Najlepsze i najgorsze systemy emerytalne. Polska spadła w rankingu

W ramach badania sprawdzano i oceniano systemy emerytalne, biorąc pod uwagę w sumie ponad 40 różnych wskaźników. Obok państwowych systemów emerytalnych i pracowniczych planów emerytalnych, w badaniu uwzględniono również inwestycje i poziom oszczędności gospodarstw domowych.

Po raz pierwszy ranking został opublikowany w 2009 roku dla 11 krajów. W tym roku w zestawieniu uwzględniono już 39 państw, reprezentujących prawie dwie trzecie światowej populacji. Każde z nich oceniono w skali od 0 do 100. Łączna punktacja jest wartością średniej ważonej trzech kryteriów: adekwatności, stabilności i integralności.

Kryterium adekwatności uwzględnia m.in. poziom świadczeń, stopę zastąpienia, czyli relację przeciętnej wysokości otrzymywanej emerytury do przeciętnej płacy, konstrukcję modelu emerytalnego i udział oszczędności prywatnych. Kryterium adekwatności ma największy udział w punktacji (40 procent).

W przypadku kryterium stabilności główną rolę odgrywają takie czynniki jak: zabezpieczenie przyszłych świadczeń, sposób ich finansowania, demografia, zadłużenie państwa i po raz pierwszy również rzeczywisty wzrost gospodarczy państwa. To kryterium ma wagę 35 procent.

Z kolei kryterium integralności koncentruje się na obszarze prywatnych oszczędności. Decydującą rolę w ocenie odgrywa tutaj skuteczny i efektywny nadzór państwa, sposób zarządzania i nadzoru nad prywatnymi oszczędnościami emerytalnymi, zarządzanie ryzykiem i szeroko rozumiana komunikacja i dostęp do informacji o produktach, warunkach oszczędzania, itp. W tym kryterium waga wynosi 25 procent.

Polski system emerytalny został oceniony na 54,7 pkt, co dało mu 25. pozycję w rankingu. To nieco poniżej średniej, która w tym roku wyniosła 59,7 pkt. Za adekwatność Polska otrzymała 59,9 pkt (20. miejsce), za stabilność - 40,7 pkt (30. miejsce), a za integralność - 65,9 pkt (26. miejsce).

W ubiegłym roku Polska otrzymała 57,4 pkt i uplasowała się na 21. miejscu wśród 37 krajów.

Polska otrzymała ocenę "C" w skali A-E. Jak wyjaśniono, nasz "system ma kilka dobrych cech, ale niesie też za sobą poważne ryzyko i / lub niedociągnięcia, które należy usunąć, a bez ich poprawy można kwestionować jego skuteczność i / lub długoterminową stabilność".

Według autorów raportu całkowita wartość indeksu dla Polski mogłaby wzrosnąć, gdyby podjęto takie działania jak: podniesienie minimalnego poziomu wsparcia najbiedniejszych emerytów, podniesienie poziomu oszczędności gospodarstw domowych oraz związane ze wzrostem średniej długości życia zwiększenie poziomu wskaźnika aktywności zawodowej osób w starszym wieku.

Podobnie jak przed rokiem najwyżej zostały ocenione systemy emerytalne w Holandii (82,6 pkt) i w Danii (81,4 pkt). Oba kraje, jako jedyne, otrzymały ocenę "A". Oznacza ona, że system emerytalny jest "niezawodny (stabilny), dostarcza wysokich świadczeń, jest samofinansujący się i ma wysoki poziom integralności".

Holandia jedno z dwóch czołowych miejsc w zestawieniu zajmowała przez ostatnie 11 lat.

System emerytalny w Holandii składa się z trzech filarów: podstawowej emerytury państwowej (AOW), funduszy emerytalnych finansowanych przez pracodawcę i prywatnych dobrowolnych programów emerytalnych.

Podium zamyka Izrael (74,7 pkt).

Na drugim końcu rankingu znalazła się m.in. Japonia (32. miejsce), która uzyskała ocenę "D". Raport wskazuje, że tamtejszy system emerytalny ujawnia "poważne słabości i / lub pominięcia, które należy rozwiązać". Kluczowym zaleceniem jest podniesienie wieku emerytalnego, ponieważ średnia długość życia Japończyków wciąż rośnie.

Na szarym końcu uplasowała się Tajlandia, która według zaleceń powinna wprowadzić minimalny poziom obowiązkowych oszczędności emerytalnych i zwiększyć wsparcie dla najbiedniejszych.

Najlepsze systemy emerytalne:

1. Holandia

2. Dania

3. Izrael

4. Australia

5. Finlandia

6. Szwecja

7. Singapur

8. Norwegia

9. Kanada

10. Nowa Zelandia

...

25. Polska

...

37. Turcja

38. Argentyna

39. Tajlandia