Ofiary śmiertelne, ogień, ogromne opady, rekordowe susze. Katastrofy naturalne w 2024 roku

Źródło:
tvnmeteo.pl, Reuters, World Weather Attribution
Lotnisko w brazylijskim Porto Alegre pod wodą
Lotnisko w brazylijskim Porto Alegre pod wodąArchiwum Reuters
wideo 2/9
Lotnisko w brazylijskim Porto Alegre pod wodąArchiwum Reuters

Ekstremalne fale upałów, rekordowe opady deszczu, niszczycielskie susze. W 2024 roku mieliśmy wiele okazji do zaobserwowania wpływu zmian klimatycznych na środowisko i ludzkie życie. Skutki ocieplającego się klimatu odczuli zarówno mieszkańcy bliskich nam regionów, jak i odległych zakątków świata.

Przez ostatnie 12 miesięcy na świecie doszło do niezliczonych katastrof naturalnych. Jak alarmowali naukowcy, wiele z nich jest blisko powiązanych z globalnymi zmianami klimatu. W wielu regionach wystąpiły rekordowe opady deszczu czy fale upałów, które w świecie bez zmian klimatycznych byłyby mniej niszczycielskie.

Zgodnie z analizą przeprowadzoną przez organizację Climate Central, w 2024 roku za sprawą zmian klimatu na świecie zanotowano średnio 41 upalnych dni więcej niż zazwyczaj. Dokładna liczba zależała od regionu - w niektórych miejscach było ich znacznie więcej, nawet do 150. Kraje, które doświadczyły ich najwięcej, to w przeważającej mierze państwa wyspiarskie i kraje rozwijające się, znajdujące się na linii frontu zmian klimatu.

Rekordowe ulewy w Brazylii

Na przełomie kwietnia i maja w południowej Brazylii doszło do rekordowych powodzi. W najciężej dotkniętym stanie Rio Grande do Sul na skutek żywiołu zginęło ponad 160 osób, a ponad pół miliona mieszkańców straciło domy. Masy wody zniszczyły m.in. tamę i elektrownię wodną na rzece Das Antas, przez co doszło do powstania dwumetrowej fali powodziowej, która zalała położone niżej tereny. Brazylijscy naukowcy przekazali, że skala zjawiska została spotęgowana przez zmiany klimatu.

Lotnisko w brazylijskim Porto Alegre pod wodą
Lotnisko w brazylijskim Porto Alegre pod wodąArchiwum Reuters

Tysiące ludzi pod osuwiskiem

Tygodnie ulewnych deszczy spowodowały w maju śmiertelne osunięcie się ziemi w prowincji Enga w Papui-Nowej Gwinei. Jak informował rząd, osuwisko pogrzebało żywcem ponad 2000 osób, a niebezpieczny teren utrudniał niesienie pomocy i zmniejszał nadzieje na odnalezienie ocalałych. Według szacunków ONZ liczba ofiar śmiertelnych wyniosła około 670, podczas gdy lokalne źródła informowały agencję Reuters, że jest ona znacznie niższa, bliższa 160.

Zniszczenia po osuwisku w Papui-Nowej Gwinei
Zniszczenia po osuwisku w Papui-Nowej GwineiPAP/EPA/NINGA ROLE

Piekło na tropikalnych mokradłach

W czerwcu na równinie Pantanal w Ameryce Południowej, największych na świecie tropikalnych mokradłach, rozpoczął się rekordowo wczesny sezon pożarowy. W porównaniu do tego samego okresu w 2023 roku roku pożarów było więcej o niemal 1000 procent. Płomienie pojawiały się także w porze deszczowej, która w tym roku okazała się wyjątkowo sucha - zanotowano sumę opadów o 60 procent poniżej średniej.

Ekstremalna susza dotknęła nie tylko obszar Pantanal. We wrześniu władze 62 brazylijskich gmin położonych na terenie Amazonii ogłosiły stan klęski żywiołowej w związku z nasilającą się w regionie suszą. Sytuacja zmusiła instytucje państwowe, stanowe oraz organizacje pozarządowe do współpracy w dostarczaniu wody pitnej do obszaru objętego kataklizmem.

Pożary na równinie Pantanal
Pożary na równinie PantanalArchiwum Reuters

Ekstremalne upały nad Morzem Śródziemnym

Lipiec przyniósł ekstremalne upały w wielu krajach leżących nad Morzem Śródziemnym. Ze szczególnie dotkliwym gorącem zmagały się Grecja, Włochy, Hiszpania, Portugalia, Francja i Maroko. Jak wynika z danych organizacji World Weather Attribution, na skutek skwaru zginęły co najmniej 23 osoby. 21 ofiar zanotowano w samym Maroku po upałach sięgających 48 stopni Celsjusza. Tak intensywne fale gorąca są coraz częstsze w krajach południowej Europy i północnej Afryki.

Upały we Włoszech, lipiec 2024PAP/EPA/TINO ROMANO
Upał w Hiszpanii, lipiec 2024PAP/EPA/Salas

Potężne huragany na Atlantyku

Sezon huraganowy na Atlantyku przyniósł 18 nazwanych burz o prędkości wiatru co najmniej 63 kilometry na godzinę, z czego 11 przekształciło się w huragany (prędkość wiatru przekraczała 119 km/h), a pięć osiągnęło prędkość wiatru powyżej 179 km/h, co klasyfikowało je jako poważne huragany. Spośród nich cztery przyniosły największe zniszczenia: Beryl, Debby, Helene i Milton.

Zniszczenia po przejściu huraganu Helene nad Karoliną PółnocnąPAP/EPA/CITY OF ROCKY MOUNTAIN

Na szczególną uwagę zasługuje huragan Helene, najbardziej śmiercionośny od 2005 roku - żywioł, który uderzył pod koniec września, przyczynił się do śmierci ponad 200 osób. Towarzyszące mu opady przyniosły ogromne powodzie, które zalały Karolinę Północną. Spore zniszczenia spowodował także Milton, który uderzył we Florydę niecałe dwa tygodnie po przejściu Helene. Na Kubie ogromne zniszczenia spowodował niewielki, ale potężny huragan Oscar.

Skutki huraganu Helene w stanie Karolina PółnocnaPAP/EPA/BILLY BOWLING
Karolina Północna, USA. Tereny zniszczone po przejściu huraganu Helene
Karolina Północna, USA. Tereny zniszczone po przejściu huraganu HeleneArchiwum Reutera

Europa Środkowa pod wodą

We wrześniu nad Środkową Europą uformował się niż Boris. Był to tzw. niż genueński, niosący ze sobą ogromne ilości wody opadowej, dodatkowo wzmocniony przez zmiany klimatu. Intensywne opady deszczu spowodowały wezbrania rzek w Polsce, Czechach, Austrii, Rumunii, Niemczech i na Słowacji. W naszym kraju dotknięte zostały regiony położone w dorzeczu Odry - woda zalała miasta położone na Dolnym Śląsku, Śląsku Opolskim i Ziemi Lubuskiej, powodując ogromne zniszczenia.

Na początku października kolejny niż genueński przyniósł intensywne opady nad Bośnię i Hercegowinę. Część kraju została wtedy całkowicie odcięta od świata.

Podtopione miasto Jesionik w Czechach MARTIN DIVISEK/PAP/EPA
Powódź w Bośni i HercegowiniePAP/EPA/NIDAL SALJIC

Tragiczne powodzie w Hiszpanii

Powodzie dotknęły również Półwysep Iberyjski. W hiszpańskiej Walencji 29 października doszło do rekordowych opadów deszczu, które spowodowały zalanie wielu miast na obrzeżach stolicy regionu. Żywioł przyczynił się do śmierci ponad 220 osób, a dziesiątki tysięcy straciły dobytek całego życia. W regionie nadal trwają prace porządkowe.

Zniszczone samochody w miejscowości Alfafar, prowincja WalencjaPAP/EPA/RAQUEL SEGURA
Mieszkańcy i wolontariusze sprzątają ulice miejscowości Paiporta, prowincja WalencjaPAP/EPA/Biel Alino

Jeden tajfun po drugim

W ostatnim kwartale roku nad Filipiny nadciągnęło łącznie sześć burz tropikalnych i tajfunów. Pierwsza z nich, Trami, uderzyła w główną wyspę kraju 24 października, przynosząc ze sobą dobowe sumy opadów deszczu większe, niż zazwyczaj notuje się przez dwa miesiące. Na Luzonie zginęło wtedy co najmniej 126 osób. Trami jeszcze się nie rozwiała, gdy nad Filipiny nadciągnął tajfun Kong-rey, a za nim kolejny, tym razem noszący nazwę Yinxing.

Najsilniejszym żywiołem okazał się supertajfun Man-yi, który uderzył w Filipiny dwukrotnie - raz na wyspie Catanduanes i raz w prowincji Aurora. Niósł on ze sobą ekstremalne opady deszczu oraz silny wiatr, którego najpotężniejsze porywy przekraczały prędkość 300 km/h. Władze Filipin informowały o co najmniej ośmiu ofiarach śmiertelnych i kilku osobach rannych.

Filipiny PAP/EPA/FRANCIS R. MALASIG
Liczenie strat po przejściu tajfunu Man-yiReuters

Cyklon, który zrównał wyspę z ziemią

14 grudnia w Majottę, francuskie terytorium zamorskie na Oceanie Indyjskim, uderzył cyklon Chido. Była to najpotężniejsza i najbardziej niszczycielska burza, jaka od 90 lat nawiedziła to państwo. Silny wiatr zmiatał z powierzchni ziemi całe osady. Na skutek przejścia żywiołu zginęło co najmniej 39 osób, a około 5,6 tysiąca zostało rannych. Dzień później, 15 grudnia, żywioł uderzył w wybrzeże Mozambiku, gdzie na skutek powodzi i wichur zginęły 94 osoby.

Zniszczenia na Majotcie po przejściu cyklonu Chido
Zniszczenia na Majotcie po przejściu cyklonu ChidoReuters
Zniszczenia w Mozambiku po przejściu cyklonu Chido
Zniszczenia w Mozambiku po przejściu cyklonu ChidoReuters
Cyklon tropikalny Chido na zdjęciu satelitarnym MODIS Land Rapid Response Team, NASA GSFC

Autorka/Autor:as

Źródło: tvnmeteo.pl, Reuters, World Weather Attribution

Źródło zdjęcia głównego: PAP/EPA/BILLY BOWLING

Pozostałe wiadomości

Jeszcze przed świętami będzie tak ciepło jak bywa w czerwcu albo w lipcu. Jaką temperaturę przyniosą nadchodzące dni? Sprawdź, co przewiduje Tomasz Wasilewski w swojej prognozie długoterminowej na kolejne 16 dni.

Pogoda na 16 dni: lato tydzień po zimie

Pogoda na 16 dni: lato tydzień po zimie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Naukowcy z Grecji opracowali modele, które przewidują, kiedy i jak mocno drzewa oliwne i dęby będą pylić. To przełomowe odkrycie może pomóc osobom uczulonym na pyłki tych drzew lepiej przygotować się do sezonu alergicznego.

Te drzewa najczęściej uczulają Greków. Od teraz będzie im lżej

Te drzewa najczęściej uczulają Greków. Od teraz będzie im lżej

Źródło:
greekreporter.com

Pod koniec tygodnia w Hiszpanii wyruszyły pierwsze wielkanocne procesje, co roku przyciągające uwagę całego świata. Niestety niektóre z nich musiały zawrócić do świątyń, a inne w ogóle ich nie opuściły z powodu ulewnych deszczy. Plany efektownych obchodów Wielkiego Tygodnia w Hiszpanii może pokrzyżować gwałtowna aura - donoszą lokalne media.

Słynne obchody Wielkiego Tygodnia zagrożone przez potężne opady

Słynne obchody Wielkiego Tygodnia zagrożone przez potężne opady

Źródło:
PAP, laopiniondemurcia.es

W kolejnych dniach nad Polską przepływać będą ciepłe masy powietrza, które jednak nie wszędzie przyniosą spokojne, pogodne niebo. Na początku tygodnia miejscami może zagrzmieć, spodziewane są także opady deszczu. Bliżej Wielkanocy temperatura skoczy do góry - w całej Polsce termometry pokażą co najmniej 20 stopni Celsjusza.

Pogoda na 5 dni. Jeszcze przed świętami w całym kraju będzie 20 stopni

Pogoda na 5 dni. Jeszcze przed świętami w całym kraju będzie 20 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ulewne deszcze związane z burzą Olivier nawiedziły Wyspy Kanaryjskie. W sobotę władze ogłosiły stan wyjątkowy na jednej z wysp archipelagu - Lanzarote. W związku z gwałtowną aurą strażacy interweniowali ponad 300 razy.

Stan wyjątkowy w turystycznym raju. "Nigdy czegoś takiego nie widziałem"

Stan wyjątkowy w turystycznym raju. "Nigdy czegoś takiego nie widziałem"

Źródło:
PAP, laprovincia.es, rtvc.es

Pełnia Różowego Księżyca była widoczna na niebie w nocy ze soboty na niedzielę. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia tego zjawiska. Pierwsza wiosenna pełnia jest szczególnie istotna, ponieważ na jej podstawie określana jest data Wielkanocy - święta ruchomego.

Różowy Księżyc zalśnił na niebie

Różowy Księżyc zalśnił na niebie

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Niedźwiedzie pojawiły się w sobotę w zakopiańskich Kuźnicach, blisko popularnego szlaku. Zwierzęta te stają się coraz bardziej aktywne, a w pobliże ludzkich siedzib przyciąga je zapach odpadków kuchennych. Jeśli natkniemy się na zwierzę, powinniśmy zachować ostrożność.

Niedźwiedzie w Zakopanem. Pojawiły się przy popularnym szlaku

Niedźwiedzie w Zakopanem. Pojawiły się przy popularnym szlaku

Źródło:
PAP, Tygodnik Podhalański, tvnmeteo.pl

W ciągu ostatnich dwóch dekad Europejczycy skuteczniej przystosowali się do niskiej temperatury niż do ekstremalnych upałów. - To proces, który w nauce nazywamy adaptacją - powiedział jeden z autorów publikacji na ten temat, Zhao-Yue Chen.

Lepiej znosimy zimno niż upały

Lepiej znosimy zimno niż upały

Źródło:
PAP

Trzęsienie ziemi nawiedziło w niedzielę Papuę-Nową Gwineę. Jak podało niemieckie centrum badań geologicznych GFZ, miało magnitudę 5,79.

Trzęsienie ziemi w Papui-Nowej Gwinei

Trzęsienie ziemi w Papui-Nowej Gwinei

Źródło:
Reuters, USGS

Pogoda na dziś. Niedziela 13.04 zapowiada się ciepło i pogodnie, chociaż po południu miejscami pojawi się więcej chmur. Na termometrach zobaczymy maksymalnie 23 stopnie Celsjusza. Biomet okaże się korzystny.

Pogoda na dziś - niedziela 13.04. Ciepły, pogodny dzień z korzystnym biometem

Pogoda na dziś - niedziela 13.04. Ciepły, pogodny dzień z korzystnym biometem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wichury nawiedziły w sobotę Chiny. W Pekinie, gdzie podmuchy rozpędzały się do ponad 100 kilometrów na godzinę, wiatr przewracał drzewa i łamał gałęzie. Wystąpiły utrudnienia na drogach. Jeszcze groźniej było na północy, w Mongolii Wewnętrznej, gdzie silnemu wiatrowi towarzyszyły intensywne opady śniegu.

Stolica sparaliżowana. Wiało z prędkością 100 kilometrów na godzinę

Stolica sparaliżowana. Wiało z prędkością 100 kilometrów na godzinę

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, Xinhua, AFP, PAP

Ulewy nawiedziły w piątek zachodnią Hiszpanię. Najsilniej padało w Galicji - w Lugo woda całkowicie zalała niektóre ulice i wdarła się na miejski stadion. Według lokalnych mediów taka niestabilna aura może nawiedzać Półwysep Iberyjski jeszcze przez jakiś czas.

Woda na ulicach, zmyty most. To dopiero początek ulew

Woda na ulicach, zmyty most. To dopiero początek ulew

Źródło:
El Progreso, La Razon, SIC Noticias

Kot przez trzy tygodnie był zamknięty w szybie wentylacyjnym. Jak opowiadała właścicielka, zwierzak nagle zniknął z zamkniętego pomieszczenia, z którego mógł wydostać się jedynie w ten sposób. Przeprowadzenie akcji ratunkowej utrudniała administracja budynku, która nie wierzyła, że kot mógł sam dostać się do szybu.

Kot spędził trzy tygodnie w szybie wentylacyjnym

Kot spędził trzy tygodnie w szybie wentylacyjnym

Źródło:
CNN, WISN 12

Ponad setka osób zginęła na skutek burz, jakie nawiedzają północne Indie i Nepal. Najtrudniejsza sytuacja panuje w indyjskim stanie Bihar, gdzie gwałtowne warunki pogodowe uszkodziły uprawy. Tak intensywne ulewy są w Indiach rzadkością o tej porze roku.

W dwa dni zginęło sto osób. "Myśleli, że bóg ich ochroni"

W dwa dni zginęło sto osób. "Myśleli, że bóg ich ochroni"

Źródło:
Reuters, Times of India, Hindustan Times

Pogoda na Wielkanoc 2025. W świetle najnowszych prognoz tuż przed świętami temperatura sięgnie miejscami aż 25-26 stopni Celsjusza. Gorąca aura nie potrwa długo, bo już w Wielki Piątek nad Polską ma przejść deszczonośny układ niżowy. Poza opadami przyniesie on także burze. - Będzie kształtować pogodę od Wielkiego Piątku do lanego poniedziałku - przekazała synoptyk tvnmeteo.pl.

Pogoda na Wielkanoc. Jest ryzyko pojawienia się burz

Pogoda na Wielkanoc. Jest ryzyko pojawienia się burz

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Trudne warunki panują na szlakach turystycznych w Beskidach. Szlaki są mokre i śliskie. Ratownicy przestrzegają tych, którzy chcą wybrać się w góry. W Tatrach obowiązuje lawinowa "dwójka".

"W górach wciąż trwa zima"

"W górach wciąż trwa zima"

Źródło:
PAP, TPN

Włoski wulkan Etna nie daje o sobie zapomnieć. W powietrze trafiła porcja lawy, która rozświetliła niebo. Lokalne lotnisko funkcjonuje jednak bez żadnych utrudnień.

Erupcja Etny. Lawa wydobyła się z wulkanu

Erupcja Etny. Lawa wydobyła się z wulkanu

Źródło:
ANSA, Reuters

W sobotę obchodzony był Światowy Dzień Chomika. Chomik europejski to krytycznie zagrożony gatunek ssaka. Jak alarmują naukowcy, w ciągu najbliższych kilkunastu lat może wyginąć na całym euroazjatyckim obszarze występowania.

W sobotę obchodził swoje święto, za kilkanaście lat może wyginąć

W sobotę obchodził swoje święto, za kilkanaście lat może wyginąć

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Naukowcy z japońskiej uczelni Okinawa Institute of Science and Technology (OIST) odkryli dwa nowe gatunki tasiemców. Larwy tych pasożytów znaleziono w jelitach i żołądkach dziko żyjących kałamarnic.

Odkryto dwa nowe gatunki tasiemców

Odkryto dwa nowe gatunki tasiemców

Źródło:
Okinawa Institute of Science and Technology

Jak sugerują nowe badania naukowców z amerykańskiej Yale School of Medicine, świeże skaleczenie na skórze, które mamy podczas pierwszego próbowania nowego jedzenia, może zwiększać ryzyko wystąpienia alergii pokarmowej. Eksperyment na razie przeprowadzono na myszach, są potrzebne kolejne analizy.

Urazy skóry i alergie pokarmowe mogą mieć coś wspólnego

Urazy skóry i alergie pokarmowe mogą mieć coś wspólnego

Źródło:
ScienceAlert, Yale School of Medicine

Warto wieczorami wypatrywać na niebie niezwykłego zjawiska - fałszywego Pasa Oriona. Jak napisał Karol Wójcicki, autor profilu "Z głową w gwiazdach", "to jeden z tych przypadków, kiedy niebo zaskakuje geometrią i chwilową harmonią".

Spójrzmy w niebo. "Pojawiło się tam coś, co może mocno zaskoczyć"

Spójrzmy w niebo. "Pojawiło się tam coś, co może mocno zaskoczyć"

Źródło:
Z głową w gwiazdach

Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump wezwał w piątek amerykański Kongres do przyjęcia ustawy, która zniosłaby zmianę czasu. Miałaby ona wprowadzić na stałe obecny czas letni. W jego opinii taka decyzja zostałaby dobrze przyjęta przez obywateli.

Donald Trump wzywa do zniesienia zmiany czasu    

Donald Trump wzywa do zniesienia zmiany czasu    

Źródło:
PAP

Kolejne dni mogą przynieść ulewne opady deszczu w Europie Zachodniej. Miejscami przez tydzień spadnie nawet 150 litrów wody na metr kwadratowy, co zwiastuje podtopienia. Czy intensywne opady zawitają także do Polski?

Będzie lać od Hiszpanii po Norwegię. A co z Polską?

Będzie lać od Hiszpanii po Norwegię. A co z Polską?

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Mikoszewie w województwie pomorskim znajduje się najmłodsza plaża w Polsce. Nowy fragment wybrzeża powstał w lutym 2025 roku, ale jak pokazują zdjęcia satelitarne z lat 2017-2025, zmiany linii brzegowej to następstwo wieloletniego procesu nanoszenia osadów. Piaszczysty skrawek od razu zyskał sporą popularność.

Najmłodsza plaża w Polsce. Tak wygląda z kosmosu

Najmłodsza plaża w Polsce. Tak wygląda z kosmosu

Źródło:
Copernicus.eu, tvn24.pl, Radio Gdańsk

Meteoryt mógł spaść nieopodal Opola. Jak podał serwis Skytinel, fragment kosmicznej skały pochodzi z bolidu, który rozświetlił niebo nad Polską 27 marca. Według obliczeń największy kawałek może ważyć 100 gramów.

Mógł spaść nieopodal Opola. Pochodzi spomiędzy Marsa a Jowisza

Mógł spaść nieopodal Opola. Pochodzi spomiędzy Marsa a Jowisza

Źródło:
Skytinel

Piorun trafił w grupę uczniów w Japonii w czwartek. Jak podały lokalne media, do zdarzenia doszło podczas treningu szkolnej drużyny piłkarskiej. Do szpitala trafiło sześcioro uczniów, a dwóch chłopców jest w stanie ciężkim.

Piorun trafił w grupę uczniów

Piorun trafił w grupę uczniów

Źródło:
AP News, asahi.co.jp

Eksperymentalna prognoza długoterminowa Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej mówi o tym, jakie mogą być najbliższe - a więc i wakacyjne - miesiące. Sprawdź przewidywania meteorologów na maj, czerwiec, lipiec oraz sierpień 2025.

Takie może być tegoroczne lato. Prognoza długoterminowa IMGW

Takie może być tegoroczne lato. Prognoza długoterminowa IMGW

Źródło:
IMGW

C/2025 F2 (SWAN) to kometa, która niedawno została potwierdzona przez Międzynarodową Unię Astronomiczną. Odkryty przez amatora obiekt przykuwa uwagę wielu pasjonatów astronomii, bo już niedługo będzie można go zobaczyć go gołym okiem.

W okolice Ziemi może wrócić za kilkadziesiąt tysięcy lat. Da się ją zobaczyć

W okolice Ziemi może wrócić za kilkadziesiąt tysięcy lat. Da się ją zobaczyć

Źródło:
"Z głową w gwiazdach"