Umowa użyczenia – czym różni się od najmu? Co powinna zawierać?

Źródło:
TVN24 Biznes
Bartosz Turek o sytuacji na rynku mieszkaniowym (kwiecień 2020)
Bartosz Turek o sytuacji na rynku mieszkaniowym (kwiecień 2020)TVN24 Biznes
wideo 2/4
Bartosz Turek o sytuacji na rynku mieszkaniowym (kwiecień 2020)TVN24 Biznes

Umowa użyczenia umożliwia korzystanie z rzeczy lub nieruchomości należącej do drugiej osoby. Czym jednak umowa użyczenia różni się od umowy dzierżawy lub najmu? Jak powinna wyglądać poprawna umowa użyczenia i czego może dotyczyć?

● Umowa użyczenia polega na bezpłatnym udostępnieniu do używania określonej rzeczy. ● Może dotyczyć dowolnej rzeczy ruchomej (np. samochodu) lub nieruchomości. ● Korzystający z użyczenia ponosi jedynie koszty eksploatacji i wyrządzonych szkód. ● Przy umowie użyczenia nie obowiązuje podatek od czynności cywilnoprawnych, może jednak pojawić się obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

Umowa użyczenia – na czym polega?

Umowa użyczenia jest jedną z funkcjonujących w Polsce umów cywilnoprawnych. Uregulowana jest w art. 710-719 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.

Umowa użyczenia polega na tym, że jedna osoba zezwala drugiej osobie na korzystanie z określonej swojej rzeczy. Umowa może dotyczyć zarówno rzeczy ruchomych (np. samochód, książka czy komputer), jak i nieruchomości (np. lokal mieszkalny).

Umowa użyczenia może mieć przy tym formę pisemną lub ustną oraz obowiązywać na czas określony lub nieokreślony. Co jednak odróżnia tę umowę od np. umowy dzierżawy czy umowy najmu, to że umowa użyczenia ma bezpłatny charakter. Oznacza to, że za korzystanie z czyjejś rzeczy nie pobiera się żadnej opłaty.

Ponadto biorący rzecz w użyczenie zobowiązany jest do używania jej zgodnie z przeznaczeniem oraz nie może udostępniać tej rzeczy osobie trzeciej – chyba że spisana umowa stanowi inaczej.

Umowa użyczenia lokalu

Jedną z najczęściej spotykanych umów użyczenia jest umowa dotycząca nieruchomości. Na przykład gdy rodzice użyczają mieszkania własnemu dziecku na czas studiów lub gdy ktoś użycza znajomemu pomieszczenie na prowadzenie działalności gospodarczej.

Umowa użyczenia lokalu często bywa korzystna dla obu stron. Korzystający z lokalu nie musi płacić za najem i pokrywa jedynie bieżące koszty użytkowania lokalu, takie jak czynsz czy opłaty za media. Z kolei korzyść osoby użyczającej to fakt, że ktoś na bieżąco zajmuje się jego nieużywanym lokalem, dba o niego i na bieżąco opłaca rachunki.

Umowa użyczenia samochodu

Umowa użyczenia często dotyczy też samochodów. Na przykład w sytuacji, gdy młodej osoby nie stać jeszcze na kupno własnego samochodu, a chciałaby nabierać już doświadczenia jako kierowca, lub gdy dany samochód jest potrzebny do wykonania określonego zadania, np. przewozu rzeczy.

Korzystający z użyczonego samochodu pokrywa w tej sytuacji jedynie koszty jego eksploatacji i ewentualnych wyrządzonych szkód. Również przed ubezpieczycielem przez cały czas trwania umowy użyczenia odpowiada użyczający, a nie korzystający z samochodu.

Warto pamiętać, aby w umowie zawrzeć nie tylko podstawowe informacje na temat użyczanego samochodu, takie jak marka, model, kolor, pojemność silnika i numer rejestracyjny, ale też opisać jego stan: wymienić istniejące wyposażenie oraz znane uszkodzenia i usterki. Zdarza się, że strony zawierają również w umowie zapis dotyczący sposobu wykorzystania samochodu lub obszaru, po którym można się nim poruszać.

Umowa użyczenia a podatek

Umowa użyczenia co do zasady jest bezpłatna, co oznacza, że nie podlega pod podatek od czynności cywilnoprawnych. Nie ma również obowiązku zgłaszania jej do urzędu skarbowego, choć urząd ten może poprosić o okazanie umowy w przypadku zaistnienia kwestii spornych.

Może natomiast pojawić się obowiązek podatkowy po stronie osoby korzystającej z użyczenia, gdy strony umowy użyczenia nie są ze sobą blisko spokrewnione. W takich przypadkach osobę korzystającą z użyczenia obowiązuje zapłata podatku dochodowego od tzw. nieodpłatnego świadczenia. Jego wysokość określana jest najczęściej względem rynkowej wartości danego użyczenia, np. w przypadku lokalu – od wysokości czynszu, jaki przysługiwałby w przypadku odpłatnego najmu.

Pozostałe kwestie finansowe dotyczące umowy użyczenia w dużym stopniu reguluje sam Kodeks cywilny. Zgodnie z nim koszty użytkowania użyczonej rzeczy ponosi osoba z niej korzystająca. Jeżeli jednak osoba ta poniosła dodatkowe wydatki na tę rzecz, może ona oczekiwać zwrotu tych nakładów ze strony właściciela rzeczy. Z kolei korzystający z użyczenia zobowiązany jest do naprawiania wyrządzonych przez siebie szkód na przedmiocie użyczenia, a także ponosi odpowiedzialność w przypadku jej zniszczenia lub utraty.

Wszystkie roszczenia dotyczące umowy użyczenia przedawniają się w ciągu roku od dnia zwrotu użyczonej rzeczy. 

Wypowiedzenie umowy użyczenia

Umowa użyczenia zazwyczaj kończy się wraz z przewidzianym w umowie terminem lub za porozumieniem stron. 

W określonych przypadkach możliwe jest jednak również wcześniejsze zakończenie umowy poprzez jej wypowiedzenie. Kodeks cywilny wymienia trzy takie możliwe sytuacje, gdy: - Korzystający z użyczenia używa rzeczy niezgodnie z umową lub przeznaczeniem tej rzeczy. - Korzystający z użyczenia udostępnia rzecz osobie trzeciej nie będąc do tego zmuszonym przez okoliczności. - Rzecz stała się potrzebna osobie użyczającej, czego osoba ta nie mogła przewidzieć w chwili zawierania umowy.

Wzór umowy użyczenia

Choć umowa użyczenia nie musi mieć formy pisemnej, obie strony powinny być zainteresowane, aby posiadać umowę na piśmie w celu uniknięcia możliwych nieporozumień.

Jak powinna wyglądać taka umowa? Warto, by zawierała ona:

- wyraźnie wskazane obie strony umowy, z osobą bezpłatnie użyczającą nazwaną użyczającym lub komodantem oraz osobą korzystającą z bezpłatnego użyczenia, nazwaną biorącym lub komodatariuszem; - dane osobowe obu stron umowy, ich adresy i numery dowodów osobistych, a w przypadku firm – numery NIP, - wskazanie przedmiotu użyczenia i jej aktualnego stanu (doskonały, noszący ślady użytkowania, uszkodzony), - sposób użytkowania użyczanej rzeczy, - czas obowiązywania umowy, - liczbę egzemplarzy umowy i podpisy zawierających ją stron.

Wymienione zapisy nie są obowiązkowe i nic nie stoi na przeszkodzie, by sporządzić umowę użyczenia w zmodyfikowany sposób. Na przykład alternatywą wobec wskazywania aktualnego stanu użyczanej rzeczy jest zawarcie oświadczenia, że przedmiot użyczenia jest kompletny i nadający się do użytku, a biorący w użyczenie jest świadomy jej stanu fizycznego.

Akt prawny: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Z najnowszego raportu porównywarki Rankomat wynika, że za obowiązkowe ubezpieczenie OC kierowca musi zapłacić dziś o 14 procent więcej niż przed rokiem. Średnia składka to prawie 700 zł. Gdzie najdrożej? Myli się ten, kto pomyśli, że w Warszawie. Stolica nie trafiła nawet do pierwszej trójki. Najwięcej muszą zapłacić mieszkańcy Gdańska, Wrocławia oraz Łodzi.

Obowiązkowe OC coraz droższe

Obowiązkowe OC coraz droższe

Źródło:
Rankomat.pltvn24.pl

W maju rynek mieszkaniowy się ożywił po obniżce stóp procentowych, jednak jak pokazują najnowsze dane było to chwilowe ożywienie. Jak wynika z raportu Otodom w czerwcu w siedmiu największych miastach sprzedano niespełna 3,1 tysiąca mieszkań.

Zaskakująca sytuacja na rynku. "Dane nie pozostawiają złudzeń"

Zaskakująca sytuacja na rynku. "Dane nie pozostawiają złudzeń"

Źródło:
PAP

- Nie wiadomo, kiedy prezes NBP Adam Glapiński zostanie przesłuchany przez sejmową Komisję Odpowiedzialności Konstytucyjnej w sprawie zarzutów z wniosku o pociągnięcie go do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu - poinformował przewodniczący komisji Zdzisław Gawlik z Koalicji Obywatelskiej. Nie wiadomo także, kiedy komisja zakończy prace w tej sprawie.

"Sprawa jest trudna, złożona, skomplikowana" Co z Trybunałem Stanu dla prezesa Glapińskiego?

"Sprawa jest trudna, złożona, skomplikowana" Co z Trybunałem Stanu dla prezesa Glapińskiego?

Źródło:
PAP

Strajk spowodował utrudnienia i opóźnienia na kolei we Włoszech. To kolejny protest w szczytowym okresie wakacyjnych wyjazdów.

Ważna informacja dla turystów. Utrudnienia we Włoszech

Ważna informacja dla turystów. Utrudnienia we Włoszech

Źródło:
PAP

Nowe podejście Stanów Zjednoczonych do energetyki - powrót do klasycznych surowców - mogło "wydawać się dziwactwem", biorąc pod uwagę trendy w uprzemysłowionych państwach. Jednak w ślad za USA podążają inne zachodnie kraje - wskazuje "Dziennik Gazeta Prawna".

Zmiana trendu na Zachodzie. "Coraz więcej krajów obawia się zależności"

Zmiana trendu na Zachodzie. "Coraz więcej krajów obawia się zależności"

Źródło:
"Dziennik Gazeta Prawna"

Chiny ostrzegły administrację Donalda Trumpa przed ponownym otwieraniem konfliktu handlowego poprzez wznowienie ceł na ich towary w przyszłym miesiącu. Zagroziły także, że podejmą kroki przeciwko tym państwom, które dobiją targu z USA, by odciąć Chiny od łańcucha dostaw.

Chiny ostrzegają Trumpa i grożą odwetem innym krajom

Chiny ostrzegają Trumpa i grożą odwetem innym krajom

Źródło:
Reuters

Służą do omijania sankcji, zakupu broni, ale też ratują prywatne majątki czy pomagają w prowadzeniu działań humanitarnych. - W Rosji, Ukrainie, Izraelu, Iranie, a także w innych powiązanych krajach widzieliśmy, jak kryptowaluty były sposobem na ucieczkę kapitału do bezpiecznych miejsc - tłumaczy w rozmowie z TVN24+ Bartłomiej Mętrak, analityk rynków finansowych XTB. Czy podczas konfliktu wojennego pieniądze zawsze będą na celowniku? - Zawsze tak jest - odpowiada Krzysztof Piech, dyrektor Centrum Technologii Blockchain na Uczelni Łazarskiego.

Kiedy giełdy upadają, a hakerzy atakują. Kryptowaluty w czasach wojny

Kiedy giełdy upadają, a hakerzy atakują. Kryptowaluty w czasach wojny

Źródło:
TVN24+

Prezydent USA Donald Trump pokazał w poniedziałek kopie listów adresowanych do 14 krajów, w których zapowiada wprowadzenie wobec nich nowych stawek celnych. Najwyższe taryfy dotyczą Laosu i Mjanmy (po 40 proc.). Prezydent USA zaznaczył w nich, że w razie nałożenia przez kraje ceł na USA, Waszyngton podniesie swoją stawkę celną o taką samą wysokość.

Donald Trump wysyła listy w sprawie ceł. Wyjaśnia powody decyzji

Donald Trump wysyła listy w sprawie ceł. Wyjaśnia powody decyzji

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters

Jeśli złoty umocni się wobec dolara bardziej niż frank szwajcarski, Polska może stać się 20. gospodarką świata - stwierdził doktor Piotr Maszczyk ze Szkoły Głównej Handlowej. Podkreślił, że istotną rolę odegrają także demografia i rozwój innowacyjności nad Wisłą.

Ekspert o słowach Donalda Tuska. "Wysokie prawdopodobieństwo"

Ekspert o słowach Donalda Tuska. "Wysokie prawdopodobieństwo"

Źródło:
PAP

W kwietniu Komisja Europejska nałożyła karę w wysokości 500 milionów euro na Apple za łamanie unijnych przepisów antymonopolowych. W poniedziałek, ostatniego możliwego dnia, koncern złożył odwołanie, twierdząc, że Komisja w swojej decyzji "wykracza daleko poza prawne wymogi".

Apple odwołuje się od gigantycznej kary Komisji Europejskiej

Apple odwołuje się od gigantycznej kary Komisji Europejskiej

Źródło:
Reuters

Laureaci Nagrody Nobla chcą opodatkowania fortun najbogatszych. Siedmioro ekonomistów w poniedziałek na łamach dziennika "Le Monde" zaapelowali, by Francja wprowadziła podatek od fortun najbogatszych obywateli. Według ich wyliczeń wprowadzenie 2-procentowego obciążenia miałoby przynieść dochód rzędu 250 mld dolarów.

Grupa noblistów chce opodatkowania najbogatszych

Grupa noblistów chce opodatkowania najbogatszych

Źródło:
PAP

Według danych Dun & Bradstreet Poland, firmy zajmującej się przetwarzaniem i analizą danych o przedsiębiorstwach, każdego dnia z krajobrazu Polski znika przynajmniej 10 sklepów. W ciągu roku zostało zamkniętych około 2 tysięcy sklepów, choć nadal działa ich w Polsce ponad 365 tys.

Ubywa polskich sklepów. Każdego dnia znika ich przynajmniej 10

Ubywa polskich sklepów. Każdego dnia znika ich przynajmniej 10

Źródło:
PAP

Minister finansów USA Scott Bessent ogłosił, że w ciągu dwóch dni zostaną przedstawione nowe umowy handlowe z amerykańskimi partnerami. W środę upływa wyznaczony przez Waszyngton termin na ich wynegocjowanie.

"W ciągu najbliższych 48 godzin będziemy mieć kilka ogłoszeń"

"W ciągu najbliższych 48 godzin będziemy mieć kilka ogłoszeń"

Źródło:
PAP

Akcje Tesli spadają o ponad siedem procent. W sobotę szef producenta samochodów elektrycznych Elon Musk ogłosił powstanie nowej partii. Polityczne zaangażowanie biznesmena budzi kontrowersje wśród części inwestorów.

Kurs Tesli. Mocna reakcja po ogłoszeniu Elona Muska

Kurs Tesli. Mocna reakcja po ogłoszeniu Elona Muska

Źródło:
PAP

Klarowne i zrozumiałe informacje, większa ochrona klientów i zakaz reklam, w których pożyczka pokazana jest jako sposób poprawy poziomu życia - to główne założenia projektu ustawy o kredycie konsumenckim. Nowe regulacje mają dostosować prawo do unijnych dyrektyw.

Zmiany w kredytach. Jest projekt

Zmiany w kredytach. Jest projekt

Źródło:
PAP

W ramach deregulacji strona społeczna zgłosiła 500 propozycji, powstało około 175 aktów prawnych, a prawie 20 ustaw zostało podpisanych przez prezydenta - przekazał na konferencji prasowej szef Inicjatywy SprawdzaMY, prezes InPostu Rafał Brzoska. Oto najważniejsze rzeczy, które udało się zrobić.

Deregulacja. To się udało zrobić

Deregulacja. To się udało zrobić

Źródło:
PAP, tvn24.pl

- Polska gospodarka w roku 2025 będzie na 20. miejscu na świecie i wyprzedzi Szwajcarię, a siła nabywcza Polaka jest wyższa niż Japończyka - stwierdził w poniedziałek premier Donald Tusk podczas wystąpienia w budynku warszawskiej giełdy. Dodał, że działania w sprawie deregulacji "to największa zmiana ustrojowa od czasu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej".

Tusk: Polska wyprzedzi Szwajcarię

Tusk: Polska wyprzedzi Szwajcarię

Źródło:
PAP

Minister transportu Rosji Roman Starowojt został odwołany przez przywódcę kraju Władimira Putina bez podania przyczyny. Dziennik "Izwiestia" podał, że Starowojt został znaleziony martwy w mieście Odincowo w obwodzie moskiewskim. Zdaniem gazety polityk prawdopodobnie popełnił samobójstwo.

Media: odwołany przez Putina minister znaleziony martwy

Media: odwołany przez Putina minister znaleziony martwy

Źródło:
PAP

Chiny sprzeciwiają się używaniu ceł jako narzędzia nacisku - przekazała w poniedziałek rzeczniczka chińskiego ministerstwa spraw zagranicznych Mao Ning. To odpowiedź Pekinu na sformułowane przez prezydenta Donalda Trumpa ostrzeżenie, że USA będą podwyższać cła dla krajów sprzyjających BRICS.

Groźby Trumpa. Jest reakcja Chin

Groźby Trumpa. Jest reakcja Chin

Źródło:
PAP

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasz Chróstny postawił zarzuty organizatorowi wydarzeń artystycznych Live Nation, kwestionując regulaminy firmy. UOKiK wskazał w komunikacie, że chodzi o zakaz wnoszenia bagaży na organizowane przez firmę imprezy i obowiązkowe opłaty za zostawienie plecaków i torebek w depozycie.

"Kiedy torebka staje się bagażem". Prezes UOKiK postawił zarzuty

"Kiedy torebka staje się bagażem". Prezes UOKiK postawił zarzuty

Źródło:
PAP

Czeska rafineria Litvinov wznowiła pracę po piątkowej awarii prądu - podał Unipetrol, który jest częścią grupy Orlen. 

Czeska rafineria Orlenu wznawia działanie

Czeska rafineria Orlenu wznawia działanie

Źródło:
PAP

Ponad osiem tysięcy gospodarstw domowych w Wiedniu zaczęło nowy tydzień bez prądu. Z powodu awarii zasilania w poniedziałek rano nie jeździło też metro i pociągi w południowej części stolicy Austrii. Służby zdołały już przywrócić dostawy energii elektrycznej do większości odbiorców.

Blackout w europejskiej stolicy

Blackout w europejskiej stolicy

Źródło:
PAP

Pod pretekstem tak zwanego pakietu antyblackoutowego rząd planuje zniesienie taryf na energię elektryczną, które obecnie chronią odbiorców przed nadmiernymi podwyżkami cen ze strony dostawców energii - informuje w poniedziałkowym wydaniu "Rzeczpospolita".

Rewolucja w rachunkach dla milionów Polaków

Rewolucja w rachunkach dla milionów Polaków

Źródło:
PAP

Resort sprawiedliwości zrezygnował z przepisu, który miał gwarantować kredytobiorcom zwrot pieniędzy już po wyroku sądu pierwszej instancji - zwraca uwagę w poniedziałkowym wydaniu "Dziennik Gazeta Prawna".

Ważna zmiana w projekcie ustawy frankowej    

Ważna zmiana w projekcie ustawy frankowej    

Źródło:
PAP

Aparat fotograficzny tylko na czas wakacji, najnowszy smartfon do przetestowania. Najem sprzętu przeżywa boom - informuje poniedziałkowa "Rzeczpospolita".

Nowy trend nad Wisłą

Nowy trend nad Wisłą

Źródło:
PAP

W Paryżu doszło w sobotę do wielu lokalnych awarii prądu, których powodem była niedawna fala upałów - poinformował koncern energetyczny Enedis w komunikacie około północy. Awaria dotknęła między innymi część budynków Zgromadzenia Narodowego, niższej izby parlamentu.

Seria awarii prądu w europejskiej stolicy

Seria awarii prądu w europejskiej stolicy

Źródło:
PAP