Rafał Hirsch: koniec ożywienia w gospodarce?

Tym, co napędza bieżące tempo wzrostu gospodarczego jest w największym stopniu konsumpcja, czyli wydawanie pieniędzyshutterstock.com

Nadchodzi spowolnienie gospodarcze. Wspominali o tym ostatnio bardzo ostrożnie i minister finansów i prezes NBP i wicepremier, taki scenariusz obstawia też coraz większa część ekonomistów w bankach. Dowodów pod postacią najróżniejszych danych, które wyglądają coraz gorzej jest ostatnio sporo. Wszyscy jednak zakładają, że to spowolnienie chwilowe, a pod koniec roku znów będziemy rosnąć coraz szybciej. Niestety, to, co dzieje się z obiegiem pieniądza wskazuje na gorszy scenariusz.

Pieniądze, które krążą w gospodarce można podzielić na gotówkę (banknoty i monety), depozyty na żądanie (rachunki bieżące) i lokaty terminowe. Różnica między nimi polega głównie na stopniu płynności. Gotówką i depozytami na żądanie dysponujemy w każdej chwili - w przypadku depozytów trzeba mieć kartę, ale zakładam, że każdy, kto ma rachunek w banku ma też do niego kartę, którą może płacić prawie wszędzie. Jeśli nie wszędzie, oznacza to, że gotówka papierowa ma jeszcze większą płynność niż depozyt na żądanie, ale różnica tu jest raczej niewielka. Zdecydowanie większą różnicę mamy między tymi rodzajami pieniądza, a środkami na lokatach. Lokaty są mniej płynne. Jeśli ktoś przesuwa sobie w banku swoje pieniądze z rachunku bieżącego na lokatę, to zakładam, że ten ktoś zakłada, że nie będzie tych pieniędzy w najbliższym czasie wydawać.

Tym, co napędza bieżące tempo wzrostu gospodarczego jest w największym stopniu konsumpcja. Konsumpcja polega na wydawaniu pieniędzy, a wydać można tylko pieniądze w formie gotówki i depozytu bieżącego, czyli te, które są w kategorii M1. Kategoria M2 zawiera w sobie całe M1 oraz dodatkowo lokaty, czyli te pieniądze, których raczej nie zamierzamy przeznaczać na natychmiastową konsumpcję.

Jeśli zmierzymy to, jak szybko rośnie M1 i jak szybko rosną pieniądze na lokatach, czyli (M2-M1), to okaże się, że różnica na korzyść M1 jest największa wtedy kiedy PKB rośnie najszybciej. I odwrotnie – kiedy M1 zaczyna hamować, a szybciej zaczynają rosnąć lokaty nagle zwalnia też tempo wzrostu PKB. Najlepiej widać to, kiedy zamiast mierzyć osobno M1 i osobno (M2-M1) nałożymy sobie na wykres PKB, po prostu gotową już różnicę w rocznych dynamikach gotówki i lokat (jeśli gotówka rośnie o 6 proc., a lokaty rosną o 2 proc., to różnica wynosi 4, jeśli gotówka rośnie o 6 proc., a lokaty spadają o 5 proc., to różnica wynosi 11 itd.)

Widać, że wskaźnik M1 – (M2-M1) ma właściwości wyprzedzające. Po odbiciu od dołka z 2009 roku przestał rosnąć na początku roku 2011 – trzy kwartały przed szczytem dynamiki PKB. Potem dołek zaliczył w pierwszym kwartale 2012 – cztery kwartały przed dołkiem dynamiki PKB. Ostatni szczyt miał w czwartym kwartale 2013 – czyli dynamika PKB powinna zacząć spadać w trzecim albo czwartym kwartale 2014.

Wskaźnik M1-(M2-M1) psuje się z obydwu stron. Z jednej strony M2-M1 już zaczął rosnąć, co w ostatnich latach zawsze następowało przed spowolnieniem gospodarczym.

Swoją drogą, to bardzo ciekawe, że dynamika lokat znów rośnie pomimo rekordowo niskich stóp procentowych. Mam nadzieję, że to nie jest efekt obniżenia oczekiwań inflacyjnych, czy wręcz pierwszy symptom oczekiwań deflacyjnych (jeśli ktoś oczekuje deflacji, to lokata nawet na 1 procent rocznie nominalnie jest nie do pogardzenia, bo realnie powinna dać więcej niż 1 procent).

Z drugiej strony M1 już zaczął spadać, co również w ostatnich latach następowało przed spowolnieniem gospodarczym (na tym i na poprzednim wykresie dopisałem już wzrost PKB za drugi kwartał na poziomie 3 procent, bo taki mniej więcej jest konsensus na rynku).

Obowiązujący obecnie na rynku konsensus zakłada, że lekkie spowolnienie mieliśmy już w drugim kwartale, a od trzeciego znów mamy ładnie rosnąć. W kontekście tego, co dzieje się z obiegiem pieniądza trudno mi jednak w tak optymistyczny scenariusz uwierzyć. Zmiany w dynamice części składowych M2 w ostatnich latach zapowiadały zmiany w koniunkturze gospodarczej trwające wyraźnie dłużej niż jeden kwartał.

Autor: Rafał Hirsch/km

Źródło zdjęcia głównego: shutterstock.com

Pozostałe wiadomości

Wielka Brytania ogłosiła nałożenie sankcji zarówno na trzy jednostki Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej (GRU), jak i oficerów tej instytucji. Polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych wydało komunikat w związku z działaniami Londynu.

MSZ: Polska wyraża solidarność z Wielką Brytanią

MSZ: Polska wyraża solidarność z Wielką Brytanią

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie odnotowano głównej wygranej, a kumulacja rośnie do 420 milionów złotych. W Polsce najwyższe byłe wygrane czwartego stopnia. Oto liczby, które wylosowano 18 lipca 2025 roku.

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

"Indie nie popierają jednostronnych sankcji" - podkreślił rzecznik indyjskiego resortu spraw zagranicznych Randhir Jaiswal. W ten sposób odniósł się do sankcji nałożonych przez Unię Europejską na Rosję, które obejmują największą rafinerię ropy rosyjskiego koncernu Rosnieft w indyjskim stanie Gudźarat.

Reakcja na ruch Unii Europejskiej. "Nie popierają jednostronnych sankcji"

Reakcja na ruch Unii Europejskiej. "Nie popierają jednostronnych sankcji"

Źródło:
PAP

PKO BP, Santander, ING Bank Śląski, mBank i BNP Paribas - klienci tych instytucji finansowych muszą liczyć się z utrudnieniami w najbliższych dniach. Mogą wystąpić problemy z serwisem internetowym, aplikacją czy płatnościami.

Największy bank ostrzega. "Utrudnienia w dostępie do usług"

Największy bank ostrzega. "Utrudnienia w dostępie do usług"

Źródło:
tvn24.pl

W porównaniu do minionego roku większość owoców była w czerwcu wyraźnie droższa - mówi TVN24+ Kamil Łuczkowski, ekonomista z zespołu analiz makroekonomicznych Banku Pekao. Królem wzrostu cen okazały się jabłka. - Inaczej kształtowała się sytuacja na rynku warzyw. Tu Główny Urząd Statystyczny odnotował spadek cen detalicznych - mówi z kolei Mariusz Dziwulski, analityk rynku rolno-spożywczego w PKO BP. Jednak, jak zaznacza, są wyjątki. Ceny kapusty w hurcie wzrosły w skali roku o ponad połowę.

Król i królowa wzrostu cen

Król i królowa wzrostu cen

Źródło:
TVN24+

Policja przeprowadziła przeszukanie w rezydencji i w siedzibie partii Jaira Bolsonaro. Były prezydent Brazylii jest oskarżony o przygotowywanie zamachu stanu. Sąd nakazał mu noszenie elektronicznej bransoletki i zabronił używania mediów społecznościowych.

Przeszukanie w rezydencji i siedzibie partii byłego prezydenta

Przeszukanie w rezydencji i siedzibie partii byłego prezydenta

Źródło:
PAP, CNN

Wielka Brytania nałożyła nowe sankcje na ponad 20 rosyjskich szpiegów, hakerów i jednostki wywiadu. Chodzi o osoby i podmioty oskarżone o operacje cybernetyczne zagrażające stabilności Europy - wskazał brytyjski rząd w oświadczeniu.

"Szpiedzy GRU prowadzą kampanię mającą na celu destabilizację Europy"

"Szpiedzy GRU prowadzą kampanię mającą na celu destabilizację Europy"

Źródło:
PAP

Wielki sukces polskiego programisty. Przemysław Dębiak zajął pierwsze miejsce w prestiżowych zawodach AtCoder World Tour Finals 2025, pokonując nie tylko wszystkich pozostałych zawodników, ale też sztuczną inteligencję.

Polak lepszy od sztucznej inteligencji. Osobiste gratulacje od szefa OpenAI

Polak lepszy od sztucznej inteligencji. Osobiste gratulacje od szefa OpenAI

Źródło:
tvn24.pl

Od 14 sierpnia przyjmowane będą wnioski od firm i instytucji, które chcą uczestniczyć w prowadzonym przez resort pracy pilotażu skróconego czasu pracy. To pierwszy taki program w tej części Europy i pierwszy na tak szeroką skalę w Polsce – wskazała ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Krócej w pracy. "Wielki, pierwszy w tej części Europy, pilotaż"

Krócej w pracy. "Wielki, pierwszy w tej części Europy, pilotaż"

Źródło:
PAP

Bat Indiany Jonesa został sprzedany za 525 tysięcy dolarów na trwającej przez tydzień aukcji firmy Heritage Auctions. Harrison Ford posługiwał się słynnym rekwizytem w filmie "Indiana Jones i ostatnia krucjata" z 1989 roku.

Bat Indiany Jonesa sprzedany na aukcji

Bat Indiany Jonesa sprzedany na aukcji

Źródło:
PAP

W projekcie budżetu opracowanym przez Komisję Europejską przewidziano dla Polski ponad 123 miliardy euro, między innymi na politykę spójności i rolnictwo - wynika z zestawienia opublikowanego przez Komisję Europejską w nocy z czwartku na piątek. Jest to wstępna propozycja budżetu, nad którą będą w kolejnych miesiącach pracować państwa członkowskie.

Ogromne pieniądze dla Polski

Ogromne pieniądze dla Polski

Źródło:
PAP

Wizz Air uruchomi 11 tras z lotniska Warszawa-Modlin, przeniesie też do Modlina dwa samoloty - poinformowała w piątek węgierska linia lotnicza. Wizz Air przestał operować z Modlina pod koniec 2012 roku.

Wizz Air wraca do Modlina. Znamy trasy

Wizz Air wraca do Modlina. Znamy trasy

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Należący do koncernu Meta popularny komunikator WhatsApp powinien przygotować się do wycofania z rynku rosyjskiego - oświadczył Anton Goriełkin, wiceprzewodniczący komisji do spraw technologii informatycznych Dumy Państwowej, niższej izby rosyjskiego parlamentu.

Rosja chce się go pozbyć. "Należy do ekstremistycznej organizacji"

Rosja chce się go pozbyć. "Należy do ekstremistycznej organizacji"

Źródło:
PAP

Na Giełdzie Papierów Wartościowych wszystkie główne indeksy rosną. WIG-Banki jest na najwyższym poziomie w historii. "Wszystko wskazuje na to, że obecny rok na warszawskim parkiecie będzie należał do najbardziej zyskownych od wielu lat" - napisał w komentarzu Michał Stanek z Q Value.

Euforia na warszawskiej giełdzie

Euforia na warszawskiej giełdzie

Źródło:
PAP Biznes, tvn24.pl

Bezpośrednie połączenie PKP Intercity do Chorwacji cieszy się sporym powodzeniem. Jak poinformował minister infrastruktury Dariusz Klimczak, do końca wakacji sprzedało się około 11 tysięcy biletów na ten pociąg. A co z połączeniami do Włoch czy Austrii?

Prawie wszystkie bilety sprzedane. Minister wyjaśnia

Prawie wszystkie bilety sprzedane. Minister wyjaśnia

Źródło:
PAP

W pierwszym półroczu 2025 roku deweloperzy sprzedali 18,3 tysiąca mieszkań. To wynik mniejszy o około 10 procent mniejszy niż rok temu przy tym, gdy oferta mieszkań jest na poziomie historycznego maksimum - w sprzedaży jest 62 tysiące lokali. Jak wskazuje Otodom na rynku może pojawić się stagnacja.

"Historyczne maksimum" na rynku mieszkań

"Historyczne maksimum" na rynku mieszkań

Źródło:
PAP

Ja na przykład ostatnio bardzo dużo mówię o Polsce lokalnej i o tym, że potrzeby Polski lokalnej są inne niż Warszawy. Sama jestem warszawianką i patriotką Warszawy, ale uważam, że te rozwiązania z Warszawy, copy-paste na Polskę lokalną, to totalnie nie jest to - powiedziała w programie "Jeden na jeden" w TVN24 ministra funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz (Polska 2050). Broniła w ten sposób poprawek przegłosowanych w Sejmie wspólnie z PiS w sprawie budownictwa społecznego.

"Potrzeby Polski lokalnej są inne". Ministra broni poprawek do ustawy

"Potrzeby Polski lokalnej są inne". Ministra broni poprawek do ustawy

Źródło:
tvn24.pl

Rzeczniczka Białego Domu Karoline Leavitt poinformowała, że dotychczas pisma od prezydenta Donalda Trumpa w sprawie ceł otrzymało 25 krajów. Dodała, że Unia Europejska jest bardzo chętna do negocjacji handlowych, z kolei Kanada to trudny partner do rozmów.

25 krajów otrzymało pisma od Trumpa

25 krajów otrzymało pisma od Trumpa

Źródło:
PAP

Producenci oleju w liście do premiera Donalda Tuska domagają się odblokowania możliwości importu rzepaku z Ukrainy. W ich ocenie niedobór surowca w sezonie 2025/2026 ma wynieść co najmniej 500 tysięcy ton, co negatywnie wpłynie na krajowe tłocznie. Ministerstwo Rozwoju i Technologii poinformowało, że wstrzymuje się jeszcze z decyzjami w tej sprawie.

Sytuacja jest "niezwykle trudna". Apel do premiera

Sytuacja jest "niezwykle trudna". Apel do premiera

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Uważam, że obywatelom należy się informacja na temat prawdziwego obrazu sytuacji - powiedział w czwartek na konferencji prasowej minister aktywów państwowych Jakub Jaworowski, odnosząc się do przedstawionego w środę przez posłów Prawa i Sprawiedliwości raportu na temat sytuacji spółek Skarbu Państwa. Jak stwierdził, jest "zszokowany poziomem fałszu i manipulacji" twierdzeń przedstawicieli opozycji.

PiS publikuje raport. Minister: jestem zszokowany poziomem fałszu i manipulacji

PiS publikuje raport. Minister: jestem zszokowany poziomem fałszu i manipulacji

Źródło:
PAP, tvn24.pl

W czerwcu Joanna Tyrowicz, członkini Rady Polityki Pieniężnej, wnioskowała o podwyżkę stóp procentowych o 250 punktów bazowych. Wniosek został jednak odrzucony przez pozostałych członków RPP - poinformował Narodowy Bank Polski.

Propozycja dużej podwyżki stóp procentowych. Wyniki głosowania

Propozycja dużej podwyżki stóp procentowych. Wyniki głosowania

Źródło:
PAP, tvn24.pl