Przymusowy urlop – czy pracodawca może wysłać pracownika na urlop? 

Źródło:
TVN24 Biznes
Czy pracodawca ma prawo wysłać pracownika na przymusowy urlop bezpłatny?
Czy pracodawca ma prawo wysłać pracownika na przymusowy urlop bezpłatny?TVN24
wideo 2/4
Czy pracodawca ma prawo wysłać pracownika na przymusowy urlop bezpłatny?TVN24

Urlop wypoczynkowy jest jednym z najważniejszych uprawnień pracownika. W określonych sytuacjach możliwe jest jednak, aby pracodawca jednostronnie zadecydował o wysłaniu pracownika na urlop. Kiedy można wysłać pracownika na przymusowy urlop? Czy można wysłać pracownika na przymusowy urlop bezpłatny?

Urlop wypoczynkowy udzielany jest na wniosek pracownika i za zgodą pracodawcy.Pracodawca może zaproponować termin urlopu wypoczynkowego, ale pracownik nie musi się na niego zgodzić.Przymusowy urlop wypoczynkowy jest dopuszczalny tylko w przypadku urlopu zaległego oraz podczas okresu wypowiedzenia pracownika.W żadnym wypadku pracodawca nie może skierować pracownika na przymusowy urlop bezpłatny.

Przepisy dotyczące praw i obowiązków zarówno pracownika, jak i pracodawcy reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy. Urlopów wypoczynkowych dotyczą w szczególności art. 152-173, natomiast urlopów bezpłatnych art. 174-175.

Urlop wypoczynkowy

Urlop wypoczynkowy jest jednym z uprawnień przysługujących każdemu pracownikowi. Urlop ten powinien być udzielany w porozumieniu pomiędzy pracodawcą i pracownikiem oraz z uwzględnieniem zapewniania cały czas normalnego toku pracy. 

Płatny urlop wypoczynkowy przysługuje w wymiarze 20 dni, jeżeli staż pracy pracownika wynosi mniej niż 10 lat, lub 26 dni, jeżeli staż pracy pracownika wynosi co najmniej 10 lat.

Urlop wypoczynkowy powinien zostać wykorzystany w tym samym roku, w którym pracownik nabył do niego prawo – nie jest możliwe np. niekorzystanie z urlopu przez 10 lat i skumulowanie olbrzymiej liczby dni urlopu należnych za ten czas. Nie jest zarazem możliwe, aby pracownik zrzekł się prawa do urlopu wypoczynkowego.

Urlop wypoczynkowy nie jest jedynym rodzajem urlopu. Innymi urlopami są m.in. urlop macierzyński, urlop tacierzyński, urlop rodzicielski, urlop wychowawczy, urlop na żądanie oraz urlop okolicznościowy

Urlop wypoczynkowy 14 dni

Urlop wypoczynkowy może być wykorzystywany w częściach, każdorazowo po złożeniu o niego wniosku do pracodawcy. Kodeks pracy wymaga jednak, aby przynajmniej jedna część tego urlopu trwała nie mniej niż 14 dni kalendarzowych, tj. najczęściej 10 dni urlopu i cztery dni wolne od pracy (weekendowe). 

Wymóg ten służyć ma fizycznej i psychicznej regeneracji pracownika i zapobiegać sytuacji, w której cały urlop wykorzystałby on w jedno- lub dwudniowych częściach uniemożliwiających np. wyjazd wypoczynkowy.

Czy pracodawca może wysłać na urlop?

Choć to pracodawca ustala plan urlopów i akceptuje wnioski pracownicze, nie ma on prawa jednostronnie decydować o terminie wysłania pracownika na urlop. Termin taki pracodawca może jedynie zaproponować, ale pracownik nie musi się na taki termin zgodzić. Obie strony muszą osiągnąć w tej sprawie satysfakcjonujące porozumienie.

Istnieją jedynie dwie wyjątkowe okoliczności, w których pracodawca może wysłać na przymusowy urlop:

wykorzystanie urlopu w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, wykorzystanie urlopu zaległego do 30 września następnego roku.

Przymusowy urlop bez zgody pracownika

Pierwsza z tych okoliczności dotyczy okresu wypowiedzenia, który trwa od chwili rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę do faktycznego zaprzestania jej wykonywania. Jeżeli pracownik ten ma wówczas niewykorzystane dni urlopu wypoczynkowego, pracodawca może jednostronnie wyznaczyć mu termin urlopu. W przeciwnym razie musiałby wypłacić mu ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop.  

Drugą sytuacją, w której możliwe jest skierowanie pracownika na przymusowy urlop, jest posiadanie przez niego zaległego urlopu z poprzedniego roku. Pracownik powinien wykorzystać wszystkie dni urlopu wypoczynkowego w tym samym roku, w którym nabył do nich prawa. Jeżeli tego nie zrobił, jest to tak zwany zaległy urlop, który trzeba wykorzystać do 30 września następnego roku. 

Jeżeli pracownik nie wykorzystałby zaległego urlopu w tym terminie, jego pracodawcy groziłaby kara finansowa za wykroczenie przeciwko prawu pracownika do urlopu. Dlatego też pracodawca ma w takiej sytuacji prawo jednostronnie wyznaczyć pracownikowi termin urlopu wypoczynkowego tak, aby wykorzystał on wszystkie dni zaległego urlopu do 30 września. Trzeba jednak przyznać, że w tej sprawie są rozbieżne opinie prawników, o czym pisaliśmy tutaj. Przekonana, że zaległego urlopu można udzielić bez zgody zainteresowanego, jest na przykład Państwowa Inspekcja Pracy.

Czy pracodawca może wysłać na urlop bezpłatny?

Oprócz urlopu wypoczynkowego istnieje również urlop bezpłatny. Urlop ten, tak samo, jak urlop wypoczynkowy, jest udzielany na wniosek pracownika i za zgodą pracodawcy. Jednocześnie jednak za urlop bezpłatny nie otrzymuje się wynagrodzenia, a czasu jego trwania nie wlicza się do okresu zatrudnienia – na czas urlopu bezpłatnego zawieszeniu ulega bowiem stosunek pracy.

Przepisy w żadnym przypadku nie dopuszczają w związku z tym do przymusowego skierowania pracownika na urlop bezpłatny. Jest to wyłącznie uprawnienie pracownicze. W tym zakresie nic nie zmieniła również pandemia COVID-19 i zmiany prawne wprowadzane w ramach tzw. tarcz antykryzysowych - pracodawca nie ma prawa wysłać pracownika na przymusowy urlop bezpłatny. 

Akt prawny: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: shutterstock

Pozostałe wiadomości

Między Donaldem Trumpem i Elonem Muskiem doszło do publicznej kłótni. Teraz obydwaj studzą nastroje, mimo że padły gorzkie słowa, a niektóre ciosy były poniżej pasa. Jak podaje Politico, doradcy z Białego Domu zaplanowali na piątek rozmowę z Muskiem w celu załagodzenia sytuacji.

Gorąco na linii Trump-Musk. Wymiana ciosów i oskarżeń między byłymi współpracownikami

Gorąco na linii Trump-Musk. Wymiana ciosów i oskarżeń między byłymi współpracownikami

Aktualizacja:
Źródło:
BBC, PAP

Zatrzymany w środę były członek zarządu Orlen S.A. Michał R. usłyszał w czwartek zarzut niedopełnienia obowiązków nadzorowania i dbania o majątek Orlen S.A. - poinformowała w czwartek Prokuratura Regionalna w Warszawie. Michał R. nie przyznał się do zarzucanych mu czynów i złożył wyjaśnienia.

Są zarzuty dla byłego członka zarządu Orlenu

Są zarzuty dla byłego członka zarządu Orlenu

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Jesień - to wtedy według analityków Rada Polityki Pieniężnej może zdecydować się na kolejne cięcie stóp. Prezes NBP Adam Glapiński nie wydaje się spieszyć z obniżkami stóp procentowych - oceniają ekonomiści mBanku. Eksperci banku Santander zwracają uwagę na rzeczową i krótką konferencję. "Naszym zdaniem zasygnalizowała kolejną zmianę w nastawieniu banku centralnego, ponownie w kierunku bardziej jastrzębiej polityki" - stwierdzili w komentarzu.

Analitycy: bank centralny bardziej jastrzębi. Wskazali, kiedy kolejne cięcie stóp

Analitycy: bank centralny bardziej jastrzębi. Wskazali, kiedy kolejne cięcie stóp

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Podczas Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Orlenu nie udzielono absolutorium byłemu prezesowi spółki Danielowi Obajtkowi. Nowe władze, na czele z prezesem Ireneuszem Fąfarą, dostały zielone światło od akcjonariuszy. W uzasadnieniu rekomendacji dla walnego zgromadzenia powołano się na stwierdzone w audytach i kontrolach liczne nieprawidłowości. W czwartek w Płocku zdecydowano też o wysokości dywidendy.

Były zarząd Obajtka bez absolutorium od akcjonariuszy Orlenu

Były zarząd Obajtka bez absolutorium od akcjonariuszy Orlenu

Źródło:
PAP

W czwartek odbyła się rozmowa telefoniczna pomiędzy prezydentem USA Donaldem Trumpem a przywódcą Chin Xi Jinpingiem. W ocenie Amerykanina była ona "bardzo dobra", obaj rozmówcy zaprosili się nawzajem do złożenia wizyt, a zespoły z USA i Chin mają wkrótce spotkać się znów, by omówić kwestie handlowe. Według chińskich mediów Trump "wyraził ogromny szacunek" wobec Chin.

Pekin i Waszyngton po "bardzo dobrej rozmowie". Trwała półtorej godziny

Pekin i Waszyngton po "bardzo dobrej rozmowie". Trwała półtorej godziny

Źródło:
PAP

- RPP nie zapowiada ścieżki przyszłych stóp procentowych, nie zobowiązuje się do żadnych decyzji - poinformował prezes NBP Adam Glapiński. Szef banku centralnego wskazał, że RPP spodziewa się "w całym roku 2025 wyższego wzrostu PKB niż w roku ubiegłym".

Glapiński o stopach: nie zobowiązujemy się do żadnych decyzji, nawet werbalnie

Glapiński o stopach: nie zobowiązujemy się do żadnych decyzji, nawet werbalnie

Źródło:
tvn24.pl

Rada Prezesów postanowiła dziś obniżyć trzy podstawowe stopy procentowe EBC o 25 punktów bazowych - podano w komunikacie po posiedzeniu. Decyzja była zgodna z oczekiwaniami analityków. To już 8. obniżka stóp procentowych - od czerwca 2024 r. - Europejski Bank Centralny po czerwcowej obniżce stóp procentowych o 25 punktów bazowych jest dobrze pozycjonowany i w dobrym miejscu - oceniła na konferencji prezes EBC Christine Lagarde.

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych w strefie euro

Źródło:
tvn24.pl, PAP

We Francji spada spożycie wina. Jak podaje w czwartkowym wydaniu dziennik "Le Figaro", znacznie spadła sprzedaż tego alkoholu w super- i hipermarketach, a to główne miejsca zakupu. Jak wyliczono, Francuzi kupili o 35 milionów butelek mniej wina niż w 2024 roku.

Francuzi piją mniej wina. Spadek liczony w dziesiątkach milionów

Francuzi piją mniej wina. Spadek liczony w dziesiątkach milionów

Źródło:
PAP

Europejska Organizacja Konsumentów, zrzeszająca 45 europejskich organizacji konsumenckich z 32 krajów, złożyła skargę do Komisji Europejskiej przeciwko Shein. Chińskiej platformie fast fashion zarzuca się stosowanie tak zwanych "dark patterns", To nielegalne taktyki mających na celu nakłonienie klienta do dokonywania zakupów.

Skarga na Shein. Za manipulacyjne praktyki sprzedażowe

Skarga na Shein. Za manipulacyjne praktyki sprzedażowe

Źródło:
Reuters

W 2024 roku blisko dwa miliony podatników w Polsce osiągnęło dochód przekraczający 120 tysięcy złotych - wynika z danych Ministerstwa Finansów. Z kolei 8,7 miliona podatników skorzystało z tak zwanej ulgi dla młodych, czyli podatku zerowego.

Rekordy podatkowe. Resort podał dane

Rekordy podatkowe. Resort podał dane

Źródło:
PAP

Amerykański przedsiębiorca Stephen Lynch uważa, że niemieccy urzędnicy z rezerwą odnoszą się do jego propozycji zakupu niedziałającego gazociągu Nord Stream 2 - podał w czwartek "New York Times". Dodał, że liczy na zmianę stanowiska europejskich przywódców, podkreślając, że "gaz nie popłynie przed osiągnięciem pokoju na Ukrainie".

Co ze sprzedażą Nord Stream 2? Amerykański inwestor o "sceptycyzmie Berlina"

Co ze sprzedażą Nord Stream 2? Amerykański inwestor o "sceptycyzmie Berlina"

Źródło:
PAP

Rosnąca niepewność gospodarcza w USA związana z polityką celną administracji Donalda Trumpa wpływa na decyzje przedsiębiorców i konsumentów - ostrzega CNN. Podkreśla, że firmy notują wyższe koszty, podnoszą ceny i wstrzymują zatrudnienie.

Uderzają w Trumpa. "Rozpętuje piekło"

Uderzają w Trumpa. "Rozpętuje piekło"

Źródło:
CNN

Będziemy pilnować, aby przepisy były realizowane bez żadnych obejść i uników - napisała w mediach społecznościowych ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, przekazując, że prezydent Andrzej Duda zadeklarował, że podpisze ustawę o jawności cen mieszkań.

"Pan prezydent zadeklarował, że podpisze ustawę"

"Pan prezydent zadeklarował, że podpisze ustawę"

Źródło:
tvn24.pl

Firma Procter & Gamble zamierza w najbliższych dwóch latach zwolnić 7000 pracowników, czyli około sześć procent globalnej siły roboczej - podała Agencja Reutera. Ma to przeciwdziałać rosnącym kosztom w związku z niepewnością co do ceł Donalda Trumpa.

Gigant chce zwolnić 7000 osób

Gigant chce zwolnić 7000 osób

Źródło:
Reuters

Adam Bodnar, prokurator generalny i minister sprawiedliwości, poinformował w czwartek w mediach społecznościowych o tymczasowym aresztowaniu Moniki J., byłej głównej księgowej i prokurent spółki Cinkciarz.pl. "Usłyszała zarzut współdziałania w popełnieniu przestępstwa oszustwa" - przekazał, dodając, że przyznała się do zarzucanego czynu. Prokuratura w komunikacie wyjaśniła, że chodzi o "zarzut niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie przekraczającej 112 milionów złotych". Grozi jej kara do 25 lat pozbawienia wolności.

Areszt dla byłej głównej księgowej Cinkciarz.pl

Areszt dla byłej głównej księgowej Cinkciarz.pl

Źródło:
tvn24.pl

Węgierski MOL, który przejął stacje Lotosu, ma w Polsce coraz mniejsze przychody i większe straty - donosi w czwartek "Puls Biznesu".

Z impetem weszli do Polski. Liczą straty

Z impetem weszli do Polski. Liczą straty

Źródło:
PAP

W maju sprowadzono do Polski ponad 80 tysięcy używanych aut z zagranicy, czyli o 2 procent więcej rok do roku. Ich średni wiek to 12,11 roku - podał Instytut Badań Rynku Motoryzacyjnego Samar. Wyraźny wzrost odnotowano w imporcie elektryków.

To sprowadzamy. Skok w jednej grupie

To sprowadzamy. Skok w jednej grupie

Źródło:
PAP

Bułgaria, najbiedniejszy kraj Unii Europejskiej, szykuje się przystąpienia do strefy euro. Tymczasem po zwycięstwie Karola Nawrockiego w wyborach prezydenckich perspektywa dołączenia Polski do tego klubu jest bardziej odległa niż kiedykolwiek - pisze Politico.

Euro w Polsce "bardziej odległe niż kiedykolwiek"

Euro w Polsce "bardziej odległe niż kiedykolwiek"

Źródło:
PAP

W 2024 roku na świecie żyło niemal 23,5 miliona osób z majątkiem płynnym przekraczającymi milion dolarów. Liderem pod tym względem pozostają Stany Zjednoczone - wynika z najnowszego raportu firmy doradczej Capgemini.

W tym kraju żyje najwięcej milionerów

W tym kraju żyje najwięcej milionerów

Źródło:
PAP

W maju 2025 roku wartość zapytań o kredyt mieszkaniowy wzrosła o 46,4 procent rok do roku - przekazało Biuro Informacji Kredytowej. Kredytem było zainteresowanych ponad 38 tysięcy osób w porównaniu do prawie 27 tysięcy w maju poprzedniego roku.

Zmiana na rynku. Nagły wzrost zapytań

Zmiana na rynku. Nagły wzrost zapytań

Źródło:
PAP

Prezydent Donald Trump chce zniesienia ustawowego limitu zadłużenia w USA. "Jest zbyt niszczycielski, aby oddać go w ręce polityków, którzy mogą chcieć go wykorzystać" - napisał w mediach społecznościowych.

Trump: to grozi gospodarczą katastrofą

Trump: to grozi gospodarczą katastrofą

Źródło:
PAP

Przedłużający się impas polityczny w Polsce oraz zbliżające się wybory parlamentarne i zakończone prezydenckie ograniczają perspektywy reform gospodarczych i konsolidacji fiskalnej - oceniają agencje ratingowe S&P Global Ratings i Fitch. Eksperci wskazują, że apetyt na zdecydowane działania fiskalne może być coraz mniejszy w obliczu napiętej sceny politycznej. Wynik przyszłych wyborów może dodatkowo utrudnić wdrażanie niezbędnych reform.

Nawrocki w Pałacu, reformy w zawieszeniu. Agencje alarmują

Nawrocki w Pałacu, reformy w zawieszeniu. Agencje alarmują

Źródło:
PAP

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymała byłego wysokiego rangą menedżera związanego z Grupą Orlen. Według informacji tvn24.pl chodzi o wiceprezesa koncernu Michała R. Zatrzymanie ma związek z postępowaniem dotyczącym działalności zagranicznej spółki zależnej Orlenu. Do sprawy odniósł się były prezes Daniel Obajtek. Aresztowanie określił "niczym innym jak polityczną zemstą".

Były wiceprezes Orlenu zatrzymany

Były wiceprezes Orlenu zatrzymany

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl, PAP

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zgodził się na odroczenie przez Jastrzębską Spółkę Węglową terminu zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne – poinformowała spółka w komunikacie opublikowanym w środę. Wcześniej JSW złożyła wniosek o odroczenie należności w wysokości około 315 milionów złotych.

Miliony złotych do ZUS mogą poczekać. Jedna decyzja, duża ulga

Miliony złotych do ZUS mogą poczekać. Jedna decyzja, duża ulga

Źródło:
PAP

Bułgaria spełniła kryteria i może wstąpić do strefy euro 1 stycznia 2026 roku - przekazała Komisja Europejska (KE). Ostateczną decyzję podejmą kraje członkowskie w Radzie Unii Europejskiej. Bułgarskie społeczeństwo jest mocno podzielone w kwestii przyjęcia europejskiej waluty.

Euro w kolejnym kraju. Bruksela podjęła decyzję

Euro w kolejnym kraju. Bruksela podjęła decyzję

Źródło:
PAP

Rada Polityki Pieniężnej podjęła decyzję o pozostawieniu stóp procentowych NBP na niezmienionym poziomie. Stopa referencyjna nadal wynosi 5,25 procent. Decyzja była zgodna z oczekiwaniami rynkowymi. Obecny poziom stóp procentowych NBP sprzyja realizacji celu inflacyjnego w średnim okresie – podała Rada Polityki Pieniężnej w środowym komunikacie.

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Źródło:
PAP

Choć najem mógłby znacząco przyczynić się do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych w Polsce, jego rozwój jest ograniczony - głównie z powodu nieskutecznych regulacji. Jak wskazuje raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE), w 2023 roku jedynie 12,7 procent gospodarstw domowych korzystało z najmu, co stanowi jeden z najniższych odsetków w całej Unii Europejskiej.

Polska w ogonie Europy. To mogłoby uzdrowić rynek

Polska w ogonie Europy. To mogłoby uzdrowić rynek

Źródło:
PAP

W 2024 roku w Japonii urodziło się najmniej dzieci od czasu rozpoczęcia prowadzenia ogólnokrajowych statystyk w 1899 roku - poinformowało w środę japońskie ministerstwo zdrowia. Liczba urodzeń wyniosła zaledwie 686 tysięcy, co jest najniższym wynikiem od XIX wieku - przekazała agencja AP.

Alarm demograficzny. Najmniej dzieci od 126 lat

Alarm demograficzny. Najmniej dzieci od 126 lat

Źródło:
PAP

Elon Musk, miliarder i były bliski doradca Donalda Trumpa, w prywatnych rozmowach wyraża rosnące niezadowolenie z decyzji podejmowanych przez administrację USA - poinformowała stacja ABC News.

Miesiąc miodowy się skończył. Musk rozczarowany Trumpem

Miesiąc miodowy się skończył. Musk rozczarowany Trumpem

Źródło:
PAP