Ciśnienie atmosferyczne – czym jest? Od czego zależy i jak wpływa na samopoczucie?

Źródło:
obserwator.imgw.pl, encyklopedia.pwn.pl, tvn24.pl
Liczba meteopatów rośnie (materiał archiwalny)
Liczba meteopatów rośnie (materiał archiwalny)
tvn24
Liczba meteopatów rośnie (materiał archiwalny)tvn24

O ciśnieniu atmosferycznym można usłyszeć codziennie, zwłaszcza w prognozach pogody. Wiele osób nagłe zmiany tego ciśnienia odczuwa również na własnym ciele. Czym właściwie jest ciśnienie atmosferyczne i od czego ono zależy? W jaki sposób ciśnienie to wpływa na samopoczucie człowieka?

 Ciśnienie atmosferyczne to siła, z jaką oddziałuje na nas otaczające powietrze. ● Do mierzenia ciśnienia atmosferycznego służy barometr, a jego wartości podawane są najczęściej w paskalach lub hektopaskalach. ● Wartość ciśnienia atmosferycznego nie jest stała i zależy od temperatury powietrza, szerokości geograficznej oraz wysokości nad poziomem morza. ● Nagłe zmiany ciśnienia atmosferycznego mają wpływ na ludzkie samopoczucie, zwłaszcza jego spadki.

Ciśnienie

Ciśnienie jest wartością określającą siłę oddziałującą na określoną powierzchnię. Im większa siła i im mniejsza powierzchnia, tym większe jest ciśnienie. Inaczej można również powiedzieć, że ciśnienie jest stosunkiem wielkości siły i polem powierzchni na które ta siła oddziałuje.

Najczęściej ciśnienie określa się dla gazów oraz dla płynów. Przykładowo gdy mowa jest o gazie zamkniętym w naczyniu lub zbiorniku, ciśnienie określać będzie siłę, z jaką gaz ten oddziałuje (napiera lub wciąga do wewnątrz) na ścianki tego naczynia lub zbiornika.

Siły oddziałujące na powierzchnie nie mają jednego źródła i są bardzo różne. Ciśnienie to pojawia się naturalnie, np. ciśnienie atmosferyczne czyli siła, z jaką powietrze oddziałuje na znajdujące się w nim obiekty, może być też wytwarzane przez człowieka. Przykładowo sprężając duże ilości gazu i zamykając je w szczelnym zbiorniku, np. butli z tlenem lub puszce dezodorantu, wytwarza się duże ciśnienie. Z kolei zamieniając buty na rakiety śnieżne zmniejsza się siła z jaką podczas chodzenia napieramy na śnieg, czyli zmniejsza się ciśnienie jakim oddziałujemy na ten śnieg.

Ciśnienie atmosferyczne

Szczególne znaczenie w życiu codziennym ma ciśnienie atmosferyczne, czyli siła, z jaką otaczające powietrze oddziałuje na nas i na wszystkie obiekty. W uproszczeniu, im wyższe ciśnienie atmosferyczne, tym gęstsze powietrze i większa siła, z jaką powietrze to na nas ze wszystkich stron napiera.

Podstawową jednostkę, w której mierzone i wyrażane jest ciśnienie, stanowi paskal. Jej nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego inżyniera, wynalazcy i intelektualisty, Blaise'a Pascala, i została nadana w uznaniu zasług nad badaniem przez niego m.in. działania ciśnienia. Jeden paskal to ciśnienie, jakie wywiera siła o wartości 1N (jednego newtona) na jeden metr kwadratowy. Nie jest to duża siła, co powoduje że w użyciu są też jednostki takie jak m.in. hektopaskal (hPa) czyli 100 paskali oraz kilopaskal (kPa) czyli 1000 paskali.

Inną często spotykaną jednostką ciśnienia jest również bar. Jednostkę tę łatwo przeliczyć na paskale, ponieważ jeden bar wynosi 1000 hektopaskali.

Ciśnienie - rekordy

Wartość ciśnienia atmosferycznego na Ziemi nie jest stała i zależy od temperatury powietrza, szerokości geograficznej oraz wysokości nad poziomem morza. Najważniejszym punktem odniesienia uznaje się średnie ciśnienie atmosferyczne na poziomie morza, które określono jako 1013,25 hPa. Gdy ciśnienie powietrza jest niższe od tej wartości, mówimy o niskim ciśnieniu atmosferycznym, zaś gdy jest wyższe - o wysokim ciśnieniu atmosferycznym.

W Polsce najniższe zmierzone ciśnienie atmosferyczne wynosiło 965,2 hPa i zarejestrowano je w Szczecinie i Łodzi w 1989 roku. Najwyższe zmierzone w Polsce ciśnienie wynosiło zaś 1054 hPa i wystąpiło w 1997 roku w Suwałkach.

Na świecie rekordy te są jeszcze większe. Najwyższe ciśnienie w historii zmierzone zostało w Mongolii w 2001 roku i wyniosło 1086 hPa. Najniższe zaś, wynoszące 870 hPa, zmierzono na Pacyfiku w 1979 roku, a do jego powstania przyczynił się przechodzący tam właśnie tajfun.

ZOBACZ TEŻ: Możemy narzekać na złe samopoczucie. Ciśnienie będzie blisko rekordu

Pomiar ciśnienia

Do mierzenia ciśnienia atmosferycznego służy urządzenie zwane barometrem. Przyrząd ten może mieć różne zasady działania, zawsze służy jednak do tego samego celu.

Najprostszym i najstarszym rodzajem barometru jest barometr cieczowy. Jest to cienka, przezroczysta rurka umieszczona pionowo, częściowo wypełniona płynem o dużej gęstości, np. rtęcią. Wraz ze zmianami ciśnienia atmosferycznego zmienia się objętość cieczy, a co za tym idzie wysokość słupa cieczy w rurce (np. wysokość słupa rtęci). Umieszczając na rurce skalę wraz ze zmianami wysokości słupa możemy odczytywać zmiany wysokości ciśnienia atmosferycznego.

Niskie ciśnienie - objawy

Ciśnienie atmosferyczne ma zauważalny wpływ na samopoczucie ludzi. Niskie ciśnienie atmosferyczne, czyli wynoszące mniej niż 1013,25 hPa, może powodować senność, zmęczenie i ogólny brak chęci do działania. Często spotykane są również bóle i zawroty głowy oraz bóle stawów. Niskie ciśnienie niekorzystnie wpływa także na układ nerwowy oraz układ krążenia, co może być szczególnie odczuwalne przez osoby z chorobami tych układów.

Niskie ciśnienie atmosferyczne często utożsamiane jest z niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi, takimi jak chłód i opady, nie zawsze jest to jednak prawda. Z niskim ciśnieniem spotkamy się ponadto podczas przebywania na dużych wysokościach, na przykład podczas górskich wędrówek. Każdy metr wyżej nad poziomem morza to spadek ciśnienia o około 0,13 hPa. Oznacza to, że jeżeli na poziomie morza ciśnienie wynosi 1013,25 hPa, na szczycie Kasprowego Wierchu (1987 m n.p.m) ciśnienie wyniesie jedynie ok. 795 hPa.

Przyjmuje się, że spadek ciśnienia jest odczuwalny od wysokości 2000 m n.p.m i objawia się m.in. problemami z oddychaniem i mniejszą wydolnością organizmu. Ryzyko niedotlenienia wynika w tym przypadku nie ze spadku ilości tlenu w powietrzu - ta jest zawsze taka sama - tylko ze spadku "ilości powietrza". Coraz niższe ciśnienie atmosferyczne oznacza, że otaczające nas powietrze jest po prostu coraz rzadsze.

Wysokie ciśnienie - objawy

Wysokie ciśnienie atmosferyczne również może negatywnie wpływać na samopoczucie człowieka powodując m.in. bóle głowy i uczucie rozdrażnienia. Wysokie ciśnienie atmosferyczne zwiększa także ciśnienie tętnicze i krzepliwości krwi, co może być szczególnie niebezpieczne dla osób z wysokim ciśnieniem krwi i chorobami układu krążenia.

Wysokie ciśnienie atmosferyczne kojarzone jest z dobrymi warunkami meteorologicznymi, takimi jak wysokie temperatury i bezchmurne niebo. Podobnie jak z niskim ciśnieniem, nie zawsze się to jednak sprawdza. Z wysokim ciśnieniem spotkamy się ponadto także podczas przebywania poniżej poziomu morza, np. schodząc w dół do jaskini lub znajdując się na obszarze depresji.

Meteopata - kto nim jest?

Meteopatą nazywana jest osoba wykazująca nadwrażliwość na zmiany pogodowe. Szczególnie uciążliwe są dla takiej osoby wahania ciśnienia atmosferycznego, zwłaszcza jego gwałtowne spadki. Zakres objawów oraz ich charakter zależy od konkretnego człowieka, różna jest również ich intensywność. Uznaje się, że meteopatia może mieć podłoże genetyczne, choć bywa też efektem ubocznym operacji czy stresującego trybu życia.

Osoby odczuwające negatywny wpływ zmian ciśnienia atmosferycznego powinny zadbać o właściwą regenerację organizmu i odpoczynek zwłaszcza, gdy prognozowany jest znaczny spadek ciśnienia. Można także wspomagać się napojami zawierającymi kofeinę, np. kawą, oraz umiarkowaną aktywnością fizyczną, taką jak np. jazda na rowerze, jogging i spacery. 

ZOBACZ TEŻ: Chorzy na pogodę. Kto się boi hektopaskali

Autorka/Autor:red.//mm

Źródło: obserwator.imgw.pl, encyklopedia.pwn.pl, tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Synoptycy ostrzegają przed intensywnymi opadami śniegu i zawiejami śnieżnymi, które pojawią się w południowej Polsce w najbliższych godzinach. Lokalnie może dosypać nawet ponad 15 centymetrów śniegu.

Miejscami może dosypać ponad 15 centymetrów śniegu

Miejscami może dosypać ponad 15 centymetrów śniegu

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na Wielkanoc. Do świąt pozostały jeszcze prawie dwa tygodnie, ale aktualne wyliczenia modeli meteorologicznych prognozują oczekiwany wzrost temperatury. Kilka dni może przynieść nam nawet wartości bliższe latu niż wiośnie.

Pogoda na Wielkanoc. Wielki Tydzień może być naprawdę gorący

Pogoda na Wielkanoc. Wielki Tydzień może być naprawdę gorący

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zdaniem naukowców postępująca zmiana klimatu sprawi, że Wenecja do 2150 roku może okresowo znajdować się pod wodą. Polscy badacze wskazują, że czarny scenariusz może dotyczyć także naszych miast.

Złe prognozy dla Wenecji, nie lepsze dla Trójmiasta

Złe prognozy dla Wenecji, nie lepsze dla Trójmiasta

Źródło:
PAP

Pogoda na dziś. Środa 9.04 zapowiada się z opadami deszczu w części kraju. Nie będą jednak one zbyt duże. Na termometrach zobaczymy do 13 stopni Celsjusza. Powieje dość silny wiatr.

Pogoda na dziś - środa, 9.04. W części kraju przydadzą się parasole

Pogoda na dziś - środa, 9.04. W części kraju przydadzą się parasole

Źródło:
tvnmeteo.pl

Najbliższe dni przyniosą sporo zagrożeń meteorologicznych - wynika z prognozy zagrożeń Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. W środę w części kraju pojawią się intensywne opady śniegu, a nawet zawieje śnieżne. Kolejne dni przyniosą niebezpieczeństwo związane między innymi z roztopami.

Mogą pojawić się zawieje śnieżne. Prognoza zagrożeń IMGW

Mogą pojawić się zawieje śnieżne. Prognoza zagrożeń IMGW

Źródło:
IMGW

Mieszkaniec hrabstwa Woodford w stanie Kentucky uratował kilka kotów i kociąt z zalanych w trakcie powodzi domów. Gdy jego sąsiedzi w popłochu uciekali przed wielką wodą, mężczyzna ruszył na ratunek pozostawionym futrzakom.

Ruszył na ratunek przerażonym futrzakom. "Dryfowały w pojemniku"

Ruszył na ratunek przerażonym futrzakom. "Dryfowały w pojemniku"

Źródło:
CNN

W nocy z wtorku na środę na niebie pojawiło się księżycowe halo. Wyjątkowe zjawisko było widoczne między innymi w województwie lubuskim. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia od jednego z naszych czytelników.

Wokół księżyca pojawiła się aureola

Wokół księżyca pojawiła się aureola

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Nadchodzące dni to ciąg dalszy chłodnej aury, miejscami nawet zimowej, ale już niedługo pogoda mocno się zmieni. Wartości, jakie zobaczymy na termometrach w niedzielę, zadowolą ciepłolubnych.

Zimno wam? Wiemy, kiedy zrobi się cieplej

Zimno wam? Wiemy, kiedy zrobi się cieplej

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Boliwii panuje katastrofalna powódź. Do tej pory w wyniku ulewnych deszczy życie straciło co najmniej 55 osób. Do opuszczenia domów zmuszone były całe rodziny, aby uciekać przed wielką wodą. Trudna sytuacja panuje także na terenach rolniczych, a największe zmartwienie mają hodowcy bydła.

Takiej sytuacji nie było od dekad. Całe rodziny musiały uciekać

Takiej sytuacji nie było od dekad. Całe rodziny musiały uciekać

Źródło:
Reuters

Mieszkaniec amerykańskiego stanu Maine został zaatakowany przez lisa na własnym podwórku. Zwierzę najpierw zaatakowało jego psa. Mężczyzna próbował się bronić, aż w końcu został zmuszony zastrzelić intruza. Wyniki badań wykazały, że lis był chory na wściekliznę. Zdarzenie zostało zarejestrowane na nagraniu.

"Zobaczyłem, że mój pies walczy z innym zwierzęciem". Nagranie

"Zobaczyłem, że mój pies walczy z innym zwierzęciem". Nagranie

Źródło:
WMTW, "Fakty po Południu" TVN24

Co najmniej 50 hipopotamów oraz innych zwierząt zginęło z powodu zakażenia wąglikiem w Parku Narodowym Wirunga w Demokratycznej Republice Konga. Lokalne władze zaapelowały do mieszkańców o niezbliżanie się do dzikich zwierząt i gotowanie wody przed jej wypiciem.

50 martwych hipopotamów. Zabiła je bakteria groźna dla ludzi

50 martwych hipopotamów. Zabiła je bakteria groźna dla ludzi

Źródło:
Reuters

Amerykańscy naukowcy podali, że udało im się wskrzesić wilka strasznego - wymarłego kuzyna wilków szarych. Na świat przyszły trzy szczenięta o cechach typowych dla tego gatunku. Ogłoszenie wywołało spore kontrowersje w środowisku naukowym, a wielu badaczy twierdzi, że nie mamy do czynienia z "pełnoprawnym" wskrzeszeniem.

Twierdzą, że odtworzyli wymarły gatunek

Twierdzą, że odtworzyli wymarły gatunek

Źródło:
PAP, CNN, Reuters, New Scientist

Amerykańskie przedsiębiorstwo Colossal Biosciences ogłosiło "wskrzeszenie" wymarłego przed tysiącami lat wilka strasznego. Osiągnięcie naukowców rodzi pytania o to, czy czeka nas przywrócenie do życia innych zwierząt, które dawno zniknęły z powierzchni naszej planety. Chodzi o mamuty, a nawet dinozaury.

"Wskrzeszono" wilka strasznego. Czy na Ziemię wrócą mamuty i dinozaury?

"Wskrzeszono" wilka strasznego. Czy na Ziemię wrócą mamuty i dinozaury?

Źródło:
New York Times, Yale e360, Fakty TVN, TVN24

Zwierzęta, podobnie jak ludzie, mogą zmagać się z alergią. Kilka lat temu w ogrodzie zoologicznym w Chicago odkryto, że mieszkający tam niedźwiedź polarny Siku jest uczulony między innymi na ludzki naskórek.

Cierpisz z powodu alergii? Pewien niedźwiedź polarny wie, z czym się zmagasz

Cierpisz z powodu alergii? Pewien niedźwiedź polarny wie, z czym się zmagasz

Źródło:
BBC

Stany Zjednoczone mierzą się z gigantycznymi powodziami, które od niemal tygodnia nawiedzają wschodnie i środkowe regiony. W poniedziałek szczególnie trudna sytuacja panowała nad brzegami rzeki Ohio. W Cincinnati mieszkańcy obawiali się powtórki sprzed prawie 30 lat, kiedy to miasto nawiedziła jedna z najgorszych powodzi w historii.

"Nagle zdali sobie sprawę, że są w sytuacji zagrożenia"

"Nagle zdali sobie sprawę, że są w sytuacji zagrożenia"

Źródło:
Reuters, cincinnati.com

W poniedziałek nad Białymstokiem pojawiło się interesujące zjawisko optyczne. Wokół słońca utworzyła się kolorowa "tarcza świetlna" zwana wieńcem. Jeden z naszych czytelników uchwycił ją na zdjęciu.

"Tarcza świetlna" wokół słońca

"Tarcza świetlna" wokół słońca

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Rośnie liczba ofiar katastrofalnej powodzi, jaka nawiedziła stolicę Demokratycznej Republiki Konga. Oficjalne dane mówią o co najmniej 33 zabitych, to o trzech więcej niż informowano w niedzielę. Kataklizm wywołały wielogodzinne, ulewne opady deszczu, które - według prognoz - mogą wystąpić także w innych regionach kraju.

"Nam udało się uratować, ale reszta jest uwięziona w domach"

"Nam udało się uratować, ale reszta jest uwięziona w domach"

Źródło:
Reuters, BBC

Mieszkańcy Indii zmagają się z ekstremalnymi upałami. Mimo wczesnej pory roku termometry w Delhi pokazały w poniedziałek 39 stopni Celsjusza. W północnych regionach kraju obowiązują żółte, pomarańczowe i czerwone ostrzeżenia.

"Przechodzimy bezpośrednio z zimy do lata"

"Przechodzimy bezpośrednio z zimy do lata"

Źródło:
PAP, BBC

W ostatnich dniach mocno sypnęło śniegiem w Tatrach. W Dolinie Pięciu Stawów Polskich leży już 110 centymetrów śniegu, a na Kasprowym Wierchu niemal 90 cm - wynika z poniedziałkowych pomiarów IMGW.

Ponad metr śniegu w Tatrach

Ponad metr śniegu w Tatrach

Źródło:
IMGW, PAP

Fala zimna dotarła do północnych i północno-wschodnich regionów Grecji. W poniedziałek ulice i domy znalazły się pod warstwą śniegu, a termometry pokazały ujemne wartości. Według prognoz w najbliższych dniach chłód rozleje się po całym kraju.

Atak zimy w Grecji. Odwołano lekcje

Atak zimy w Grecji. Odwołano lekcje

Źródło:
Greekreporter, ENEX

Co najmniej 30 osób zginęło na skutek powodzi, jaka dotknęła w sobotę Kinszasę, stolicę Demokratycznej Republiki Konga. Władze regionu podały, że z zalanych regionów ewakuowano wiele osób. Powódź spowodowała także paraliż komunikacyjny na głównych arteriach komunikacyjnych miasta.

Stolica pod wodą. Nie żyje 30 osób

Stolica pod wodą. Nie żyje 30 osób

Źródło:
PAP, Reuters

Przed nami kolejna fala arktycznego zimna. Jakiej temperatury możemy się spodziewać w nadchodzących dniach? Sprawdź, co przewiduje Tomasz Wasilewski w swojej prognozie długoterminowej na kolejne 16 dni.

Pogoda na 16 dni: powrót ciepła to odległa perspektywa

Pogoda na 16 dni: powrót ciepła to odległa perspektywa

Źródło:
tvnmeteo.pl

W nizinnych lasach deszczowych Panamy naukowcy odkryli drzewo "odporne" na uderzenia piorunów. Trwające wiele lat badania wykazały, że niezwykła budowa Dipteryx oleifera pozwala na czerpanie korzyści z tego, co dla innych drzew jest śmiertelnym zagrożeniem.

To drzewo wykorzystuje pioruny jako "broń"

To drzewo wykorzystuje pioruny jako "broń"

Źródło:
PAP, caryinstitute.org, livescience.com

Dwa żółwie słoniowe w jednym z zoo w Filadelfii po raz pierwszy zostały rodzicami, wydając na świat cztery młode. To wyjątkowe wydarzenie nie tylko dlatego, że ten podgatunek żółwia jest krytycznie zagrożony wyginięciem. Również dlatego, że świeżo upieczeni rodzice są około stulatkami.

Stuletnie żółwie zdecydowały się na pierwsze dziecko

Stuletnie żółwie zdecydowały się na pierwsze dziecko

Źródło:
BBC, ABC News, tvn24.pl

Na Kontakt24 otrzymaliśmy nagranie, na którym widać, jak stado żubrów zareagowało na załamanie pogody. Jak napisał Reporter24 pan Antoni, autor wideo, zwierzęta kompletnie nie przejęły się sypiącym śniegiem.

Ucz się od żubrów, jak znosić surową pogodę

Ucz się od żubrów, jak znosić surową pogodę

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Tornado przeszło przez hrabstwo Tippah w stanie Missisipi. Wirujący lej poderwał w górę dom jednej z rodzin i rzucił nim na odległość ponad 70 metrów. W środku byli ludzie.

Tornado poderwało dom i przeniosło go 70 metrów dalej. W środku byli ludzie

Tornado poderwało dom i przeniosło go 70 metrów dalej. W środku byli ludzie

Źródło:
CNN, wlbt.com

Suzu gangesowy, delfin żyjący w mętnych wodach rzeki Ganges i Brahmaputra, może wyginąć przez działalność człowieka. Jak pisze BBC, ponad 6,3 tysięcy osobników tego gatunku jest zagrożonych z powodu polowań oraz rejsów turystycznych.

Żyją w mętnych wodach, zagrażają im rejsy i polowania

Żyją w mętnych wodach, zagrażają im rejsy i polowania

Źródło:
BBC, PAP

W sobotę nastąpiło drastyczne załamanie pogody. Do Polski napłynęło surowe, zimne powietrze znad bieguna północnego, które sprawiło, że "temperatura tąpnęła". Nowy tydzień przyniesie drugie uderzenie zimna. - Możemy mieć powtórkę tego, co było w sobotę - powiedziała na antenie TVN24 synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

"To było błyskawiczne włamanie". Co wydarzyło się w Polsce

"To było błyskawiczne włamanie". Co wydarzyło się w Polsce

Źródło:
TVN24

Ulewne deszcze nawiedziły amerykański stan Kentucky. W hrabstwie Franklin wody powodziowe porwały 9-letniego Gabriela. Jak podała stacja CNN, chłopiec zginął w czasie drogi na przystanek autobusu szkolnego.

Szedł do autobusu, porwały go wody powodziowe. Nie żyje 9-latek

Szedł do autobusu, porwały go wody powodziowe. Nie żyje 9-latek

Źródło:
CNN, Reuters, BBC

Niedźwiedź zaatakował zbieracza poroża w obwodzie moskiewskim. Według lokalnych mediów mężczyzna przeżył, ponieważ udawał martwego. Ranny trafił do szpitala z poważnymi obrażeniami głowy i twarzy.

Niedźwiedź okaleczył zbieracza poroża

Niedźwiedź okaleczył zbieracza poroża

Źródło:
Reuters, gazetametro.ru

Fale powodziowe zmyły most kolejowy... wraz ze stojącym na nim pociągiem. Do zdarzenia doszło w stanie Arkansas, który od kilku dni zmaga się z intensywnymi opadami deszczu. Jak podały lokalne media, chociaż wypadek wyglądał groźnie, nikt nie został ranny.

Rzeka porwała most. Był na nim pociąg

Rzeka porwała most. Był na nim pociąg

Źródło:
CNN, KY3

Gwałtowne burze, którym towarzyszył ulewny deszcz, nawiedziły południowe i środkowo-wschodnie Stany Zjednoczone. Doprowadziły do powstania rozległych powodzi. W wyniku żywiołu zginęło co najmniej 16 osób - podały lokalne media.

Całe dzielnice pod wodą, nie żyje 16 osób

Całe dzielnice pod wodą, nie żyje 16 osób

Źródło:
Reuters, PAP, france24.com