Polska w pułapce średniego dochodu. Potrzebne innowacje

 
Według najnowszego raportu Innovation Union Scoreboard Polska osiąga wskaźnik innowacyjności na poziomie 0,279 i w UE wyprzedza tylko Rumunię (0,237), Łotwę (0,221) i Bułgarię (0,188)Materiały inwestora

Polska zaczyna mieć problem z tzw. pułapką średniego dochodu (ang. middle-income-trap), czyli niezdolnością rywalizowania z liderami rozwoju. Nasza przewaga konkurencyjna związana z tanią siłą roboczą i oferowaniem wysokiego zwrotu z inwestycji związanego z wysokim popytem na kapitał maleje. Najwyższa pora skończyć więc z importem innowacji. Bez choć niewielkiego cywilizacyjnego skoku pozostaniemy bowiem krajem gospodarczej drugiej ligi. Jak tego dokonać?

Aby nie wpaść w pułapkę średniego dochodu, niezbędne są zmiany w organizacji gospodarki, które sprzyjałyby osiąganiu przewag konkurencyjnych w technologii, jakie dają innowacje. - To rola państwa, które jest organizatorem sposobu produkcji - wskazuje Adam Czyżewski, główny ekonomista PKN Orlen.

Rządzący Polską politycy o znaczeniu wpływu szeroko pojętej innowacyjności bardzo wiele mówią. Zdaje się jednak, że mylnie identyfikują jej istotę. Polityka budżetowa w ich wykonaniu obraca się bowiem wokół jednego - pozyskiwania i wydawania unijnych funduszy.

Polska 20. gospodarką świata?

- W najbliższych latach Polska ma stać się jednym z dwudziestu najbogatszych państw świata - powiedziała pod koniec lutego premier Ewa Kopacz, podczas inauguracji nowej unijnej perspektywy budżetowej na lata 2014-20.

Polska dostała w niej 120 mld euro, czyli około 500 mld złotych. 40 mld zł ma zaś zostać wydane na innowacyjne badania naukowe, których wyniki zostaną następnie wykorzystane w polskiej gospodarce.

- Musimy wykorzystać szansę. Szansę oparcia polskiej gospodarki na innowacyjności - podkreśliła premier. Do poprawy pozostaje jednak bardzo wiele. Według najnowszego raportu Europejskiego Rankingu Innowacyjności (Innovation Union Scoreboard) mierzącego i porównującego poziom innowacyjności w państwach członkowskich, Polska określana jest jako moderate innovator (umiarkowany innowator) i wyprzedza jedynie Rumunię, Łotwę i Bułgarię.

Europejski Ranking Innowacyjności 2014
Europejski Ranking Innowacyjności 2014 (Innovation Union Scoreboard)Europejski Ranking Innowacyjności 2014pi.gov.pl

W ramach realizacji projektu tzw. Umowy Partnerstwa Europejskiego wchodzi bowiem w grę astronomiczna, jak na nasze warunki kwota 82,5 mld euro. Wraz ze środkami pochodzącymi z budżetu pieniądze te mają dać - jak wynika z szacunków - inwestycje na poziomie 5 proc. PKB rocznie i tym samym przyczynić się do dynamicznego rozwoju w najbliższych latach.

Niestety, środki pochodzące z Brukseli nie będą płynąć do nas wiecznie. Jak wiadomo, strumień wkrótce się odwróci.

"Money isn't everything"

Pytanie skierowane do polityków powinno zatem brzmieć, jak wykorzystać zewnętrzny kapitał do budowania fundamentów rozwoju gospodarki, która byłaby zdolna do stałej i niewymuszonej poprawy konkurencyjności, czyli naturalnego motoru wzrostu.

Samo wzięcie przez państwo na siebie większego ryzyka związanego z B+R (badania i rozwój) poprzez nakłady na innowacje, z dotowanego przez pieniądze płynące z Brukseli budżetu, które zgodnie z założeniami rządu mają się zwiększyć z obecnych ok. 0,7-0,9 proc. do 2 proc. PKB rocznie - tj. średniej dla Europy Zachodniej - nic wielkiego nie da.

- Poza samym wsparciem finansowym istotne jest, aby zbudować cały system wsparcia innowacji. Same pieniądze nie sprawią, że polskie firmy zaczną być bardziej innowacyjne, raczej będzie pchało je to do dalszej absorpcji technologii i konkurowania ceną, a nie jakością. Kluczowe jest, by formować kompetentne Instytucje Otoczenia Biznesu - Jednostki Badawczo-Rozwojowe, Centra Transferu Technologii, itd. - twierdzi Jerzy Toborowicz, konsultant Banku Światowego ds. innowacji i wiceprezes inicjatywy Młodzi Reformują Polskę.

I tak, wysokie wydatki na rozwój mogą zaciemniać prawdziwy obraz nieefektywności innowacji. Po pierwsze, wydatki na tzw. rozwój - co wykazali w swoich badaniach pt. "Money isn’t everything" eksperci firmy konsultingowej Booz Allen Hamilton - nie pozostają w korelacji z innowacjami zakończonymi sukcesem.

Po drugie, wartościowe jest to, co powstaje w trudzie i, o co trzeba się starać. - Nie w wyniku poprawnego wypełnienia formularza według jakiejś spłycającej wszystko scoringowej procedury, lecz wtedy kiedy trzeba udowodnić przed prywatnym inwestorem, że w konkretny projekt warto zaryzykować - wskazuje Ludwik Sobolewski, były prezes GPW.

Rynkowa filtracja

- Wtedy uruchamia się mechanizm rynkowej filtracji i selekcji, i wtedy rośnie odsetek projektów sensownych, które dostają pieniądze, a potem przynoszą zwrot, a maleje tych, które polegają na paleniu pieniędzy bez żadnego efektu i sensu, za to pod modnym hasłem poszukiwania innowacji - dodaje.

Odnośnie interesującej nas tu innowacyjności jako czynnika wzrostu (tworzącego przewagę konkurencyjną), rząd co prawda zakłada, że za niespełna dziesięć lat połowa środków przeznaczanych na działalność B+R będzie pochodzić z budżetu państwa, a reszta od firm.

Obecnie obowiązujący system zachęt sprawia bowiem, że ponad 2/3 nakładów pochodzi z budżetu, a jedynie niespełna jedna trzecia ze środków własnych przedsiębiorstwa. W UE proporcja ta jest odwrotna - ponad 55 proc. środków przeznaczanych na badania i rozwój pochodzi od przedsiębiorców.

Efektywna ulga podatkowa

- Osiągnięcie takiego wyniku nie będzie niestety możliwe bez zmiany finansowania działalności badawczo-rozwojowej, które nadal promuje import innowacji i opiera się na unijnych dotacjach. Tymczasem kraje z naszego regionu wprowadzają rozwiązania zachęcające do prowadzenia prac B+R w kraju, co wyraźnie sprzyja rozwojowi innowacyjnej gospodarki i promuje wzrost zatrudnienia w sektorze naukowo-badawczym. [Widzą to także] Rada UE i KE, które kolejny raz wskazują w rekomendacjach dla Polski "potrzebę przedsięwzięcia dodatkowych środków w celu stworzenia otoczenia biznesu sprzyjającego innowacjom, w tym (…) poprzez (…) dalszy rozwój (…) zachęt podatkowych" - czytamy raporcie firmy Deloitte o innowacyjności w Polsce.

Projekt ustawy utrzymany w podobnym duchu zaproponował Bronisław Komorowski, który chce, by przedsiębiorcy - niezależnie od wyniku działalności badawczo-rozwojowej - mogli odliczać do 120 proc. nakładów poniesionych na badania i rozwój (w przypadku dużych firm) bądź 150 proc. (małe i średnie).

- Kluczowe jest zachęcanie małych i średnich firm do inwestowania w innowacje. Przedsiębiorstwom z sektora MŚP trudno podjąć duże ryzyko, które jest nierozłącznie związane z innowacjami, więc import maszyn z zagranicy i obniżenie sobie kosztów jest dla nich najwygodniejszym rozwiązaniem. Wprowadzanie ulg na finansowanie innowacji, przy jasnych przepisach dotyczących księgowania kosztów badań i rozwoju, jest jednym z kroków w dobrym kierunku - dodaje Jerzy Toborowicz. Warto przy tym zaznaczyć, że znakomita większość inwestycji nad Wisłą realizowana jest przez sektor prywatny (ok. 80 proc.).

Ulgi pomagają zaś firmom podejmować decyzje o zwiększaniu wydatków na innowacyjność bez zbędnej biurokracji oraz planować taką działalność długoterminowo. Ma to tym większe znaczenie, że - jak wynika z kolei z badań Deloitte - w perspektywie 5-letniej (licząc od roku 2014) zwiększenie nakładów na badania i rozwój planuje 61 proc. polskich przedsiębiorstw.

Świat technologii: innowacja po polsku
Świat technologii: innowacja po polskuTVN24 Biznes i Świat

Autor: Michał Wołangiewicz / Źródło: TVN24 Biznes i Świat, Instytut Misesa, Forbes

Źródło zdjęcia głównego: Materiały inwestora

Pozostałe wiadomości

Modernizacja energetyczna budynków w Polsce w związku z unijną dyrektywą może kosztować do 2035 roku nawet 550 miliardów złotych. Zdaniem ekspertów inwestycje są jednak konieczne, żeby zmniejszyć rachunki za energię i ograniczyć import surowców. Jednocześnie renowacje mają przyspieszyć rozwój gospodarczy Polski.

Wielka fala remontów. Koszt będzie olbrzymi

Wielka fala remontów. Koszt będzie olbrzymi

Źródło:
PAP

Włoska organizacja konsumencka Codacons przeanalizowała cenniki przed letnim sezonem. Ceny na tak zwanych plażach VIP określiła jako "kosmiczne". I nic dziwnego, skoro za jednodniowy pobyt trzeba zapłacić nawet 1500 euro. W przeliczeniu to prawie 6,5 tysiąca złotych.

"Kosmiczne" ceny na włoskich plażach

"Kosmiczne" ceny na włoskich plażach

Źródło:
PAP

Ikea zwróciła się do klientów, którzy kupili łyżkę do mieszania 365+ HJÄLTE, aby zaprzestali jej używania i skontaktowali się z siecią. W komunikacie przekazano, że produkt został wycofany ze sklepowych półek.

Ikea wycofuje produkt. Apel do klientów

Ikea wycofuje produkt. Apel do klientów

Źródło:
tvn24.pl

Wraz z końcem czerwca wygasają przepisy, które zawieszają opłatę mocową. To jedna ze składowych rachunku za prąd. Stawka opłaty mocowej na 2025 rok wynosi od 2,86 do 16,01 złotego netto miesięcznie w zależności od zużycia prądu.

Od lipca na rachunki wraca dodatkowa opłata

Od lipca na rachunki wraca dodatkowa opłata

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Szymon Hołownia, marszałek Sejmu i lider Polski 2050, wzywa do wprowadzenia dodatkowego podatku od nadmiarowych zysków banków. Prezes Związku Banków Polskich uznał ten pomysł "za wysoce nietrafiony".

Nowy pomysł Hołowni. "Wysoce nietrafiony"

Nowy pomysł Hołowni. "Wysoce nietrafiony"

Źródło:
PAP

Gaetano Manfredi, burmistrz Neapolu, dołączył do chóru przedstawicieli lokalnych władz we Włoszech, którzy domagają się od rządu podjęcia działań w celu ograniczenia nadmiernej turystyki. - Nie można dłużej czekać - powiedział.

Burmistrz alarmuje. "Nie można dłużej czekać"

Burmistrz alarmuje. "Nie można dłużej czekać"

Źródło:
PAP

W piątek premier Indii Narendra Modi uczestniczył w oficjalnym otwarciu nowej linii kolejowej w indyjskim Kaszmirze. Ta 272-kilometrowa trasa łączy dolinę Kaszmiru z resztą kraju i jest uznawana za jeden z najbardziej ambitnych projektów infrastrukturalnych w historii Indii.

Jeden z najtrudniejszych takich projektów na świecie

Jeden z najtrudniejszych takich projektów na świecie

Źródło:
PAP

Gotowy jest projekt dotyczący ponownego przeliczenia emerytury dla części Polaków. Przygotowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej regulacja ma związek z orzeczeniami Trybunału Konstytucyjnego.

Ponowne przeliczenie emerytur. Jest projekt

Ponowne przeliczenie emerytur. Jest projekt

Źródło:
PAP

Donald Trump nie wyklucza sprzedaży lub oddania Tesli Model S, którą kupił od Elona Muska w geście wsparcia - przekazały media. Prezydent USA określił Muska jako "człowieka, który stracił rozum" i stwierdził, że nie zamierza z nim rozmawiać.

Donald Trump myśli o sprzedaży tesli Elona Muska

Donald Trump myśli o sprzedaży tesli Elona Muska

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 90 milionów złotych. W Polsce odnotowano jedną wygraną czwartego stopnia. Oto liczby, które wylosowano 6 czerwca 2025 roku.

Rośnie kumulacja w Eurojackpot

Rośnie kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Jeszcze niedawno uśmiechali się do kamer w Gabinecie Owalnym. Donald Trump nazywał Elona Muska "geniuszem naszych czasów", a Musk deklarował, że "zawsze będzie przyjacielem prezydenta". Każdy miesiąc miodowy musi jednak kiedyś dobiec końca. Co wydarzyło się między dwoma najbardziej wpływowymi mężczyznami Ameryki?

Był "bromance", są wzajemne oskarżenia i wyciąganie brudów. Jak zmieniała się relacja Muska z Trumpem

Był "bromance", są wzajemne oskarżenia i wyciąganie brudów. Jak zmieniała się relacja Muska z Trumpem

Źródło:
TVN24+

Prezydent USA Donald Trump nie planuje rozmowy z szefem Tesli Elonem Muskiem - podała agencja Reuters, powołując się na informatora z Białego Domu.

Donald Trump nie chce rozmawiać z Elonem Muskiem

Donald Trump nie chce rozmawiać z Elonem Muskiem

Źródło:
PAP

"Nie ma i nie będzie dopłat do kredytów. Są jawne ceny ofertowe mieszkań" - napisała w mediach społecznościowych Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Ministra funduszy nawiązała do decyzji prezydenta o podpisaniu ustawy dotyczącej ochrony praw nabywcy nieruchomości.

Ministra: napiszę wam szczerze

Ministra: napiszę wam szczerze

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o ochronie praw nabywcy nieruchomości - podała Kancelaria Prezydenta RP w komunikacie. Chodzi o ustawę o jawności cen mieszkań.

Prezydent podpisał nowelę o ochronie praw nabywcy nieruchomości

Prezydent podpisał nowelę o ochronie praw nabywcy nieruchomości

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Komisja Europejska umieściła na tak zwanej czarnej liście wszystkie linie lotnicze z Tanzanii i Surinamu. Bruksela uznała przewoźników za niebezpiecznych i wykluczyła ich z lotów do i z Europy. Na liście jest już 169 linii z 17 krajów.

Unia dodała te linie lotnicze do czarnej listy

Unia dodała te linie lotnicze do czarnej listy

Źródło:
PAP

PKP Cargo zamierza przeprowadzić zwolnienia grupowe, które w 2025 roku mogą objąć do 1041 pracowników, a w 2026 roku do 1388 osób z różnych grup zawodowych - podano w komunikacie.

Zwolnienia w PKP Cargo

Zwolnienia w PKP Cargo

Źródło:
PAP

Zarząd Orlenu, włącznie z prezesem czeka cięcie wynagrodzenia. Obniżka ma wynieść około 13 proc. w porównaniu do dotychczas obowiązujących zasad. To skutek przyjęcia przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie uchwał porządkujących zasady wynagrodzeń władz spółki - przekazało w piątek biuro prasowe spółki.

Cięcie płac w zarządzie Orlenu

Cięcie płac w zarządzie Orlenu

Źródło:
PAP

Agencja Uzbrojenia, która kupuje sprzęt dla wojska unieważniła postępowania na zakup dla wojska 32 kolejnych śmigłowców S-70i Black Hawk z zakładów PZL Mielec dla Wojska Polskiego. - Wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć - powiedział rzecznik AU ppłk Grzegorz Polak.

Wojsko unieważnia przetarg na śmigłowce. "Istotna zmiana okoliczności"

Wojsko unieważnia przetarg na śmigłowce. "Istotna zmiana okoliczności"

Źródło:
PAP

Tegoroczna czerwcowa waloryzacja kont i subkont emerytalnych jest rekordowa - przekazał prezes ZUS, Zbigniew Derdziuk. Zakład podał, że tegoroczna czerwcowa waloryzacja konta objęła ponad 26,1 mln osób, a subkonta przeszło 22,3 mln osób. 

Rekordowa waloryzacja kont przyszłych emerytów

Rekordowa waloryzacja kont przyszłych emerytów

Źródło:
PAP

Ministra klimatu Paulina Hennig-Kloska powiedziała w piątek na antenie Radia Zet, że decyzja o ewentualnym przedłużeniu zamrożenia cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych zapadnie po analizie nowych taryf zaproponowanych przez spółki energetyczne.

Co dalej z zamrożeniem cen prądu? Ministra zabiera głos

Co dalej z zamrożeniem cen prądu? Ministra zabiera głos

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Polski Światłowód Otwarty podpisał przedwstępną umowę na kupno 100 proc. udziałów w Elsat, spółce zależnej Vectry - podało PŚO w komunikacie pasowym. Transakcja rozszerzy zasięg sieci PŚO o 670 tysięcy gospodarstw domowych w ponad 80 miastach.

Przetasowania na rynku telekomunikacyjnym

Przetasowania na rynku telekomunikacyjnym

Źródło:
PAP

Trwa spór między pracodawcami, związkami zawodowymi, a nawet między ministerstwami, w sprawie wysokości płacy minimalnej na 2026 rok. Związkowcy domagają się jak najwyższych podwyżek, przedsiębiorcy - ustawowego minimum. W tle debaty pojawia się problem wypłaszczania struktury wynagrodzeń, nasilający się wraz ze wzrostem liczby osób z minimalną płacą.

Minimalna osiągnęła maksimum? Spór o podwyżki dla milionów pracowników

Minimalna osiągnęła maksimum? Spór o podwyżki dla milionów pracowników

Źródło:
TVN24+

Między Donaldem Trumpem i Elonem Muskiem doszło do publicznej kłótni. Teraz obydwaj studzą nastroje, mimo że padły gorzkie słowa, a niektóre ciosy były poniżej pasa. Jak podaje Politico, doradcy z Białego Domu zaplanowali na piątek rozmowę z Muskiem w celu załagodzenia sytuacji.

Gorąco na linii Trump-Musk. Wymiana ciosów i oskarżeń między byłymi współpracownikami

Gorąco na linii Trump-Musk. Wymiana ciosów i oskarżeń między byłymi współpracownikami

Aktualizacja:
Źródło:
BBC, PAP

Restauracja w Merano na północy Włoch została ukarana grzywną w wysokości czterech tysięcy euro za podanie innego sera niż zapowiedziany w menu. Zamiast chronionego certyfikatem Parmigiano Reggiano, klienci otrzymywali Grana Padano - co wykryli czujni przedstawiciele konsorcjum producentów parmezanu.

Słony rachunek za ser. Tysiące euro kary za zamianę w menu

Słony rachunek za ser. Tysiące euro kary za zamianę w menu

Źródło:
PAP