Wieczorem w niedzielę oraz w nocy z niedzieli na poniedziałek warto było spojrzeć w niebo. Można było zaobserwować superksiężyc - zjawisko, które nie zdarza się często.
Podczas nocnej pełni nasz naturalny satelita wyglądał na około 16 procent jaśniejszy oraz siedem procent większy niż zwykle. Astrofizyk z Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej tłumaczyła, że podczas wschodu satelity "będzie można doświadczyć iluzji optycznej, która spowoduje, że Księżyc będzie wydawał się większy, kiedy spojrzy się na horyzont".
Dlaczego a tarcza Księżyca wydawała się tak duża? Odpowiedź jest dość prosta - w jednym czasie muszą zbiec się pełnia oraz maksymalne zbliżenie satelity do Ziemi. Wszystko to zapewnia nam kształt jego orbity - eliptyczny, a nie okrągły. Najbliższy punkt tej elipsy (perygeum) znajduje się prawie 50 tysięcy kilometrów bliżej Ziemi niż najodleglejszy (apogeum).
W Polsce Księżyc znalazł się w fazie pełni około godziny 16.47, a jego perygeum wystąpi w poniedziałek o godzinie 9.45.
Więcej przewinień
Pełnię Księżyca często utożsamia się ze zmianą zachowań, ale także z lunatykowaniem czy bezsennością. Nasz satelita wywiera na nas i inne organizmy większy wpływ niż by się wydawało.
Poza wrażeniami estetycznymi, pełnia - zdaniem niektórych badaczy - wpływa również na wiele innych aspektów dotyczących zachowań oraz ciała człowieka. Jest to jednak teoria dość kontrowersyjna, wśród jednych uchodząca za prawdopodobną, u innych zaś nie. Nie były to też badania przeprowadzane na szeroką skalę, dlatego wnioski z nich wysnute podlegają dyskusji.
Tak zwana teoria księżycowa zakłada, że podczas pełni ludzie są między innymi bardziej zdolni do gwałtownych, nieobliczalnych zachowań.
Na ten temat powstała m. in. publikacja amerykańskiego krajowego rejestru karnego (National Criminal Justice Reference Service) dotycząca efektu księżycowego. Analizowano dane dotyczące ludzkich zachowań. Wyciągnięto wnioski, że przyciąganie Księżyca wywiera wpływ na zachowania społeczne i inne. Badania przeprowadzone na podstawie zbieranych przez pięć lat danych policji z Florydy. Wynika z nich, że podczas pełni wzrastała liczba zabójstw oraz napadów.
Śpisz?
Opublikowane zostały także badania przeprowadzone przez Christiana Cajochena z Centrum Chronobiologii Szpitala Psychiatrycznego przy Uniwersytecie w Bazylei. Przeprowadzone były na grupie kilkunastu osób i według Cajochena wykazały, że zmienność faz Księżyca może wpływać na jakość snu. W większości analiz dotykających tego tematu badani nie byli świadomi tego, w jakiej fazie znajduje się aktualnie nasz satelita.
Dr Tobias Kaiser, naukowiec zajmujący się zegarem biologicznym z Instytutu Biologii Ewolucyjnej Maxa Planka, zajął się zagadnieniem superpełni. Uważał, że nie będzie ona miała dużego wpływu na sen.
- Różnica między nowiem a pełnią jest dużo większa niż ta między pełnią a superpełnią. Tak więc naprawdę znaczące efekty są obserwowane cały czas - powiedział Kaiser.
Wpływ na kobiety i narodziny
Zdaniem niektórych superpełnia może wywoływać tzw. baby boom, czyli krótkotrwały znaczny wzrost urodzeń. Ryotaro Wake’a i jego zespół przeprowadzili badania na podstawie tysiąca urodzeń w jednym ze szpitali w japońskim Kioto. Opublikowano je w czasopiśmie Environ Health Insights. Przedstawione wyniki pokazały, że podczas gdy przyciąganie grawitacyjne między Ziemią a Księżycem jest najsilniejsze, czyli wtedy, gdy ziemski satelita znajduje się najbliżej jej, rodzi się więcej dzieci.
Same kobiety również mogą odczuć wpływ Księżyca w pełni, ponieważ według niektórych badaczy oddziałuje na cykl menstruacyjny.
- Teoria wpływu Księżyca na cykl menstruacyjny jest kontrowersyjna. Niektóre badania pokazują, że istnieje, inne, że nie - zaznaczył Kaiser.
Takie przypuszczenia można opierać na stałej regularności często występującej w naturze. Pory roku, cykl Księżyca trwający 29,5 dnia czy 24-godzinna doba. Częstotliwość menstruacji względnie zbiega się z długością cyklu Księżycowego.
Zmiany nie tylko u ludzi
Pełnia Księżyca wpływa również na zwierzęta, szczególnie na te morskie. Ziemski satelita jest dla nich jak zegar, zwanym okołoksiężycowym. Można to zauważyć na podstawie schematów snu, zsynchronizowanego rozmnażania i innych. Pozwala on na przewidywanie oraz przygotowanie do zmian w ich otoczeniu.
- Wiele zwierząt morskich takich jak niektóre kraby, pasożytnicze skorupiaki, robaki i muszki wykazuje wzorce zachowań powiązane z Księżycem oraz pływami nawet wtedy, kiedy są trzymane w laboratoryjnych akwariach, daleko od działania tych zjawisk - powiedział Ernest Naynor, emerytowany profesor i autor książki dotyczącej wpływu ziemskiego satelity na życie.
- Niektóre zwierzęta lądowe, dalekie od wpływu morskich pływów również wykazują zachowania powiązane z Księżycem. Potwierdza to, że może być ono bezpośrednie, a nie tylko uwarunkowane przez zależne od ziemskiego satelity pływy - zaznaczył Naylor.
Jeżeli mały organizm poszukuje partnera w ogromnym oceanie ważne jest, żeby wszystkie z nich robiły to na raz. Światło Księżyca również odgrywa dla stworzeń tutaj znaczącą rolę - wiele spośród nich jest bardziej aktywnych podczas nowiu, ponieważ są wtedy mniej widoczne, a co za tym idzie - mają większe szanse na przetrwanie.
- Z naukowego punktu widzenia efekt księżycowy wśród zwierząt jest oczywisty i nie powinien wywoływać kontrowersji - przedstawił swoje podejście Kaiser.
Autor: ao/aw / Źródło: accuweather.com; źródło zdjęćia głównego: Kontakt 24
Źródło zdjęcia głównego: Kontakt 24