Rodzina 500 plus, Dobry Start, wzrost rent i emerytur oraz świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. To tylko niektóre rozwiązania wprowadzone przez rząd Zjednoczonej Prawicy w tej kadencji Sejmu. Jak wynika z raportu przedwyborczego Centrum Analiz Ekonomicznych CenEA, nominalnie na zmianach najbardziej skorzystały najbogatsze gospodarstwa domowe, procentowo jednak najbardziej wzrósł dochód rodzin najbiedniejszych.
"Patrząc na całkowitą wartość pakietu wprowadzonych rozwiązań należy przyznać, że Prawo i Sprawiedliwość z nawiązką wywiązało się z deklaracji składanych w 2015 roku" - ocenił, cytowany w raporcie, dr hab. Michał Myck, dyrektor CenEA.
Mysk zwrócił jednak uwagę, że "charakter wprowadzonych reform oraz podział między korzyści płynące z systemu świadczeń i obciążeń podatkowych, znacząco się różnią względem przedwyborczych obietnic".
"Poza tym, co szczególnie istotne, duża część reform zaczęła obowiązywać dopiero w ostatnich miesiącach kończącej się kadencji Sejmu. Gospodarstwa domowe w pełni odczują płynące z nich korzyści dopiero w przyszłym roku i dopiero w 2020 roku reformy te w pełni obciążą sektor finansów publicznych" - dodał.
Jak wskazano w raporcie, na korzyści polskich gospodarstw domowych wynikające z rozwiązań przyjętych na stałe przez rząd Zjednoczonej Prawicy w latach 2015-2019 składają się przede wszystkim korzyści czerpane ze świadczeń skierowanych do rodzin z dziećmi. W tym miejscu wymieniono: programy 500 plus i Dobry Start (odpowiednio 40,2 miliarda złotych i 1,4 miliarda złotych rocznie), wzrost rent i emerytur ponad ustawową indeksację (4,5 miliarda złotych rocznie), świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (2,5 miliarda złotych rocznie) oraz korzyści z rozwiązań przyjętych w systemie podatku dochodowego (7,3 miliarda złotych rocznie - uwzględniając skutki mrożenia większości parametrów systemu podatkowego w okresie 2015-2019).
Jednocześnie zaznaczono, że obiecywane wcześniej podniesienie kwoty wolnej od podatku do 8000 złotych rocznie dla wszystkich podatników "przyniosłoby większe korzyści gospodarstwom względem rozwiązań przyjętych w systemie podatkowym w ciągu ostatnich czterech lat".
Wzrost dochodów
Autorzy raportu podali, że całkowite efekty rozwiązań przyjętych w mijającej kadencji Sejmu oznaczają wzrost dochodów gospodarstw domowych o 55,6 miliarda złotych rocznie.
Zaznaczono jednak, że kwota ta maleje do 47,7 miliarda złotych rocznie po uwzględnieniu innych elementów.
"Negatywnie na portfelach gospodarstw domowych odbiły się takie rozwiązania jak utrzymanie wyższych stawek VAT, co bezpośrednio obciąża budżety gospodarstw domowych kwotą około 4,5 miliarda złotych rocznie, tak zwany podatek bankowy przynoszący budżetowi państwa dodatkowe korzyści w wysokości 3,6 miliarda złotych czy tak zwana danina solidarnościowa, która podniosła podatki bezpośrednie o około 1,2 miliarda złotych" - wymieniono.
Kto skorzystał?
Z raportu wynika, że w wartościach bezwzględnych przeciętne korzyści gospodarstw domowych z górnych grup decylowych przewyższają zmiany dochodu gospodarstw najuboższych. Tak zwane grupy decylowe to dziesięć grup obejmujących po 10 procent populacji, od gospodarstw o najniższych dochodach do dyspozycji do gospodarstw najbogatszych.
"Dochody gospodarstw z pierwszej grupy decylowej (najuboższe 10 procent populacji) przeciętnie wzrastają o około 260 złotych miesięcznie, dochody gospodarstw z 9. i 10. grupy rosną przeciętnie odpowiednio o 396 złotych i 361 złotych miesięcznie" - czytamy w raporcie.
Zaznaczono jednak, że licząc proporcjonalnie do dochodu gospodarstw domowych, sytuacja wygląda nieco inaczej. "Dochody najuboższych gospodarstw domowych rosną bowiem o 13,8 procent, a gospodarstw z dwóch najzamożniejszych grup decylowych – odpowiednio o 5,1 procent i 2,6 procent" - wskazano.
Autorzy raportu zwrócili uwagę na różnice w dystrybucyjnych konsekwencjach pakietów zmian wprowadzonych przez rząd Zjednoczonej Prawicy do czerwca 2019 roku i reform zrealizowanych w ostatnich miesiącach. "Podczas gdy w tym pierwszym przypadku większość korzyści koncentrowała się na gospodarstwach o niskich dochodach, to na reformach, które weszły w życie od lipca bieżącego roku najwięcej skorzystają gospodarstwa z górnej części rozkładu dochodów" - czytamy.
W podziale demograficznym największymi beneficjentami modelowanych rozwiązań, które na stałe wprowadzono do polskiego systemu podatkowo-świadczeniowego podczas VIII kadencji Sejmu, są rodziny z dziećmi.
Dochody małżeństw z dziećmi rosną przeciętnie o 712 złotych miesięcznie, a rodzin, w których rodzice samodzielnie wychowują dzieci, o 652 złote miesięcznie. Te wartości są przeciętnie większe odpowiednio o 265 złotych i 203 złote miesięcznie względem korzyści, które byłyby efektem wprowadzenia zmian w formie deklarowanej przez Prawo i Sprawiedliwość w wyborach w 2015 roku, co wynika głównie z decyzji o upowszechnieniu świadczenia 500 plus na pierwsze lub jedyne dziecko w rodzinie, czego nie zakładały deklaracje przedwyborcze.
Z drugiej strony rozwiązania deklarowane w kampanii przedwyborczej w 2015 roku były przeciętnie bardziej korzystne względem wprowadzonych zmian, zarówno dla osób samotnych, jak i małżeństw w wieku emerytalnym, którzy przeciętnie skorzystaliby więcej na podniesieniu kwoty wolnej od podatku do 8000 złotych rocznie dla wszystkich podatników względem zmian w podatku dochodowym wprowadzonych w ciągu ostatnich lat.
Autor: mb//dap / Źródło: tvn24bis.pl