Pułapki czternastej emerytury. "Fundamentalny błąd"

Źródło:
tvn24.pl
Emerytura bez podatku? Okła-Drewnowicz: minister finansów powiedział, że będzie dowiezione
Emerytura bez podatku? Okła-Drewnowicz: minister finansów powiedział, że będzie dowiezioneTVN24
wideo 2/3
Emerytura bez podatku? Okła-Drewnowicz: minister finansów powiedział, że będzie dowiezioneTVN24

Czternasta emerytura niebawem zasili portfele emerytów i rencistów. Część otrzyma świadczenie już w przyszłym tygodniu - na koniec sierpnia. Jednocześnie maleje liczba seniorów uprawnionych do świadczenia. - Ustalenie zamrożonego kryterium jest ogromnym i fundamentalnym błędem - ocenia w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl dr Tomasz Lasocki z Wydziału Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej. Na dodatek jego zdaniem problemów z czternastą emeryturą jest więcej.

Jeszcze w sierpniu część emerytów i rencistów otrzyma czternastą emeryturę razem ze swoim comiesięcznym świadczeniem. Tegoroczne rozporządzenie określiło termin jej wypłaty na wrzesień, ale część seniorów, którym emerytura bądź renta wpływa do pierwszego dnia miesiąca, dostanie ją w piątek, 30 sierpnia.

Kto dostanie czternastą emeryturę w 2024 roku, a kto nie

Podstawowa kwota czternastki równa się wysokości minimalnej emerytury. Obecnie wynosi ona 1780,96 zł brutto. Na rękę to około 1493 zł.

Waloryzacji nie podlega jednak próg dotyczący wypłaty świadczenia, ustalony w kwocie 2900 zł brutto. W przypadku emerytury do tego progu czternastka jest wypłacana w podstawowej wysokości, powyżej obowiązuje zasada "złotówka za złotówkę".

Ile wyniosą emerytury?Piotr Juszczyk, InFakt

- Ustalenie zamrożonego kryterium, do tego jedynego do otrzymania czternastej emerytury, jest ogromnym i fundamentalnym błędem - ocenia w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl dr Tomasz Lasocki z Wydziału Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej, ekspert Federacji Przedsiębiorców Polskich. 

- W teorii kryterium to ma spowodować, aby czternasta emerytura trafiała tylko do najmniej zamożnych emerytów. Jednak to założenie ma się nijak do rzeczywistości - ocenia.

Wyjaśnia, że przykładowo osoby prowadzące działalność gospodarczą i odprowadzające przez lata niskie składki, również mieszczą się w tym kryterium. Przy czym, jak zaznacza, mogą nadal prowadzić tę działalność i uzyskiwać z niej wysokie dochody, pobierając jednocześnie emeryturę.

Kolejny przykład, który podaje Lasocki, to małżeństwo, w którym jeden z małżonków pobiera bardzo wysoką emeryturę, drugi zaś niską. – Łączny budżet takiego gospodarstwa domowego jest bardzo wysoki, ale w związku z tym, że jeden z małżonków mieści się w kryterium pobierania najniższej emerytury, to ich budżet zasili dodatkowo czternasta emerytura – wskazuje. Natomiast czternastkę niekoniecznie otrzyma para, która taki sam dochód uzyskuje dzięki dwóm równym świadczeniom.

Z kolei na drugim końcu skali umieszcza się rodzinę, w której główny i jedyny żywiciel uległ wypadkowi w pracy, z związku z czym utrzymuje się ona z jednej renty rodzinnej wypadkowej. – Kilkuosobowa rodzina, której jedyny żywiciel otrzymuje 6 tys. zł renty, nie dostanie już dodatkowego świadczenia, mimo że dochód na osobę w takim gospodarstwie domowym jest niski i ta czternasta emerytura wspomogłaby ich sytuację finansową – zauważa Tomasz Lasocki.  Z tego powodu, w jego ocenie, ustalenie w ten sposób kryterium jest niezgodne z konstytucją.

"Ma wbudowany mechanizm autodestrukcji”

Jak zauważa ekspert, brak waloryzacji progu uprawniającego do czternastej emerytury każdego roku zmniejsza liczbę emerytów i rencistów, uprawnionych do jej otrzymania. – W 2021 roku, gdy wprowadzono czternastą emeryturę i ustalono kryterium na stałym poziomie, przeciętny emeryt otrzymywał emeryturę niższą niż ustalony próg w wysokości 2900 złotych – wyjaśnia Tomasz Lasocki. – Obecnie kwota ta jest znacznie wyższa i każdego roku będzie rosła – dodaje.

Z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że 2021 roku 14. emerytury otrzymało łącznie 9,1 mln osób, z czego 7,9 mln świadczenia w pełnej wysokości. W tym roku dostanie ją łącznie 8,9 mln osób, a pełną już tylko 6,4 mln.

– Czternasta emerytura od samego początku jest źle skonstruowana. Ma bowiem wbudowany mechanizm autodestrukcji. Zgodnie z zapisami w ustawie każdego roku zwiększana jest minimalna kwota emerytury, ale próg pomniejszania świadczenia jest ten sam. To doprowadzi do sytuacji, w której już za kilka lat ten próg będzie niższy niż minimalna emerytura. Nie ma innej możliwości – wyjaśnia Lasocki.

Ekspert zwraca także uwagę na zasadę złotówka za złotówkę w przypadku czternastki. - Sprowadza się do tego, że ten, kto więcej wniósł do systemu emerytalnego, ten otrzymuje mniej lub nawet wcale, co uważam za niesprawiedliwe – mówi Tomasz Lasocki.

– Ktoś, kto wniósł do systemu emerytalnego kilka złotych i dostaje kilka groszy emerytury, dostaje co roku pełną kwotę i trzynastki, i czternastki. A ten, kto wniósł więcej, to okazuje się, że wprawdzie trzynastą emeryturę też dostanie i to w pełnej wysokości, ale czternastki już w ogóle – zauważa.

Czternasta emerytura "ma w sobie tyle błędów, że nie ma sensu tego naprawiać"

W 2023 roku Jarosław Kaczyński zapowiedział, że "14. emerytura będzie wynosiła 2200 złotych netto". Nie brakowało wówczas głosów, że prezes PiS pomylił podczas wystąpienia brutto z netto, czyli na rękę, jednak przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości zgodnie zaprzeczali. W efekcie na mocy rozporządzenia (taką możliwość daje ustawa) kwota czternastki w podstawowej wysokości została podniesiona do 2650 zł brutto.

Dziś PiS krytykuje obecną koalicję za wypłatę świadczenia o blisko 900 złotych niższego.

- Mechanizm przyznawania czternastej emerytury działa tak, jak go ustalił ustawodawca, czyli ówczesny rząd PiS – przypomina Tomasz Lasocki. – Podwyżka w minionym roku była z mocy uchwalonego wówczas rozporządzenia przez PiS jednorazowa. Sama ustawa o czternastej emeryturze nie została zmieniona. Nie zmieniono progu 2900 złotych – zauważa, przypominając, że miniony rok był rokiem wyborczym.

Jak dodaje Lasocki, ponadto poprzedni rząd, przygotowując założenia ustawy budżetowej na 2024 rok, nie przewidział w niej wyższej kwoty na czternastą emeryturę niż ta, która wynika z ustawy.

W opinii eksperta 14 emerytura "ma w sobie tyle błędów, że nie ma sensu tego naprawiać". - Te same pieniądze po prostu trzeba podzielić wedle nowych i sprawiedliwych kryteriów. W taki sposób, aby motywowano do wpłacania składek do systemu, a nie demotywowano do ich odkładania, co właściwie powoduje obecny kształt czternastej emerytury. Świadczenie w takiej formie jest nieefektywne i jest zaprzeczeniem podstawowych zasad związanych z systemem emerytalnym – podsumowuje Tomasz Lasocki.  

Autorka/Autor:

Źródło: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Decyzja Donalda Trumpa w sprawie nałożenia nowych ceł spowodowała kilkunastoprocentowy spadek kursu Apple na amerykańskiej giełdzie. Według Bloomberga efekt był jeszcze jeden - klienci rzucili się do sklepów, aby kupić iPhone'y, zanim ich ceny wzrosną.

Rzucili się do sklepów w obawie przed wzrostem cen

Rzucili się do sklepów w obawie przed wzrostem cen

Źródło:
Bloomberg

PZU skierowało do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa w związku z wypłatą nienależnego odszkodowania dla fundacji Lux Veritatis - potwierdziła tvn24.pl spółka. Prezesem fundacji jest Tadeusz Rydzyk. Według RMF FM chodzi o wypłatę 10 milionów złotych w związku z projektem Geotermii Toruńskiej. Jednocześnie drugie tyle miała zapłacić spółka z Grupy Orlen.

Odszkodowanie dla Lux Veritatis. PZU idzie do prokuratury

Odszkodowanie dla Lux Veritatis. PZU idzie do prokuratury

Źródło:
tvn24.pl/ PAP

Cła Donalda Trumpa odbiją się na amerykańskich rodzinach i zwiększą koszty utrzymania wielu gospodarstw domowych - podała telewizja ABC News. Według szacunków ubytek w portfelach Amerykanów wyniesie kilka tysięcy dolarów.

Tysiące mniej w portfelu. Skutki działań Trumpa

Tysiące mniej w portfelu. Skutki działań Trumpa

Źródło:
PAP

Czy Rada Polityki Pieniężnej powinna obniżyć stopy procentowe? - Chodzi o to, by uznać realia. Presja inflacyjna w Polsce słabnie i to od kilku miesięcy, w związku z tym należy łagodzić politykę pieniężną - powiedział profesor Marek Belka, były premier oraz były szef Narodowego Banku Polskiego w programie "Rozmowa Piaseckiego".

Belka: róbmy to, po prostu

Belka: róbmy to, po prostu

Źródło:
TVN24

Izera, polski samochód elektryczny, może nie powstać. Tomasz Kędzierski, prezes ElectroMobility Poland - spółki, która miała auto produkować - chce by projekt Izery ustąpił miejsca wizji nowoczesnego hubu produkcyjno-rozwojowego. Celem jest między innymi produkcja europejskiej marki samochodów wspólnie z globalnym partnerem.

"Flagowy projekt ugrzązł na mieliźnie". Nowy plan

"Flagowy projekt ugrzązł na mieliźnie". Nowy plan

Źródło:
PAP

Najbogatszy człowiek świata Elon Musk osobiście apelował do prezydenta USA Donalda Trumpa, by wycofał się z ceł - podał dziennik "Washington Post". To największa różnica zdań między prezydentem i jego bliskim współpracownikiem.

Elon Musk osobiście apelował do Donalda Trumpa

Elon Musk osobiście apelował do Donalda Trumpa

Źródło:
PAP

Sprawiedliwe roczne wynagrodzenie ze strony Google'a na rzecz polskich mediów za wykorzystanie ich treści powinno wynosić 78,67 miliona euro, czyli około 335 milionów złotych - szacuje Fehradvice & Partners w raporcie "Media w Polsce i ich wartość dla Google" stworzonym we współpracy z Związkiem Pracodawców Wydawców Cyfrowych.

Jakie wynagrodzenie dla mediów? Raport

Jakie wynagrodzenie dla mediów? Raport

Źródło:
tvn24.pl/PAP

Prezydent Zimbabwe zapowiedział zniesienie wszystkich ceł na towary z USA. To reakcja na wprowadzone przez administrację Donalda Trumpa nowe wysokie cła na produkty z innych państw. Emmerson Mnangagwa twierdzi, że w ten sposób poprawi stosunki ze Stanami Zjednoczonymi. Zdaniem opozycji prezydent może jednak mieć także powody osobiste dla swojej decyzji.  

Pierwsze państwo ugina się pod presją Trumpa. Likwiduje wszystkie cła na produkty z USA

Pierwsze państwo ugina się pod presją Trumpa. Likwiduje wszystkie cła na produkty z USA

Źródło:
BBC, Business Insider Africa, PAP, tvn24.pl

Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła zarządzanie procesem wykonywania zadań oraz nadzór nad działalnością Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych w latach 2021-2024 - przekazał dyrektor NIK Rafał Ostrowski.

Wyniki kontroli w RARS. Nieprawidłowości w wysokości 70 milionów złotych

Wyniki kontroli w RARS. Nieprawidłowości w wysokości 70 milionów złotych

Źródło:
PAP

- Błąd na błędzie - tak rzecznik chińskiego ministerstwa handlu nazwał cła Donalda Trumpa. Oznajmił także, że Chiny "stanowczo sprzeciwiają się groźbom Stanów Zjednoczonych podniesienia ceł na chińskie towary o 50 procent i zapowiadają zdecydowaną odpowiedź".

Groźby Trumpa, jest reakcja Pekinu. "Błąd na błędzie"

Groźby Trumpa, jest reakcja Pekinu. "Błąd na błędzie"

Źródło:
PAP

Chińska ambasada w USA opublikowała w mediach społecznościowych wideo z przemówienia Ronalda Reagana. Prezydent USA w 1987 roku wskazywał na zgubne skutki wojen handlowych. To jedna z reakcji na groźbę nałożenia kolejnych ceł na Chiny przez Donalda Trumpa.

Ambasada Chin przypomina przemówienie Ronalda Reagana

Ambasada Chin przypomina przemówienie Ronalda Reagana

Źródło:
PAP

Szef JPMorgan Chase Jamie Dimon ostrzegł, że wojna celna może mieć długotrwałe i negatywne konsekwencje - podał Reuters. "Czy cła wywołają recesję, czy nie - pozostaje kwestią sporną, ale spowolnią wzrost" - podkreślił jeden z najważniejszych ludzi na amerykańskim rynku finansowym.

Ostrzeżenie dla Trumpa i USA. List od jednego z najważniejszych ludzi na rynku

Ostrzeżenie dla Trumpa i USA. List od jednego z najważniejszych ludzi na rynku

Źródło:
Reuters

Komisja Europejska (KE) zaproponowała cła odwetowe w wysokości 25 procent na szereg towarów z USA - wynika z dokumentu, do którego dotarł Reuters.

Europejski odwet na USA. Nawet 25-procentowe cła. Lista artykułów

Europejski odwet na USA. Nawet 25-procentowe cła. Lista artykułów

Źródło:
Reuters, PAP

Doradca prezydenta Donalda Trumpa do spraw handlu Peter Navarro stwierdził, że Elon Musk nie rozumie mechanizmów, za pomocą których inne kraje "oszukują" USA w sprawach handlowych - przekazał portal Axios.

Doradca Trumpa: Musk "tego nie rozumie"

Doradca Trumpa: Musk "tego nie rozumie"

Źródło:
PAP

Giełda Papierów Wartościowych (GPW) w Warszawie zawiesiła w poniedziałek notowania na godzinę. W komunikacie wyjaśniła, że wynikało to "z rekordowej liczby zleceń maklerskich od początku sesji, co mogło doprowadzić do zachwiania stabilności systemu".

Giełda zawiesiła notowania. Przekroczono średnią o 300 procent

Giełda zawiesiła notowania. Przekroczono średnią o 300 procent

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvn24.pl

- Wszystkie wojny celne były przegrane przez tych, którzy je wywołali. Nie wiem, na co liczył prezydent USA Donald Trump - powiedział w "Tak jest" w TVN24 profesor Marian Noga, były członek Rady Polityki Pieniężnej.

"Pachnie to bardzo dużymi komplikacjami"

"Pachnie to bardzo dużymi komplikacjami"

Źródło:
TVN24, PAP

Donald Trump zagroził nałożeniem dodatkowych 50-procentowych ceł na Chiny, jeśli Pekin nie wycofa się z zapowiadanych ceł odwetowych. Prezydent USA dodał, że "wszystkie rozmowy z Chinami dotyczące ich żądanych spotkań z nami zostaną zakończone".

Rośnie napięcie między USA a Chinami. "Pomimo mojego ostrzeżenia"

Rośnie napięcie między USA a Chinami. "Pomimo mojego ostrzeżenia"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Cena rosyjskiej ropy Urals spadła do poziomu 52 dolarów za baryłkę - przekazał w poniedziałek Bloomberg. Tymczasem Kreml na 2025 rok zakładał cenę 69,7 dolara - podkreślił portal Moscow Times, dodając, że około 30 procent budżetu Rosji pochodzi z dochodów z ropy naftowej i gazu.

Cena spadła poniżej założeń Kremla

Cena spadła poniżej założeń Kremla

Źródło:
PAP

- W USA nie produkuje się fety, oliwek czy oliwy, więc nałożenie na nie ceł przez Waszyngton nie ma sensu - ocenił w poniedziałek premier Grecji Kyriakos Micotakis, cytowany przez agencję ANA-MPA. Zadeklarował jednocześnie, że grecka gospodarka jest gotowa stawić czoło zmienionym przez USA "zasadom gry".

Ta decyzja Waszyngtonu "nie ma sensu"

Ta decyzja Waszyngtonu "nie ma sensu"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Unia Europejska zaproponowała USA całkowite wzajemne zwolnienie z ceł towarów przemysłowych - przekazała szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Z kolei ministrowie handlu z państw UE byli zgodni, że należy pracować nad cłami odwetowymi, jednocześnie próbując negocjować z USA obniżenie stawek celnych. 

Choć oferta "jest na stole", to UE szykuje się na odwet

Choć oferta "jest na stole", to UE szykuje się na odwet

Źródło:
PAP

Ryzyko wystąpienia recesji w USA jest większe, niż wcześniej zakładano i wynosi 45 procent - ocenił bank inwestycyjny Goldman Sachs. Wyjaśnił, że powodem jest wzrost niepewności co do polityki gospodarczej oraz zagraniczne bojkoty konsumenckie.

Większe ryzyko recesji. Prognoza Goldman Sachs

Większe ryzyko recesji. Prognoza Goldman Sachs

Źródło:
PAP

Pracujemy nad utworzeniem bezpośredniego połączenia kolejowego do Chorwacji - ogłosił w mediach społecznościowych minister infrastruktury Dariusz Klimczak. W 2024 roku Polacy byli na czwartym miejscu, jeśli chodzi o przyjeżdżających do Chorwacji. Pierwsze trzy pozycje zajmowali Niemcy, Słoweńcy i Austriacy.

Pociągiem bezpośrednio do Chorwacji. Zapowiedź ministra

Pociągiem bezpośrednio do Chorwacji. Zapowiedź ministra

Źródło:
tvn24.pl

Ponad połowa ankietowanych internautek i internautów uważa, że spędza "raczej dużo" lub "bardzo dużo" czasu, korzystając z urządzeń z ekranami. Zdecydowana większość badanych (ponad 90 procent) przyznawała się do długiego używania telefonów lub tabletów w bezruchu, czyli siedząc lub leżąc. To wnioski z drugiego Ogólnopolskiego Badania Higieny Cyfrowej Dorosłych.

Niepokojące wyniki badania. "Ważne, że zaczynamy rozmawiać o stawianiu granic"

Niepokojące wyniki badania. "Ważne, że zaczynamy rozmawiać o stawianiu granic"

Źródło:
tvn24.pl

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów poinformował w komunikacie prasowym, że Medicover otrzymał warunkową zgodę na przejęcie spółek prowadzących kluby fitness CityFit i CityFit Blue. Planowana transakcja zakłada przejęcie przez ABC Medicover Holdings kontroli nad 16 spółkami z grupy CityFit

Przejęcie w branży fitness. Jest zielone światło

Przejęcie w branży fitness. Jest zielone światło

Źródło:
PAP