Umowa użyczenia – czym różni się od najmu? Co powinna zawierać?

Źródło:
TVN24 Biznes
Bartosz Turek o sytuacji na rynku mieszkaniowym (kwiecień 2020)
Bartosz Turek o sytuacji na rynku mieszkaniowym (kwiecień 2020)TVN24 Biznes
wideo 2/4
Bartosz Turek o sytuacji na rynku mieszkaniowym (kwiecień 2020)TVN24 Biznes

Umowa użyczenia umożliwia korzystanie z rzeczy lub nieruchomości należącej do drugiej osoby. Czym jednak umowa użyczenia różni się od umowy dzierżawy lub najmu? Jak powinna wyglądać poprawna umowa użyczenia i czego może dotyczyć?

● Umowa użyczenia polega na bezpłatnym udostępnieniu do używania określonej rzeczy. ● Może dotyczyć dowolnej rzeczy ruchomej (np. samochodu) lub nieruchomości. ● Korzystający z użyczenia ponosi jedynie koszty eksploatacji i wyrządzonych szkód. ● Przy umowie użyczenia nie obowiązuje podatek od czynności cywilnoprawnych, może jednak pojawić się obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

Umowa użyczenia – na czym polega?

Umowa użyczenia jest jedną z funkcjonujących w Polsce umów cywilnoprawnych. Uregulowana jest w art. 710-719 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.

Umowa użyczenia polega na tym, że jedna osoba zezwala drugiej osobie na korzystanie z określonej swojej rzeczy. Umowa może dotyczyć zarówno rzeczy ruchomych (np. samochód, książka czy komputer), jak i nieruchomości (np. lokal mieszkalny).

Umowa użyczenia może mieć przy tym formę pisemną lub ustną oraz obowiązywać na czas określony lub nieokreślony. Co jednak odróżnia tę umowę od np. umowy dzierżawy czy umowy najmu, to że umowa użyczenia ma bezpłatny charakter. Oznacza to, że za korzystanie z czyjejś rzeczy nie pobiera się żadnej opłaty.

Ponadto biorący rzecz w użyczenie zobowiązany jest do używania jej zgodnie z przeznaczeniem oraz nie może udostępniać tej rzeczy osobie trzeciej – chyba że spisana umowa stanowi inaczej.

Umowa użyczenia lokalu

Jedną z najczęściej spotykanych umów użyczenia jest umowa dotycząca nieruchomości. Na przykład gdy rodzice użyczają mieszkania własnemu dziecku na czas studiów lub gdy ktoś użycza znajomemu pomieszczenie na prowadzenie działalności gospodarczej.

Umowa użyczenia lokalu często bywa korzystna dla obu stron. Korzystający z lokalu nie musi płacić za najem i pokrywa jedynie bieżące koszty użytkowania lokalu, takie jak czynsz czy opłaty za media. Z kolei korzyść osoby użyczającej to fakt, że ktoś na bieżąco zajmuje się jego nieużywanym lokalem, dba o niego i na bieżąco opłaca rachunki.

Umowa użyczenia samochodu

Umowa użyczenia często dotyczy też samochodów. Na przykład w sytuacji, gdy młodej osoby nie stać jeszcze na kupno własnego samochodu, a chciałaby nabierać już doświadczenia jako kierowca, lub gdy dany samochód jest potrzebny do wykonania określonego zadania, np. przewozu rzeczy.

Korzystający z użyczonego samochodu pokrywa w tej sytuacji jedynie koszty jego eksploatacji i ewentualnych wyrządzonych szkód. Również przed ubezpieczycielem przez cały czas trwania umowy użyczenia odpowiada użyczający, a nie korzystający z samochodu.

Warto pamiętać, aby w umowie zawrzeć nie tylko podstawowe informacje na temat użyczanego samochodu, takie jak marka, model, kolor, pojemność silnika i numer rejestracyjny, ale też opisać jego stan: wymienić istniejące wyposażenie oraz znane uszkodzenia i usterki. Zdarza się, że strony zawierają również w umowie zapis dotyczący sposobu wykorzystania samochodu lub obszaru, po którym można się nim poruszać.

Umowa użyczenia a podatek

Umowa użyczenia co do zasady jest bezpłatna, co oznacza, że nie podlega pod podatek od czynności cywilnoprawnych. Nie ma również obowiązku zgłaszania jej do urzędu skarbowego, choć urząd ten może poprosić o okazanie umowy w przypadku zaistnienia kwestii spornych.

Może natomiast pojawić się obowiązek podatkowy po stronie osoby korzystającej z użyczenia, gdy strony umowy użyczenia nie są ze sobą blisko spokrewnione. W takich przypadkach osobę korzystającą z użyczenia obowiązuje zapłata podatku dochodowego od tzw. nieodpłatnego świadczenia. Jego wysokość określana jest najczęściej względem rynkowej wartości danego użyczenia, np. w przypadku lokalu – od wysokości czynszu, jaki przysługiwałby w przypadku odpłatnego najmu.

Pozostałe kwestie finansowe dotyczące umowy użyczenia w dużym stopniu reguluje sam Kodeks cywilny. Zgodnie z nim koszty użytkowania użyczonej rzeczy ponosi osoba z niej korzystająca. Jeżeli jednak osoba ta poniosła dodatkowe wydatki na tę rzecz, może ona oczekiwać zwrotu tych nakładów ze strony właściciela rzeczy. Z kolei korzystający z użyczenia zobowiązany jest do naprawiania wyrządzonych przez siebie szkód na przedmiocie użyczenia, a także ponosi odpowiedzialność w przypadku jej zniszczenia lub utraty.

Wszystkie roszczenia dotyczące umowy użyczenia przedawniają się w ciągu roku od dnia zwrotu użyczonej rzeczy. 

Wypowiedzenie umowy użyczenia

Umowa użyczenia zazwyczaj kończy się wraz z przewidzianym w umowie terminem lub za porozumieniem stron. 

W określonych przypadkach możliwe jest jednak również wcześniejsze zakończenie umowy poprzez jej wypowiedzenie. Kodeks cywilny wymienia trzy takie możliwe sytuacje, gdy: - Korzystający z użyczenia używa rzeczy niezgodnie z umową lub przeznaczeniem tej rzeczy. - Korzystający z użyczenia udostępnia rzecz osobie trzeciej nie będąc do tego zmuszonym przez okoliczności. - Rzecz stała się potrzebna osobie użyczającej, czego osoba ta nie mogła przewidzieć w chwili zawierania umowy.

Wzór umowy użyczenia

Choć umowa użyczenia nie musi mieć formy pisemnej, obie strony powinny być zainteresowane, aby posiadać umowę na piśmie w celu uniknięcia możliwych nieporozumień.

Jak powinna wyglądać taka umowa? Warto, by zawierała ona:

- wyraźnie wskazane obie strony umowy, z osobą bezpłatnie użyczającą nazwaną użyczającym lub komodantem oraz osobą korzystającą z bezpłatnego użyczenia, nazwaną biorącym lub komodatariuszem; - dane osobowe obu stron umowy, ich adresy i numery dowodów osobistych, a w przypadku firm – numery NIP, - wskazanie przedmiotu użyczenia i jej aktualnego stanu (doskonały, noszący ślady użytkowania, uszkodzony), - sposób użytkowania użyczanej rzeczy, - czas obowiązywania umowy, - liczbę egzemplarzy umowy i podpisy zawierających ją stron.

Wymienione zapisy nie są obowiązkowe i nic nie stoi na przeszkodzie, by sporządzić umowę użyczenia w zmodyfikowany sposób. Na przykład alternatywą wobec wskazywania aktualnego stanu użyczanej rzeczy jest zawarcie oświadczenia, że przedmiot użyczenia jest kompletny i nadający się do użytku, a biorący w użyczenie jest świadomy jej stanu fizycznego.

Akt prawny: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Wynik wyborów w Stanach Zjednoczonych będzie miał wpływ nie tylko na gospodarkę USA, ale również będzie wiązał się z konsekwencjami dla rynków całego świata - zwracają uwagę analitycy Credit Agricole.

Wynik "będzie wiązał się z globalnymi konsekwencjami". Cztery scenariusze

Wynik "będzie wiązał się z globalnymi konsekwencjami". Cztery scenariusze

Źródło:
tvn24.pl

Magazyny energii oraz montaż mikroinstalacji wiatrowych będą objęte ulgą termomodernizacyjną - wynika z projektu rozporządzenia przygotowanego przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Jednocześnie nowe przepisy wykluczą możliwość skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej w przypadku zakupu i montażu kotłów olejowych i gazowych.

Piece na gaz wypadają z listy. Zmiany w popularnej uldze

Piece na gaz wypadają z listy. Zmiany w popularnej uldze

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nam przepisami umożliwiającymi ponowne przeliczenie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych emerytur i rent rodzinnych przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019. Według zapowiedzi wniosek o przeliczenie świadczenia będzie można złożyć od 1 czerwca 2025 roku.

Ponowne przeliczenie stu tysięcy emerytur. Trzeba będzie złożyć wniosek

Ponowne przeliczenie stu tysięcy emerytur. Trzeba będzie złożyć wniosek

Źródło:
PAP

- Zmiana daty startu systemu kaucyjnego ze stycznia na październik 2025 roku to kompromisowe, realne rozwiązanie - ocenili uczestnicy poniedziałkowej dyskusji na Forum Rynku Spożywczego i Handlu. Przedstawiciel jednego z operatorów systemu zwrócił jednak uwagę, że przesunięcie terminu oznacza koszty finansowe.

Tusk podaje nowy termin. "Dostaliśmy jedenaście miesięcy"

Tusk podaje nowy termin. "Dostaliśmy jedenaście miesięcy"

Źródło:
PAP

W poniedziałek doszło do awarii w przedsiębiorstwie chemicznym Anwil we Włocławku. Jak przekazała spółka, część pracowników została ewakuowana. "Nie ma zagrożenia dla mieszkańców miasta" - poinformowano w komunikacie zamieszczonym w mediach społecznościowych włocławskiego urzędu miasta.

Awaria w zakładach chemicznych. Ewakuowano część pracowników

Awaria w zakładach chemicznych. Ewakuowano część pracowników

Źródło:
tvn24.pl

Komisja Europejska wezwała w poniedziałek amerykański koncern Apple, aby dostosował do unijnych przepisów działanie systemu operacyjnego tabletów iPadOS. W przeciwnym wypadku KE grozi firmie nałożeniem grzywny.

Gigant na celowniku Brukseli. Groźba wysokiej kary

Gigant na celowniku Brukseli. Groźba wysokiej kary

Źródło:
PAP

Licytacja pakietu akcji spółki Manufaktura Piwa Wódki i Wina, której prezesem jest Janusz Palikot, rozpocznie się 2 grudnia, a cenę wywoławczą określono na niemal 1,2 miliona złotych - przekazał komornik sądowy z Lublina.

Licytacja akcji spółki Janusza Palikota

Licytacja akcji spółki Janusza Palikota

Źródło:
PAP

Stacja TVN24 w październiku była najchętniej oglądanym kanałem informacyjnym w kraju z 5,83 procent udziału w widowni w grupie ogólnej (widzowie powyżej 4. roku życia) - wynika z danych Nielsen TV Audience Measurement. "Fakty" TVN były najchętniej wybieranym serwisem informacyjnym, a portal tvn24.pl najczęściej czytanym serwisem internetowym stacji telewizyjnej.

Świetne wyniki TVN24, tvn24.pl i "Faktów" TVN. Dziękujemy!

Świetne wyniki TVN24, tvn24.pl i "Faktów" TVN. Dziękujemy!

Źródło:
tvn24.pl

Sławomir Staszak został powołany na prezesa Energi - poinformowała spółka w poniedziałkowym komunikacie. Staszak dotychczas zajmował stanowisko wiceprezesa.

Nowy prezes spółki energetycznej

Nowy prezes spółki energetycznej

Źródło:
PAP

Prezes UOKiK postawił zarzuty naruszenia zbiorowych interesów konsumentów firmie Zrzutka.pl oraz wszczął postępowania wyjaśniające wobec operatorów dwóch innych serwisów crowdfundingowych: Pomagam.pl i Siepomaga.pl - poinformował w poniedziałek urząd.

Serwis do tworzenia zbiórek z zarzutami

Serwis do tworzenia zbiórek z zarzutami

Źródło:
PAP

W rozpoczynającym się tygodniu notowania złotego pozostaną pod wpływem globalnych nastrojów i trendów, a te kształtować będzie wynik wyborów prezydenckich w USA, dane makroekonomiczne i wynik posiedzenia amerykańskiej Rezerwy Federalnej - wskazują w porannych komentarzach ekonomiści.

Co z kursem złotego? Kluczowy moment

Co z kursem złotego? Kluczowy moment

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Ładowarka iPower B3+ nie spełnia wymagań dla sprzętu elektrycznego - poinformował Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Wezwał także "przedsiębiorcę do wycofania wyrobu z obrotu, zaprzestania udostępniania wyrobu".

Ładowarka "nie spełnia wymagań". Ostrzeżenie dla konsumentów

Ładowarka "nie spełnia wymagań". Ostrzeżenie dla konsumentów

Źródło:
tvn24.pl

Wskaźnik PMI dla przemysłu w październiku wyniósł 49,2 punktu - podał S&P Global. Wskazał, że oznacza to "ogólne pogorszenie warunków gospodarczych w polskim sektorze wytwórczym".

Przemysł pod kreską. "Obawy o niemiecką gospodarkę"

Przemysł pod kreską. "Obawy o niemiecką gospodarkę"

Źródło:
PAP

Od 1 listopada, przez trzy doby, przedsiębiorcy złożyli 48,2 tysiąca wniosków o wakacje składkowe - poinformował w poniedziałek Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z nowymi przepisami, przedsiębiorcy mogą raz w roku za wybrany miesiąc nie płacić za siebie składek. W tym roku z wakacji od składek będzie można skorzystać jedynie w grudniu.

Miesiąc bez składek. Lawina wniosków

Miesiąc bez składek. Lawina wniosków

Źródło:
PAP

Wigilia, w tym tegoroczna, może stać się kolejnym dniem objętym zakazem handlu. Tak zakłada projekt złożony przez Lewicę. Przeciwna "nagłym zmianom legislacyjnym" jest Polska Organizacja Handlu i Dystrybucji (POHiD), która przygotowała własną propozycję w tej sprawie.

Nowa propozycja w sprawie handlu w Wigilię

Nowa propozycja w sprawie handlu w Wigilię

Źródło:
tvn24.pl

Mrożenie cen prądu musi być stopniowo wygaszane - stwierdziła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. Dodała, że "w tym procesie trzeba uwzględnić różne sytuacje życiowe obywateli i obywatelek".

Co z cenami energii? Jasna zapowiedź ministry

Co z cenami energii? Jasna zapowiedź ministry

Źródło:
PAP

W tym tygodniu czekamy na decyzję Rady Polityki Pieniężnej, zarys najnowszej projekcji i konferencję prezesa Narodowego Banku Polskiego (NBP). Poznamy wysokość wskaźnika PMI dla polskiego przemysłu, a przeglądu ratingu Polski dokonają Fitch i S&P. Wyniki podadzą między innymi PKO BP, Pekao, BNP Paribas, Zabka Group i GPW.

Stopy, ratingi i wyniki wielkich banków. To nas czeka w najbliższych dniach

Stopy, ratingi i wyniki wielkich banków. To nas czeka w najbliższych dniach

Źródło:
PAP

Otwieranie wirtualnych skrzynek, w których mogą kryć się nagrody, to rozrywka szalenie popularna wśród dzieci. A według specjalistów - pierwszy krok do uzależnienia od hazardu. Za cyfrowe przedmioty płaci się prawdziwymi pieniędzmi - czasami setki, a nawet tysiące złotych.

"Jedna z największych patologii" polskiego internetu

"Jedna z największych patologii" polskiego internetu

Źródło:
tvn24.pl

Niby mam dach nad głową w domu pomocy społecznej, ale jak rozglądam się wokół, to widzę, że jestem za zdrowa, aby tu być. Otrzymałam dużą pomoc od ludzi, od sąsiadów, od urzędu miasta, ale chciałabym wrócić do swoich 27 metrów kwadratowych - mówi w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl blisko 90-letnia Anna Wilkus, która straciła w pożarze budynku wielorodzinnego mieszkanie. - Byłem przekonany, że skoro opłacamy co roku ubezpieczenie, to w razie dramatu możemy liczyć na pomoc ubezpieczyciela - dodaje Paweł Jaskulski, jej sąsiad.

"Przyjmij mnie, bo pali się nasz dom"

"Przyjmij mnie, bo pali się nasz dom"

Źródło:
tvn24.pl

IKEA ma przeznaczyć sześć milionów euro (ponad 26 milionów złotych) na odszkodowania dla więźniów byłej NRD - podaje CNN. Z dziennikarskiego śledztwa sprzed lat wynikało, że szwedzki koncern wykorzystywał przymusową pracę między innymi więźniów politycznych, z czego miało zdawać sobie sprawę ówczesne kierownictwo firmy.

Miliony na odszkodowania. "Wierzchołek góry lodowej"

Miliony na odszkodowania. "Wierzchołek góry lodowej"

Źródło:
CNN

Przez Polskę w ciągu najbliższych pięciu lat przetoczy się rewolucja cyfrowa z wykorzystaniem sztucznej inteligencji - uważa Katarzyna Śledziewska z Uniwersytetu Warszawskiego. Będzie to szybka i intensywna zmiana, a to, ile osób straci pracę, zależy od sposobu jej przeprowadzenia - wskazała ekspertka.

"Nowy etap rewolucji to kwestia pięciu lat". Część osób może stracić pracę

"Nowy etap rewolucji to kwestia pięciu lat". Część osób może stracić pracę

Źródło:
PAP

Allegro w ostatniej chwili wycofało się z zapowiadanego pilotażu sprzedaży alkoholu przez internet. Spółka tłumaczy, że ma to związek ze zmianą przepisów szykowaną przez rząd. Część sklepów ma obecnie w internetowej ofercie alkohol, pomimo, że resort zdrowia stoi na stanowisku, że taka sprzedaż jest zakazana. Tą kwestią zajmowały się sądy administracyjne.

Gigant w ostatniej chwili zmienił zdanie. "Będziemy uważnie obserwować sytuację"

Gigant w ostatniej chwili zmienił zdanie. "Będziemy uważnie obserwować sytuację"

Źródło:
tvn24.pl