Spadek dochodów odczuliśmy wszyscy. "Zżerała je inflacja"

Źródło:
TVN24 Biznes
Dr Edyta Wojtyla: tu o żadnym zahamowaniu nie może być mowy
Dr Edyta Wojtyla: tu o żadnym zahamowaniu nie może być mowy TVN24 BiS
wideo 2/9
Dr Edyta Wojtyla: tu o żadnym zahamowaniu nie może być mowy TVN24 BiS

W ujęciu realnym, czyli po uwzględnieniu inflacji, nasz dochód rozporządzalny w 2022 roku zmalał w stosunku do 2021 - mówi w rozmowie z TVN24 Biznes Iga Magda, ekonomistka ze Szkoły Głównej Handlowej, wiceprezeska Instytutu Badań Strukturalnych, powołując się na raport Głównego Urzędu Statystycznego. Spadek wystąpił we wszystkich grupach społecznych - najmocniej odczuły to osoby prowadzące działalność gospodarczą, jednak pogorszyła się także sytuacja pracowników.

Jak wynika z opracowania GUS "Sytuacja gospodarstw domowych w 2022 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych" przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny wyniósł 2250 zł na osobę. Wprawdzie nominalnie to aż o 11,4 proc. więcej niż w 2021 r., ale ze względu na wysoką inflację realnie mamy do czynienia ze spadkiem na poziomie 2,6 proc.

- Dochody rosły, co widać w ujęciu nominalnym – czyli abstrahując od inflacji - ale jednocześnie inflacja je zżerała, czyli w ujęciu tak zwanym realnym, dochody malały. Ten spadek o 2,6 procent oznacza, że za ten sam dochód w 2022 roku można było kupić o tyle procent mniej dóbr – wskazała wyjaśnia w rozmowie z TVN24 Biznes Iga Magda, ekonomistka ze Szkoły Głównej Handlowej, wiceprezeska Instytutu Badań Strukturalnych.

Spadek dochodów odczuliśmy wszyscy

GUS w publikacji podał także dane na temat wydatków i budżetów w podziale na podstawowe grupy społeczno-ekonomiczne (pracownicy, rolnicy, pracujący na własny rachunek, emeryci i renciści). Najmniej do dyspozycji mają renciści (1809 zł), a najwięcej osoby prowadzące własną działalność (2540 zł). 

Przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny i wydatki na 1 osobę w 2022 rokuGUS

W teorii nieźle się mają emeryci, u których średni dochód rozporządzalny wynosi 2281 zł, ale z drugiej strony suma wydatków bieżących jest wyższa niż w przypadku większości pozostałych grup - wynosi 71,8 proc. dochodu rozporządzalnego. Więcej wydają tylko renciści - 84,1 proc.

"W porównaniu z rokiem poprzednim udział wydatków w dochodach gospodarstw domowych ogółem wzrósł o 2,2 punktu procentowego do 65,6 proc., co wskazuje na mniejsze możliwości gromadzenia oszczędności w porównaniu z rokiem poprzednim, ale nadal pozostawał istotnie poniżej wartości z roku 2019 (ostatniego przed pandemią COVID-19)" - zauważono w opracowaniu.

Nasza rozmówczyni zauważa, że największy realny spadek dochodu miał miejsce w przypadku prowadzących własną działalność (7,6 proc.), a w mniejszym stopniu gospodarstw pracowników (1,3 proc.), co może wynikać z tego, że ryzyko gospodarcze, utraty dochodów jest wyraźnie większe u osób prowadzących działalność gospodarczą.

- To wsparcie, które otrzymały (firmy) w czasach po pandemii COVID-19, było jednak mniejsze niż wśród pracowników. Z tej perspektywy widać wyraźnie, że nie tylko inflacja jest tym, co zżera dochody, ale także pewne ryzyka ekonomiczne się realizują. Mamy jednak niepewność gospodarczą, co ma znaczenie dla dochodów przedsiębiorstw przede wszystkim. Mamy wojnę w Ukrainie, która wpływa na całą masę wskaźników ekonomicznych. Mamy cały czas niepewność dotyczącą łańcuchów dostaw. To wszystko ma znaczenie i trudne, jeśli wręcz niemożliwe, jest oszacowanie na ile te zmiany w dochodach wynikają z czystych procesów inflacyjnych, a na ile z innych zmian, tym bardziej, że one też wpływają na te pierwsze. Czy to chwilowe? Za dużo jest czynników żeby to stwierdzić, to byłoby wróżenie z fusów - wskazała ekonomistka.

Zmiana w nierównościach, czyli spadek współczynnika Giniego

Jednocześnie, jak podaje GUS, po raz pierwszy od kilku lat spadł tak zwany współczynnik Giniego, który pokazuje stopień nierówności dochodowej. Wyraża się go wartością od 0 do 1. Im wyższy, tym nierówności w danym społeczeństwie są większe. W 2022 roku z poziomu 0,319 spadł do 0,314.

- To jest ciekawe, że przez parę lat obserwowaliśmy wzrost tego współczynnika, a teraz obserwujemy po raz pierwszy jego spadek. Odzwierciedla to fakt, że pogorszenie się sytuacji dotknęło przedsiębiorców w największym stopniu, a oni są grupą o najwyższych dochodach - wskazuje Iga Magda i zauważa, że badanie GUS-u ujawnia jednocześnie, że nierówności na wsi cały czas rosną.

- Obszary wiejskie to zarówno tradycyjne, niskodochodowe rolnictwo, duże rynkowe gospodarstwa rolnicze, ale także mieszkańcy miast wyprowadzający się na podmiejskie obszary formalnie wiejskie. Osoby te jednocześnie dochody osiągają z miejsc pracy w miastach. To wpływa na powiększanie się nierówności na obszarach wiejskich - wyjaśnia. 

Czy 500 plus coś jeszcze zmienia?

Świadczenie 500 plus wprowadzone w 2016 roku stało się już stałym elementem finansowego obrazka, dlatego nie widać jego bezpośredniego wpływu na budżety Polaków. Jednak mogło ono pomóc niektórym rodzinom przy szalejącej inflacji.

- Warto podkreślić, że spadł realnie dochód gospodarstw domowych, ale jednocześnie nie znaczy to, że spadły ich wydatki. Te niewiele, ale wzrosły, także w ujęciu realnym. Oznacza to, że gospodarstwa domowe sięgały do oszczędności, jakie miały, po to, by móc utrzymać wydatki na podobnym poziomie. Tutaj myślę, że 500 plus odegrało na przestrzeni czasu istotną rolę, bo pozwoliło sporej części gospodarstw domowych po prostu zbudować te oszczędności, do których teraz sięgały w czasach trudniejszych - wskazuje ekonomistka.

Na pytanie, czy obiecywana waloryzacja i podniesienie wartości świadczenia do 800 zł, co ma nastąpić od stycznia 2024 roku, coś zmieni w budżetach Polaków Iga Magda odpowiada, że "przywrócenie realnej wartości tego świadczenia ma szansę poprawić sytuację dochodową gospodarstw rodzin z dziećmi".

Na co Polacy wydają najwięcej?

Z danych GUS wynika, że największy udział w wydatkach domowych budżetów odnotowano w kategorii żywność i napoje bezalkoholowe - wyniósł średnio 26,7 proc. z niewielkim wzrostem w porównaniu do 2021 r. o 0,2 punktu procentowego.

"W poszczególnych grupach społeczno-ekonomicznych wyniósł on od 23,5 proc. w gospodarstwach pracujących na własny rachunek poza gospodarstwem rolnym do 32,1 proc. w gospodarstwach rolników" - wskazuje GUS.

Po żywności najwięcej wydajemy na utrzymanie mieszkania lub domu i nośniki energii. Przeciętnie 19 proc. naszego dochodu i tu też odnotowano minimalny wzrost na poziomie 0,1 punktu procentowego w porównaniu do 2021 roku. Najmniej wydają osoby pracujące na własną działalność (16,2 proc.), a najwięcej renciści (25 proc.).

Struktura wydatków w gospodarstwach domowych w 2022 rokuGUS

Autorka/Autor:JW/dap

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Cła nałożone przez Donalda Trumpa odbiły się echem na świecie, a szczególnie na relacji USA-Chiny. Tuż przed spotkaniem pomiędzy przedstawicielami tych dwóch państw prezydent Trump stwierdził, że stawka 80 procentowego cła na towary z Chin "wydaje się być w porządku". Rzeczniczka Białego Domu musiała się później tłumaczyć z tego dziennikarzom.

Donald Trump "rzucił liczbami". "Zobaczymy, co się stanie w weekend"

Donald Trump "rzucił liczbami". "Zobaczymy, co się stanie w weekend"

Źródło:
Reuters

Sir Elton John, Coldplay, Sir Paul McCartney, Robbie Williams, Dua Lipa, Florence Welch i Sir Ian McKellen - wszystkich łączy to, że są brytyjskimi artystami. Mają także jeden wspólny cel - obrona swoich praw przed kradzieżą swoich utworów przez sztuczną inteligencję. Łącznie ponad 400 osób podpisało się pod apelem do brytyjskiego premiera o zaktualizowanie przepisów dotyczące praw autorskich.

Co mają ze sobą wspólnego Dua Lipa i Elton John? Obawiają się tego samego

Co mają ze sobą wspólnego Dua Lipa i Elton John? Obawiają się tego samego

Źródło:
BBC

Jak oświadczyła prezydentka Claudia Sheinbaum, Meksyk pozywa Google za ignorowanie wielokrotnych próśb, by nie zmieniać nazwy Zatoki Meksykańskiej na Zatokę Amerykańską dla użytkowników z USA.

Meksyk pozywa Google'a za zmianę nazwy na "Zatoka Amerykańska"

Meksyk pozywa Google'a za zmianę nazwy na "Zatoka Amerykańska"

Źródło:
BBC, PAP

Nvidia, czołowa amerykańska spółka w dziedzinie AI (sztucznej inteligencji) planuje wypuścić zubożałą wersję swojego chipu H20 dla Chin w ciągu najbliższych dwóch miesięcy. Ma być to następstwo amerykańskich ograniczeń eksportowych dotyczących oryginalnego modelu.

Eksport chipów do Chin. Tak amerykański gigant chce obejść ograniczenia

Eksport chipów do Chin. Tak amerykański gigant chce obejść ograniczenia

Źródło:
Reuters

Aż 32 procent polskich firm doświadczyło w zeszłym roku incydentów związanych z cyberbezpieczeństwem. Były to między innymi: utrata lub uszkodzenie danych, wyciek poufnych informacji czy przerwy w dostępności usług. Z badania Eurostatu wynika, że w zestawieniu liczby zdarzeń w Unii Europejskiej wyżej była tylko Finlandia z wynikiem 42 procent.

Polskie firmy atakowane niemal najczęściej w Europie

Polskie firmy atakowane niemal najczęściej w Europie

Źródło:
PAP

8 złotych na dzień dobry, a potem jest już tylko drożej - takie są stawki za parkowanie w centrum Szczecina. Podwyżki opłat za parkowanie szykują się też w innych miastach. Sprawą zajął się reporter programu "Polska i Świat", Łukasz Wieczorek.

W tych miejscach parkowanie ma być droższe. Opłaty nawet w weekendy

W tych miejscach parkowanie ma być droższe. Opłaty nawet w weekendy

Źródło:
TVN24

- W moim przekonaniu będzie kolejne cięcie stóp procentowych - mówił w "Faktach po Faktach" w TVN24 członek Rady Polityki Pieniężnej Przemysław Litwiniuk. Jak ocenił, poziom stopy referencyjnej może w tym roku spaść do poziomu 4,5 procent.

"To może być dobry moment na solidny krok w kierunku obniżenia stóp"

"To może być dobry moment na solidny krok w kierunku obniżenia stóp"

Źródło:
tvn24.pl

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o cudzoziemcach. Nowela wdraża unijną dyrektywę o warunkach wjazdu i pobytu cudzoziemców, którzy chcą pracować w zawodach wymagających wysokich kwalifikacji.

Niebieska karta Unii Europejskiej. Znowelizowane przepisy

Niebieska karta Unii Europejskiej. Znowelizowane przepisy

Źródło:
PAP

W piątek na Węgrzech wszedł w życie zakaz importu bydła, trzody chlewnej oraz mięsa wołowego i wieprzowego z Polski. Wprowadzone rozporządzeniem premiera Viktora Orbana embargo jest odwetem za zakaz sprowadzania tych produktów z Węgier nałożony w związku z panującą w tym kraju epidemią pryszczycy.

Orban zakazał importu mięsa z Polski

Orban zakazał importu mięsa z Polski

Źródło:
PAP

Rachunki za prąd mają być prostsze. Zmianę przepisów w tej sprawie zapowiada Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Będą zmiany w rachunkach za prąd

Będą zmiany w rachunkach za prąd

Źródło:
PAP

TVN24, TVN i TVN24 BiS, stacje telewizyjne z grupy TVN Warner Bros. Discovery, w kluczowych chwilach ogłaszania wyboru nowego papieża zgromadziły łącznie największą widownię - wynika z danych Nielsen TV Audience Measurement.

Wybór papieża najchętniej ze stacjami TVN WBD. Dziękujemy!

Wybór papieża najchętniej ze stacjami TVN WBD. Dziękujemy!

Źródło:
tvn24.pl

W piątkowym losowaniu Eurojackpot rozbita została kumulacja. Do gracza z Niemiec trafi 120 milionów euro. Oto liczby, które padły 9 maja 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rozbita. Ogromna wygrana

Kumulacja w Eurojackpot rozbita. Ogromna wygrana

Źródło:
tvn24.pl

Pracodawcy będą mieli obowiązek przedstawienia w ogłoszeniach o pracę proponowanego wynagrodzenia - zakłada nowelizacja Kodeksu pracy, którą w piątek uchwalił Sejm. Zmiany mają przyczynić się między innymi do zniwelowania nierówności płacowych między kobietami a mężczyznami.

Nowy obowiązek dla pracodawców. Rewolucyjna zmiana

Nowy obowiązek dla pracodawców. Rewolucyjna zmiana

Źródło:
PAP

PKO BP, ING Bank Śląski i Bank Pocztowy - te instytucje finansowe zapowiedziały przerwy techniczne w najbliższych dniach. W niektórych przypadkach mogą wystąpić utrudnienia w korzystaniu z aplikacji mobilnej i wykonywaniu transakcji internetowych.

Utrudnienia w trzech bankach. "Zaplanowane operacje zrób wcześniej"

Utrudnienia w trzech bankach. "Zaplanowane operacje zrób wcześniej"

Źródło:
tvn24.pl

Sejm uchwalił nowelizację ustawy w sprawie podniesienia zasiłku pogrzebowego z 4 tysięcy do 7 tysięcy złotych. Podwyżka ma wejść w życie w 2026 roku. Nowela trafi teraz do Senatu.

Zasiłek pogrzebowy w górę

Zasiłek pogrzebowy w górę

Źródło:
PAP

Adam Leszkiewicz, były prezes Grupy Azoty, jest nowym prezesem Polskiej Grupy Zbrojeniowej - przekazała PGZ w komunikacie. Obejmie obowiązki 12 maja.

Nowy prezes polskiego giganta

Nowy prezes polskiego giganta

Źródło:
PAP

Popularność diet pudełkowych w Polsce ciągle rośnie. Osoby korzystające z tej usługi chwalą sobie wygodę tego rozwiązania. - Wreszcie mogę regularnie i zdrowo jeść - mówi nam Pola. Ale eksperci ostrzegają, że to nie do końca idealne rozwiązanie dla osób, które chcą o siebie zadbać. W ubiegłorocznym badaniu jakości zakwestionowano 80 procent oferowanych w "pudełkach" produktów.

Dla jednych "wybawienie", dla drugich "góra śmieci"

Dla jednych "wybawienie", dla drugich "góra śmieci"

Źródło:
TVN24+

Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapewniło, że nie planuje wprowadzenia zakazu spalania drewna w gospodarstwach domowych. Wyjaśniło, że rozporządzenie w sprawie cech jakościowo-wymiarowych drewna energetycznego dotyczy tylko tak zwanej energetyki zawodowej, czyli sektora energetycznego.

Ministerstwo zabiera głos w sprawie palenia drewnem

Ministerstwo zabiera głos w sprawie palenia drewnem

Źródło:
PAP

Analitycy Refleksu prognozują spadek cen na stacjach paliw o 4-6 groszy na litrze w nadchodzącym tygodniu. Dalsze obniżki stawiają jednak pod znakiem zapytania.

Dobre wieści dla kierowców

Dobre wieści dla kierowców

Źródło:
PAP

Animex Foods, producent szynki Krakus, zwalnia wieloletnich pracowników zakładu Agryf w Szczecinie i zatrudnia tańszych z Azji oraz Ukrainy za pośrednictwem agencji pracy - donosi "Gazeta Wyborcza". W środę związkowcy i pracownicy zorganizowali protest, domagając się przywrócenia zwolnionych i zmiany polityki zatrudnienia.

Zwolnienia u producenta szynki. "Największy skarb firmy"

Zwolnienia u producenta szynki. "Największy skarb firmy"

Źródło:
GW, tvn24.pl

Prezydent USA Donald Trump w czwartek ponownie skrytykował prezesa Rezerwy Federalnej (Fed) Jerome'a ​​Powella, nazywając go "głupcem". Narzekał też, że Fed nie chce obniżyć stóp procentowych.

"To głupiec". Trump znów obraża szefa Fedu

"To głupiec". Trump znów obraża szefa Fedu

Źródło:
PAP

W czwartek w Lotto padła główna wygrana w wysokości dwóch milionów złotych. Z kolei w Lotto Plus żaden z graczy nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Oto wyniki losowania z 8 maja 2025 roku.

Padła szóstka w Lotto

Padła szóstka w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

"Nowy niemiecki rząd kanclerza Friedricha Merza powinien poważnie potraktować żądania reparacji ze strony Włoch, Grecji i Polski" - pisze portal tygodnika "Spiegel", dodając, że przeprosiny i ciepłe słowa to za mało. Zdaniem portalu, strona niemiecka obawia się, że jeśli raz zacznie spłacać długi, nie będzie w stanie przestać.

Niemieckie media o reparacjach: przeprosiny i ciepłe słowa to za mało

Niemieckie media o reparacjach: przeprosiny i ciepłe słowa to za mało

Źródło:
PAP

Decyzja Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych stanowiła dostosowanie do obecnej sytuacji, ale nie oznacza automatycznie początku cyklu obniżek - poinformował w czwartek prezes NBP Adam Glapiński. Według szefa banku centralnego, jest wątpliwe, aby Rada Polityki Pieniężnej za miesiąc zaryzykowała następną zmianę stóp procentowych. 

Glapiński: o czerwcu nikt nie wspominał

Glapiński: o czerwcu nikt nie wspominał

Źródło:
PAP

Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump ogłosił w czwartek podpisanie przez USA i Wielką Brytanię umowy handlowej. Według Trumpa porozumienie to jest "historyczne" i otwiera brytyjskie rynki na wiele amerykańskich produktów.

"Wielkie porozumienie" Trumpa

"Wielkie porozumienie" Trumpa

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

Prezydent USA Donald Trump zapowiedział w czwartek, że wkrótce porozmawia z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Tego samego dnia ukraiński parlament ratyfikował umowę z USA w sprawie zasobów mineralnych.

Kijów podjął decyzję. Trump reaguje

Kijów podjął decyzję. Trump reaguje

Źródło:
Reuters, PAP

Pilotaż skróconego czasu pracy będzie dostosowany do potrzeb branż, wielkości przedsiębiorstwa i specyfiki danego sektora - powiedziała w czwartek w Sejmie szefowa MRPiPS Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Pomysł podzielił posłów. Chwali go Lewica, a PiS nazywa przedwyborczym populizmem.

Krótszy czas pracy. Posłowie podzieleni

Krótszy czas pracy. Posłowie podzieleni

Źródło:
PAP

Bill Gates zapowiedział, że w ciągu 20 lat przekaże niemal całą swoją fortunę na rzecz walki z ubóstwem i chorobami. - Jest zbyt wiele problemów do rozwiązania, abym trzymał się środków, które mogłyby pomóc innym - stwierdził współzałożyciel Microsoftu. Środki, w wysokości około 200 miliardów dolarów, będą przekazywane poprzez jego fundację.

Rozda niemal całą swoją fortunę. Deklaracja miliardera

Rozda niemal całą swoją fortunę. Deklaracja miliardera

Źródło:
PAP

W marcu wypłacono niemal 438 tysięcy tak zwanych emerytur groszowych, czyli poniżej świadczenia minimalnego, w tym około pół tysiąca nieprzekraczających 10 złotych - wynika z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przedstawionych na posiedzeniu komisji do spraw polityki senioralnej.

Alarmujące dane w sprawie emerytur

Alarmujące dane w sprawie emerytur

Źródło:
PAP