Barter – czym jest i jak działa? Czy barter podlega opodatkowaniu?

Źródło:
TVN24 Biznes
Polski Ład. Zmiany podatkowe z podpisem prezydenta
Polski Ład. Zmiany podatkowe z podpisem prezydentaTVN24
wideo 2/3
Polski Ład. Zmiany podatkowe z podpisem prezydentaTVN24

Barter jest jedną z najstarszych i najbardziej powszechnych metod rozliczania się z wymiany handlowej. Na czym polega wymiana barterowa i czy jest ona wciąż legalna? W jaki sposób rozliczyć się z podatku przy barterze?

Barter to transakcja handlowa odbywająca się bezgotówkowo – towar za towar.Bilans transakcji barterowej powinien być zerowy. Inaczej strona, która więcej zyskała, powinna wyrównać różnicę w formie gotówkowej.W barterze obie strony są zarówno sprzedającym, jak i kupującym.Transakcje barterowe są tak samo opodatkowane, jak transakcje gotówkowe.

Barter – regulacje prawne

Zasady zawierania umów cywilnoprawnych reguluje ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny. Z kodeksu tego wynika również m.in. prawo do zawierania umów barterowych.

Zasady rozliczania się podatkowo przy umowach barterowych określone są natomiast właściwymi ustawami: z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Barter – co to jest?

Barter to rodzaj wymiany handlowej odbywającej się bezgotówkowo – bez udziału pieniędzy. Polega więc na wymianie jednych towarów lub usług na inne towary lub usługi o określonego wartości. Bilans wymiany barterowej powinien być zerowy, a więc wartość przekazywanych dóbr powinna być jednakowa. Możliwe jest jednak, by tak nie było – wówczas jedna ze stron zobowiązana będzie do dopłaty różnicy w formie pieniężnej.

Wymiana barterowa odbywać się powinna w oparciu o umowę barterową. Umowa ta jest rodzajem umowy nienazwanej, czyli nieokreślonej precyzyjnie przepisami prawa i niewymagającej zachowania określonej formy. 

Możliwość rozliczania się w barterze wynika z prawa do swobody formułowania umów cywilnoprawnych w ramach obowiązujących przepisów. Umowy barterowe są utożsamiane z bardzo podobnymi umowami zamiany, które wskazane zostały w art. 603-604 Kodeksu cywilnego. Główną różnicą jest to, że barter może obejmować również wymianę usług, podczas gdy umowa zamiany obejmuje jedynie towary.

Wymiana barterowa

W międzynarodowej wymianie handlowej z barteru często korzysta się w transakcjach, przy których mogłyby pojawić się restrykcje lub innego rodzaju problemy walutowe, a także w wymianie z podmiotami nieposiadającymi określonych środków finansowych. Z wymiany barterowej korzystają jednak również małe i duże firmy, a nawet osoby prywatne. 

Choć umowa barterowa odbywa się bezgotówkowo – nie dochodzi w jej ramach do żadnej wymiany pieniężnej – to nie ma ona charakteru nieodpłatnego. Tym samym rodzi takie same obowiązki podatkowe, jak wymiana gotówkowa.

Barterowa transakcja

Transakcja barterowa określana jest trzema przymiotnikami: odpłatna, wzajemna i konsensualna. Odpłatność oznacza, że wraz z barterem powstaje obowiązek podatkowy tak samo jak przy transakcjach gotówkowych.

Wzajemność oznacza, że ustanawiane umową barterową świadczenia są ekwiwalentne, czyli jednakowe dla obu stron. Konsensualność zaś odnosi się do tego, że strony umowy dobrowolnie i zgodnie ją zawierają. Umowę barterową traktuje się jak umowę sprzedaży, przy czym w wyniku jej podpisania każda ze stron staje się jednocześnie sprzedawcą i nabywcą. Oznacza to, że każda ze stron ma obowiązek wystawienia faktury.

Umowa barteru – wzór

Obowiązujące przepisy nie ustalają określonego wzoru, jaki powinna zachowywać umowa barterowa. Oznacza to, że treść takiej umowy może być dość dowolnie formułowana przez strony umowy. Umowa barterowa powinna jednak mieć formę pisemną oraz nie może być niezgodna z przepisami ogólnymi wynikającymi m.in. z Kodeksu cywilnego. 

Prawidłowa umowa barteru powinna zawierać:

– datę i miejsce zawarcia umowy, – dane stron zawierających umowę, – przedmiot wymiany, tj. towary i usługi przekazywane sobie przez każdą ze stron, – określoną wartość towarów i usług będących przedmiotem umowy, – termin wykonania umowy, – sposób rozliczenia się z umowy, – zasady odstąpienia od umowy oraz ewentualne kary za jej niedopełnienie.

Określenie wartości towarów i usług będących przedmiotem barteru powinno mieć miejsce w oparciu o rynkowy koszt tych dóbr

Rozliczanie barterowe

Wymiana barterowa wiąże się z obowiązkiem podatkowym. Po pierwsze, od określonej w umowie wartości dóbr będących przedmiotem barteru należy odprowadzić podatek VAT w przyjętych dla tych dóbr stawkach

Barter należy również rozliczyć z podatku dochodowego. W tym przypadku wartość przychodów osiąganych w naturze powinna zostać zsumowana z pozostałymi i jako taka być wykazana w dokumentach składanych do urzędu skarbowego, zgodnie z przyjętą formą rozliczania się z podatku dochodowego. 

Urząd ma w takiej sytuacji prawo do weryfikacji poprawności zgłoszonej wartości danego wymiany barterowej, a w przypadku wątpliwości również do samodzielnego oszacowania tej wartości. Istotne w tym zakresie będzie również właściwe obliczenie podstawy opodatkowania. 

Akty prawne: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W środę Elon Musk na platformie X wyraził żal z powodu swoich zeszłotygodniowych wpisów o prezydencie Donaldzie Trumpie. Jak podkreślił, niektóre z jego postów "poszły za daleko".

Musk żałuje swojej gorącej dyskusji z Trumpem. "Poszło za daleko"

Musk żałuje swojej gorącej dyskusji z Trumpem. "Poszło za daleko"

Źródło:
tvn24.pl

- Delegacje Stanów Zjednoczonych i Chin wstępnie uzgodniły ramy planu wdrożenia porozumienia handlowego z Genewy oraz złagodzenia sporu - oświadczył we wtorek minister handlu USA Howard Lutnick. Ustalenia te wymagają jeszcze zatwierdzenia przez przywódców obu państw.

USA i Chiny łagodzą spór. Jest plan porozumienia handlowego

USA i Chiny łagodzą spór. Jest plan porozumienia handlowego

Źródło:
PAP, BBC

Firmy z branży lądowej energetyki wiatrowej niekoniecznie czekają na zmniejszenie odległości wiatraków od zabudowań z obecnych 700 do 500 metrów. Tymczasem rząd wciąż liczy, że uwzględniający to projekt ustawy wejdzie w życie - pisze w środę "Puls Biznesu".

Kłopot z nową propozycją rządu

Kłopot z nową propozycją rządu

Źródło:
PAP

Federalny sąd apelacyjny orzekł we wtorek, że najsurowsze cła prezydenta USA Donalda Trumpa mogą zostać wdrożone do momentu rozstrzygnięcia sporów prawnych - podał we wtorek portal stacji CNN. Z uwagi na "wyjątkowe znaczenie" sprawy, pełny skład sędziowski rozpatrzy nowe taryfy w trybie przyspieszonym jeszcze tego lata.

Wracają najsurowsze cła Trumpa

Wracają najsurowsze cła Trumpa

Źródło:
PAP

Krajowa branża turystyczna zauważa skrócenie pobytów i wzrost liczby rezerwacji dokonywanych na ostatnią chwilę. Eksperci wskazują, że niepewna pogoda i finanse wpływają na zmianę zachowań turystów. W tle rośnie konkurencja ze strony zagranicznych kierunków, które oferują niemal gwarantowane słońce i - coraz częściej - zbliżone ceny. Mimo to wakacje w kraju wciąż mają swoje atuty.

Z wyjazdem zwlekają do ostatniej chwili. Jeden powód

Z wyjazdem zwlekają do ostatniej chwili. Jeden powód

Źródło:
TVN24+

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt zmian, który zakłada, że okresy przepracowane na podstawie umowy zlecenia czy w ramach własnej działalności gospodarczej będą wliczane do stażu pracy. Nowe przepisy będą działały wstecz - poinformowała ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Podczas wtorkowej konferencji prasowej dotyczącej wotum zaufania dla rządu Donalda Tuska przedstawiciele Lewicy podkreślali, że nie zrezygnują z innych swych postulatów, między innymi dotyczących związków partnerskich.

Rewolucja w Kodeksie pracy. Przepisy mają działać wstecz

Rewolucja w Kodeksie pracy. Przepisy mają działać wstecz

Źródło:
PAP

We wtorek władze Katalonii oraz hiszpański operator lotnisk AENA zatwierdziły plan rozbudowy głównego portu lotniczego El Prat w Barcelonie. Sprzeciw wobec inwestycji wartej 3,2 miliarda euro wyrażają ekolodzy, a także przeciwnicy masowej turystyki.

Hiszpańskie lotnisko ma być rozbudowane. Decyzja wywołała falę protestów

Hiszpańskie lotnisko ma być rozbudowane. Decyzja wywołała falę protestów

Źródło:
PAP

Rząd przyjął we wtorek projekt nowelizacji Prawa bankowego, który ma uprościć i przyspieszyć obsługę tak zwanych rachunków uśpionych oraz ułatwić spadkobiercom dostęp do środków zgromadzonych przez zmarłych.

"Uśpione" konta w bankach. Nowy obowiązek

"Uśpione" konta w bankach. Nowy obowiązek

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Lotto żaden z graczy nie wytypował prawidłowo sześciu liczb. Szóstkę trafiono natomiast w Lotto Plus. Oto wyniki losowania z 10 czerwca 2025 roku.

Padła szóstka w Lotto Plus

Padła szóstka w Lotto Plus

Źródło:
tvn24.pl

Komisja Europejska ma uruchomić 1 lipca pilotażową wersję unijnego portfela tożsamości cyfrowej. Nowe narzędzie ma umożliwiać obywatelom państw członkowskich UE weryfikację tożsamości, w tym wieku, w sposób bezpieczny i zdalny.

Nowa aplikacja do weryfikacji wieku. Bruksela wyjaśnia

Nowa aplikacja do weryfikacji wieku. Bruksela wyjaśnia

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 130 milionów złotych. W Polsce odnotowano jedną wygraną drugiego stopnia w wysokości 1,7 miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 10 czerwca 2025 roku.

Duża wygrana w Eurojackpot w Polsce

Duża wygrana w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

W środę projekt ustawy antypatodeweloperskiej autorstwa Polski 2050 trafi pod obrady Sejmu - poinformowała na platformie X ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Jak dodała, nowe przepisy mają zmusić firmy budujące mieszkania do usuwania wad deweloperskich bez względu na rodzaj umowy.

"Nie może być świętych krów". Nowy projekt

"Nie może być świętych krów". Nowy projekt

Źródło:
tvn24.pl

Słoweńskie Biuro Rządu do Spraw Bezpieczeństwa Informacji ogłosiło stan podwyższonego zagrożenia w związku z wykryciem złośliwego oprogramowania na chińskich nośnikach pamięci. Urządzenia te zostały zakupione przez kilka instytucji państwowych od prywatnego dostawcy. Jak poinformowano, na nośnikach znajdował się wirus umożliwiający kradzież danych.

Wirus na urządzeniach państwowych instytucji. "Poważne zagrożenie"

Wirus na urządzeniach państwowych instytucji. "Poważne zagrożenie"

Źródło:
PAP

Rząd przyjął projekt zmian w Prawie budowlanym, który między innymi rozszerzy katalog budowli niewymagających pozwolenia na budowę. To jeden z projektów w ramach pakietu deregulacyjnego, zapowiadanego przez premiera Donalda Tuska.

Oczka wodne, tarasy i schrony. Jest decyzja rządu

Oczka wodne, tarasy i schrony. Jest decyzja rządu

Źródło:
PAP, tvn24.pl

W środę, 11 czerwca, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) zacznie rozpatrywanie sprawy kredytów hipotecznych w złotych opartych na wskaźniku WIBOR. - Może być przełomem, który otworzy drogę do zakwestionowania klauzul WIBOR-owych - stwierdził dla TVN24+ adwokat Łukasz Łukaszewski.

WIBOR na wokandzie. "Może być przełomem"

WIBOR na wokandzie. "Może być przełomem"

Źródło:
TVN24+

- Wakacje mogą być okazją, by podreperować domowy budżet lub zdobyć dodatkowe doświadczenie - mówi założyciel Personnel Service Krzysztof Inglot. Z raportu przygotowanego przez tę firmę wynika, że największe zapotrzebowanie w sezonie letnim dotyczy pracowników budowlanych. Mogą oni również liczyć na najwyższe wynagrodzenia.

"Rynek działa na pełnych obrotach". Tyle można zarobić

"Rynek działa na pełnych obrotach". Tyle można zarobić

Źródło:
PAP

Usługa ChatGPT może być niedostępna dla niektórych użytkowników po tym, jak platforma zaczęła mieć problemy z wydajnością we wtorek rano. Firma OpenAI poinformowała, że pracuje nad usunięciem awarii.

Awaria w OpenAI. Problemy z ChatGPT

Awaria w OpenAI. Problemy z ChatGPT

Źródło:
tvn24.pl

Firma Apple zaprezentowała nowy system operacyjny iOS 26 z rozbudowanymi możliwościami sztucznej inteligencji i interfejsem Liquid Glass.

iOS 26. Nowy system Apple

iOS 26. Nowy system Apple

Źródło:
tvn24.pl, CNN, ABC

Południowokoreański sąd ukarał kobietę grzywną po tym, jak zdjęła ona koledze spodnie - a wraz z nimi bieliznę - na oczach znajomych - donosi BBC, powołując się na lokalne media.

Żart się nie udał. Musi słono zapłacić

Żart się nie udał. Musi słono zapłacić

Źródło:
tvn24.pl, BBC

Pilotaż skróconego czasu pracy potrwa od 15 do 18 miesięcy, a zasady uczestnictwa w nim zostaną ogłoszone do 30 czerwca - przekazał resort rodziny i pracy w odpowiedzi interpelację poselską. Zmiany legislacyjne mają zostać zaproponowane po zakończeniu pilotażu.

"Pierwszy tego typu program w naszej części Europy"

"Pierwszy tego typu program w naszej części Europy"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Warszawska restauracja hub.praga dołączyła do grona polskich lokali posiadających gwiazdki Michelin - wynika z komunikatu Michelin.

Gwiazdka Michelin dla polskiej restauracji

Gwiazdka Michelin dla polskiej restauracji

Źródło:
PAP

Deweloperzy w największych polskich miastach sprzedali w maju o jedną czwartą więcej mieszkań więcej niż w kwietniu - wynika z najnowszego raportu. "Wprawdzie obniżka stóp procentowych poprawiła dostępność kredytów, ceny mieszkań są jednak na tyle wysokie, a oferta tak duża, że wielu potencjalnych nabywców może uznać, że nie warto się spieszyć z decyzją zakupową" - ocenili autorzy analizy.

Kolejna obniżka "może zadziałać jak impuls psychologiczny"

Kolejna obniżka "może zadziałać jak impuls psychologiczny"

Źródło:
PAP

Prognozowane zapotrzebowanie firm na nowych pracowników w Polsce osiągnęło najniższy wynik od blisko dwóch lat - wynika z raportu ManpowerGroup. Mimo to więcej firm planuje zatrudnić nowych pracowników niż zwolnić obecnych.

Rynek pracy z "najniższym wynikiem od blisko dwóch lat"

Rynek pracy z "najniższym wynikiem od blisko dwóch lat"

Źródło:
PAP

Premier Bułgarii Rosen Żelazkow zapowiedział, że rząd zapewni płynne i spokojne przejście na euro od 1 stycznia 2026 roku. W Sofii miało miejsce forum w sprawie wprowadzenia unijnej waluty.

Znika bułgarski lew. Jest zapowiedź rządu

Znika bułgarski lew. Jest zapowiedź rządu

Źródło:
PAP

Prezydent USA Donald Trump zezwolił na zniesienie ograniczeń eksportu różnego rodzaju technologii i produktów do Chin - podał "Wall Street Journal". Ma to być kartą przetargową w negocjacjach z Pekinem.

"As w rękawie". Trump upoważnił ministra

"As w rękawie". Trump upoważnił ministra

Źródło:
PAP

W wyniku problemu technicznego niektórzy pasażerowie otrzymali omyłkowo wiadomości e-mail o opóźnieniu nadchodzących lotów - podała w komunikacie linia lotnicza Wizz Air.

Duża linia wysłała maile o opóźnionych lotach. Teraz wyjaśnia

Duża linia wysłała maile o opóźnionych lotach. Teraz wyjaśnia

Źródło:
tvn24.pl

Obecnie 90 procent menedżerów i specjalistów popiera czterodniowy tydzień pracy, o ile nie wpłynie na ich wynagrodzenia - wynika z raportu Hays Poland. Nastroje studzą eksperci, których zdaniem Polska może nie być gotowa na tak "rewolucyjną zmianę".

"Tak rewolucyjne zmiany mogą budzić więcej obaw"

"Tak rewolucyjne zmiany mogą budzić więcej obaw"

Źródło:
PAP

Polska przesłała Komisji Europejskiej program poszukiwań surowców strategicznych i oczekuje na jego akceptację - poinformowali przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Koszt realizacji programu w latach 2026-2033 wyniesie 182,5 miliona złotych.

Metale ziem rzadkich i nie tylko. Polski plan

Metale ziem rzadkich i nie tylko. Polski plan

Źródło:
PAP

Stawka opłaty produktowej dotycząca narzędzi połowowych z tworzywami sztucznymi ma wynieść 2,70 złotego za kilogram - wynika z projektu rozporządzenia Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

Narzędzia połowowe. Resort proponuje opłatę

Narzędzia połowowe. Resort proponuje opłatę

Źródło:
PAP

Spór między Elonem Muskiem a prezydentem USA Donaldem Trumpem został spowodowany stresem po obu stronach. Elon popełnił błąd, publicznie rzucając wyzwanie Trumpowi - powiedział rosyjskim mediom przebywający w Moskwie Errol Musk, ojciec miliardera.

Ojciec Muska z wizytą w Moskwie. "Elon popełnił błąd"

Ojciec Muska z wizytą w Moskwie. "Elon popełnił błąd"

Źródło:
Reuters

Warner Bros. Discovery ogłosiło plan podziału na dwie oddzielne, publicznie notowane spółki. Jedna skupi się na platformie streamingowej HBO Max i studiu Warner Bros., a druga na CNN oraz innych stacjach telewizyjnych.

Warner Bros. Discovery dzieli się na dwie spółki

Warner Bros. Discovery dzieli się na dwie spółki

Źródło:
tvn24.pl