"Królowa" i "król" wilków. Jak jest w Polsce

Źródło:
tvnmeteo.pl
Wilk Nestor (z obrożą) nagrany przez fotopułapki
Wilk Nestor (z obrożą) nagrany przez fotopułapkiStowarzyszenie dla Natury "Wilk"
wideo 2/13
Wilk Nestor (z obrożą) nagrany przez fotopułapkiStowarzyszenie dla Natury "Wilk"

Strata 11-letniej wilczycy z amerykańskiego parku Yellowstone wywołała ogromne poruszenie wśród naukowców. Samica, znana jako 907F, była nazywana "królową wilków" ze względu na swoją dominującą rolę w stadzie. Tak stare okazy nie zdarzają się często w populacjach tego gatunku. Jak się jednak okazuje, w Polsce również znane są przypadki "długowiecznych" wilków. O ich życiu opowiedziała nam prof. Sabina Pierużek-Nowak ze Stowarzyszenia dla Natury "Wilk".

Wilczyca 907F żyła około 11 lat, czym ponad dwukrotnie przekroczyła przeciętną długość życia wilków w Parku Narodowym Yellowstone, która wynosi cztery-pięć lat. W trakcie swojego życia wydała na świat rekordową liczbę dziesięciu miotów szczeniąt. Zginęła w starciu z wrogą grupą wilków, prawdopodobnie 25 grudnia ubiegłego roku. Samica była nazywana "królową wilków" ze względu na swoją dominującą rolę w grupie rodzinnej.

- W grupach wilczych takim osobnikiem, który decyduje o aktywności grupy, jest po prostu najstarsza samica, ta, która się rozmnaża. W Polsce, w Borach Tucholskich, monitorowana była przez wiele lat wilczyca, która jeszcze w wieku 12 lat urodziła szczenięta. Kilka miesięcy później zginęła w potyczce z sąsiednią grupą rodzinną. Dokładnie tak, jak było w Yellowstone - opowiada w rozmowie z tvnmeteo.pl prof. Sabina Pierużek-Nowak ze Stowarzyszenia dla Natury "Wilk".

Ekspertka dodaje, że określenie dokładnej liczby polskich "królowych wilków" jest bardzo trudne, ponieważ naukowcy nie są w stanie obserwować każdej grupy rodzinnej tych zwierząt w Polsce. Jednak dostarczone za pomocą fotopułapek i obroży telemetrycznych dane pozwoliły przybliżyć naukowcom wilczy świat.

Wilczyca 907FNational Park Service

Zdeterminowany i skuteczny łowca

Rozmnażające się samice pełnią bardzo ważną rolę w grupach rodzinnych wilków, związaną nie tylko z wychowywaniem potomstwa, wyborem miejsca na norę czy ukrycia szczeniąt. To do nich należy m.in. decyzja o wyjściu na polowanie czy obraniu kierunku wędrówki do miejsca polowania.

- Jeśli wilczyca nie może polować, bo opiekuje się maleńkimi szczeniętami, to zachęca swojego partnera i resztę grupy, by wyruszyli zdobywać pokarm. Kilka tygodni po urodzeniu szczeniąt, kiedy może już pozostawić młode pod opieką starszego potomka i wyruszyć na polowanie, jest bardzo zdeterminowanym i skutecznym łowcą. Jest drobniejsza i szybsza od samca, co sprawia, że często jako pierwsza dopada zdobycz, a jej partner i starsi synowie odgrywają kluczową rolę w zatrzymaniu i uśmierceniu ofiary - podkreśla Pierużek-Nowak. Dodaje, że taka, szczególnie starsza samica posiada również zgromadzoną przez lata niezbędną wiedzę na temat rodzinnego terytorium, miejsc, gdzie bezpiecznie można ukryć szczenięta, gdzie żerują i odpoczywają sarny, jelenie i dziki, i gdzie można na nie skutecznie zapolować.

- Ona wie, w jaki sposób to terytorium użytkować, jak często zmieniać miejsca, gdzie się poluje, jak często robić obchody granic terytoriów, które drzewa trzeba po drodze znakować, by zabezpieczyć się przed wtargnięciem intruzów. Tę wiedzę samica - matka przekazuje swojemu potomstwu, bo wilki są gatunkiem wybitnie socjalnym, u którego uczenie się od rodziców i starszego potomstwa stanowi warunek przetrwania w środowisku - dodaje ekspertka.

Co się dzieje, gdy "królowa wilków" umiera

Śmierć przywódczyni jest ogromnym ciosem dla watahy. Nierzadko dochodzi do sytuacji, gdy grupa wilków rozpada się po odejściu rozmnażającej się samicy.

- Jeśli ginie w momencie, kiedy jej najmłodsze potomstwo jest jeszcze na etapie bardzo wczesnego rozwoju, to może być dla nich wyrok śmierci. Osamotniony samiec, ojciec szczeniąt może nie być w stanie dostarczyć im dostatecznie dużo pokarmu i jednocześnie zapewnić bezpieczeństwa - mówi prezeska Stowarzyszenia dla Natury "Wilk".

Jeśli jest z nim też starsze potomstwo, z poprzedniego roku, szanse dla małych szczeniąt są większe. Jednak życie grupy bez przywódczyni jest znacznie bardziej ryzykowne. Ekspertka dodaje, że podczas wielu lat badań naukowcom udało się też zaobserwować, że wilki przechodzą także okres żałoby po stracie "królowej".

- Jeśli samiec ocalał, to na pewno będzie się starał tę grupę rodzinną dalej trzymać razem, to przecież jego potomstwo. Natomiast to będzie bardzo zależało od jego umiejętności i od tego, na ile on jest doświadczony - opisuje naukowczyni.

Rzadkie okazy

Zdaniem prof. Sabiny Pierużek-Nowak trudno w tym momencie wskazać żyjącego najstarszego wilka lub najstarszą wilczycę w Polsce. Jednak tak stare wilki nie są częste w populacjach tego gatunku. Tylko tam, gdzie wilki są ściśle chronione i gdzie nie są nielegalnie zabijane, mają szansę na dożycie późnej starości, czyli około 12-13 lat.

- Obecnie wilki, które noszą nasze obroże telemetryczne, nie są starymi wilkami, najstarszy ma 4 lata - mówi Pierużek-Nowak, ale dodaje, że do listopada 2023 roku wraz z zespołem śledziła przy pomocy telemetrii losy samca "Nestora" z lasów koszalińskich - ocenionego na 12 lat. Kontakt z samcem urwał się, gdy spadła mu obroża telemetryczna.

Wilk Nestor (z obrożą) nagrany przez fotopułapki
Wilk Nestor (z obrożą) nagrany przez fotopułapkiStowarzyszenie dla Natury "Wilk"

Autorka/Autor:Franciszek Wajdzik/dd

Źródło: tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Stowarzyszenie dla Natury "Wilk"

Pozostałe wiadomości

Pogoda na jutro, czyli piątek 17.01. W nocy mogą pojawić się zamglenia i mgły ograniczające widzialność. Dzień zapowiada się pochmurnie, tylko na południu jest szansa na przejaśnienia i rozpogodzenia.

Kierowcy, uważajcie w nocy!

Kierowcy, uważajcie w nocy!

Źródło:
tvnmeteo.pl

W nadchodzących dniach wyż Beate sprawi, że niebo nad Polską nadal spowite będzie chmurami. W weekend powoli zacznie się rozpogadzać. Nowy tydzień przyniesie wzrost temperatury do 7 stopni.

Nareszcie zaświeci słońce

Nareszcie zaświeci słońce

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dym i dźwięk przypominający huk eksplozji. Kamera przed domem w Kanadzie zarejestrowała moment uderzenia meteorytu w chodnik tuż przed budynkiem. Właściciel domu twierdzi, że był o krok od śmierci, a badacze podkreślają: nagranie, na którym słychać uderzenie meteorytu o podłoże, to nowość.

Meteoryt uderzył w chodnik przed domem. Nagranie, jakiego jeszcze nie było

Meteoryt uderzył w chodnik przed domem. Nagranie, jakiego jeszcze nie było

Źródło:
CBC, CNN

W czwartek gigantyczna rakieta New Glenn firmy Blue Origin wystartowała z przylądka Canaveral na Florydzie. Drugi stopień rakiety dotarł na orbitę, osiągając długo oczekiwany kamień milowy i główny cel misji. To ogromny skok dla firmy Jeffa Bezosa, która zamierza rywalizować ze SpaceX Elona Muska w branży wynoszenia satelitów na orbitę.

Sukces rakiety Jeffa Bezosa. "Osiągnęliśmy najważniejszy dla nas cel"

Sukces rakiety Jeffa Bezosa. "Osiągnęliśmy najważniejszy dla nas cel"

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, Blue Origin

Locha adoptowana przez hodowczynię koni Elodie Cappe w kwietniu 2023 roku może pozostać ze swoją właścicielką - orzekł w czwartek francuski sąd. Kobiecie groziło więzienie, a zwierzęciu - eutanazja. Sprawa wzbudziła wiele emocji wśród francuskiej opinii publicznej. W obronie Elodie i lochy Rillette stanęło wielu aktywistów, organizacje obrońców praw zwierząt oraz gwiazdy, między innymi aktorka Brigitte Bardot.

Przygarnęła lochę. Kobiecie groziło więzienie, zwierzęciu - eutanazja

Przygarnęła lochę. Kobiecie groziło więzienie, zwierzęciu - eutanazja

Źródło:
Reuters

- Straciliśmy statek - taki krótki komunikat dotyczący rakiety Starship firmy SpaceX ponad 20 minut po starcie przekazała inżynierka Kate Tice. Największa rakieta w historii ludzkości wzbiła się w niebo przed godziną 23.30 w czwartek w Polsce, ale po około minucie centrum dowodzenia straciło z nią kontakt. Statek kosmiczny rozpadł się w powietrzu. Po raz drugi udało się jednak lądowanie pierwszego członu rakiety nośnej Super Heavy, który po raz drugi udanie został przechwycony przez mechaniczne ramiona.

Starship zniszczony. Elon Musk stracił swój statek

Starship zniszczony. Elon Musk stracił swój statek

Aktualizacja:
Źródło:
CNN, PAP

Pierwsze tygodnie 2025 roku przyniosły falę upałów w centralnej i północnej Argentynie. W stolicy kraju Buenos Aires termometry w ostatnich dniach pokazywały wartości powyżej 30 stopni Celsjusza. Służby meteorologiczne rozważają wprowadzenie stanu zagrożenia związanego z upałem.

"Jest strasznie, mówię wam". Termometry pokazują nawet 40 stopni Celsjusza

"Jest strasznie, mówię wam". Termometry pokazują nawet 40 stopni Celsjusza

Źródło:
Reuters

Rozpoczęła się ewakuacja trzech tysięcy mieszkańców w rejonie góry Ibu na wschodniej indonezyjskiej wyspie Halmahera. W tym tygodniu doszło tam do kilku erupcji stratowulkanu. Z krateru o średnicy jednego kilometra wydobywa się gęsty, szary dym.

Po erupcji wulkanu ewakuują tysiące osób

Po erupcji wulkanu ewakuują tysiące osób

Źródło:
Reuters

W Chinach wzrosły obawy o stan tam elektrowni wodnych. Po trzęsieniu ziemi o magnitudzie 6.8 wykryto pęknięcia w pięciu z czternastu konstrukcji. W niektórych regionach zarządzono ewakuację mieszkańców.

Po silnym trzęsieniu ziemi wykryli pęknięcia tam

Po silnym trzęsieniu ziemi wykryli pęknięcia tam

Źródło:
Reuters

Mieszkańcy północno-wschodnich stanów USA od początku tygodnia mierzą się z falą intensywnych opadów śniegu. Śnieżyce są skutkiem zjawiska zwanego "efektem jeziora". W niektórych miejscach grubość pokrywy śnieżnej przekroczyła 60 centymetrów.

"Efekt jeziora" sprowadził śnieżyce. Spadło ponad pół metra śniegu

"Efekt jeziora" sprowadził śnieżyce. Spadło ponad pół metra śniegu

Źródło:
NWS, FOX Weather, Reuters

Pogoda na ferie zimowe 2025. W poniedziałek uczniowie z części województw rozpoczną dwutygodniowy odpoczynek od zajęć w szkołach. Czy ich pierwsze dni okażą się białe, czy też nie ma szans na wypoczynek w śniegu? Sprawdź wstępną prognozę synoptyk tvnmeteo.pl Arlety Unton-Pyziołek. 

Pogoda na ferie zimowe. Czy spadnie śnieg?

Pogoda na ferie zimowe. Czy spadnie śnieg?

Źródło:
tvnmeteo.pl

W czwartek dojdzie do opozycji Marsa. Takie zjawisko zdarza się co 26 miesięcy, dlatego warto spojrzeć w niebo i wypatrywać na nim jasnego, pomarańczowego punktu.

"Dobra okazja do obserwacji planety". Warto spojrzeć w niebo

"Dobra okazja do obserwacji planety". Warto spojrzeć w niebo

Źródło:
Z głową w gwiazdach, tvnmeteo.pl

W Niemczech, 70 kilometrów od polskiej granicy, wykryto ognisko pryszczycy. - Zagrożenie jest poważne, dlatego trzeba zachować najwyższą ostrożność - ostrzegł w środę główny lekarz weterynarii Krzysztof Jażdżewski. Zauważył przy tym, że w okresie aktywności wirusa obowiązywał już zakaz importu bydła z Brandenburgii.

Silnie zaraźliwa choroba blisko polskiej granicy. "Zagrożenie jest poważne" 

Silnie zaraźliwa choroba blisko polskiej granicy. "Zagrożenie jest poważne" 

Źródło:
PAP

Bezzałogowy satelita Gaia należący do Europejskiej Agencji Kosmicznej kończy swoją misję. Przez 11 lat kosmiczne obserwatorium zbierało dane na temat gwiazd i innych obiektów. W najbliższych tygodniach naukowcy przeprowadzą ostatnie testy technologiczne, po czym skierują sondę na orbitę "emerytalną".

"Dostarczył więcej odkryć naukowych niż Teleskopy Kosmiczne Hubble'a i Webba razem wzięte"

"Dostarczył więcej odkryć naukowych niż Teleskopy Kosmiczne Hubble'a i Webba razem wzięte"

Źródło:
Uniwersytet Warszawski, PAP

Chwile grozy przeżył właściciel psa, który wpadł do zamarzniętego jeziora podczas próby ratowania swojego pupila. Na miejsce zostali wezwani ratownicy, którzy udzielili pomocy poszkodowanym. Lokalny departament policji opublikował w sieci nagranie z akcji.

Pies wpadł do jeziora, właściciel rzucił się za nim. Nagranie

Pies wpadł do jeziora, właściciel rzucił się za nim. Nagranie

Źródło:
Reuters, NBC Boston

Dwa lądowniki księżycowe - jeden należący do japońskiej firmy Ispace, a drugi do amerykańskiej firmy kosmicznej Firefly - wystartowały z Florydy dzięki rakiecie SpaceX. Maszyny za kilkadziesiąt dni mają dotrzeć na Księżyc. Na pokładzie Falcona-9 znalazła się także wyjątkowa przesyłka.

Model szwedzkiego domku trafi na Księżyc

Model szwedzkiego domku trafi na Księżyc

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, PAP

Gęsta mgła doprowadziła do paraliżu komunikacyjnego w części Indii. W wielu miejscach widzialność spadła poniżej 100 metrów, co wywołało opóźnienia lotów, pociągów oraz zatory na autostradach. Mieszkańcy niektórych regionów najbardziej zaludnionego państwa świata mierzą się także z falą chłodu.

Mgły spowiły i sparaliżowały miasto

Mgły spowiły i sparaliżowały miasto

Źródło:
Reuters

Satelita zbudowany przez studentów Akademii Górniczo-Hutniczej we wtorek wieczorem poleciał na orbitę w ramach misji Falcon 9 Transporter-12. To pierwszy satelita w pełni stworzony przez studentów oraz najmniejszy skonstruowany do tej pory w Polsce - mówią przedstawiciele uczelni, którzy byli gośćmi specjalnego wydania programu "Kijek w kosmosie" na antenie TVN24 BiS.

Rakieta Elona Muska wystrzeliła najmniejszego polskiego satelitę. "To niesamowite uczucie"

Rakieta Elona Muska wystrzeliła najmniejszego polskiego satelitę. "To niesamowite uczucie"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, TVN24 BiS, "Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Strażacy próbują powstrzymać dwa ogromne pożary, które spustoszyły część Los Angeles w zeszłym tygodniu. Według prognoz w środę ma wzrosnąć prędkość wiatru, który może utrudnić akcję gaśniczą. W wyniku żywiołu zginęło już 25 osób, a straty liczone są w setkach miliardów dolarów.

"Jedno to zobaczyć to w telewizji. Co innego obserwować z powietrza"

"Jedno to zobaczyć to w telewizji. Co innego obserwować z powietrza"

Źródło:
Reuters, CNN

Choć 15 stopni Celsjusza nie wydaje się niską temperaturą, dla mieszkańców stolicy Tajlandii to prawdziwe zimno. Właśnie tyle termometry pokazały w Bangkoku w poniedziałek rano. Jeszcze zimniej było na północy, gdzie zaskoczeni turyści fotografowali szron na trawie - opisują miejscowe media.

Nietypowo zimno w Tajlandii. "Nie pamiętam, kiedy tak było"

Nietypowo zimno w Tajlandii. "Nie pamiętam, kiedy tak było"

Źródło:
CNN, Bangkok Post

W rejonie niszczycielskiego i tragicznego w skutkach pożaru w Pacific Palisades w Los Angeles powstało ogniste tornado. Wirującą kolumnę płomieni udało się zarejestrować na nagraniu.

Ogniste tornado. Nagranie z Los Angeles

Ogniste tornado. Nagranie z Los Angeles

Źródło:
NBC News, tvnmeteo.pl

Dziewięć plaż w okolicach Sydney zamknięto po tym, jak woda wyrzuciła na brzeg szaro-białe kulki nieznanego pochodzenia. Są niewielkie i na ten moment ich skład pozostaje nieznany. Władze zarządziły już analizę tajemniczych obiektów.  

Woda wyrzuciła na brzeg tajemnicze kulki. Zamknięto najsłynniejsze plaże w regionie  

Woda wyrzuciła na brzeg tajemnicze kulki. Zamknięto najsłynniejsze plaże w regionie  

Źródło:
ABC, BBC, The Guardian, tvn24.pl

Australijscy naukowcy sklasyfikowali nowy gatunek pająka. "Big Boy", czyli Atrax christenseni, jest większą i bardziej jadowitą wersją ptasznika australijskiego - jednego z najbardziej niebezpiecznych pajęczaków na świecie.

"Nie radzę go dotykać, z całą pewnością wydziela duże ilości jadu"

"Nie radzę go dotykać, z całą pewnością wydziela duże ilości jadu"

Źródło:
PAP

39 131 nietoperzy 11 gatunków - to wynik 24. międzynarodowego liczenia nietoperzy w Międzyrzeckim Rejonie Umocnionym w województwie lubuskim. To jedno z największych polskich zimowisk tych latających ssaków. Naukowcy wskazują na zdolności adaptacyjne tych zwierząt do zmian klimatu.

Wielkie liczenie nietoperzy. Drugi rekordowy wynik

Wielkie liczenie nietoperzy. Drugi rekordowy wynik

Źródło:
PAP

Fala mrozów nadciągnęła nad Europę. Na początku tygodnia termometry, między innymi we Francji i Hiszpanii, pokazały nawet -12 stopni Celsjusza. Za ochłodzenie odpowiedzialne są masy powietrza z północnej części Starego Kontynentu. Według prognoz mroźna aura może utrzymać się przez kilka dni.

Powiew chłodu w części Europy. "Najmroźniejszy poranek tej zimy"

Powiew chłodu w części Europy. "Najmroźniejszy poranek tej zimy"

Źródło:
ENEX, AEMET, MeteoFrance