Komisja Europejska zaskarżyła Polskę do TSUE 

KE uzasadniła swoją decyzję o skierowaniu skargi tym, że wszystkie cztery państwa nie wdrożyły do prawa krajowego dyrektywy w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych. Dyrektywa weszła w życie 1 stycznia.

Filar drugi ma ograniczyć równanie w dół stawek podatku dochodowego od osób prawnych. Zgodnie z dyrektywą efektywna stawka opodatkowania dużych firm o łącznym rocznym obrocie w wysokości co najmniej 750 mln euro będzie musiała wynosić nie mniej niż 15 proc.

KE w swoim wniosku przyznała, że władze czterech krajów, w tym Polski, "podejmują znaczne wysiłki, aby przyjąć krajowe przepisy wdrażające filar drugi". Do tej pory nie zgłosiły one żadnych środków transpozycji.

Reformę podatkową poparło ponad 140 krajów na świecie.

Procedura o naruszenie prawa UE, którą "wieńczy" skarga KE do Trybunału Sprawiedliwości UE, została uruchomiona już na początku roku. Jak wyjaśniło wówczas źródło w Brukseli, KE niejako "z automatu" musiała to zrobić, bo brak przepisów wdrażających dyrektywę nie pozostawił Komisji pola manewru. Doszło do tego pomimo zapewnień nowego rządu o tym, że prace nad wdrożeniem dyrektywy trwają, a opóźnienia wynikają z zaniechań poprzedników.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt ustawy w tej sprawie - o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych. Rząd przyjął go 24 września i skierował do Sejmu. Zgodnie z projektem podatek wyrównawczy będzie miał zastosowanie do "jednostek składowych grupy międzynarodowej" lub "grupy krajowej", jeżeli w co najmniej dwóch z czterech ostatnich lat podatkowych osiągnęły one przychód grupowy na poziomie co najmniej 750 mln euro.

Te "jednostki" będą zobowiązane do wykonania tzw. testu efektywnej stawki podatkowej oraz do zapłaty krajowego podatku wyrównawczego w Polsce, o ile efektywna stawka podatkowa dla Polski wyniesie poniżej 15 proc., a dana jednostka składowa osiągnie kwalifikowany dochód. Projektowana ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2025 roku.

Unia wdraża globalne porozumienie podatkowe z 2021 roku, wynegocjowane pod auspicjami OECD, do którego dołączyło już ponad 140 krajów na świecie. Zgodnie z międzynarodowym porozumieniem drugi filar miał zostać wdrożony do końca 2023 roku.

Z kolei filar pierwszy porozumienia zakłada, że największe światowe koncerny płacą podatki w krajach, w których generują zyski. W odróżnieniu od drugiego, filar pierwszy będzie regulowany międzynarodową konwencją, co oznacza, że wejdzie w życie dopiero po podpisaniu i ratyfikowaniu go przez kraje-strony; kluczowe w tym procesie będą USA, skąd pochodzi najwięcej firm mających podlegać nowym regułom.