Im mniej gatunków, tym szybciej mogą rozprzestrzeniać się wirusy

Utrata bioróżnorodności niesie ze sobą wiele zagrożeń dla ekosystemów. Jednym z nich jest przyspieszenie rozprzestrzeniania się niektórych czynników patogennych, w tym wirusów czy bakterii. Proces ten jest skomplikowany i wielowymiarowy - na łamach czasopisma "eLife" ukazało się badanie pokazujące jedno oblicze tego procesu.

Naukowcy przeprowadzili analizę gatunków komarów z Parku Narodowego Tai w Wybrzeżu Kości Słoniowej. Region ten charakteryzuje się różnorodnymi terenami - od dziewiczych lasów deszczowych po plantacje kakao i kawy oraz wioski. Badacze zidentyfikowali złapane owady i przebadali je pod kątem infekcji wirusowych. Następnie przyjrzeli się, w jaki sposób skład gatunkowy komarów różnił się w zależności od rodzajów użytkowania gruntów, a także gdzie występowały określone wirusy i jak często.

Autorom udało się zidentyfikować 49 gatunków wirusów, przy czym ich największą różnorodność zaobserwowali w nietkniętych siedliskach. Większość z nich występowała stosunkowo rzadko, jednak dziewięć z nich zaobserwowano w różnych miejscach, gdzie były powszechne. Częstość występowania pięciu wirusów wzrastała w przekształconych ekosystemach, a najwyższe wartości zanotowano w osadach ludzkich.

- Wycinanie lasów deszczowych powoduje spadek różnorodności gatunków komarów, co wpływa na dostępność nosicieli. Na tych obszarach masowo rozmnażają się najodporniejsze na zmiany owady, przynosząc ze sobą swoje wirusy - wyjaśniła Stephanie Kramer-Schadt z Instytutu Leibniza ds. Badań nad Zwierzętami i Dziką Przyrodą (Leibniz-IZW) w Berlinie, współautorka badania. Wynika z tego, że jeśli jeden gatunek żywiciela występuje licznie na danym terenie, powiązane z nim wirusy łatwiej się rozprzestrzeniają.

Chociaż wirusy odkryte przez naukowców infekują tylko komary, stanowią one cenny model pozwalający zrozumieć, w jaki sposób utrata gatunków wpływa na obecność i rozpowszechnianie się patogenów.

- Nasze badanie jasno pokazuje, jak ważna jest bioróżnorodność i że jej zmniejszenie ułatwia rozwój niektórych wirusów - przekazała główna autorka badania Sandra Junglen ze Szpitala Klinicznego Charité w Berlinie. - Wcześniej procesy te były badane prawie wyłącznie przy użyciu pojedynczych patogenów i żywicieli. Teraz mamy pełniejszy obraz, który możemy wykorzystać do dalszych badań.

Badacze planują przeprowadzenie kolejnych analiz w innych krajach. Chcą dokładnie przebadać, jakie czynniki wpływają na różnorodność gatunków komarów na zmieniających się obszarach oraz jakie cechy umożliwiają wirusom rozprzestrzenianie się wraz ze swoimi żywicielami.