Ofiary śmiertelne, ogień, ogromne opady, rekordowe susze. Katastrofy naturalne w 2024 roku

Źródło:
tvnmeteo.pl, Reuters, World Weather Attribution
Lotnisko w brazylijskim Porto Alegre pod wodą
Lotnisko w brazylijskim Porto Alegre pod wodąArchiwum Reuters
wideo 2/9
Lotnisko w brazylijskim Porto Alegre pod wodąArchiwum Reuters

Ekstremalne fale upałów, rekordowe opady deszczu, niszczycielskie susze. W 2024 roku mieliśmy wiele okazji do zaobserwowania wpływu zmian klimatycznych na środowisko i ludzkie życie. Skutki ocieplającego się klimatu odczuli zarówno mieszkańcy bliskich nam regionów, jak i odległych zakątków świata.

Przez ostatnie 12 miesięcy na świecie doszło do niezliczonych katastrof naturalnych. Jak alarmowali naukowcy, wiele z nich jest blisko powiązanych z globalnymi zmianami klimatu. W wielu regionach wystąpiły rekordowe opady deszczu czy fale upałów, które w świecie bez zmian klimatycznych byłyby mniej niszczycielskie.

Zgodnie z analizą przeprowadzoną przez organizację Climate Central, w 2024 roku za sprawą zmian klimatu na świecie zanotowano średnio 41 upalnych dni więcej niż zazwyczaj. Dokładna liczba zależała od regionu - w niektórych miejscach było ich znacznie więcej, nawet do 150. Kraje, które doświadczyły ich najwięcej, to w przeważającej mierze państwa wyspiarskie i kraje rozwijające się, znajdujące się na linii frontu zmian klimatu.

Rekordowe ulewy w Brazylii

Na przełomie kwietnia i maja w południowej Brazylii doszło do rekordowych powodzi. W najciężej dotkniętym stanie Rio Grande do Sul na skutek żywiołu zginęło ponad 160 osób, a ponad pół miliona mieszkańców straciło domy. Masy wody zniszczyły m.in. tamę i elektrownię wodną na rzece Das Antas, przez co doszło do powstania dwumetrowej fali powodziowej, która zalała położone niżej tereny. Brazylijscy naukowcy przekazali, że skala zjawiska została spotęgowana przez zmiany klimatu.

Lotnisko w brazylijskim Porto Alegre pod wodą
Lotnisko w brazylijskim Porto Alegre pod wodąArchiwum Reuters

Tysiące ludzi pod osuwiskiem

Tygodnie ulewnych deszczy spowodowały w maju śmiertelne osunięcie się ziemi w prowincji Enga w Papui-Nowej Gwinei. Jak informował rząd, osuwisko pogrzebało żywcem ponad 2000 osób, a niebezpieczny teren utrudniał niesienie pomocy i zmniejszał nadzieje na odnalezienie ocalałych. Według szacunków ONZ liczba ofiar śmiertelnych wyniosła około 670, podczas gdy lokalne źródła informowały agencję Reuters, że jest ona znacznie niższa, bliższa 160.

Zniszczenia po osuwisku w Papui-Nowej Gwinei
Zniszczenia po osuwisku w Papui-Nowej GwineiPAP/EPA/NINGA ROLE

Piekło na tropikalnych mokradłach

W czerwcu na równinie Pantanal w Ameryce Południowej, największych na świecie tropikalnych mokradłach, rozpoczął się rekordowo wczesny sezon pożarowy. W porównaniu do tego samego okresu w 2023 roku roku pożarów było więcej o niemal 1000 procent. Płomienie pojawiały się także w porze deszczowej, która w tym roku okazała się wyjątkowo sucha - zanotowano sumę opadów o 60 procent poniżej średniej.

Ekstremalna susza dotknęła nie tylko obszar Pantanal. We wrześniu władze 62 brazylijskich gmin położonych na terenie Amazonii ogłosiły stan klęski żywiołowej w związku z nasilającą się w regionie suszą. Sytuacja zmusiła instytucje państwowe, stanowe oraz organizacje pozarządowe do współpracy w dostarczaniu wody pitnej do obszaru objętego kataklizmem.

Pożary na równinie Pantanal
Pożary na równinie PantanalArchiwum Reuters

Ekstremalne upały nad Morzem Śródziemnym

Lipiec przyniósł ekstremalne upały w wielu krajach leżących nad Morzem Śródziemnym. Ze szczególnie dotkliwym gorącem zmagały się Grecja, Włochy, Hiszpania, Portugalia, Francja i Maroko. Jak wynika z danych organizacji World Weather Attribution, na skutek skwaru zginęły co najmniej 23 osoby. 21 ofiar zanotowano w samym Maroku po upałach sięgających 48 stopni Celsjusza. Tak intensywne fale gorąca są coraz częstsze w krajach południowej Europy i północnej Afryki.

Upały we Włoszech, lipiec 2024PAP/EPA/TINO ROMANO
Upał w Hiszpanii, lipiec 2024PAP/EPA/Salas

Potężne huragany na Atlantyku

Sezon huraganowy na Atlantyku przyniósł 18 nazwanych burz o prędkości wiatru co najmniej 63 kilometry na godzinę, z czego 11 przekształciło się w huragany (prędkość wiatru przekraczała 119 km/h), a pięć osiągnęło prędkość wiatru powyżej 179 km/h, co klasyfikowało je jako poważne huragany. Spośród nich cztery przyniosły największe zniszczenia: Beryl, Debby, Helene i Milton.

Zniszczenia po przejściu huraganu Helene nad Karoliną PółnocnąPAP/EPA/CITY OF ROCKY MOUNTAIN

Na szczególną uwagę zasługuje huragan Helene, najbardziej śmiercionośny od 2005 roku - żywioł, który uderzył pod koniec września, przyczynił się do śmierci ponad 200 osób. Towarzyszące mu opady przyniosły ogromne powodzie, które zalały Karolinę Północną. Spore zniszczenia spowodował także Milton, który uderzył we Florydę niecałe dwa tygodnie po przejściu Helene. Na Kubie ogromne zniszczenia spowodował niewielki, ale potężny huragan Oscar.

Skutki huraganu Helene w stanie Karolina PółnocnaPAP/EPA/BILLY BOWLING
Karolina Północna, USA. Tereny zniszczone po przejściu huraganu Helene
Karolina Północna, USA. Tereny zniszczone po przejściu huraganu HeleneArchiwum Reutera

Europa Środkowa pod wodą

We wrześniu nad Środkową Europą uformował się niż Boris. Był to tzw. niż genueński, niosący ze sobą ogromne ilości wody opadowej, dodatkowo wzmocniony przez zmiany klimatu. Intensywne opady deszczu spowodowały wezbrania rzek w Polsce, Czechach, Austrii, Rumunii, Niemczech i na Słowacji. W naszym kraju dotknięte zostały regiony położone w dorzeczu Odry - woda zalała miasta położone na Dolnym Śląsku, Śląsku Opolskim i Ziemi Lubuskiej, powodując ogromne zniszczenia.

Na początku października kolejny niż genueński przyniósł intensywne opady nad Bośnię i Hercegowinę. Część kraju została wtedy całkowicie odcięta od świata.

Podtopione miasto Jesionik w Czechach MARTIN DIVISEK/PAP/EPA
Powódź w Bośni i HercegowiniePAP/EPA/NIDAL SALJIC

Tragiczne powodzie w Hiszpanii

Powodzie dotknęły również Półwysep Iberyjski. W hiszpańskiej Walencji 29 października doszło do rekordowych opadów deszczu, które spowodowały zalanie wielu miast na obrzeżach stolicy regionu. Żywioł przyczynił się do śmierci ponad 220 osób, a dziesiątki tysięcy straciły dobytek całego życia. W regionie nadal trwają prace porządkowe.

Zniszczone samochody w miejscowości Alfafar, prowincja WalencjaPAP/EPA/RAQUEL SEGURA
Mieszkańcy i wolontariusze sprzątają ulice miejscowości Paiporta, prowincja WalencjaPAP/EPA/Biel Alino

Jeden tajfun po drugim

W ostatnim kwartale roku nad Filipiny nadciągnęło łącznie sześć burz tropikalnych i tajfunów. Pierwsza z nich, Trami, uderzyła w główną wyspę kraju 24 października, przynosząc ze sobą dobowe sumy opadów deszczu większe, niż zazwyczaj notuje się przez dwa miesiące. Na Luzonie zginęło wtedy co najmniej 126 osób. Trami jeszcze się nie rozwiała, gdy nad Filipiny nadciągnął tajfun Kong-rey, a za nim kolejny, tym razem noszący nazwę Yinxing.

Najsilniejszym żywiołem okazał się supertajfun Man-yi, który uderzył w Filipiny dwukrotnie - raz na wyspie Catanduanes i raz w prowincji Aurora. Niósł on ze sobą ekstremalne opady deszczu oraz silny wiatr, którego najpotężniejsze porywy przekraczały prędkość 300 km/h. Władze Filipin informowały o co najmniej ośmiu ofiarach śmiertelnych i kilku osobach rannych.

Filipiny PAP/EPA/FRANCIS R. MALASIG
Liczenie strat po przejściu tajfunu Man-yiReuters

Cyklon, który zrównał wyspę z ziemią

14 grudnia w Majottę, francuskie terytorium zamorskie na Oceanie Indyjskim, uderzył cyklon Chido. Była to najpotężniejsza i najbardziej niszczycielska burza, jaka od 90 lat nawiedziła to państwo. Silny wiatr zmiatał z powierzchni ziemi całe osady. Na skutek przejścia żywiołu zginęło co najmniej 39 osób, a około 5,6 tysiąca zostało rannych. Dzień później, 15 grudnia, żywioł uderzył w wybrzeże Mozambiku, gdzie na skutek powodzi i wichur zginęły 94 osoby.

Zniszczenia na Majotcie po przejściu cyklonu Chido
Zniszczenia na Majotcie po przejściu cyklonu ChidoReuters
Zniszczenia w Mozambiku po przejściu cyklonu Chido
Zniszczenia w Mozambiku po przejściu cyklonu ChidoReuters
Cyklon tropikalny Chido na zdjęciu satelitarnym MODIS Land Rapid Response Team, NASA GSFC

Autorka/Autor:as

Źródło: tvnmeteo.pl, Reuters, World Weather Attribution

Źródło zdjęcia głównego: PAP/EPA/BILLY BOWLING

Pozostałe wiadomości

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed trudnymi warunkami pogodowymi. W Polsce obowiązują żółte alarmy przed intensywnymi opadami śniegu, oblodzeniem oraz przymrozkami. Sprawdź szczegóły.

Śnieg, przymrozki, oblodzenie. Niemal cała Polska zagrożona przez pogodę

Śnieg, przymrozki, oblodzenie. Niemal cała Polska zagrożona przez pogodę

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

W nadchodzących dniach czeka nas chwilowe ochłodzenie, bo do Polski napłynie arktyczna masa powietrza. - Porywisty wiatr obniży temperaturę odczuwalną - poinformował synoptyk tvnmeteo.pl Tomasz Wakszyński. Od piątku temperatura będzie rosnąć. Na horyzoncie aż 22 stopnie Celsjusza.

Czeka nas pogodowy rollercoaster

Czeka nas pogodowy rollercoaster

Źródło:
tvnmeteo.pl

Fala upałów nawiedziła Indie. W środę w stolicy kraju - Nowym Delhi - temperatura przekroczyła 40 stopni Celsjusza. Indyjski Departament Meteorologiczny (IMD) wydał ostrzeżenia przed spiekotą.

Ponad 40 stopni. "Upał jest nie do zniesienia"

Ponad 40 stopni. "Upał jest nie do zniesienia"

Źródło:
Reuters

Kamera obserwująca bocianie gniazdo w gminie Czerwieńsk w województwie lubuskim uchwyciła potyczkę pomiędzy ptakami. Nowo przybyły bocian próbował przejąć gniazdo zamieszkiwane od lat przez parę tych ptaków. Nagranie starcia otrzymaliśmy na Kontakt24 od jednego z naszych czytelników.

"Intruz wpadł jak burza". Bitwa o bocianie gniazdo na filmie

"Intruz wpadł jak burza". Bitwa o bocianie gniazdo na filmie

Źródło:
Kontakt24

Dwóch mężczyzn zginęło na polu golfowym w amerykańskim stanie Georgia. Jak donoszą lokalne media, kiedy próbowali znaleźć schronienie przed burzą, spadło na nich drzewo.

Ojciec i syn zginęli na polu golfowym

Ojciec i syn zginęli na polu golfowym

Źródło:
CNN, fox5atlanta.com, people.com

Pogoda na dziś. Czwartek 10.04 przyniesie wschodniej części kraju przelotne opady mokrego śniegu i deszczu ze śniegiem. Powieje silniejszy wiatr, w porywach do 65 kilometrów na godzinę.

Pogoda na dziś - czwartek 10.04. Popada mokry śnieg i deszcz ze śniegiem

Pogoda na dziś - czwartek 10.04. Popada mokry śnieg i deszcz ze śniegiem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na Wielkanoc. Do świąt pozostały jeszcze prawie dwa tygodnie, ale aktualne wyliczenia modeli meteorologicznych prognozują oczekiwany wzrost temperatury. Kilka dni może przynieść nam nawet wartości bliższe latu niż wiośnie.

Pogoda na Wielkanoc. Wielki Tydzień może być naprawdę gorący

Pogoda na Wielkanoc. Wielki Tydzień może być naprawdę gorący

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zdaniem naukowców postępująca zmiana klimatu sprawi, że Wenecja do 2150 roku może okresowo znajdować się pod wodą. Polscy badacze wskazują, że czarny scenariusz może dotyczyć także naszych miast.

Złe prognozy dla Wenecji, nie lepsze dla Trójmiasta

Złe prognozy dla Wenecji, nie lepsze dla Trójmiasta

Źródło:
PAP

Z danych amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowia (NIH) wynika, że około 10-20 procent dorosłych na całym świecie jest uczulonych na koty. Co za tym stoi? I czy istnieją rasy kotów, które nie uczulają?

Czy istnieją rasy kotów, które nie uczulają?

Czy istnieją rasy kotów, które nie uczulają?

Źródło:
The Conservation, NIH, PetMD

Mieszkaniec hrabstwa Woodford w stanie Kentucky uratował kilka kotów i kociąt z zalanych w trakcie powodzi domów. Gdy jego sąsiedzi w popłochu uciekali przed wielką wodą, mężczyzna ruszył na ratunek pozostawionym futrzakom.

Ruszył na ratunek przerażonym futrzakom. "Dryfowały w pojemniku"

Ruszył na ratunek przerażonym futrzakom. "Dryfowały w pojemniku"

Źródło:
CNN

W nocy z wtorku na środę na niebie pojawiło się księżycowe halo. Wyjątkowe zjawisko było widoczne między innymi w województwie lubuskim. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia od jednego z naszych czytelników.

Wokół Księżyca pojawiła się aureola

Wokół Księżyca pojawiła się aureola

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

W Boliwii panuje katastrofalna powódź. Do tej pory w wyniku ulewnych deszczy życie straciło co najmniej 55 osób. Do opuszczenia domów zmuszone były całe rodziny, aby uciekać przed wielką wodą. Trudna sytuacja panuje także na terenach rolniczych, a największe zmartwienie mają hodowcy bydła.

Takiej sytuacji nie było od dekad. Całe rodziny musiały uciekać

Takiej sytuacji nie było od dekad. Całe rodziny musiały uciekać

Źródło:
Reuters

Mieszkaniec amerykańskiego stanu Maine został zaatakowany przez lisa na własnym podwórku. Zwierzę najpierw zaatakowało jego psa. Mężczyzna próbował się bronić, aż w końcu został zmuszony zastrzelić intruza. Wyniki badań wykazały, że lis był chory na wściekliznę. Zdarzenie zostało zarejestrowane na nagraniu.

"Zobaczyłem, że mój pies walczy z innym zwierzęciem". Nagranie

"Zobaczyłem, że mój pies walczy z innym zwierzęciem". Nagranie

Źródło:
WMTW, "Fakty po Południu" TVN24

Co najmniej 50 hipopotamów oraz innych zwierząt zginęło z powodu zakażenia wąglikiem w Parku Narodowym Wirunga w Demokratycznej Republice Konga. Lokalne władze zaapelowały do mieszkańców o niezbliżanie się do dzikich zwierząt i gotowanie wody przed jej wypiciem.

50 martwych hipopotamów. Zabiła je bakteria groźna dla ludzi

50 martwych hipopotamów. Zabiła je bakteria groźna dla ludzi

Źródło:
Reuters

Amerykańscy naukowcy podali, że udało im się wskrzesić wilka strasznego - wymarłego kuzyna wilków szarych. Na świat przyszły trzy szczenięta o cechach typowych dla tego gatunku. Ogłoszenie wywołało spore kontrowersje w środowisku naukowym, a wielu badaczy twierdzi, że nie mamy do czynienia z "pełnoprawnym" wskrzeszeniem.

Twierdzą, że odtworzyli wymarły gatunek

Twierdzą, że odtworzyli wymarły gatunek

Źródło:
PAP, CNN, Reuters, New Scientist

Amerykańskie przedsiębiorstwo Colossal Biosciences ogłosiło "wskrzeszenie" wymarłego przed tysiącami lat wilka strasznego. Osiągnięcie naukowców rodzi pytania o to, czy czeka nas przywrócenie do życia innych zwierząt, które dawno zniknęły z powierzchni naszej planety. Chodzi o mamuty, a nawet dinozaury.

"Wskrzeszono" wilka strasznego. Czy na Ziemię wrócą mamuty i dinozaury?

"Wskrzeszono" wilka strasznego. Czy na Ziemię wrócą mamuty i dinozaury?

Źródło:
New York Times, Yale e360, Fakty TVN, TVN24

Stany Zjednoczone mierzą się z gigantycznymi powodziami, które od niemal tygodnia nawiedzają wschodnie i środkowe regiony. W poniedziałek szczególnie trudna sytuacja panowała nad brzegami rzeki Ohio. W Cincinnati mieszkańcy obawiali się powtórki sprzed prawie 30 lat, kiedy to miasto nawiedziła jedna z najgorszych powodzi w historii.

"Nagle zdali sobie sprawę, że są w sytuacji zagrożenia"

"Nagle zdali sobie sprawę, że są w sytuacji zagrożenia"

Źródło:
Reuters, cincinnati.com

W poniedziałek nad Białymstokiem pojawiło się interesujące zjawisko optyczne. Wokół słońca utworzyła się kolorowa "tarcza świetlna" zwana wieńcem. Jeden z naszych czytelników uchwycił ją na zdjęciu.

"Tarcza świetlna" wokół słońca

"Tarcza świetlna" wokół słońca

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Rośnie liczba ofiar katastrofalnej powodzi, jaka nawiedziła stolicę Demokratycznej Republiki Konga. Oficjalne dane mówią o co najmniej 33 zabitych, to o trzech więcej niż informowano w niedzielę. Kataklizm wywołały wielogodzinne, ulewne opady deszczu, które - według prognoz - mogą wystąpić także w innych regionach kraju.

"Nam udało się uratować, ale reszta jest uwięziona w domach"

"Nam udało się uratować, ale reszta jest uwięziona w domach"

Źródło:
Reuters, BBC

Mieszkańcy Indii zmagają się z ekstremalnymi upałami. Mimo wczesnej pory roku termometry w Delhi pokazały w poniedziałek 39 stopni Celsjusza. W północnych regionach kraju obowiązują żółte, pomarańczowe i czerwone ostrzeżenia.

"Przechodzimy bezpośrednio z zimy do lata"

"Przechodzimy bezpośrednio z zimy do lata"

Źródło:
PAP, BBC

W ostatnich dniach mocno sypnęło śniegiem w Tatrach. W Dolinie Pięciu Stawów Polskich leży już 110 centymetrów śniegu, a na Kasprowym Wierchu niemal 90 cm - wynika z poniedziałkowych pomiarów IMGW.

Ponad metr śniegu w Tatrach

Ponad metr śniegu w Tatrach

Źródło:
IMGW, PAP

Fala zimna dotarła do północnych i północno-wschodnich regionów Grecji. W poniedziałek ulice i domy znalazły się pod warstwą śniegu, a termometry pokazały ujemne wartości. Według prognoz w najbliższych dniach chłód rozleje się po całym kraju.

Atak zimy w Grecji. Odwołano lekcje

Atak zimy w Grecji. Odwołano lekcje

Źródło:
Greekreporter, ENEX

Co najmniej 30 osób zginęło na skutek powodzi, jaka dotknęła w sobotę Kinszasę, stolicę Demokratycznej Republiki Konga. Władze regionu podały, że z zalanych regionów ewakuowano wiele osób. Powódź spowodowała także paraliż komunikacyjny na głównych arteriach komunikacyjnych miasta.

Stolica pod wodą. Nie żyje 30 osób

Stolica pod wodą. Nie żyje 30 osób

Źródło:
PAP, Reuters

Przed nami kolejna fala arktycznego zimna. Jakiej temperatury możemy się spodziewać w nadchodzących dniach? Sprawdź, co przewiduje Tomasz Wasilewski w swojej prognozie długoterminowej na kolejne 16 dni.

Pogoda na 16 dni: powrót ciepła to odległa perspektywa

Pogoda na 16 dni: powrót ciepła to odległa perspektywa

Źródło:
tvnmeteo.pl

W nizinnych lasach deszczowych Panamy naukowcy odkryli drzewo "odporne" na uderzenia piorunów. Trwające wiele lat badania wykazały, że niezwykła budowa Dipteryx oleifera pozwala na czerpanie korzyści z tego, co dla innych drzew jest śmiertelnym zagrożeniem.

To drzewo wykorzystuje pioruny jako "broń"

To drzewo wykorzystuje pioruny jako "broń"

Źródło:
PAP, caryinstitute.org, livescience.com

Dwa żółwie słoniowe w jednym z zoo w Filadelfii po raz pierwszy zostały rodzicami, wydając na świat cztery młode. To wyjątkowe wydarzenie nie tylko dlatego, że ten podgatunek żółwia jest krytycznie zagrożony wyginięciem. Również dlatego, że świeżo upieczeni rodzice są około stulatkami.

Stuletnie żółwie zdecydowały się na pierwsze dziecko

Stuletnie żółwie zdecydowały się na pierwsze dziecko

Źródło:
BBC, ABC News, tvn24.pl

Na Kontakt24 otrzymaliśmy nagranie, na którym widać, jak stado żubrów zareagowało na załamanie pogody. Jak napisał Reporter24 pan Antoni, autor wideo, zwierzęta kompletnie nie przejęły się sypiącym śniegiem.

Ucz się od żubrów, jak znosić surową pogodę

Ucz się od żubrów, jak znosić surową pogodę

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Tornado przeszło przez hrabstwo Tippah w stanie Missisipi. Wirujący lej poderwał w górę dom jednej z rodzin i rzucił nim na odległość ponad 70 metrów. W środku byli ludzie.

Tornado poderwało dom i przeniosło go 70 metrów dalej. W środku byli ludzie

Tornado poderwało dom i przeniosło go 70 metrów dalej. W środku byli ludzie

Źródło:
CNN, wlbt.com

Ulewne deszcze nawiedziły amerykański stan Kentucky. W hrabstwie Franklin wody powodziowe porwały 9-letniego Gabriela. Jak podała stacja CNN, chłopiec zginął w czasie drogi na przystanek autobusu szkolnego.

Szedł do autobusu, porwały go wody powodziowe. Nie żyje 9-latek

Szedł do autobusu, porwały go wody powodziowe. Nie żyje 9-latek

Źródło:
CNN, Reuters, BBC