Co mogą zrobić osoby, którym z powodu epidemii odwołano wycieczkę? Czy mogą domagać się odszkodowania lub zwrotu pieniędzy? Jak bezpłatnie anulować rezerwację w hotelu? Na te pytania odpowiada Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który przygotował zestaw porad dla konsumentów.
Jak tłumaczy UOKiK powodem zamieszczenia porad jest zwiększona liczba skarg i pytań od konsumentów. Według prezesa Urzędu Tomasza Chróstnego informacje mają pomóc tym, "którzy czują się zagubieni w czasie, gdy masowo są odwoływane imprezy i wyjazdy".
Wycieczki
Moja wycieczka zagraniczna została odwołana przez organizatora z powodu koronawirusa. Czy przysługuje mi zwrot pieniędzy?
Tak. Zgodnie z art. 47 ust. 5 pkt. 2 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, jeżeli organizator turystyki nie może zrealizować umowy z powodu nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności, może ją rozwiązać i zwrócić podróżnemu wszystko to, co wpłacił.
Podróżnemu nie przysługuje dodatkowe odszkodowanie lub zadośćuczynienie. Warunkiem jest, by organizator powiadomił podróżnego o rozwiązaniu umowy o udział w imprezie turystycznej niezwłocznie przed jej rozpoczęciem.
Mam wykupioną wycieczkę w maju. Czy mogę już teraz odstąpić od umowy i nie płacić raty, którą powinnam płacić w kwietniu?
Trudno w tej chwili przewidywać, jak będzie wyglądała sytuacja epidemiologiczna w maju, zwłaszcza pod koniec tego miesiąca. Zdaniem UOKiK jest jeszcze za wcześnie, żeby jednoznacznie stwierdzić, czy w miejscu docelowym nadal będzie zagrożenie zakażeniem i czy na miejsce da się bezpiecznie dojechać. Odstąpienie od umowy byłoby więc przedwczesne i mogłoby nie zostać uznane przez biuro podróży. A tym samym pieniądze, które konsument już wpłacił, mogłyby przepaść.
Czy mogę domagać się odszkodowania od biura podróży z powodu wcześniejszego zakończenia wycieczki spowodowanego działaniami władz państwowych związanych z przeciwdziałaniem koronawirusowi?
Ograniczenia w ruchu osób, a także konieczność odbycia kwarantanny, zostały wprowadzone przez poszczególne państwa w ramach ich uprawnień władczych. Biura podróży nie mogą ponosić odpowiedzialności za te działania, które wynikły z siły wyższej. Dlatego odszkodowanie się nie należy.
Biuro odmawia mi zwrotu pieniędzy. Proponuje zmianę terminu wycieczki, inną wycieczkę albo voucher (ważny przez rok). Jeśli wycieczka jest droższa, trzeba dopłacić różnicę.
Jeśli biuro odwołało wycieczkę, ma obowiązek zwrócić pieniądze. Jeśli proponuje inne rozwiązanie, podróżny musi się na nie zgodzić. To może być okazja do wynegocjowania dobrej oferty. Jeśli konsument nie przyjmuje propozycji, a biuro podróży nadal odmawia zwrotu pieniędzy, można próbować odzyskać pieniądze w postępowaniu polubownym lub skierować sprawę do sądu.
Dlaczego biura podróży nie chcą oddawać zaliczek, skoro nie zamierzają zrealizować umowy?
W świetle prawa przedsiębiorcy powinni ją zwrócić. Ale biura podróży mają obecnie poważne kłopoty z płynnością finansową i najprawdopodobniej nie mają z czego tych zaliczek oddać. Będą więc starały się odwlekać płatności lub proponować klientom inne wycieczki, nawet w następnym sezonie. Konsument musi się na takie rozwiązanie zgodzić. Oczywiście jak zawsze istnieje pewne prawdopodobieństwo bankructwa, a wtedy pieniędzy nie uda się odzyskać - ani teraz, ani w przyszłości.
Hotele
Wykupiłam nocleg w hotelu. W związku z koronawirusem chcę bezkosztowo odstąpić od umowy. Czy mam taką możliwość?
Mamy tu do czynienia z samym noclegiem, a nie z imprezą turystyczną, dlatego ustawa o imprezach turystycznych nie będzie miała zastosowania. Mimo to konsument może odstąpić od umowy, chociaż na innej podstawie prawnej. Jeśli strony się nie porozumieją, może o tym zdecydować sąd.
Władze zalecają, aby unikać niepotrzebnego podróżowania i, na ile to możliwe, pozostać w domu. W korespondencji do przedsiębiorcy konsument powinien się powołać na te okoliczności.
Zarezerwowałam wyjazd do hotelu w Polsce i wpłaciłam zadatek. Chcę zrezygnować z wyjazdu - czy stracę wpłacony zadatek?
Jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych (realizacja rezerwacji) stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi (sytuacja epidemiologiczna), strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego (zapłaty), a w wypadku, gdy je już otrzymała, obowiązana jest do zwrotu według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Dlatego nie ma podstawy do tego, aby konsument tracił zadatek - powinien dostać go z powrotem.
Zarezerwowałem wyjazd do hotelu w Polsce. Okazało się, że w terminie wyjazdu wyłączona jest możliwość korzystania z restauracji (w tym śniadań) i basenu. Czy w takiej sytuacji mogę bezkosztowo zrezygnować z wyjazdu?
W tym przypadku do niewykonania umowy dochodzi z przyczyn, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności (mamy nadzwyczajną sytuację epidemiologiczną).
Transport i usługi
Mam wykupione bilety lotnicze do Argentyny w kwietniu. Czy mogę zrezygnować z lotu i czy dostanę pełny zwrot pieniędzy?
Nie istnieją przepisy regulujące rezygnację z lotu przez pasażera z powodu siły wyższej (epidemii). Oznacza to, że zasady, na podstawie których konsument może odstąpić od umowy, są uregulowane przez ogólne warunki przewozu danej linii lotniczej lub przepisy ogólne prawa cywilnego danego kraju.
Może to się wiązać z potrąceniem opłaty za rezygnację. Konsument ma prawo otrzymać zwrot opłat pozataryfowych (paliwowej i lotniskowej). W przypadku tanich przewoźników opłata za rezygnację zwykle przewyższa te opłaty. Natomiast w przypadku regularnych przewoźników zwrot zwykle się opłaca.
Kupiłem bilety lotnicze do Anglii, ale lot został odwołany przez przewoźnika. Czy otrzymam zwrot całości kosztów za bilet?
Jeżeli linia lotnicza odwoła lot, wówczas pasażerowie mogą liczyć na pełen zwrot kosztów. Zwrot powinien nastąpić w terminie siedmiu dni w formie wybranej przez pasażera - przelew, gotówka, czek.
Przewoźnik odwołał mój lot do Bolonii wskutek wybuchu epidemii. Czy jeśli nie chcę zwrotu pieniędzy, mogę żądać nowego planu podróży? W tabeli opłat na stronie przewoźnika widzę, że koszt zmiany planu podróży to kilkadziesiąt euro.
Tak, można się domagać zmiany planu podróży, by dolecieć na porównywalnych warunkach do miejsca docelowego w najwcześniejszym możliwym terminie. Jeśli lot jest odwołany, usługa taka nie może być odpłatna. Tabela opłat dostępna na stronach przewoźników odnosi się do zmiany dat lotów, które nie są odwoływane. Przewoźnicy często pozwalają modyfikować bilety lotnicze i za to mogą pobierać opłaty.
Odwołano koncert, który miał się odbyć za kilka dni. Wyznaczony został nowy termin w maju, bilety zachowują ważność. Jeśli komuś nie odpowiada nowy termin może zrezygnować i otrzymać zwrot ceny biletu. Czy to jest prawidłowe działanie przedsiębiorcy?
Jest to działanie poprawne: zaoferowano konsumentowi świadczenie zastępcze (koncert w nowym terminie) na niezmienionych warunkach cenowych (bilety zachowują ważność), a osobom, którym nowe warunki nie odpowiadają, zaproponowano opcję zwrotu ceny.
Autor: kris/ToL / Źródło: tvn24bis.pl, PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock