Pułapki czternastej emerytury. "Fundamentalny błąd"

Źródło:
tvn24.pl
Emerytura bez podatku? Okła-Drewnowicz: minister finansów powiedział, że będzie dowiezione
Emerytura bez podatku? Okła-Drewnowicz: minister finansów powiedział, że będzie dowiezioneTVN24
wideo 2/3
Emerytura bez podatku? Okła-Drewnowicz: minister finansów powiedział, że będzie dowiezioneTVN24

Czternasta emerytura niebawem zasili portfele emerytów i rencistów. Część otrzyma świadczenie już w przyszłym tygodniu - na koniec sierpnia. Jednocześnie maleje liczba seniorów uprawnionych do świadczenia. - Ustalenie zamrożonego kryterium jest ogromnym i fundamentalnym błędem - ocenia w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl dr Tomasz Lasocki z Wydziału Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej. Na dodatek jego zdaniem problemów z czternastą emeryturą jest więcej.

Jeszcze w sierpniu część emerytów i rencistów otrzyma czternastą emeryturę razem ze swoim comiesięcznym świadczeniem. Tegoroczne rozporządzenie określiło termin jej wypłaty na wrzesień, ale część seniorów, którym emerytura bądź renta wpływa do pierwszego dnia miesiąca, dostanie ją w piątek, 30 sierpnia.

Kto dostanie czternastą emeryturę w 2024 roku, a kto nie

Podstawowa kwota czternastki równa się wysokości minimalnej emerytury. Obecnie wynosi ona 1780,96 zł brutto. Na rękę to około 1493 zł.

Waloryzacji nie podlega jednak próg dotyczący wypłaty świadczenia, ustalony w kwocie 2900 zł brutto. W przypadku emerytury do tego progu czternastka jest wypłacana w podstawowej wysokości, powyżej obowiązuje zasada "złotówka za złotówkę".

Ile wyniosą emerytury?Piotr Juszczyk, InFakt

- Ustalenie zamrożonego kryterium, do tego jedynego do otrzymania czternastej emerytury, jest ogromnym i fundamentalnym błędem - ocenia w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl dr Tomasz Lasocki z Wydziału Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej, ekspert Federacji Przedsiębiorców Polskich. 

- W teorii kryterium to ma spowodować, aby czternasta emerytura trafiała tylko do najmniej zamożnych emerytów. Jednak to założenie ma się nijak do rzeczywistości - ocenia.

Wyjaśnia, że przykładowo osoby prowadzące działalność gospodarczą i odprowadzające przez lata niskie składki, również mieszczą się w tym kryterium. Przy czym, jak zaznacza, mogą nadal prowadzić tę działalność i uzyskiwać z niej wysokie dochody, pobierając jednocześnie emeryturę.

Kolejny przykład, który podaje Lasocki, to małżeństwo, w którym jeden z małżonków pobiera bardzo wysoką emeryturę, drugi zaś niską. – Łączny budżet takiego gospodarstwa domowego jest bardzo wysoki, ale w związku z tym, że jeden z małżonków mieści się w kryterium pobierania najniższej emerytury, to ich budżet zasili dodatkowo czternasta emerytura – wskazuje. Natomiast czternastkę niekoniecznie otrzyma para, która taki sam dochód uzyskuje dzięki dwóm równym świadczeniom.

Z kolei na drugim końcu skali umieszcza się rodzinę, w której główny i jedyny żywiciel uległ wypadkowi w pracy, z związku z czym utrzymuje się ona z jednej renty rodzinnej wypadkowej. – Kilkuosobowa rodzina, której jedyny żywiciel otrzymuje 6 tys. zł renty, nie dostanie już dodatkowego świadczenia, mimo że dochód na osobę w takim gospodarstwie domowym jest niski i ta czternasta emerytura wspomogłaby ich sytuację finansową – zauważa Tomasz Lasocki.  Z tego powodu, w jego ocenie, ustalenie w ten sposób kryterium jest niezgodne z konstytucją.

"Ma wbudowany mechanizm autodestrukcji”

Jak zauważa ekspert, brak waloryzacji progu uprawniającego do czternastej emerytury każdego roku zmniejsza liczbę emerytów i rencistów, uprawnionych do jej otrzymania. – W 2021 roku, gdy wprowadzono czternastą emeryturę i ustalono kryterium na stałym poziomie, przeciętny emeryt otrzymywał emeryturę niższą niż ustalony próg w wysokości 2900 złotych – wyjaśnia Tomasz Lasocki. – Obecnie kwota ta jest znacznie wyższa i każdego roku będzie rosła – dodaje.

Z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że 2021 roku 14. emerytury otrzymało łącznie 9,1 mln osób, z czego 7,9 mln świadczenia w pełnej wysokości. W tym roku dostanie ją łącznie 8,9 mln osób, a pełną już tylko 6,4 mln.

– Czternasta emerytura od samego początku jest źle skonstruowana. Ma bowiem wbudowany mechanizm autodestrukcji. Zgodnie z zapisami w ustawie każdego roku zwiększana jest minimalna kwota emerytury, ale próg pomniejszania świadczenia jest ten sam. To doprowadzi do sytuacji, w której już za kilka lat ten próg będzie niższy niż minimalna emerytura. Nie ma innej możliwości – wyjaśnia Lasocki.

Ekspert zwraca także uwagę na zasadę złotówka za złotówkę w przypadku czternastki. - Sprowadza się do tego, że ten, kto więcej wniósł do systemu emerytalnego, ten otrzymuje mniej lub nawet wcale, co uważam za niesprawiedliwe – mówi Tomasz Lasocki.

– Ktoś, kto wniósł do systemu emerytalnego kilka złotych i dostaje kilka groszy emerytury, dostaje co roku pełną kwotę i trzynastki, i czternastki. A ten, kto wniósł więcej, to okazuje się, że wprawdzie trzynastą emeryturę też dostanie i to w pełnej wysokości, ale czternastki już w ogóle – zauważa.

Czternasta emerytura "ma w sobie tyle błędów, że nie ma sensu tego naprawiać"

W 2023 roku Jarosław Kaczyński zapowiedział, że "14. emerytura będzie wynosiła 2200 złotych netto". Nie brakowało wówczas głosów, że prezes PiS pomylił podczas wystąpienia brutto z netto, czyli na rękę, jednak przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości zgodnie zaprzeczali. W efekcie na mocy rozporządzenia (taką możliwość daje ustawa) kwota czternastki w podstawowej wysokości została podniesiona do 2650 zł brutto.

Dziś PiS krytykuje obecną koalicję za wypłatę świadczenia o blisko 900 złotych niższego.

- Mechanizm przyznawania czternastej emerytury działa tak, jak go ustalił ustawodawca, czyli ówczesny rząd PiS – przypomina Tomasz Lasocki. – Podwyżka w minionym roku była z mocy uchwalonego wówczas rozporządzenia przez PiS jednorazowa. Sama ustawa o czternastej emeryturze nie została zmieniona. Nie zmieniono progu 2900 złotych – zauważa, przypominając, że miniony rok był rokiem wyborczym.

Jak dodaje Lasocki, ponadto poprzedni rząd, przygotowując założenia ustawy budżetowej na 2024 rok, nie przewidział w niej wyższej kwoty na czternastą emeryturę niż ta, która wynika z ustawy.

W opinii eksperta 14 emerytura "ma w sobie tyle błędów, że nie ma sensu tego naprawiać". - Te same pieniądze po prostu trzeba podzielić wedle nowych i sprawiedliwych kryteriów. W taki sposób, aby motywowano do wpłacania składek do systemu, a nie demotywowano do ich odkładania, co właściwie powoduje obecny kształt czternastej emerytury. Świadczenie w takiej formie jest nieefektywne i jest zaprzeczeniem podstawowych zasad związanych z systemem emerytalnym – podsumowuje Tomasz Lasocki.  

Autorka/Autor:

Źródło: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Biały Dom szacuje koszty, jakie Stany Zjednoczone poniosłyby w związku z zarządzaniem Grenlandią, gdyby to terytorium, obecnie zależne od Danii, znalazło się pod amerykańską kontrolą – podał w środę "Washington Post".

USA liczą koszty. "Zapłacimy więcej"

USA liczą koszty. "Zapłacimy więcej"

Źródło:
PAP

Prezes Zarządu Polskiej Grupy Zbrojeniowej Krzysztof Trofiniak złożył rezygnację z zajmowanego stanowiska - podała spółka w komunikacie. Zarząd PGZ działa obecnie w czteroosobowym składzie.

Prezes polskiego giganta rezygnuje

Prezes polskiego giganta rezygnuje

Źródło:
tvn24.pl

Najem krótkoterminowy za pośrednictwem wyspecjalizowanych platform mocno zyskuje na popularności w Unii Europejskiej. Według danych Eurostatu w 2024 roku odnotowano jego wzrost o 18,8 procent w porównaniu do roku 2023. W trzecim kwartale najpopularniejsze pod tym względem były trzy regiony, znajdujące się w Chorwacji, Hiszpanii i Francji.

Fala rozlewa się na całą Europę. Duży wzrost

Fala rozlewa się na całą Europę. Duży wzrost

Źródło:
tvn24.pl

Przebywająca w stolicy Ukrainy Kijowie niemiecka minister spraw zagranicznych Annalena Baerbock wykluczyła możliwość wznowienia projektu gazociągu Nord Stream 2, który miałby dostarczać Europie rosyjski gaz. Moskwa zasugerowała ostatnio wznowienie projektu.

Niemiecka ministra zabrała głos w sprawie Nord Stream 2

Niemiecka ministra zabrała głos w sprawie Nord Stream 2

Źródło:
PAP

Na południowej granicy kraju w związku z zagrożeniem pryszczycą wprowadzone zostały rygorystyczne kontrole weterynaryjne - przekazał w środę w Sejmie minister rolnictwa Czesław Siekierski. Na dziesięciu przejściach granicznych służby weterynaryjne prowadzą dyżury, rozstawiono bramki i maty dezynfekcyjne.

"Rygorystyczne kontrole" na granicach

"Rygorystyczne kontrole" na granicach

Źródło:
PAP

Eksploatacja reaktora jądrowego Maria została wstrzymana na czas od 1 kwietnia do 8 maja - poinformowało tvn24.pl Narodowe Centrum Badań Jądrowych. Z końcem marca wygasło zezwolenie Państwowej Agencji Atomistyki umożliwiające działalność tego obiektu.

Jedyny taki reaktor w Polsce. Przestał działać

Jedyny taki reaktor w Polsce. Przestał działać

Źródło:
tvn24.pl

Skarga Ryanaira w sprawie pomocy publicznej przyznanej polskiemu LOT-owi została oddalona przez Sąd Unii Europejskiej. Pieniądze miały zrekompensować polskiemu przewoźnikowi straty poniesione w związku z pandemią COVID-19.

Ryanair przegrywa w sądzie

Ryanair przegrywa w sądzie

Źródło:
PAP

Zamknięta część popularnych szlaków na Maderze i tak jest odwiedzana przez turystów, w tym Polaków - wynika z informacji portugalskich mediów. Przeskakują przez ogrodzenie, łamiąc w ten sposób zakazy. Narażają się jednocześnie na duże koszty, jeśli będą musieli skorzystać z pomocy.

Polacy ryzykują zdrowiem i życiem. Grożą im duże kary

Polacy ryzykują zdrowiem i życiem. Grożą im duże kary

Źródło:
PAP

Ceny jaj z powodu ptasiej grypy mogą wzrosnąć - przyznał wiceminister rolnictwa Stefan Krajewski. Przypomniał, że problem z dostępnością jaj ma kilka państw, na przykład Stany Zjednoczone, które zwróciły się już o pomoc do kilku krajów - również do Polski.

Ceny tego produktu mogą wzrosnąć. "Sytuacja jest dynamiczna"

Ceny tego produktu mogą wzrosnąć. "Sytuacja jest dynamiczna"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Prezydent USA Donald Trump zamierza ogłosić w środę "cła wzajemne", będące kulminacją jego planów handlowych. Choć nadal nie wiadomo, co będą zawierać, mogą zachwiać światowym handlem oraz wpłynąć na ceny.

To będzie kulminacja celnej rewolucji Trumpa

To będzie kulminacja celnej rewolucji Trumpa

Źródło:
PAP

- Amerykanie masowo grają na giełdzie, a wielu się zadłuża, by kupować akcje. Polityka administracji USA może jednak doprowadzić do zapaści na Wall Street. Zachowania Trumpa są nieobliczalne, a rynki kapitałowe są bardzo czułe na takie decyzje - powiedział rektor i profesor SGH Piotr Wachowiak.

"To jest randka w ciemno, a taka randka rzadko się udaje"

"To jest randka w ciemno, a taka randka rzadko się udaje"

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. W jej efekcie sprzedaż wyrobów tytoniowych z charakterystycznym aromatem będzie zakazana.

Te produkty będą zakazane. Podpis prezydenta

Te produkty będą zakazane. Podpis prezydenta

Źródło:
PAP

Od 2 kwietnia obywatele Polski objęci ruchem bezwizowym muszą posiadać elektroniczną autoryzację podróży (Electronic Travel Authorisation - ETA) w celu wjazdu do Wielkiej Brytanii. Opłata za ten cyfrowy dokument wynosi 10 funtów, a od 9 kwietnia wzrośnie do 16 funtów.

Nowe zasady wjazdu do Wielkiej Brytanii

Nowe zasady wjazdu do Wielkiej Brytanii

Źródło:
tvn24.pl

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja rośnie do 110 milionów złotych. W Polsce odnotowano wygraną drugiego stopnia o wartości ponad 6 milionów złotych. Oto liczby, które wylosowano 1 kwietnia 2025 roku.

Wielka wygrana w Eurojackpot w Polsce

Wielka wygrana w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

W ubiegłym roku firma KTM, austriacki producent motocykli, złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości. Ale znalazł się inwestor, dzięki któremu będzie możliwe kontynuowanie produkcji. Pomoc nadeszła z Indii w postaci producenta pojazdów Bajaj, który wpłacił 100 milionów euro na dalszą działalność.

Jest ratunek dla legendarnej marki

Jest ratunek dla legendarnej marki

Źródło:
PAP

W marcu średnie ceny metra kwadratowego mieszkań oferowanych przez deweloperów pozostawały bez zmian w niemal wszystkich metropoliach - wynika ze wstępnych danych przedstawionych w raporcie portalu RynekPierwotny.pl. Wyjątkiem była Warszawa, w której wzrost wyniósł 1 procent.

Ceny mieszkań od deweloperów. Jedno miasto wyjątkiem

Ceny mieszkań od deweloperów. Jedno miasto wyjątkiem

Źródło:
PAP

- Polska wynegocjowała nową umowę pomostową z wykonawcami elektrowni jądrowej - poinformował na briefingu premier Donald Tusk. Stwierdził, że umowa jest dla Polski "dużo bardziej korzystna".

Tusk: porozumieliśmy się z amerykańskimi partnerami 

Tusk: porozumieliśmy się z amerykańskimi partnerami 

Źródło:
tvn24.pl, "Rzeczpospolita"

Nie chcemy odwetu, ale mamy plan dotyczący takich działań, jeśli będzie to konieczne – zadeklarowała we wtorek w Parlamencie Europejskim w Strasburgu szefowa Komisji Europejskiej. Odniosła się w ten sposób do amerykańskich ceł na Unię Europejską.

Wojna na cła. "To będzie koszmar"

Wojna na cła. "To będzie koszmar"

Źródło:
PAP

W pewnym momencie Departament Wydajności Państwa (DOGE) zakończy swoją działalność - powiedział prezydent USA Donald Trump. Zwrócił uwagę, że według obecnych ustaleń Elon Musk ma pełnić funkcję specjalnego pracownika rządowego przez 130 dni.

Trump zabrał głos w sprawie przyszłości Muska

Trump zabrał głos w sprawie przyszłości Muska

Źródło:
CNN, tvn24.pl

Relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych liczonego według metodologii unijnej wyniosła na koniec 2024 roku 55,6 procent PKB - poinformowało Ministerstwo Finansów. W kwotach nominalnych to rekordowe ponad dwa biliony złotych. "Sfera fiskalna pozostaje daleko od równowagi" - napisali we wtorek analitycy banku PKO BP.

Dwa biliony złotych pod kreską

Dwa biliony złotych pod kreską

Źródło:
PAP

Francuska sieć hoteli Accor ostrzegła, że liczba rezerwacji noclegów w USA na lato spadła w przypadku Europejczyków o 25 procent. Według Bloomberga powodem jest kontrowersyjna polityka Donalda Trumpa, przez którą turyści wybierają Kanadę, Egipt lub kraje Ameryki Południowej.

Duży spadek rezerwacji. "Omijają USA"

Duży spadek rezerwacji. "Omijają USA"

Źródło:
Bloomberg

Włoskie media donoszą o ślubie Jeffa Bezosa i Lauren Sanchez, który ma się odbyć w Wenecji i potrwać trzy dni. Pomysł hucznego ślubu miliardera w tym słynnym miejscu spotkał się z głosami niezadowolenia, jednak burmistrz miasta uspokaja i zapewnia, że władze współpracują z organizatorami wydarzenia.

Jeff Bezos ma wziąć ślub w Wenecji, burmistrz miasta uspokaja

Jeff Bezos ma wziąć ślub w Wenecji, burmistrz miasta uspokaja

Źródło:
CNN, The Guardian, USA Today, The Independent

Rozmowa o pracę, wyprawa w tropiki czy wspieranie rozwodzącej się przyjaciółki - to, jak się okazuje, dopuszczalne aktywności na zwolnieniu lekarskim według sądów - pisze we wtorek "Dziennik Gazeta Prawna".

Co wolno choremu na L4

Co wolno choremu na L4

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Ponad 80 tysięcy pracowników federalnych instytucji zdrowia publicznego w Stanach Zjednoczonych drży o swoje miejsca pracy. Niektóre osoby zatrudnione w Agencji do spraw Żywności i Leków (FDA) otrzymały polecenie spakowania się i przygotowania na możliwość, że już nie wrócą do swoich zadań - podała agencja AP.

Tysiące pracowników zagrożonych zwolnieniami

Tysiące pracowników zagrożonych zwolnieniami

Źródło:
PAP

Od wtorku refundowanych jest dwadzieścia dziewięć nowych leków. Między innymi na nadciśnienie tętnicze czy leki stosowane w chorobach rzadkich czy terapiach onkologicznych. Jednocześnie "Gazeta Wyborcza" we wtorkowym wydaniu napisała, że na kwietniowej liście leków refundowanych zabrakło prawie 90 tańszych zamienników, które uzyskały pozytywną opinię Komisji Ekonomicznej.

Zmiany na liście leków refundowanych

Zmiany na liście leków refundowanych

Źródło:
PAP

Władze stolicy Włoch ruszyły w poniedziałek z kampanią "Szanuj Rzym". Skierowana jest do mieszkańców i turystów, a jej przekaz brzmi: kto kocha Rzym, nie rani go, nie obraża, nie przyczynia się do jego degradacji. Władze chcą w ten sposób zwrócić uwagę na trzy zabronione w Rzymie zachowania, które wciąż regularnie się zdarzają.

Trzy zabronione zachowania, władze Rzymu ostrzegają

Trzy zabronione zachowania, władze Rzymu ostrzegają

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Kanadyjskie sklepy rezygnują z zamawiania amerykańskich towarów, na popularności zyskuje jednocześnie akcja "Kupuj kanadyjskie" - informuje Reuters. Ma to związek z wcześniejszymi deklaracjami prezydenta Donalda Trumpa dotyczącymi przyłączenia północnego sąsiada do USA oraz cłami na produkty importowane z Kanady.

Efekt Trumpa na półkach. "Nigdy byśmy się nie spodziewali"

Efekt Trumpa na półkach. "Nigdy byśmy się nie spodziewali"

Źródło:
Reuters

Czy Wielkanoc 2025 będzie droższa niż ubiegłoroczna? Eksperci zwracają uwagę, że więcej - i to znacznie - trzeba będzie zapłacić za masło czy jaja. Podrożały także pieczywo i wędliny. Tańsze natomiast mogą być ziemniaki, czy mąka.

Skok nawet o 30 procent. Co podrożało, co potaniało

Skok nawet o 30 procent. Co podrożało, co potaniało

Źródło:
tvn24.pl