10 największych zagrożeń zdrowotnych ludzkości

[object Object]
Smog generują stare silniki diesla. fragment materiału "Uwagi""Uwaga"
wideo 2/31

Zanieczyszczenie powietrza, odmowa poddawania się szczepieniom, odporność na antybiotyki i wirus HIV znalazły się na liście 10 największych zagrożeń dla zdrowia w 2019 roku, przygotowanej przez Światową Organizację Zdrowia. WHO oceniła też, że "świat zmierzy się z kolejną pandemią grypy" - pytanie tylko, kiedy i na jaką skalę.

1. Zanieczyszczenie powietrza i zmiany klimatu

Za największe zagrożenie dla zdrowia ludzi w 2019 roku Światowa Organizacja Zdrowia uznała zanieczyszczenie powietrza i zmiany klimatu.

Według danych tej organizacji dziewięć na dziesięć osób codziennie oddycha zanieczyszczonym powietrzem. Co roku około siedmiu milionów ludzi umiera przedwcześnie na spowodowane tym choroby nowotworowe, choroby układu krążenia i płuc oraz udary.

Jedną z głównych przyczyn zanieczyszczenia powietrza jest spalanie paliw kopalnych, co wpływa również na zmiany klimatyczne. WHO szacuje, że w latach 2030-2050 z powodu przypadłości powiązanych ze zmianami klimatycznymi (niedożywienie, biegunka, malaria, stres termiczny) każdego roku może umierać 250 tysięcy osób.

Smog niszczy organizm tvn24

2. Choroby niezakaźne

Według danych WHO, takie choroby niezakaźne, jak cukrzyca, choroby nowotworowe i choroby serca, odpowiadają za ponad 70 procent zgonów na świecie. 15 milionów cierpiących na te choroby ludzi umiera przedwcześnie - między 30. a 69. rokiem życia.

Światowa Organizacja Zdrowia zwraca uwagę, że zapadaniu na te choroby sprzyjają takie czynniki, jak między innymi palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej, nadużywanie alkoholu, niezdrowa dieta i zanieczyszczone środowisko.

3. Groźba pandemii grypy

"Świat zmierzy się z kolejną pandemią grypy. Jedyną kwestią pozostaje to, kiedy nastąpi i na jaką skalę" - czytamy w opracowaniu WHO. Organizacja podkreśla, że w przypadku zagrożenia kluczowa będzie szybkość reakcji. Zauważa też, że globalne strategie w tym zakresie są tak silne, jak silne jest najsłabsze ogniwo w systemie - czyli kraj najmniej przygotowany na rozprzestrzenianie się choroby.

Skala zachorowań na grypę w Europie na początku 2018 rokutvn24

4. Złe warunki życia

Według WHO, ponad 1,6 miliarda ludzi na świecie (czyli około 22 procent populacji) żyje w złych warunkach. Chodzi o mieszkańców regionów długotrwałego kryzysu (konflikt zbrojny, susza, klęska głodu, przesiedlenia) i ze słabą opieką medyczną.

5. Odporność na antybiotyki

WHO ostrzega przed rosnącą odpornością bakterii, pasożytów, wirusów i grzybów na antybiotyki, leki antywirusowe i antymalaryczne.

Jako przyczynę odporności WHO wskazuje zbyt częste przepisywanie i stosowanie antybiotyków oraz pozostałych środków, a także nadużywanie ich w hodowli zwierząt przeznaczonych do produkcji żywności.

"Grozi to przeniesieniem nas z powrotem do czasów, kiedy nie byliśmy w stanie leczyć infekcji takich, jak zapalenie płuc, gruźlica, rzeżączka czy salmonelloza" - czytamy w opracowaniu.

Sama odporność na leki przeciwko gruźlicy mogłaby oznaczać, że zachoruje około 10 milionów ludzi, a 1,6 miliona osób mogłoby choroby nie przeżyć. Już w 2017 roku około 600 tysięcy osób chorych na gruźlicę wykazywało odporność na ryfampicynę, czyli jeden z używanych w takich przypadkach w pierwszej kolejności antybiotyków.

Materiał o stosowaniu antybiotyków u zwierząt

Antybiotykowa apokalipsa
Antybiotykowa apokalipsaTVN BiŚ

6. Niebezpieczne patogeny, jak wirus Ebola czy MERS

W 2018 roku w Demokratycznej Republice Konga na ebolę zmarło ponad milion ludzi. Jak twierdzi WHO, największe ryzyko epidemii występuje na obszarach wiejskich, niekoniecznie tych najgęściej zaludnionych.

WHO, poza wirusem Ebola, wymienia kilka innych gorączek krwotocznych, wirus Zika czy koronawirus MERS-CoV, odpowiadający za chorobę bliskowschodniego zespołu oddechowego. Organizacja przyznaje, że na wiele z tych chorób nie ma skutecznych metod leczenia ani szczepionek.

WHO przypomniała również o chorobie X, jak oznaczono konieczność przygotowania się na nieznany patogen, mogący spowodować poważną epidemię.

Procedury przyjęć pacjentów z podejrzeniem zakażenia ebolą (TVN24)
Procedury przyjęć pacjentów z podejrzeniem zakażenia ebolą (TVN24)tvn24

7. Niedostateczna podstawowa opieka medyczna

Podstawowa opieka medyczna, pierwszy kontakt z instytucjami opieki zdrowotnej, powinna być kompleksowa i przystępna cenowo - podkreśla WHO. Wczesna diagnoza i leczenie są kluczowe w zwalczaniu infekcji i chorób.

Tymczasem w wielu krajach medycyna pierwszego kontaktu jest na niskim poziomie, trudno dostępna lub zbyt droga. .

8. Postawy i ruchy antyszczepionkowe

WHO alarmuje, że odmowa poddawania się szczepieniom ochronnym grozi zaprzepaszczeniem sukcesów w walce z niektórymi chorobami. Organizacja wskazuje, że szczepionki co roku pozwalają uniknąć śmierci 2-3 milionów ludzi. Nasilają się jednak postawy antyszczepionkowe i to one w głównej mierze sprawiły, że na przykład liczba zachorowań na odrę wzrosła w skali świata o 30 proc.. W części krajów, w których całkowite wyeliminowania tej choroby było już bliskie, zaobserwowano ponowny wzrost liczby zachorowań. W 2018 roku liczne zachorowania na odrę odnotowano również w Polsce.

"Liczba osób niezaszczepionych na Odrę rośnie". Rozmowa z doktorem Wojciechem Feleszko
"Liczba osób niezaszczepionych na Odrę rośnie". Rozmowa z doktorem Wojciechem Feleszkotvn24

9. Wirus dengi

Denga to wirusowa choroba tropikalna, przenoszona przez komary. Może powodować gorączkę krwotoczną lub małopłytkowość. Śmiertelność sięga nawet 20 procent. Wiele osób zapada na nią w Bangladeszu i Indiach, lecz choroba rozprzestrzenia się też na obszary, na których do tej pory nie występowała. Pojawiła się między innymi w Nepalu.

WHO szacuje, że na zachorowanie narażonych jest około 40 procent ludzkości.

10. Wirus HIV

Na liście zagrożeń znalazł się również ludzki wirus nabytego upośledzenia odporności, czyli HIV. Mimo postępów w badaniach i udostępniania środków profilaktycznych, epidemia zarażeń HIV trwa. Co roku prawie milion ludzi umiera na HIV lub wywoływany przez ten wirus zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS).

Od początku epidemii zachorowało 70 milionów ludzi, zmarło 35 milionów. Obecnie na świecie żyje 37 milionów osób zarażonych HIV, często pozbawionych dostępu do opieki medycznej.

Grupą coraz bardziej narażoną na zarażenie wirusem HIV są dziewczęta i młode kobiety w wieku 15-24 lat, zwłaszcza żyjące w Afryce Subsaharyjskiej.

Co to jest HIV/AIDS? (Anna Zajkowska, Adam Ziemienowicz/PAP)Anna Zajkowska, Adam Ziemienowicz/PAP

Autor: ao//rzw / Źródło: WHO, PAP, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Public Health Image Library, (domena publiczna), Shutterstock

Pozostałe wiadomości

11 listopada, czyli Święto Niepodległości, w tym roku przypada na poniedziałek. Dla wielu Polaków to okazja do przedłużonego odpoczynku od pracy i szkoły. Jaka będzie pogoda w długi weekend? Sprawdź.

Zbliża się kolejny długi weekend. Oto prognoza pogody

Zbliża się kolejny długi weekend. Oto prognoza pogody

Źródło:
tvnmeteo.pl

Amerykańskie stany Nowym Meksyk i Kolorado nawiedziła śnieżyca. Szczególne utrudnienia spotkały kierowców - na jednej z autostrad w zaspach uwięzionych zostało około 100 pojazdów. Gwałtowna pogoda doprowadziła do przerw w dostawach prądu. Według prognoz śnieg ma sypać do soboty.

Potężna śnieżyca uwięziła około 100 samochodów

Potężna śnieżyca uwięziła około 100 samochodów

Źródło:
Reuters, CNN

Z jednego z laboratoriów w Karolinie Południowej uciekło kilkadziesiąt makaków królewskich. Trwa akcja, dzięki której zostaną złapane. Służby wiedzą, gdzie ukrywają się zwierzęta. Wiadomo też jak uciekły. Policja doradziła mieszkańcom, by zamknęli drzwi i okna w domach.

Małpy uciekły z laboratorium. Wiadomo, gdzie się ukrywają

Małpy uciekły z laboratorium. Wiadomo, gdzie się ukrywają

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl, ABC News

Gęste mgły będą nam towarzyszyć przez kilka najbliższych dni - wynika z prognozy pogodowych zagrożeń, przygotowanej przez IMGW. Najwięcej ostrzeżeń pierwszego stopnia ma pojawić się w piątek. Sprawdź, które regiony powinny się przygotować.

To zagrożenie tak szybko nie odpuści. Sprawdź, na co się przygotować

To zagrożenie tak szybko nie odpuści. Sprawdź, na co się przygotować

Źródło:
IMGW

Na indonezyjskiej wyspie Flores trwa akcja ewakuacyjna po tym, jak kilka dni temu wybuchł wulkan Lewotobi Laki Laki. Ponad 10 tysięcy mieszkańców wciąż znajduje się na terenach zagrożonych. Do tej pory doszło do ośmiu erupcji.

Wulkan nie daje im spokoju od kilku dni. Ewakuacje nadal trwają

Wulkan nie daje im spokoju od kilku dni. Ewakuacje nadal trwają

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl, AFP

Tajfun Yinxing dotarł do wybrzeży Filipin. Ewakuowano 160 tysięcy ludzi. Żywioł, niosąc ulewy i porywisty wiatr, uderzył w Luzon - najbardziej zaludnioną wyspę tego kraju. W piątek władze nadal ostrzegały przed "utrzymującymi się warunkami zagrażającymi życiu".

Ewakuacja 160 tysięcy ludzi. Yinxing uderzył

Ewakuacja 160 tysięcy ludzi. Yinxing uderzył

Źródło:
AP, The New York Times, Rappler

Rakieta Starship od firmy SpaceX 18 listopada może odbyć kolejny, szósty testowy lot. Niecały miesiąc temu maszyna poleciała po raz piąty - wtedy mechaniczne ramiona wieży startowej urządzenia przechwyciły precyzyjnie boostera Super Heavy.

Megarakieta szykuje się do kolejnego lotu. SpaceX podała datę

Megarakieta szykuje się do kolejnego lotu. SpaceX podała datę

Źródło:
PAP, SpaceX

Pogoda na dziś. W piątek 08.11 niebo szczelnie będą przykrywać chmury, a w wielu miejscach będzie też mglisto. Temperatura osiągnie od 5 do 9 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - piątek 08.11. Dużo chmur, mgły i chłód

Pogoda na dziś - piątek 08.11. Dużo chmur, mgły i chłód

Źródło:
tvnmeteo.pl

Niszczycielskie pożary szaleją w hrabstwie Ventura w Kalifornii. Uszkodzonych lub zniszczonych jest wiele budynków. Do szpitali trafią ranne osoby, a kilkanaście tysięcy mieszkańców wezwano do ewakuacji. Straż informuje, że akcję gaśniczą utrudnia "ekstremalny wiatr".

Domy stanęły w płomieniach, tysiące ludzi do ewakuacji. Sytuacja jest "szczególnie niebezpieczna"

Domy stanęły w płomieniach, tysiące ludzi do ewakuacji. Sytuacja jest "szczególnie niebezpieczna"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, CNN

Pożary pustoszą Park Narodowy Madidi w zachodniej Boliwii, jeden z obszarów słynących z największej bioróżnorodności na świecie. Spłonęło około 30 tysięcy hektarów.

W ogniu jeden z najbardziej bioróżnorodnych parków na świecie

W ogniu jeden z najbardziej bioróżnorodnych parków na świecie

Źródło:
Reuters, PAP, tvnmeteo.pl

W styczniu mówiliśmy, że 2023 był najcieplejszy w historii pomiarów, a niedługo to samo powiemy prawdopodobnie o powoli kończącym się roku. Według Światowej Organizacji Meteorologicznej wszystko wskazuje na to, że padnie kolejny rekord. Eksperci podkreślają, że na naszej planecie nie było tak ciepło od ponad stu tysięcy lat. Trend wzrostu globalnej temperatury widać na wizualizacji, którą pokazała NASA.

Przybywa czerwieni. NASA pokazała, jak ociepla się Ziemia

Przybywa czerwieni. NASA pokazała, jak ociepla się Ziemia

Źródło:
Reuters, WMO

Na nowojorskim lotnisku doszło do nietypowego zdarzenia. W terminalu pasażerskim nagle pojawił się szop pracz. Zwierzę zauważono na przewodach wystających z otworu w suficie, po czym zeskoczyło ono na podłogę i uciekło. Nie jest jasne, w jaki sposób szop dostał się na teren lotniska.

Szop pracz "włamał się" na lotnisko w Nowym Jorku

Szop pracz "włamał się" na lotnisko w Nowym Jorku

Źródło:
CNN

Szczyt czynnego stratowulkanu Fudżi w Japonii pokrył się śniegiem. Tak późno biały puch nie spadł w tym miejscu od końca XIX wieku. Wśród przyczyn wystąpienia niepokojącej anomalii naukowcy wymieniają niezwykle gorące lato oraz jesień w Kraju Kwitnącej Wiśni.

W końcu spadł! Na śnieg czekano tam najdłużej od 130 lat

W końcu spadł! Na śnieg czekano tam najdłużej od 130 lat

Źródło:
Reuters

Naukowcy ustalili skład tajemniczych czarnych kulek, które w październiku pojawiły się na plażach w Sydney. Od momentu ich wykrycia popularne wśród turystów miejsca zostały zamknięte. Badania wykazały, że grudki są złożone z ludzkich odchodów i włosów, metamfetaminy, kwasów tłuszczowych i wielu innych substancji.

Obrzydliwe rozwiązanie fascynującej zagadki. "Śmierdzą gorzej niż cokolwiek, co kiedykolwiek wąchałeś"

Obrzydliwe rozwiązanie fascynującej zagadki. "Śmierdzą gorzej niż cokolwiek, co kiedykolwiek wąchałeś"

Źródło:
CNN

W nocy ze środy na czwartek polskiego czasu nad Kubą przeszedł huragan kategorii trzeciej Rafael. Żywioł niósł za sobą potężne wichury oraz obfite opady deszczu. Ekstremalne warunki atmosferyczne doprowadziły do kolejnego w tym roku blackoutu na wyspie. Bez prądu zostało około 10 milionów osób.

Rafael przeszedł nad Kubą. Kraj pogrążył się w ciemnościach

Rafael przeszedł nad Kubą. Kraj pogrążył się w ciemnościach

Źródło:
PAP, CNN, Reuters, NOAA

Trudne warunki atmosferyczne w Kanadzie sparaliżowały pracę krajowej poczty. Z powodu między innymi opadów marznącego deszczu Canada Post poinformowała o wstrzymaniu świadczenia usług w mieście Regina na południu kraju. Skutki pojawienia się zimowej aury odczuli także mieszkańcy oddalonego o kilkaset kilometrów miasta Calgary.

Spadł śnieg, poczta wstrzymała doręczenia

Spadł śnieg, poczta wstrzymała doręczenia

Źródło:
CNN, CTV News

Osoby przebywające na plaży Ocean Beach w Australii Zachodniej przecierały oczy ze zdumienia po tym, jak z wody wypłynął pingwin cesarski. Zwierzę naturalnie występuje w oddalonej o tysiące kilometrów Antarktydzie. Jak opisują świadkowie zdarzenia, ptak po wyjściu na brzeg próbował wykonać ślizg na brzuchu, myląc piasek ze śniegiem.

Pingwin pojawił się tysiące kilometrów od domu

Pingwin pojawił się tysiące kilometrów od domu

Źródło:
CNN

Za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba naukowcy zaobserwowali niezwykłą czarną dziurę. Obiekt łamie dotychczas znane modele kosmologiczne i pochłania materię w tempie 40 razy szybszym, niż powinien.

"Ta czarna dziura urządza sobie ucztę"

"Ta czarna dziura urządza sobie ucztę"

Źródło:
Livescience, National Geographic

Głuche samce komarów nie są zdolne do rozmnażania się - wynika z najnowszych badań naukowców. Pozbawienie owadów zmysłu słuchu drastycznie zmieniło ich zachowania godowe i sprawiło, że komary całkowicie straciły zainteresowanie płcią przeciwną. Zdaniem autorów zaskakujące odkrycie może okazać się pomocne w walce z gatunkami roznoszącymi śmiertelne choroby.

Głuche komary nie są zdolne do kopulacji. "Szokujące" odkrycie, które może wiele zmienić

Głuche komary nie są zdolne do kopulacji. "Szokujące" odkrycie, które może wiele zmienić

Źródło:
ScienceDaily

Pakistańskie miasto Lahaur w ostatnich dniach znajduje się na szczycie listy najbardziej zanieczyszczonych miast na świecie, a kilka dni temu padł rekord stężenia smogu. W związku z tak poważną sytuacją w prowincji Pendżab dla mieszkańców wprowadzono obostrzenia, powstała też inicjatywa na rzecz walki ze złą jakością powietrza.

"Kiedy moje dziecko wróciło do domu, nagle poczuło duszności i zawroty głowy"

"Kiedy moje dziecko wróciło do domu, nagle poczuło duszności i zawroty głowy"

Źródło:
Reuters, India Today, tvnmeteo.pl

Pogięta i porozrzucana blacha - tyle pozostało z dachu sali gimnastycznej Newcastle Public Schools w Oklahomie po tym, jak na teren szkoły w niedzielę nadciągnęło potężne tornado. Z powodu zniszczeń część zajęć w kolejnych dniach odbywała się w trybie zdalnym.

"Cały dach był po prostu zwinięty w burrito"

"Cały dach był po prostu zwinięty w burrito"

Źródło:
CNN

Północne regiony Indii od tygodni zmagają się z ekstremalnym smogiem. W stolicy kraju - Nowym Delhi - poziom zanieczyszczenia kilkukrotnie przekracza dopuszczalne normy. Z powodu skali problemu rozważany jest scenariusz wywołania sztucznego deszczu w celu poprawy jakości powietrza.

"Najbliższe 10 dni będzie kluczowych". Chcą wywołać sztuczny deszcz

"Najbliższe 10 dni będzie kluczowych". Chcą wywołać sztuczny deszcz

Źródło:
Reuters

Gwałtowne ulewy nawiedziły południe Boliwii. Częściowo pod wodą znalazło się miasto Tarija. Niektórzy mieszkańcy musieli się ewakuować.

"To kompletna katastrofa"

"To kompletna katastrofa"

Źródło:
Reuters

Latem na niebie mogliśmy oglądać Perseidy, w październiku Orionidy i Drakonidy, a teraz przyszedł czas meteorów z roju Taurydów. W ich przypadku trzeba być cierpliwym, ale popularyzator astronomii Karol Wójcicki przekonuje, że naprawdę warto.

"Przez najbliższy tydzień warto monitorować niebo"

"Przez najbliższy tydzień warto monitorować niebo"

Źródło:
"Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Pies rasy cocker spaniel o imieniu Daisy wrócił do swoich właścicieli w południowo-wschodniej Anglii po ośmiu latach od kradzieży - poinformowała stacja Sky News. Policja wpadła na trop czworonoga dzięki czipowi.

Po ośmiu latach od kradzieży wróciła do domu. "Nikt nie powstrzymał łez"

Po ośmiu latach od kradzieży wróciła do domu. "Nikt nie powstrzymał łez"

Źródło:
PAP

Pierwszy satelita wykonany z drewna poleciał w przestrzeń kosmiczną. Urządzenie zostało zbudowane przez japońskich naukowców i przez najbliższe pół roku będzie poruszać się na wysokości około 400 kilometrów nad Ziemią. Testy mają pokazać, jak obiekt wytrzyma ekstremalne warunki związane ze zmianą ciśnienia i wahaniami temperatury.

Satelita z drewna poleciał w kosmos

Satelita z drewna poleciał w kosmos

Źródło:
Reuters, CNN

Indonezyjskie władze zamierzają ewakuować ponad 16 tysięcy mieszkańców z wiosek położonych wokół wulkanu Lewotobi Laki Laki. Jego erupcja w nocy z niedzieli na poniedziałek zabiła dziewięć osób, istnieje obawa kolejnych wybuchów w niedługim czasie.

Zabici i tysiące uszkodzonych domów. Wulkan wkrótce znów może wybuchnąć

Zabici i tysiące uszkodzonych domów. Wulkan wkrótce znów może wybuchnąć

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Policjanci z miasta Overland w amerykańskim stanie Missouri przeprowadzili nietypową interwencję w salonie piękności. Pomogli wydostać się zamkniętemu w łazience młodemu jeleniowi. Zwierzę wywołało spore zamieszanie.

Jeleń przemknął przez salon piękności

Jeleń przemknął przez salon piękności

Źródło:
UPI

Chmura przypominająca latający spodek zawisła nad szczytami. Została uchwycona na nagraniu przez pracownika Wysokogórskiego Obserwatorium Meteorologicznego IMGW-PIB na Kasprowym Wierchu.

Zjawiskowa chmura zawisła nad szczytami

Zjawiskowa chmura zawisła nad szczytami

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Żubry przechodzą przez asfaltową drogę o poranku. Wędrówkę stada uchwycił na nagraniu Reporter24 pan Antoni. - Lubię sobie spacerować po lesie, a żubrami interesuje się, bo to gatunek, który prawie wyginął - powiedział.

"To stado może liczyć ze sto osobników albo jeszcze więcej"

"To stado może liczyć ze sto osobników albo jeszcze więcej"

Źródło:
Kontakt24