Na Kontakt 24 czytelnicy tvn24.pl i widzowie TVN24 przesłali mnóstwo pytań dotyczących zmian podatkowych, które wprowadził Polski Ład. Jak rozliczać się z małżonkiem i co z ulgą dla klasy średniej w przypadku wspólnego rozliczenia? Czy warto składać PIT-2 po wejściu w życie nowego rozporządzenia? Co Polski Ład oznacza dla dorabiających emerytów i rencistów? Odpowiedzi na Wasze pytania przygotowali eksperci PwC Barbara Kolimeczkow i Grzegorz Ogórek.
Rozliczanie z małżonkiem
Pytanie przesłane na Kontakt 24: Czy będzie można nadal rozliczać się z małżonkiem? Czy kwota wolna się wtedy sumuje jak dotychczas?
Barbara Kolimeczkow, Grzegorz Ogórek, PwC: Tak, będzie można. Dodatkowo małżonkowie skorzystają z podwójnej kwoty wolnej (czyli łącznie 60 tysięcy złotych dochodu małżonków w skali rocznej nie będzie opodatkowane). W odróżnieniu od kwoty wolnej obowiązującej w poprzednich latach, kwota wolna wprowadzona do przepisów od 2022 nie jest uzależniona od poziomu dochodów podatników uprawnionych do jej zastosowania.
Kwota wolna a samotny rodzic
Mam pytanie o kwotę wolną od podatku (PIT-2) dla pracownika, który jest jednocześnie rodzicem samotnie wychowującym dziecko, które jest niepełnoletnie i otrzymuje rentę z ZUS po drugim zmarłym rodzicu. Czy pracownik powinien złożyć u pracodawcy wniosek o wycofanie wcześniej złożonego PIT-2? Czy od 2022 nie będzie przysługiwała kwota wolna od podatku w podwójnej wysokości w rozliczeniu rocznym?
Kwota wolna przysługuje również pracownikowi będącemu rodzicem samotnie wychowującym dziecko. Można ją rozliczyć w zeznaniu rocznym albo już na etapie miesięcznych zaliczek, które potrąca pracodawca.
W celu skorzystania z kwoty wolnej w trakcie roku pracownik powinien upewnić się, że rzeczywiście w latach wcześniejszych złożył pracodawcy PIT-2. Jeżeli tak się stało, nie ma potrzeby składać tego formularza ponownie. Jeżeli nie, należy złożyć ten formularz u pracodawcy, najlepiej jeszcze przed pierwszą wypłatą. Wprawdzie Ministerstwo Finansów zapewnia, że złożenie formularza PIT-2 również po pierwszej wypłacie, w dowolnym momencie roku, będzie skuteczne i upoważni pracodawcę do odliczania z kwot zaliczek 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (tj. 425 złotych miesięcznie), to jednak taka możliwość nie wynika wprost z przepisów ustawy podatkowej, ani z objaśnienia do formularza PIT-2.
Jednocześnie, z uwagi na zmiany dotyczące wspólnego rozliczenia się rodzica samotnie wychowującego dziecko, nie będzie już można skorzystać z kwoty wolnej w podwójnej wysokości. Ustawodawca przewidział inny mechanizm ulgi dla tej grupy podatników, która polega na odliczeniu od podatku kwoty 1500 złotych.
Pracownik będący rodzicem samotnie wychowującym dziecko skorzysta z kwoty wolnej, która oznacza, że dochód do wysokości 30 tysięcy złotych rocznie nie jest opodatkowany oraz odliczy od podatku rocznego kwotę 1500 złotych.
Urlop macierzyński i długotrwałe zwolnienia
Czemu matki przechodzące na urlop macierzyński i ludzie na długotrwałych zwolnieniach mają dopłacać do Polskiego Ładu. Takim osobom pomimo spełnienia kryterium do skorzystania z ulgi dla klasy średniej taka ulga się nie należy, ponieważ nie są to przychody z umowy o pracę, tak więc zapłacą wyższy podatek. Informacja potwierdzona na infolinii dotyczącej Polskiego "nieładu".
Ulga dla klasy średniej dotyczy wynagrodzenia za pracę lub dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanych na zasadach ogólnych. Trudno powiedzieć, dlaczego ustawodawca nie uwzględnił osób uzyskujących zasiłki, w tym zasiłek macierzyński. Możemy tylko przypuszczać, że jest to po prostu przeoczenie.
Formularz PIT-2
Pracuję na umowie o pracę, na utrzymaniu mam syna, 6-latka. Czy jest wskazane wypełnienie PIT-2 i czy to podniesie moje wynagrodzenie, ponieważ po wprowadzonych zmianach okazuje się, że otrzymałem o blisko 200 zł mniejszą wypłatę za grudzień. Co mogę zrobić?
Jeżeli nie składał Pan/Pani formularza PIT-2 w latach poprzednich, warto to zrobić jak najszybciej, najlepiej jeszcze przed wypłatą wynagrodzenia w styczniu. Wtedy pracodawca będzie odliczał od miesięcznych zaliczek kwotę 425 złotych (tj. 1/12 kwoty zmniejszającej podatek).
Pracujący na emeryturze
Jestem emerytką od 13 lat. Pobieram emeryturę oraz tyle samo lat pracuję na umowie o pracę. Zarobki i emerytura są w wysokości po 4 tys. zł netto. W związku z nowym ładem z jakich "przywilejów" mogę skorzystać? Chodzi mi o KUP (koszty uzyskania przychodu), UKŚ (ulga dla klasy średniej) oraz kwotę wolną od podatku.
Generalnie dla pracujących emerytów w Polskim Ładzie przewidziano zwolnienie podatkowe do kwoty 85 tys. zł rocznie od wynagrodzenia za pracę, zlecenia, działalności gospodarczej. Jednak to zwolnienie może mieć zastosowanie jedynie, jeśli emeryt nie pobiera emerytury bądź renty. Oznacza to w Pani przypadku, że nie może skorzystać Pani z tego zwolnienia, ponieważ uzyskuje Pani również emeryturę.
Może Pani skorzystać z wyższej kwoty wolnej do 30 tys. zł rocznie. Związana z nią kwota zmniejszająca podatek (30 tys. zł x 17 proc. = 5100 zł) może być potrącana od zaliczki w wysokości 1/12 miesięcznie (425 zł), ale powinna Pani jak pracująca emerytka pamiętać o tym, aby nie składać PIT-2 pracodawcy, czyli oświadczenia o zmniejszeniu tej kwoty miesięcznie. Kwotę wolną w przypadku emeryta uwzględnia w zaliczkach ZUS.
Jako pracująca emerytka potencjalnie może Pani skorzystać z tzw. ulgi dla klasy średniej w zakresie wynagrodzenia z pracy - ale pod warunkiem, że Pani roczny przychód z pracy mieści się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł (odpowiednio miesięcznie - dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek - w wysokości od 5701 zł do 11 141 zł). Zakładając, że Pani przychód z pracy miesięcznie nie przekracza kwoty 5701 zł, to niestety z tej ulgi Pani też nie skorzysta.
Ulga dla klasy średniej
Chciałbym zapytać o ulgę dla klasy średniej, rozliczenie roczne z małżonką oraz ulgę na dzieci. Jako informatyk wraz z premiami zarabiam powyżej 12 800 zł brutto, moja żona jest nauczycielem w szkole średniej. Czy mogę skorzystać z ulgi dla klasy średniej, wypełniając PIT-2? Czy ta ulga będzie rozliczana po uśrednieniu naszych wypłat? Czy w Polskim Ładzie ma znaczenie, który z rodziców odlicza od podatku ulgę na dzieci?
Należy zauważyć, że PIT-2 nie dotyczy ulgi dla klasy średniej, a skorzystania z kwoty wolnej, po spełnieniu pewnych warunków, już na etapie zaliczek miesięcznych, a nie dopiero w zeznaniu rocznym. Jeżeli nie składał Pan poprzednio formularza PIT-2 swojemu pracodawcy, warto, aby zrobił to Pan jak najszybciej, najlepiej jeszcze przed wypłatą wynagrodzenia w styczniu. Wówczas pracodawca pomniejszy kwotę każdej miesięcznej zaliczki o 425 złotych (tj. 1/12 kwoty zmniejszającej podatek). Małżonka podatnika na tych samych zasadach będzie mogła korzystać z odliczenia od miesięcznych zaliczek kwoty 425 złotych.
Z uwagi na Pana przychód, nie będzie Pan uprawniony do skorzystania z ulgi dla klasy średniej (przysługuje ona podatnikom, który miesięczny przychód nie przekroczy 11 141 złotych).
Natomiast, według wyjaśnień Ministerstwa Finansów, będzie Pan mógł skorzystać z tej ulgi w zeznaniu rocznym, pod warunkiem że Pan oraz Pana małżonka złożycie wniosek o łączne opodatkowanie dochodów. Warunkiem zastosowania ulgi dla klasy średniej jest w takim przypadku to, żeby połowa Państwa rocznych, łącznych przychodów uzyskanych ze stosunku pracy, była zawarta w przedziale przychodów uprawniających do tej ulgi (tj. nie niższa od 68 412 złotych i nie wyższa od 133 692 złote).
Co do zasady, Polski Ład nie wprowadza zmian w zakresie odliczania ulgi dla dzieci. Małżonkowie odliczają ulgę od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.
Kwota wolna od podatku a umowa zlecenie
Dlaczego osoby pracujące na umowie zlecenie nie mogą złożyć PIT-2 i korzystać z ulgi co miesiąc? Urząd skarbowy informuje, że pracodawca powinien naliczać ulgę, a ministerstwo na swojej stronie ma informację, że to dotyczy tylko umowy o pracę. Do końca 2021 roku to nas obejmowało, jeżeli tak jest, to dlaczego wprowadzono takie prawo? Ja pracuję w spółce skarbu państwa (Totalizator Sportowy), nie mam urlopu od 3 lat, nie z mojej winy mam taką umowę, to jest moja jedyna praca, płacę podatki i teraz nie mam prawa korzystać z ulgi?
Oświadczenie o zmniejszeniu zaliczki o 1/12 rocznej kwoty zmniejszającej podatek mogą składać pracownicy, ale nie zleceniobiorcy. Natomiast zleceniobiorcy mają prawo do złożenia wniosku o niepobieranie zaliczek. Prawo takie mają zleceniobiorcy, których roczne dochody nie przekroczą 30 tys. zł rocznie oraz którzy nie osiągają innych dochodów poza dochodami uzyskiwanymi od tego płatnika.
PIT-2 a nowe rozporządzenie ministra finansów
Czy składać PIT-2 do pracodawcy, gdy minister finansów wydał w dniu 7 stycznia 2022 r. rozporządzenie dotyczące rozliczania zaliczki na podatek dochodowy przez pracodawcę? Jeśli tak, to w jakim terminie i kiedy można wycofać PIT-2?
Rozporządzenie z 7 stycznia 2022 nie dotyczy kwestii zawartych w PIT-2. PIT-2 daje pracodawcy możliwość odliczania na bazie miesięcznej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. To oznacza, że zamiast czekać na zwrot kwoty 5100 złotych po złożeniu zeznania rocznego, można otrzymywać wynagrodzenie netto wyższe o 425 złotych w skali miesięcznej.
Rozporządzenie z 7 stycznia br. dotyczy innej metodologii naliczania zaliczek na podatek w przypadku pracowników, których miesięczny przychód nie przekracza kwoty 12 800 złotych.
Pracodawca może tego rozporządzenia nie stosować i obliczać zaliczki w sposób przewidziany przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na pisemny wniosek pracownika.
Emeryt na etacie a kwota wolna od podatku
Pobieram emeryturę 3100,00 zł netto, pracuję na etacie. Pensja za grudzień, wypłacona w styczniu, została pomniejszona o kilkaset złotych - dlaczego? Pracodawca powiedział, że nie wypełniam żadnych PIT-ów.
To jest efekt braku zastosowania kwoty zmniejszającej podatek (obecnie 5100 zł rocznie i 425 zł miesięcznie) oraz brak możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku (9 proc.). Jako pracujący emeryt nie ma Pan prawa do odliczenia kwoty zmniejszającej podatek z tytułu wynagrodzenia za pracę. Kwotę tę odlicza natomiast ZUS od wypłacanej emerytury.
Pracujący rencista a kwota zmniejszająca podatek
Pracujący na etacie rencista. Pobory brutto większe niż 5701 zł miesięcznie. Renta inwalidzka na poziomie 500 zł brutto miesięcznie (zmniejszona, ale niezawieszona). PIT-2 niezłożony, bo wiadomo - rencista. Wniosek o wycofanie ulgi z Polskiego Ładu niezłożony. Efekt - wypłata pomniejszona o 425 zł. To niedorzeczne i co teraz? Za rok 5100 zł nie będzie warte tyle co teraz, a i żyć trzeba. Czy coś mogę z tym zrobić? Czy rząd planuje to naprawić?
Ministerstwo Finansów zauważyło to przeoczenie i na początku stycznia 2022 wydało rozporządzenie (7 stycznia) zmieniające zasady rozliczenia zaliczek na podatek, którego zastosowanie, jak się wydaje, może być jednak raczej dobrą wolą płatnika niż obowiązkiem.
Rozporządzenie to wprowadza dość skomplikowany system obliczania zaliczek miesięcznych. Zgodnie z tym rozporządzeniem, zaliczki na podatek dochodowy pobierane przez płatników po 8 stycznia 2022 r., zaliczki za styczeń u pracowników czy zleceniobiorców osiągających miesięczny dochód do 12 800 zł brutto powinny być pobierane w wysokości nie wyższej niż kwota zaliczki obliczanej na zasadach działających do 31 grudnia 2021 r. Jeśli płatnik pobrał zaliczkę na podatek dochodowy w wyższej wysokości, to teoretycznie będzie musiał zwrócić podatnikowi różnicę (np. 425 zł).
Warto również wspomnieć, że generalnie odliczenie kwoty zmniejszającej podatek (wspomnianych 5100 zł) może nastąpić w rocznym zeznaniu podatkowym. W przypadku rocznego rozliczenia realna wartość tego odliczenia ze względu na inflację może być faktycznie inna.
Źródło: TVN24 Biznes
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock