Kupno mieszkania – na co zwracać uwagę? Podatek od kupna mieszkania

Źródło:
TVN 24 Biznes
Polacy chętnie inwestują
Polacy chętnie inwestująTVN24
wideo 2/4
Polacy chętnie inwestująTVN24

Kupno mieszkania to marzenie wielu Polaków. Jak w praktyce przebiega taka inwestycja? Jakie trzeba spełniać warunki, by myśleć o kupnie własnego mieszkania? Co warto wiedzieć przed podjęciem decyzji?

● Kupując mieszkanie, warto uwzględnić swoje obecne, jak i przyszłe potrzeby. ● Warto zweryfikować informacje sprzedającego na temat mieszkania, np. sprawdzając jego księgę wieczystą oraz plan zagospodarowania przestrzeni. ● Formalności przy kupnie mieszkania zależą m.in. od sposobu finansowania.●  Przy zakupie mieszkania obowiązkowe jest zapłacenie podatku PCC lub VAT.

Budowa i sprzedaż mieszkań regulowana jest w wielu aktach prawnych na czele z Kodeksem cywilnym. Obowiązuje jednocześnie kilka ustaw odnoszących się w pierwszej kolejności do obrotu nieruchomościami, przede wszystkim ustawa z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego.

Kupno mieszkania – czym się kierować?

Przy zakupie mieszkania najtrudniejszą decyzją będzie wybór tego właściwego. Oferta, zwłaszcza w dużych i średnich miastach, jest bogata. Kupno mieszkania to przy tym zwykle inwestycja na wiele lat, warto więc dokładnie określić zarówno swoje aktualne potrzeby, jak i te, które mogą dopiero pojawić się w przewidywalnej przyszłości.

Czym kierować się przy wyborze mieszkania do kupienia? Kryteria mogą być różne, m.in.:  – cena za metr kwadratowy, – powierzchnia mieszkania i liczba pomieszczeń, – lokalizacja, odległość od pracy/usług/terenów zielonych, – dostępna komunikacja publiczna i drogi szybkiego ruchu, – miejsce do parkowania, – potencjał inwestycyjny mieszkania, – nowe czy stare budownictwo.

To, które kryteria są dla kupującego najważniejsze, jest kwestią indywidualną – wszystko zależy od jego oczekiwań, potrzeb i tego, kto będzie z mieszkania korzystał.

Dużą różnicę stanowi przy tym kupowanie mieszkania nowego, czyli z rynku pierwotnego, i mieszkania używanego, czyli z rynku wtórnego. Obie możliwości mają swoje wady i zalety.

ZOBACZ >> Rynek pierwotny i wtórny. Co warto wiedzieć przed kupnem nieruchomości

Na co zwracać uwagę przy zakupie mieszkania?

Kupując mieszkanie, zwłaszcza po raz pierwszy, warto zwrócić uwagę na wiele kwestii, które mogą zaoszczędzić nerwów lub rozczarowań po przeprowadzce.

Bardzo ważnym elementem jest bezpośrednie otoczenie kupowanego mieszkania i perspektywy jego zmian. W wielu częściach kraju intensywnie rozwija się nowa zabudowa, która szybko zmienia lokalny krajobraz. Warto wiedzieć więc nie tylko, jak obecnie wygląda otoczenie, ale też jak może wyglądać za kilka lat – gdzie mogą powstać nowe osiedla lub drogi, a gdzie pozostaną tereny zielone lub tereny niezagospodarowane. 

Jak to sprawdzić? Przede wszystkim w ustalonym przez gminę planie zagospodarowania przestrzeni. Gorzej, jeżeli planu takiego nie uchwalono – wówczas pozostaje samodzielne zbieranie informacji nie tylko u własnego dewelopera, ale też w internecie czy od okolicznych mieszkańców. W obu przypadkach dobrze jest przed podjęciem decyzji o kupnie kilka razy przejść się lub przejechać po okolicy nowego mieszkania – w ten sposób można dostrzec takie szczegóły, jak natężenie korków ulicznych czy pobliskie źródła hałasu.

Warto również zwracać uwagę nie tylko na samo mieszkanie, ale też planowane w najbliższym otoczeniu części wspólne. Od aranżacji wspólnego dziedzińca, obecności placów zabaw, skwerów, siłowni plenerowych czy zwykłych ławek, po dostępne miejsca parkingowe dla gości – wszystko to może mieć znaczny wpływ na komfort życia w nowym miejscu.

W przypadku mieszkań z rynku wtórnego ważne jest sprawdzenie przed kupnem jego księgi wieczystej. Znając numer konkretnej księgi wieczystej w sądzie rejonowym lub internecie można nieodpłatnie sprawdzić rzeczywistego właściciela lokalu czy istniejące na niej obciążenia, np. hipotekę.

Kupujesz mieszkanie? Strona ma znaczenie

Kwestią, na którą rzadziej kupujący zwracają uwagę, jest natomiast to, na którą stronę wychodzą okna mieszkania. Jakie to ważne, wiele osób przekonuje się dopiero po przeprowadzce. Od tego, czy mieszkanie wychodzi na południe, czy na północ, zależy ilość słońca, która będzie wpadać do mieszkania, poziom wilgotności czy temperatura – wszystko to może mieć istotny wpływ na komfort mieszkania, a także wysokość rachunków

Najczęściej za optymalne przyjmuje się północ i wschód dla okien w sypialni i kuchni, a zachód i południe dla pokojów dziennych i balkonów. Wiele osób ma jednak własne preferencje wynikające z ich stylu życia czy godzin pracy.

Kupno mieszkania krok po kroku

Jak w praktyce wygląda proces zakupu mieszkania? W przypadku kupowania mieszkania na kredyt hipoteczny jako najważniejsze etapy wskazać można:

– wybór konkretnego mieszkania, – odwiedzenie mieszkania i jego okolicy, sprawdzenie księgi wieczystej, – określenie swojej zdolności kredytowej, – zawarcie u notariusza umowy przedwstępnej, – złożenie wniosku kredytowego, – wycena nieruchomości przez rzeczoznawcę, – decyzja kredytowa, – zawarcie u notariusza umowy kupna, – wypłata kredytu i odbiór mieszkania.

Przy zakupie mieszkania za gotówkę cały proces jest krótszy, możliwe jest także podpisanie aktu notarialnego z pominięciem umowy przedwstępnej.

Mieszkanie TBS – co to?

TBS, czyli Towarzystwa Budownictwa Społecznego, powstały na mocy ustawy z dnia 26 października 1995 roku o niektórych formach popierania budownictwa. Program ten skierowany był do osób, których dochody są zbyt niskie, by mogły pozwolić sobie na kupno własnego mieszkania, ale jednocześnie zbyt wysokie, by starać się o mieszkanie komunalne lub socjalne. 

Zaletą TBS są niewygórowane czynsze i pewność umowy najmu, która może zostać wypowiedziana jedynie w szczególnych sytuacjach. Największą wadą jest natomiast to, że lokatorzy mieszkań w TBS nie mają do nich żadnego tytułu prawnego poza umową najmu. Dotychczas nie mieli oni również możliwości wykupienia zajmowanego lokalu.

Choć istniejące TBS nadal funkcjonują, od 2021 roku nie jest już możliwe tworzenie nowych Towarzystw. Zostały one zastąpione Społecznymi Inicjatywami Mieszkaniowymi (SIM), o których można uzyskać informacje na stronie gov.pl. Jednocześnie trwają prace legislacyjne nad umożliwieniem obecnym i przyszłym lokatorom wykupu tego typu mieszkań.

Powstawanie SIM stanowi jeden z elementów rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa, którego głównym filarem jest pakiet Mieszkanie Plus.

Kupno mieszkania – finansowanie

Ceny mieszkań to prawie zawsze bardzo duże kwoty, dlatego też istnieją różne sposoby finansowania takiego zakupu.

Bez wątpienia najprostszym i najwygodniejszym sposobem jest zakup mieszkania za gotówkę – od strony formalnej wymaga to jedynie podpisania umowy w formie aktu notarialnego, wpłaty pieniędzy na konto inwestora/sprzedającego oraz dokonania odpowiedniego wpisu w księdze wieczystej.

Niewiele osób, zwłaszcza młodych, jest jednak w stanie zgromadzić samemu tak duży kapitał. Alternatywą jest finansowanie zakupu nieruchomości z kredytu hipotecznego. Możliwość jego wzięcia zależy jednak od spełnienia wymaganych kryteriów, przede wszystkim posiadania określonej zdolności kredytowej. 

Warto wiedzieć, że zgodnie z tzw. ustawą deweloperską przy zakupie nowego mieszkania na kredyt od dewelopera środki z tego kredytu wypłacane są najpierw na rachunek powierniczy, a nie indywidualny rachunek bankowy dewelopera. Ma to zabezpieczać kupującego przed nieuczciwym deweloperem do czasu ukończenia budowy mieszkania.

W przypadku kupowania mieszkania na kredyt należy również pamiętać, że najczęściej konieczne będzie podpisanie dwóch umów notarialnych – umowy przedwstępnej i przyrzeczenia.

Istnieją również rządowe programy wsparcia budownictwa mieszkaniowego, dzięki którym można otrzymać dofinansowanie wkładu własnego do zakupu mieszkania lub inną formę wsparcia. W ten sposób państwo pomaga obywatelom w sfinansowaniu własnego mieszkania.

Ile wkładu własnego?

Wkład własny jest jednym z warunków uzyskania kredytu hipotecznego. Jego wysokość zależy od wartości branego kredytu, ponieważ jest określana procentowo. Obecnie minimalna wysokość wkładu własnego to 20 proc. wartości kupowanej nieruchomości, lub 10 proc. pod warunkiem wykupienia ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Jeżeli więc planowany jest zakup na kredyt mieszkania za 400 tys. zł, bank będzie wymagał od kredytobiorcy wkładu w wysokości minimum 80 lub 40 tys. zł.

Wniesiony wkład własny nie przepada – w praktyce staje się on pierwszą częścią zapłaty za kupowaną nieruchomość. Wkładem nie musi być przy tym gotówka, mogą nim być również np. oszczędności na lokatach, a pod pewnymi warunkami nawet działka, na której planowana jest budowa domu. 

Podatek od kupna mieszkania

Kupując mieszkanie, konieczne będzie zapłacenie również określonego podatku. W przypadku nieruchomości z rynku wtórnego zapłacić trzeba podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) w wysokości 2 proc. wartości rynkowej nieruchomości. Z kolei w przypadku nieruchomości z rynku pierwotnego kupowanych od dewelopera obowiązywać będzie podatek VAT. Naliczany jest on w wysokości 8 proc. od mieszkań o powierzchni do 150 metrów kwadratowych lub 23 proc. od większych mieszkań. 

W zależności od rodzaju kupowanej nieruchomości płacony jest zawsze tylko jeden z tych dwóch podatków.

Podatek od kupna mieszkania – jak uniknąć?

Czy da się uniknąć zapłaty podatków? W myśl obowiązujących przepisów nie, zapłata obu jest  obowiązkowa. Istnieje jedynie kilka wyjątków od obowiązku zapłaty podatku PCC, przede wszystkim:

– kupując mieszkanie od spółdzielni, – wykupując lokal komunalny, – wykupując mieszkanie w oparciu o przepisy o ochronie i kształtowaniu środowiska.

W przypadku PCC jego naliczeniem i odprowadzeniem najczęściej zajmuje się notariusz przy sporządzaniu umowy kupna-sprzedaży. Z kolei w przypadku podatku VAT jego wartość jest już wliczona w cenę nieruchomości. Kupujący nie musi więc dopełniać w tym zakresie żadnych dodatkowej formalności poza zapłatą pełnej ceny brutto za nabywaną nieruchomość. 

Akty prawne: Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego; Ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa; Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny; Rekomendacja S Komisji Nadzoru Finansowego dotycząca dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie, czerwiec 2013 r. , Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych; Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych; Ustawa z dnia 26 października 1995 roku o niektórych formach popierania budownictwa

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN 24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Warner Bros. Discovery ogłosiło kolejny etap podziału na dwie niezależne firmy - z podziału powstaną Warner Bros. i Discovery Global. W każdej z nich wyznaczono liderów i określono strategie działania. W Polsce na czele Discovery Global niezmiennie stoi Kasia Kieli.

Warner Bros. Discovery zapowiada kolejne zmiany

Warner Bros. Discovery zapowiada kolejne zmiany

Źródło:
tvn24.pl

Donald Trump wyjaśnił w rozmowie z brytyjskim premierem Keirem Starmerem w Szkocji, że Wielka Brytania ma "lepszą umowę handlową" niż Unia Europejska, bo łączy go z tym krajem "szczególna więź". Prezydent USA dodał, że ma to związek z tym, iż jego matka była Szkotką.

Mają lepszą umowę, Donald Trump wyjaśnia. "Szczególna więź"

Mają lepszą umowę, Donald Trump wyjaśnia. "Szczególna więź"

Źródło:
PAP

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przyjęło Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK), który w ambitnym scenariuszu przewiduje spadek cen prądu dla odbiorców o 20 procent do 2035 roku.

Ceny prądu niższe o jedną piątą. Resort przyjął nowy plan

Ceny prądu niższe o jedną piątą. Resort przyjął nowy plan

Źródło:
PAP

- Skutki porozumienia handlowego Unii Europejskiej z USA będą odczuwalne w Polsce przez średnie firmy - ocenił profesor Jacek Tomkiewicz z Akademii Leona Koźmińskiego. Dodał, że chodzi tu głównie o polskich podwykonawców dla niemieckiego przemysłu motoryzacyjnego.

Ekspert ostrzega: skutki mogą odczuć średnie biznesy

Ekspert ostrzega: skutki mogą odczuć średnie biznesy

Źródło:
PAP

Samsung Electronics poinformował o zamówieniu na półprzewodniki o wartości ponad 16 miliardów dolarów. Południowokoreańska firma nie podała nazwy zleceniodawcy. Kilka godzin później Elon Musk przekazał jednak, że to Tesla złożyła zamówienie i zasugerował, że skala umowy może być dużo większa.

Musk ogłasza nową umowę. "Trudno przecenić strategiczne znaczenie"

Musk ogłasza nową umowę. "Trudno przecenić strategiczne znaczenie"

Źródło:
PAP

Kolejarze w kilkunastu miejscach w kraju blokowali drogi, protestując przeciwko - ich zdaniem - wygaszaniu przewozów towarowych koleją. Związkowcy chcą zwrócić uwagę rządu na skutki polityki transportowej faworyzującej transport drogowy. - Z naszej strony jest to akt desperacji - powiedział szef Związku Zawodowego Maszynistów Kolejowych Leszek Miętek.

Protest kolejarzy. "Z naszej strony jest to akt desperacji"

Protest kolejarzy. "Z naszej strony jest to akt desperacji"

Źródło:
PAP

O prawie 750 procent wzrósł w Tajwanie eksport dronów w pierwszej połowie 2025 roku - podał portal Taipei News. Dodał, że największym odbiorcą okazała się Polska.

Wzrost eksportu o niemal 750 procent. Głównym odbiorcą Polska

Wzrost eksportu o niemal 750 procent. Głównym odbiorcą Polska

Źródło:
PAP

Porozumienie handlowe Unii Europejskiej z USA budzi optymizm w niemieckiej branży motoryzacyjnej - stwierdził Mariusz Zielonka z Konfederacji Lewiatan. Zastrzegł jednak, że w kontekście ogólnych ustaleń trudno mówić o sukcesie.

"To daje nadzieję dla niemieckiej motoryzacji"

"To daje nadzieję dla niemieckiej motoryzacji"

Źródło:
PAP

Szef Ryanaira Michael O'Leary przyznał, że jego pracownicy są nagradzani za wykrycie każdego przypadku ponadwymiarowego bagażu u pasażerów. I że rozważa właśnie zwiększenie tych nagród. - Jesteśmy zdeterminowani, by eliminować plagę pasażerów ze zbyt dużym bagażem - mówi.

Ryanair zwiększy nagrody za wykrycie pasażerów ze zbyt dużym bagażem

Ryanair zwiększy nagrody za wykrycie pasażerów ze zbyt dużym bagażem

Źródło:
BBC, CNN, tvn24.pl

Ambasada RP w Lizbonie poinformowała w mediach społecznościowych o możliwych trudnościach dla osób korzystających z lotnisk w Portugalii. Do końca wakacji planowane są na nich strajki personelu naziemnego. Podano prawdopodobne terminy.

Lecisz tam na wakacje? Ważna informacja ambasady RP

Lecisz tam na wakacje? Ważna informacja ambasady RP

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Prokuratura Regionalna w Poznaniu poinformowała, że Marcin P., prezes zarządu spółki Cinkciarz.pl jest poszukiwany listem gończym. Obecnie mężczyzna znajduje się poza Polską, sąd zdecydował o jego tymczasowym aresztowaniu.

Prezes Cinkciarza poszukiwany listem gończym

Prezes Cinkciarza poszukiwany listem gończym

Źródło:
PAP

Grupa hakerska Cichy Kruk opublikowała oświadczenie, w którym przyznała się do odpowiedzialności za awarię systemu informatycznego rosyjskiego Aerofłotu. Z jej powodu odwołano ponad 40 lotów.

Hakerzy uderzyli w rosyjskie linie lotnicze

Hakerzy uderzyli w rosyjskie linie lotnicze

Źródło:
PAP

Rynki pozytywnie zareagowały na osiągniecie porozumienia handlowego pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską. Amerykański dolar umocnił się wobec euro oraz japońskiego jena, z kolei bitcoin jest wyceniany po około 119 tysięcy dolarów za jeden token.

Rynki reagują na porozumienie handlowe

Rynki reagują na porozumienie handlowe

Źródło:
PAP

Coraz więcej osób kupuje domy na Karaibach, otrzymując w zamian paszport jednego z krajów regionu - pisze portal BBC. Program szczególnie atrakcyjny ma być dla Amerykanów niezadowolonych z "niestabilnej sytuacji politycznej" Stanów Zjednoczonych.

Kup tu dom, dostaniesz paszport. Program budzi kontrowersje

Kup tu dom, dostaniesz paszport. Program budzi kontrowersje

Źródło:
BBC

Ceny ciepła uwolniono 1 lipca. Jak poinformował minister energii Miłosz Motyka, obecnie jego resort pracuje nad rozwiązaniem, które ograniczyłoby podwyżki na rachunkach. Wskazał przy tym, że ewentualne przedłużenie zamrożenia cen kosztowałoby budżet państwa do 1,5 miliarda złotych.

Uwolnione ceny ciepła. Minister: to byłaby jedna z odpowiedzi

Uwolnione ceny ciepła. Minister: to byłaby jedna z odpowiedzi

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot odnotowano w Polsce wygraną drugiego stopnia w wysokości prawie 3,5 mln złotych. Padła ona w Nowym Sączu - poinformował Totalizator Sportowy.

Prawie 3,5 miliona złotych w Eurojackpot w Polsce. Wiemy, gdzie padła wygrana

Prawie 3,5 miliona złotych w Eurojackpot w Polsce. Wiemy, gdzie padła wygrana

Źródło:
tvn24.pl

Umowa handlowa, którą Stany Zjednoczone i Unia Europejska zawarły w niedzielę, jest gorsza od porozumienia osiągniętego wcześniej przez USA z Wielką Brytanią - ocenił w poniedziałek premier Węgier Viktor Orban.

Orban nie gryzie się w język

Orban nie gryzie się w język

Źródło:
PAP

Serek wiejski wraca do łask - jego popularność w USA rośnie tak szybko, że w niektórych sklepach zaczyna go brakować. Produkt, który przez lata kojarzony był głównie z dietą i kuchnią sprzed dekad, zyskał drugie życie dzięki młodym konsumentom i przepisom publikowanym na TikToku. Sprzedaż w Stanach Zjednoczonych wzrosła o 20 procent w ciągu ostatniego roku, a producenci nie nadążają za popytem.

Produkt tak popularny, że nie nadążają z dostawami. "Pracujemy bez przerwy"

Produkt tak popularny, że nie nadążają z dostawami. "Pracujemy bez przerwy"

Źródło:
CNN

Donald Trump ogłosił w niedzielę, że Stany Zjednoczone i Unia Europejska osiągnęły porozumienie w sprawie umowy handlowej. Stało się to po rozmowach prezydenta USA z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen w Turnberry w Szkocji. W ramach porozumienia ustanowiono stawkę celną w wysokości 15 procent na przeważającą część eksportu unijnego do Stanów Zjednoczonych.

Jest porozumienie handlowe między UE a USA

Jest porozumienie handlowe między UE a USA

Aktualizacja:
Źródło:
PAP

Wyspa Poveglia - uznawana za jedno z najbardziej tajemniczych miejsc w lagunie weneckiej - zostanie przekształcona w park miejski dostępny wyłącznie dla mieszkańców Wenecji. Od 1 sierpnia lokalna społeczność przejmie ją w 99-letnią dzierżawę od państwa i rozpocznie rewitalizację terenu, który przez stulecia służył jako miejsce kwarantanny oraz szpital psychiatryczny. Wokół wyspy narosła legenda.

Zakaz wstępu dla turystów. Mieszkańcy przejmują nawiedzoną wyspę

Zakaz wstępu dla turystów. Mieszkańcy przejmują nawiedzoną wyspę

Źródło:
CNN

Dane osobowe większości z 1,4 miliona klientów Allianz Life w Ameryce Północnej zostały wykradzione przez hakerów - poinformowała spółka-matka ubezpieczyciela.

Wyciek danych klientów giganta. Trwa dochodzenie

Wyciek danych klientów giganta. Trwa dochodzenie

Źródło:
BBC

- Kiedy słucham o tym, co w Polsce może wejść, to mam wrażenie, że cofam się (w czasie o) dwie dekady - mówiła w programie "Wstajesz i weekend" Marta Balukiewicz, autorka reportażu o czeskich parach jednopłciowych, odnosząc się do polskich projektów ustawy o związkach partnerskich. - Wygląda u nas to bardzo źle - ocenił na antenie TVN24 mecenas Artur Kula.

Polska "dwie dekady" za Czechami. "Wygląda to u nas bardzo źle"

Polska "dwie dekady" za Czechami. "Wygląda to u nas bardzo źle"

Źródło:
TVN24

W sobotnim losowaniu Lotto żadnemu z graczy nie udało się wytypować prawidłowo wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że kumulacja rośnie do dziesięciu milionów złotych. Oto wyniki losowania Lotto i Lotto Plus z 26 lipca 2025 roku.

Duża kumulacja w Lotto

Duża kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl