Zagrożenie pożarami lasów w Polsce jest jednym z najwyższych w Europie. W tym roku w lasach zarządzanych przez Lasy Państwowe wybuchło ponad 2600 pożarów. Zapobieganie im wymaga bardzo wysokich nakładów - LP w walce z tym żywiołem sięgają także po unijne fundusze.
W ostatnich latach Polska plasuje się w niechlubnej czołówce pod względem liczby pożarów - zaraz za Portugalią i Hiszpanią (w ubiegłym roku w lasach zarządzanych przez LP wybuchło 1825 pożarów, w tym ponad 2600). Natomiast pod względem powierzchni nimi objętej - znajdujemy się w pierwszej dziesiątce. Średnia powierzchnia pożaru w ubiegłym roku to 0,32 ha, w tym 0,24 ha.
Winne zmiany klimatu
Częstotliwość pożarów jest m.in. konsekwencją zmian klimatycznych (długotrwałe susze, mała liczba opadów), czy składu gatunkowego drzewostanów - w polskich lasach przeważają gatunki iglaste, ze znacznym udziałem sosny, które wydzielają łatwopalne olejki eteryczne.
Niestety część pożarów nadal wybucha z winy ludzi, spowodowana umyślnymi podpaleniami, wypalaniem traw czy nieostrożnym obchodzeniem się z ogniem. Jak wynika z oficjalnych statystyk co najmniej 37 proc. pożarów lasów jest spowodowanych umyślnym podpaleniem. Rzeczywisty odsetek podpaleń może być dużo wyższy, ponieważ przyczyna jednej trzeciej pożarów jest nieznana.
Ograniczyć pożary
Duże zapotrzebowanie na działania prewencyjne zadecydowało o realizacji projektu polegającego na zapobieganiu, przeciwdziałaniu oraz ograniczaniu skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów, który będzie współfinansowany ze środków UE. Chęć uczestnictwa w przedsięwzięciu zadeklarowała ponad połowa nadleśnictw z całej Polski - obecnie trwa weryfikacja zgłoszeń oraz określenie ostatecznego kształtu projektu. Przygotowujące go Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych prawdopodobnie pierwsze prace ruszą już w 2016 r. Działania skoncentrują się głównie na dążeniu do ograniczenia występowania pożarów w lasach, a także do sprawnego i szybkiego lokalizowania źródła zagrożenia. W nadleśnictwach zakwalifikowanych do najwyższej, I kategorii zagrożenia pożarowego, zostanie zwiększona powierzchnia objęta systemami wczesnego ostrzegania. Priorytetem będzie ograniczenie liczby pożarów oraz zmniejszenie powierzchni lasów nimi objętych, tym samym zminimalizowanie strat dla środowiska i okolicznych mieszkańców.
Detekcja pożarów
Wśród zgłaszanych przez nadleśnictwa inicjatyw znalazły się, między innymi, wybudowanie nowych dostrzegalni pożarowych i stacji meteorologicznych oraz przeprowadzenie modernizacji części z tych, które już istnieją. Ponadto planowany jest zakup samochodów patrolowo-gaśniczych oraz nowoczesnego sprzętu do lokalizacji i wykrywania pożarów, a także doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych. Tylko w tym roku LP z własnego budżetu na działania związane z funkcjonowaniem systemu przeciwpożarowego przeznaczyły ponad 80 mln zł. W ramach systemu przeciwpożarowego powstało setki wież obserwacyjnych, tysiące punktów czerpania wody, zostały zakupione samochody gaśnicze, a od marca do października są organizowane patrole lotnicze.
Zobacz, jak wygląda praca obserwatorów na wieży w Puszczy Noteckiej, którzy wykrywają pożary:
Autor: AD/map / Źródło: Lasy Państwowe
Źródło zdjęcia głównego: Lasy Państwowe