Zamrożenie cen gazu w 2023 roku. Sejm przyjął część poprawek Senatu

Na czwartkowym posiedzeniu Senat uchwalił do ustawy o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu 50 poprawek.

Zaproponował w nich szereg zmian o charakterze porządkującym i doprecyzowującym, mających na celu m.in. umożliwienie prawidłowego ustalania wysokości gazowego odpisu na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny przez przedsiębiorstwa wydobywające gaz ziemny, a także sprawne prowadzenie rozliczeń za świadczenie usługi dystrybucji paliw gazowych po zamrożonych stawkach.

Posłowie pozytywnie ocenili większość z nich. Negatywnie zaopiniowali część zmian, w tym rozwiązania, które dotyczyły wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw, w tym piekarni.

Senat chciał wprowadzić poprawkę rozszerzającą zakres podmiotowy "beneficjentów" ustawy, w wyniku której sektor MŚP zostałby objęty rozwiązaniami przewidzianymi w ustawie. Minister klimatu i środowiska Anna Moskwa tłumaczyła niedawno, że takie wsparcie wymagałoby zgody Komisji Europejskiej i rząd obecnie o nią zabiega.

Podczas czwartkowego głosowania posłowie opowiedzieli się m.in. za poprawką Senatu, zgodnie z którą ceny paliw gazowych w 2023 r. stosowane w rozliczeniach z najbardziej wrażliwymi odbiorcami będą odpowiadały tym z 2022 r. Posłowie odrzucili natomiast poprawkę Senatu likwidującą kryterium dochodowe dotyczące refundacji podatku VAT odbiorcom paliw gazowych w gospodarstwie domowym.

W głosowaniu w Sejmie posłowie opowiedzieli się natomiast za możliwością składania wniosków o refundację podatku VAT przy użyciu aplikacji mobilnej lub środków komunikacji elektronicznej, która usprawni proces składania tych wniosków.

Posłowie opowiedzieli się też za poprawką mówiącą, że refundacja podatku VAT będzie wyłączona spod egzekucji oraz za wprowadzeniem zwolnienia podatkowego wobec refundacji kwoty odpowiadającej podatkowi VAT, dokonując zmiany w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Sejm zaaprobował też zmiany do ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych dotyczące wprowadzenia pojęć: wodoru niskoemisyjnego, wodoru elektrolitycznego oraz wodoru odnawialnego w związku z realizowaną polityką wsparcia wytwarzania i wprowadzania na rynek przede wszystkim wodoru takiego pochodzenia.

Jak podano w uzasadnieniu poprawki, celem proponowanych zmian jest zapewnienie wsparcia dla wykorzystania wodoru niskoemisyjnego, elektrolitycznego i odnawialnego w transporcie poprzez wyznaczenie celów w zakresie liczby stacji wodoru oferujących do tankowania wyłącznie wodór elektrolityczny i odnawialny oraz w zakresie udziału wodoru niskoemisyjnego, wodoru elektrolitycznego i wodoru odnawialnego w rynku paliw transportowych – w ramach polityki rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych.

Ustawa stanowi kontynuację w 2023 r. ochrony odbiorców paliw gazowych, przy jednoczesnym wprowadzeniu ekwiwalentu finansowego dla przedsiębiorstw energetycznych. Regulacja służy zabezpieczeniu odbiorców gazu ziemnego w Polsce przed ewentualnymi skutkami kryzysu gazowego.

Główny cel ustawy to zamrożenie ceny za gaz w 2023 r. na poziomie z 2022 r. Sprzedawcy gazu będą mieli obowiązek stosowania w rozliczeniach z odbiorcami końcowymi ceny maksymalnej w wysokości 200,17 zł za MWh. Zamrożona zostanie też wysokość stawek opłat dystrybucyjnych. Nowe przepisy dotyczą odbiorców indywidulanych, odbiorców wrażliwych takich jak szkoły, szpitale, kościoły czy przedszkola.

Ustawa przewiduje też wprowadzenie "dodatku gazowego", czyli refundacji VAT dla gospodarstw domowych, które jako główne źródło ciepła wykorzystują piec gazowy wpisany bądź zgłoszony do centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB). Zwrot VAT będzie jednak uzależniony od zamożności gospodarstwa. Przysługiwać on będzie dla gospodarstwa jednoosobowego, gdzie przeciętne miesięczne dochody nie przekraczają 2100 zł. W przypadku gospodarstwa wieloosobowego to 1500 zł na osobę. Zwrot VAT mają rozliczać samorządy. Wniosek o refundację trzeba będzie złożyć w 30 dni od otrzymania faktury dokumentującej dostarczenie gazu. Będzie można go złożyć także w formie elektronicznej. Resort klimatu i środowiska oszacował, że refundacja podatku VAT będzie dotyczyć ok. 300 tys. osób.

Nowe przepisy wprowadzają też mechanizm ograniczenia przychodów spółek energetycznych zajmujących się gazem, poprzez przekazanie określonych zysków na finansowanie rekompensat dla odbiorców indywidualnych. Podobny mechanizm został wprowadzony w tzw. ustawie prądowej.

Ustawa utrzymuje też mechanizm rekompensat dla sprzedawców paliw gazowych, który służy zrekompensowaniu im skutków wprowadzenia ceny maksymalnej dla swoich odbiorców końcowych objętych taryfą. Wprowadza też równolegle mechanizm rekompensat dla operatorów systemu dystrybucyjnego paliw gazowych.