie można robić cuda"

Źródło:
TVN24+

Linie Qatar Airways zajęły pierwsze miejsce w rankingu najlepszych linii lotniczych świata. To już dziewiąte zwycięstwo w historii zestawienia przygotowanego przez firmę konsultingową Skytrax. W Europie najlepszą ocenę zdobyły Turkish Airlines. Wyraźny awans odnotował polski LOT.  

Nowy ranking linii lotniczych. Awans polskiego przewoźnika

Nowy ranking linii lotniczych. Awans polskiego przewoźnika

Źródło:
CNN, tvn24.pl

Szanujemy decyzję Polskich Linii Lotniczych LOT, jednak wierzymy, że samolot E2 pozostaje najlepszym wyborem - oświadczył Embraer po ogłoszeniu decyzji polskiego przewoźnika o wyborze samolotów Airbusa.

LOT stawia na Airbusa. Konkurent reaguje

LOT stawia na Airbusa. Konkurent reaguje

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Komunikator WhatsApp, który należy do koncernu Meta, zapowiedział wprowadzenie trzech nowych funkcji. Wszystkie związaną są z reklamami. W ocenie ekspertów to próba przekucia aplikacji w platformę, która generuje dużo większe zyski.

Popularny komunikator zapowiada zmiany. Reklamy i dodatkowe opłaty

Popularny komunikator zapowiada zmiany. Reklamy i dodatkowe opłaty

Źródło:
BBC

18 proc. polskich firm chce w drugiej połowie tego roku zatrudnić nowych pracowników - wynika z badania. Z kolei 74 proc. planuje utrzymać poziom zatrudnienia - czytamy w publikacji Instytutu Badawczego Randstad. Wyniki, według Instytutu pokazują ostrożność.

Niemal co piąty pracodawca ma to w planach. "Ostrożność"

Niemal co piąty pracodawca ma to w planach. "Ostrożność"

Źródło:
PAP

W Norwegii i Szwecji w budownictwie można zarobić nawet 3,8 tysiąca euro netto miesięcznie. Jeszcze lepiej wypadają zarobki w spawalnictwie i obróbce - w Skandynawii dochodzą do 4,2 tysiąca euro netto miesięcznie. W Czechach najwyższe stawki czekają na pracowników opieki zdrowotnej i spawaczy. Z kolei w Niemczech w branży sprzątającej wynagrodzenia sięgają ponad trzy tysiące euro brutto miesięcznie.

Nawet cztery tysiące euro na rękę

Nawet cztery tysiące euro na rękę

Źródło:
tvn24.pl

Choć wakacje to czas, gdy wielu nastolatków szuka możliwości zarobku, eksperci przypominają, że zatrudnianie osób niepełnoletnich podlega ścisłym regulacjom prawnym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, osoby poniżej 16. roku życia mogą pracować wyłącznie w określonych branżach i pod warunkiem spełnienia dodatkowych wymogów.

Wakacyjna praca nie dla każdego. Eksperci wyjaśniają

Wakacyjna praca nie dla każdego. Eksperci wyjaśniają

Źródło:
PAP

Tankowce Front Eagle i Adalynn zderzyły się w pobliżu cieśniny Ormuz - poinformowały firma Frontline, do której należy jeden z tankowców oraz straż przybrzeżna Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

Dwa tankowce zderzyły się w cieśninie Ormuz

Dwa tankowce zderzyły się w cieśninie Ormuz

Źródło:
PAP

Prezydent Stanów Zjednocznych Donald Trump i premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer ogłosili podczas szczytu G7, że sfinalizowali umowę handlową, której ramy uzgodnili już w maju. Trump zapowiedział, że wkrótce podpisze wiele podobnych porozumień z innymi krajami.

Trump: lubię ich, to jest ich ostateczna ochrona

Trump: lubię ich, to jest ich ostateczna ochrona

Źródło:
PAP

Firma Trumpa ogłosiła, że wkrótce do sprzedaży trafią złote smartfony, całkowicie wyprodukowane w Stanach Zjednoczonych. Jak pisze jednak "Wall Street Journal", urządzenia najpewniej będą przywożone z Chin, bo w Stanach nie jest możliwe ich wyprodukowanie w zaprezentowanej cenie.

Nowy biznes Trumpa. Miało być "made in USA", mogą być Chiny

Nowy biznes Trumpa. Miało być "made in USA", mogą być Chiny

Źródło:
PAP

Czwartek 19 czerwca to dzień wolny od pracy, co oznacza, że system rozliczeniowy Elixir, obsługujący przelewy międzybankowe w złotych, ma przerwę w standardowym funkcjonowaniu - przypomina Krajowa Izba Rozliczeniowa (KIR). W związku z tym terminowe płatności warto zaplanować i zlecić wcześniej.

Przerwa w realizacji przelewów. Ważny komunikat dla klientów banków

Przerwa w realizacji przelewów. Ważny komunikat dla klientów banków

Źródło:
tvn24.pl

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów prowadzi postępowanie wobec linii lotniczych Wizz Air i Ryanair w związku z podejrzeniem naruszania praw konsumentów. Chodzi o praktyki związane z pobieraniem dodatkowych opłat za bagaż podręczny, który - zgodnie z unijnym prawem - powinien być przewożony bezpłatnie.

"Arbitralnie nałożone opłaty". Tanie linie pod lupą urzędu

"Arbitralnie nałożone opłaty". Tanie linie pod lupą urzędu

Źródło:
tvn24.pl

Gdyby Rosja nadal była w G8, nie mielibyśmy dzisiaj wojny - powiedział w poniedziałek prezydent USA Donald Trump podczas spotkania z premierem Kanady Markiem Carneyem w kuluarach szczytu G7 w kanadyjskim Kananaskis. Trump ocenił jednocześnie, że byłby otwarty na dołączenie Chin do grupy.

Trump: nie mielibyśmy teraz wojny, gdyby Rosja tu była

Trump: nie mielibyśmy teraz wojny, gdyby Rosja tu była

Źródło:
PAP

Ewentualna blokada cieśniny Ormuz, przez którą przepływa aż jedna piąta globalnych dostaw ropy, może wstrząsnąć rynkami na całym świecie - ostrzegają eksperci. Geopolityczne napięcia odbiją się także na polskich stacjach paliw. W tle kryzys reżimu w Teheranie, a także gra mocarstw i państw regionu.

To może wstrząsnąć światową gospodarką. "Poważny kryzys"

To może wstrząsnąć światową gospodarką. "Poważny kryzys"

Źródło:
TVN24+

Ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz przekazała w mediach społecznościowych, że jest przeciwna wprowadzeniu REIT-ów w Polsce. "Prowadzą do zwyżki cen mieszkań" - napisała szefowa MFiPR na platformie X.

"Jeśli pojawią się w pracach rządu, będę je blokować"

"Jeśli pojawią się w pracach rządu, będę je blokować"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Airbus wygrał przetarg na samoloty do obsługi połączeń regionalnych przewoźnika - przekazał LOT. Umowę w tej sprawie ogłosili przedstawiciele obu firm w poniedziałek w Paryżu. Dostawy nowych samolotów ruszą w 2027 roku.

LOT: Airbus wygrał przetarg na samoloty

LOT: Airbus wygrał przetarg na samoloty

Źródło:
PAP

Wygaszenie rosyjskiego gazu poprzez wprowadzenie zakazu jego importu będzie trwalszym rozwiązaniem niż sankcje - zapowiedział komisarz Unii Europejskiej do spraw energii Dan Joergensen. We wtorek z taką propozycją wyjdzie Komisja Europejska. Joergensen uważa też, że UE nie powinna wrócić do importu po zakończeniu wojny. Jego zdaniem byłaby to "nierozsądna decyzja".

"To byłaby bardzo nierozsądna decyzja"

"To byłaby bardzo nierozsądna decyzja"

Źródło:
PAP

Polskie Linie Lotnicze LOT wybrały Airbusa - model A220 w wersjach -100 i -300 - na dostawcę 40 nowych samolotów dla floty polskiego przewoźnika. Maszyny takie eksploatuje obecnie 20 przewoźników komercyjnych. Prace nad tym modelem rozpoczęły się w 2008 roku.

Airbus A220 - ten samolot kupi LOT

Airbus A220 - ten samolot kupi LOT

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny ostrzegł przed używaniem wyciskacza do czosnku, który można było kupić w sieci sklepów Ikea. Komunikat w tej sprawie wydała także sieć handlowa.

Wielka sieć wycofuje produkt. Ostrzeżenie

Wielka sieć wycofuje produkt. Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

Trump Mobile to nowa sieć komórkowa, której wprowadzenie na rynek zapowiedziała w poniedziałek firma prezydenta USA - The Trump Organization. Ma ona również od jesieni sprzedawać złote smarfony T1 Phone.

Nowy biznes firmy Trumpa. Będą złote telefony

Nowy biznes firmy Trumpa. Będą złote telefony

Źródło:
PAP

Liczba całkowicie elektrycznych samochodów przekroczyła w maju 94 tysiące sztuk, to wzrost o 42 procent rok do roku - wynika z Licznika Elektromobilności. W Polsce przybyło też punktów ładowania.

Tego typu aut gwałtownie przybywa

Tego typu aut gwałtownie przybywa

Źródło:
PAP

Inflacja bazowa liczona po wyłączeniu cen żywności i energii w maju 2025 roku wyniosła 3,3 procent rok do roku - podał w komunikacie Narodowy Bank Polski (NBP). Dodał, że ceny towarów i usług, czyli wskaźnik CPI, rosły w maju w tempie 4,0 procent rok do roku.

Inflacja bazowa w Polsce. Nowe dane

Inflacja bazowa w Polsce. Nowe dane

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Liczba zgłaszanych ofert pracy w maju jest podobna do tej w kwietniu - wynika z publikacji Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych. To oznacza, że pracodawcy czekają na lepsze warunki do zatrudniania - ocenili eksperci.

W tych branżach przybyło ofert pracy

W tych branżach przybyło ofert pracy

Źródło:
PAP

Do kancelarii prezydenta wpłynęły dwie petycje w związku z dopisaniem nowych dni do listy dni wolnych od pracy. Chodzi między innymi o piątek po Bożym Ciele, które chociaż jest świętem ruchomym, to zawsze wypada w czwartek - podała kancelaria prezydenta.

Dodatkowe dni wolne od pracy. Petycje u prezydenta

Dodatkowe dni wolne od pracy. Petycje u prezydenta

Źródło:
tvn24.pl, fakt.pl